تعاون و همکاری با دیگران
اثرات تعاون و همکاری در نوجوانان
به انجام کاری به طور مشترک با دیگران برای یک هدف یا منفعت مشترک؛ تعاون میگویند. داشتن مهارت همکاری مناسب با دیگران، مهارت مهمی برای زندگی و کار است و می‌تواند به نوجوان برای حفظ احترام به دیدگاه‌های دیگران، حل خلاقانۀ مشکلات و تعارضات کمک کند.
شرکت در فعالیت‌های مشارکتی مانند ورزش، هنر و فعالیت‌های مذهبی می‌تواند راه خوبی برای شروع و تمرین در همکاری با سایرین باشد. برای شروع، اطمینان پیدا کنید که تعادلی بین این فعالیت‌ها، تکالیف مدرسه و زمانِ بودن در کنار خانواده برقرار کردهاید. تعادل در فعالیت‌ها، برای حفظ آرامش خودتان نیز اهمیت دارد.
رشد مهارت تعاون در نوجوانی
دنبال بهانه‌های کوچک برای همکاری با دیگران باشید. می توانید با یک یا همه اعضای خانواده روی پروژۀ مربوط به تعمیر خانه کار کنید. رنگ کردن اتاق، کاشت سبزیجات در باغچه یا گلدان، رسیدگی به نظم وسایل انباری، … نمونه‌هایی از پروژه‌هایی هستند که میتوانید با هم روی آنها کار کنید. اگر هنگام کار روی پروژه استرس پیدا کردید، از بقیه بخواهید به شما کمک کنند. این فرصت‌ها برای تمرین همکاری با افراد غریبه بهترین فرصت است.
می توانید درباره نحوۀ انجام یک بازی ویدیویی، معرفی نرم‌افزار جدید یا استفاده از یک رسانۀ اجتماعی، هر چیزی که می‌دانید را در قالب یک فیلم یا متن با دیگران به اشتراک بگذارید. یا روش استفاده از آنها را به اعضای خانواده خود یاد دهید. اگر در طول این یاددادن آشفته یا کلافه شدید یا حس کردید آنها کلافه‌اند، کار را متوقف کنید و بعداً ادامه دهید.
محققان میگویند آموزش دادن به دیگران راه خوبی برای بررسی و رشد مهارت‌های ارتباطی، تقويت صبر و توانایی‌های مربوط به کار گروهی در نوجوانان است. همچنین این روش یک راه عالی برای پیوند دادن شما با دیگران در حوزه علایق شما و ایجاد اعتماد است.
آموزش به دیگران یکی از شیوه های اصلی رشد مهارت های ارتباطی، تقویت صبر و توانایی انجام کارگروهی در نوجوانی است
چگونه مغز در نوجوانی برای مشارکت آماده میشود؟
وقتی از مشارکت و تعاون حرف می‌زنیم، فقط به این معنی نیست که مهربان باشید یا داوطلبانه اینجا و آنجا کار کنید، اگرچه هر دوی این موارد مهم هستند؛ منظور ما از مشارکت و تعاون، کارهایی است که به رسیدن به یک هدف مشترک کمک میکند و مزایای زیادی برای دیگران دارد. این نوع مشارکت فقط به معنی انجام دادن یک کار نیست، بلکه به معنی ایفای نقش در گروه است، خواه این گروه خانواده خواه مدرسه و جامعه باشد. نوجوانان برای کمک به دیگران خیلی خوب سازگار میشوند. چرا که نوجوانی دوران بازسازی بزرگ مغز است که سیستمی سریعتر و کارآمدتر ایجاد میکند.
مغز اجتماعی
مطالعات مغز نشان میدهد، شبکه‌های عصبی که در نوجوانی تغییر میکنند، همان شبکه‌هایی هستند که با کمک به دیگران فعال میشوند. به عنوان مثال، «مغز اجتماعی» شبکه پیچیده‌ای در مغز است که در تعاملات اجتماعی فعال میشوند و در طول سال‌های نوجوانی به سرعت رشد میکنند. این رشد مغزی، توانایی نوجوانان را برای درک احساسات و دیدگاه‌های دیگران افزایش میدهد. بلوغ فکری نوجوانان سبب میشود تا پیچیدگی دیدگاه‌ها و نیازهای متضاد دیگران را در نظر بگیرند و بتوانند تعیین کنند که چه کسی و چگونه به آنها کمک کند.
سیستم پاداش
حوزۀ دیگری که در نوجوانی تغییر میکند «سیستم پاداش» است که احساسات مثبت نوجوان را از تجربیات جدید و هیجان انگیز افزایش میدهد. این همان ناحیه‌ای در مغز است که معمولاً در خطرپذیری تأثیر دارد و باعث ترس والدین میشود. اما تحقیقات نشان میدهد که همان تغییرات مغزی که در سرکشی و ریسک‌پذیری نوجوانانه دخیل است، باعث رفتارهای مهربان و مفیدی مانند مشارکت نیز میشود.
اثر تعاون بر سایر عملکردهای نوجوان
مشارکت، تجربیاتی را برای نوجوانان فراهم میکند که برای رشد مهارت‌های مهمی مانند خودمختاری، هویت و صمیمیت به آن نیاز دارند. کمک به دیگران، به نوجوانان نشان میدهد که می‌توانند تأثیر مثبتی بر جهان داشته باشند، پس اعتماد به نفس لازم برای ایجاد خودمختاری و عاملیت را شکل میدهد. هنگامی که مشارکت نوجوان به رسمیت شناخته میشود، به جایگاه و ارزش خود در جهان پی می‌برند و حس هویت خود را رشد می‌دهند. داشتن فرصتی برای ارائۀ حمایت اجتماعی به دوستان و خانواده، صمیمیت لازم را برای ایجاد روابط مثبت و طولانی مدت در بزرگسالی ایجاد میکند.
فواید تعاون و همکاری
مفید بودن برای دیگران خوب است. افرادی که به دیگران کمک میکنند، خلق و خوی بهتر و استرس و مشکلات جسمی کمتری دارند. برای نوجوانان نیز همین طور است. آنها از تعاون مزایای منحصر به فردی دریافت میکنند، مثلاً:
- در اثر تعاون، سیستم پاداش در مغز نوجوانان فعال میشود. در نتیجه احساس رضایت بیشتری خواهند داشت. نوجوانان خانواده‌هایی که مشارکت در آنها ارزش خاصی دارد، این حس رضایت را شدیدتر درک میکنند.
- نوجوانان در روزهایی که به خانواده یا دیگران کمک میکنند، شادتر هستند. مطالعات نشان داده نوجوانانی که اهل کمک و تعاون هستند، نسبت به کسانی که از ایجاد ترس یا ارعاب برای به دست آوردن موقعیت استفاده میکنند، محبوب‌ترند و انگیزۀ بیشتری برای همکاری دارند.
- به لطف تغییرات هورمونی در شروع بلوغ، نوجوانان نسبت به تعلق و احترام بسیار حساس هستند و تعاون سبب حس تعلق به گروه و دریافت احترام از اطرافیان و جامعه میشود.
- مشارکت و تعاون سبب کاهش استرس میشود.
تعاون و کمک به دیگران، به نوجوانان نشان میدهد که می‌توانند تأثیر مثبت بر جهان داشته باشند، پس اعتماد به نفس لازم برای ایجاد خودمختاری و عاملیت را شکل میدهد.
روش های تقویت مهارت تعاون و همکاری
تعاون با ديگران و همکاری در گروه، مهارتی نیست که همه با آن متولد شوند. اما، مهارتی قابل رشد است، به همین دلیل سازمان‌ها براي رشد اين مهارت در كارمندان خود سرمایه‌گذاری مي‌کنند.
۱ با گروهی که فضای سالم و مشارکتی در کار تیمی دارند، همکاری کنید و تلاش كنيد از وظايف و مسئوليت هاي خود در گروه با دقت و جزئيات آگاه شويد و نه تنها نقش خود، بلکه نقش افراد ديگر را درک کنيد. همچنین روی نقاط قوت اعضای گروه تمرکز کنید. توجه به نقاط ضعف اعضای گروه تأثیر منفي زيادي دارد.
۲ استعدادهای خود را بررسی کنید. اگر انتخاب فعاليت، داوطلبانه بود، مسئوليتي را قبول كنيد كه در آن بهترين ِخود باشيد. خودآگاه باشید. ما معمولاً طوري كه خودمان را می‌بینیم با آنچه واقعاً هستیم و دیگران از ما می‌بينند، متفاوت است. اگر درباره انتظاراتتان از دیگران و نیازهايتان بلاتكليف باشید، به خواسته‌هایتان نمي‌رسيد.
۳ برای ایجاد حس اعتماد و حفظ آن تلاش کنید. اعتماد یک عنصر کلیدی است که به آن نیاز داریم، اما ساختن آن سخت و از دست دادن آن آسان است. اعتماد بر اساس حرف نیست، بلکه با اعمال و شواهد واقعی ساخته مي شود. براي جلب اعتماد و از طرفي اعتماد كردن به ديگران آگاهانه عمل كنيد.
۴ چقدر قدردانی می‌کنید؟ جالب است بدانید مردم واقعاً نياز دارند از آنها تشکر شود تا احساس بهتری نسبت به خود داشته باشند. از کلمات جادویی استفاده کنید و برای کارهای بزرگ و کوچک هم‌گروهي‌ها، از آنها تشکر کنید. البته زیاده‌روی نکنید. مهم این است که تشکر واقعی و به‌موقع باشد
۵ رابطه خود با اعضاي گروه را تقویت کنید و آنها را بشناسید. رابطه مانند چسب بین اعضاي گروه است و ارتباط مؤثر برای کار گروهی بسیار مهم است. تلاش کنید با اعضای گروه ارتباط برقرار کنید. تیم‌های بزرگ از به اشتراک گذاشتن ایده‌ها، بارش فکری و مخالفت خوشحال میشوند.
۶ قدر تفاوت‌ها را بدانید و آنها را بپذیرید؛ یکی باهوش و منطقی است، دیگری بازیگوش و بامزه. اعضای تیم ویژگی‌های متفاوتی دارند، اما باید آنها را با نقاط قوتشان، بشناسیم. . نظرات مخالف را با احترام و با دقت بشنوید و از اختلاف نظر آنها با خودتان استقبال کنید، زیرا فرصت یادگیری است.
مدیریت اختلاف نظر در همکاری با دیگران
قدر تفاوت‌ها را بدانید و آنها را بپذیرید؛ یکی باهوش و منطقی است، دیگری بازیگوش و بامزه. اعضای تیم ویژگی‌های متفاوتی دارند، اما باید آنها را با نقاط قوتشان، بشناسیم. . نظرات مخالف را با احترام و با دقت بشنوید و از اختلاف نظر آنها با خودتان استقبال کنید، زیرا فرصت یادگیری است. اختلاف نظر را در اولین فرصت حل کنید. اختلاف نظر در تيم طبیعی است ولی دعوا، نه. مهم این است كه بتوانيد با دیگران در فضايي امن حرف بزنید تا اختلاف را حل كنيد. برای همه ما پیش آمده که می‌خواستیم فردی که کنارمان نشسته را بزنیم» چون از دستش عصبانی و ناامید شدیم. اما، بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر او در جلسه چیزی می‌گوید که کاملاً با آن مخالف هستید، چه می کنید؟
- نظرش را رد می کنید
- او را شرمنده می کنید
- از اتاق خارج می شوید
- با هم کنار می آیید.
اختلاف نظر هم می تواند باعث درگیری شود و هم می‌تواند تأثیر ویژه‌ای روی نتیجه پروژه داشته باشد. مشکلات زمانی به وجود می‌آیند که با اختلاف نظر برخورد درستی نشود و افراد حس کنند شنیده نمی‌شوند یا اذیت و نادیده گرفته میشوند.
قوانین همکاری گروهی
چند نمونه از قوانين همکاری گروهی در این بخش آورده شده است…
- وقتی دور هم جمع شویم، همه بدون تلفن همراه هستیم و جلسه را با دقت همراهي مي‌كنيم.
- به جای اینکه منتظر نوبت باشيم تا نظر بدهيم، با تمركز به بقيه گوش می‌دهیم.
- در ساعات غيرکاری به وقت هم احترام می‌گذاریم و انتظار ارتباط نداریم.
چگونه می‌توان در همکاری با دیگران رابطه خوبی داشت؟
برای همکاری با دیگران بهتر است به موارد زیر نیز توجه ویژه ای داشته باشید:
- گوش دادن مسئولانه: ارتباط، هم به حرف زدن باهم مربوط میشود و هم به گوش دادن. قبل از دادن راه‌حل و اظهارنظر، مطمئن شوید که صحبت‌های اعضای تیم را خوب و با دقت گوش داده‌اید.
- روش ارتباط: راه‌های زیادی برای ارتباط وجود دارد. سعی کنید از مناسب‌ترین ابزارها برای خودتان و سایر اعضا استفاده کنید: ایمیل، چت، تماس تلفنی یا دیدار حضوری.
- همیشه منظور خود را واضح بیان کنید و مطمئن شوید منظور بقیه افراد گروه را فهمیده‌اید. هدف گروه را بپرسيد و خوب درك کنید. چون معنی کار و جهت حرکت را به شما نشان میدهد ساعت شروع چه زمانی است؟ آیا تماس تلفنی با مسئول گروه اشکالی ندارد؟ هر چند وقت یک بار همه باید دور هم جمع شوند؟
- قوانین گروه را بشناسید. قوانين کمک میکنند تا اعضا را در یک جهت نگه دارند یعنی از موفقیت تیم محافظت میکند. پس براي پروروش مهارت همكاري خوبست تلاش كنيد پذيرای قوانين و تابع آن باشيد.