معرفی رشته مهندسی راه آهن
رشته مهندسی راه آهن با هدف آموزش دانشجویان در جهت افزایش سطح علمی و فراهم سازی زمینه های کافی در حوزه های مرتبط با صنایع ریلی در دانشگاه ها تدریس می شود. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن در ایران و جهان بپردازیم.
با توجه به پیشرفت روزافزون در توسعه ناوگان حمل و نقل و کم خطر بودن آن نسبت به حمل و نقل جاده ای، مهندسی راه آهن به یک صنعت مستقل تبدیل شده است. این رشته یک رشته تخصصی در زمینه های حمل و نقل است و یک مهندس راه آهن باید در مورد طراحی، ساخت، نگه داری، بهره برداری از قطارها و سیستم های ریلی آموزش ببیند.
تاریخچه رشته مهندسی راه آهن
تاریخچه رشته مهندسی راه آهن به سال های بسیار دور برمی گردد. راه آهن در قرن هفدهم در انگلستان به عنوان راهی برای کاهش اصطکاک در وسایل نقلیه چرخ دار با بارهای سنگین در حال حرکت معرفی شد. اولین “جاده گرانشی” آمریکای شمالی، در سال 1764 برای اهداف نظامی در بندر نیاگارا در لویستون، نیویورک ساخته شد. راه آهن برای اولین بار در بریتانیا توسعه یافت. مردی به نام جورج استفنسون با موفقیت از فناوری بخار روز استفاده کرد و اولین لوکوموتیو موفق جهان را ساخت. اولین موتورهای مورد استفاده در ایالات متحده از کارخانه استفنسون در انگلستان خریداری شد.
تاریخ راه آهن ارتباط تنگاتنگی با تمدن دارد. با توجه به ضرورت، انسان ها روش های مختلفی را برای حمل و نقل توسعه دادند. کالا از یک مکان به مکان دیگر در دوران ابتدایی به یا روی سر یا در گاری هایی که توسط مردان یا حیوانات کشیده می شد حمل می شد. سپس تلاش شد برای جایگزینی نیروی حیوانی از نیروی مکانیکی استفاده شود. در سال 1769، نیکول کارنو، فرانسوی، کار پیشگامانه توسعه انرژی بخار را انجام داد. این کار موفقیت بسیار محدودی داشت و تنها در سال 1804 بود که ریچارد ترویتیک یک لوکوموتیو بخار را طراحی و ساخت. با این حال، این لوکوموتیو فقط برای کشش در جاده ها قابل استفاده است. اعتبار کامل کردن طراحی به جورج استفنسون تعلق دارد که در سال 1814 اولین لوکوموتیو بخار مورد استفاده برای کشش در راه آهن را تولید کرد. اولین راه آهن عمومی در جهان در 27 سپتامبر 1825 بین استاکتون و دارلینگتون در بریتانیا باز شد. به طور همزمان، کشورهای دیگر در اروپا نیز چنین سیستم های ریلی را توسعه دادند. اولین خط آهن در آلمان از نورنبرگ به فورث در سال 1835 افتتاح شد. ایالات متحده اولین خط راه آهن خود را بین موهاک و هادسون در سال 1833 افتتاح کرد. اولین خط راه آهن در عراق خط بغداد (استانبول – بغداد) 2400 کیلومتر بین (1903-1940) بود.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته مهندسی راه آهن
رشته مهندسی راه آهن مهندسی راه آهن یک رشته مهندسی چند وجهی است که به طراحی، ساخت و بهره برداری از انواع سیستم های حمل و نقل ریلی می پردازد.
به طور کلی ماهیت رشته مهندسی راه آهن در زمینه حمل و نقل و مهندسی عمران است. راه آهن یک سیستم پیچیده است که برای حمل و نقل مردم و تجهیزات طراحی شده است. بسته به نقشی که برای متخصص مهندس راه آهن تعریف می شود، انتظار می رود وی در طراحی، ساخت، نگه داری، بهره برداری از قطارها و سیستم های ریلی (نظارت، کنترل شبکه ریلی و قطارها) مشارکت داشته باشد.
رشته مهندسی راه آهن در یک نگاه
رشته مهندسی راه آهن یکی از رشته های پرطرفدار بین متقاضیان است. برای ورود به این رشته باید در کنکور سراسری ریاضی فیزیک شرکت کنید. شرایط پذیرش این رشته به دو فاکتور مهم یعنی میزان تقاضا و ظرفیت دانشگاه ها بستگی دارد. در وهله اول، تقاضا برای رشته مهندسی راه آهن بین داوطبین بالا است و در وهله دوم، دانشگاه های اندکی اقدام به پذیرش دانشجو می کنند. رشته مهندسی راه آهن هر ساله در دانشگاه های دولتی روزانه و پردیس خودگردان و دانشگاه آزاد ارائه می شود. از این رو رقابت برای ورود به رشته مهندسی راه آهن سخت به نظر می رسد. بازار کار رشته مهندس راه آهن به دلیل ماهیت آن بسیار خوب و مطلوب است. با توجه به اینکه کاربرد رشته مهندسی راه آهن در زمینه خطوط ریلی برون و درون شهری بسیار بسیار فعال تر از قبل شده است از این رو بازار کار آن نیز مناسب است. درآمد متخصصین مهندسی راه آهن مشغول به کار متوسط و رو به بالا است. این رشته جزء رشته هایی است که می توان درآمد خوب و بالایی را برای آن متصور شد. دوره تحصیلی رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی ۴ سال است. این دوره شامل ۱۴۰ واحد درسی است که موظف به گذراندن آن هستید. گرایش های کارشناسی مهندسی راه آهن به شرح زیر است :
- مهندسی ماشین های ریلی
- مهندسی سازه های ریلی
- مهندسی حمل و نقل ریلی
رشته مهندسی راه آهن در ایران
رشته مهندسی راه آهن در ایران در سال 1376 با توجه به نیاز مبرم در حوزه ریلی در دانشگاه علم و صنعت تاسیس شد. کشور ایران مانند سایر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، از مزیت های حمل و نقل ریلی به خوبی آگاه است. زیرا این صنعت در همه ابعاد جامعه نقش چشمگیر و حیاتی دارد. اما متاسفانه در عمل در کشور ایران، این صنعت با کشورهای پیشرفته فاصله زیادی دارد و طبق بررسی ها، علت اصلی این شکاف نبود متخصصین با تجربه و صاحب نظر در این زمینه می باشد. با توجه به تازه تاسیس بودن این رشته و با توجه به اینکه نظام صنعت ریلی نیاز به متخصصان کارآمد در این زمینه دارد، بنابراین می توان گفت که بازار کار خوبی برای فارغ التحصیلان وجود دارد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته مهندسی راه آهن
در این بخش قرار است در مورد پذیرش رشته مهندسی راه آهن نکات خلاصه و مفیدی ارائه دهیم. رشته مهندسی راه آهن زیر مجموعه کنکور ریاضی فیزیک است و برای قبولی و موفقیت در این رشته، علاقمندی به دروس ریاضی، آمار و فیزیک بسیار مهم است. پذیرش در رشته مهندسی راه آهن به دو فاکتور مهم، تعداد رقبا و میزان ظرفیت دانشگاه ها بستگی دارد. تعداد رقبا برای ورود به رشته مهندسی راه آهن بالا است زیرا این رشته یک رشته محبوب بین طرفداران آن است. از طرف دیگر دانشگاه های محدودی اقدام به پذیرش رشته مهندسی راه آهن می کنند. بنابراین داوطبان برای افزایش شانس قبولی خود در این باید در دروس تخصصی نمره مطلوبی کسب کنند.
با حذف دروس عمومی از کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی می شود. برای ورود و پذیرش در مهندسی راه آهن لازم است تا شما در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک سوالات دروس تخصصی مختلفی را با اهتمام بیشتری پاسخ دهید. بیشترین تاثیر گذاری برای قبولی در رشته مهندسی راه آهن، درس ریاضی است. ضرایب دروس تخصصی رشته مهندسی راه آهن را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همانطور که مشاهده می‌کنید دروس ریاضی و فیزیک تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته داشته و شما حتماً بایستی مطالعه کاملی بر روی تمام دروس ریاضی و فیزیک دوره دبیرستان خود داشته باشید.
لازم به توضیح است که شرکت در آزمون های مشابه می تواند تا حد زیادی شما را با نمونه سوالات کنکور سراسر آشنا کند و شرایط بهتری را در روز آزمون اصلی برایتان مهیا کند. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته مهندسی راه آهن
برای اینکه شناخت شما نسبت به رشته مهندسی راه آهن بیشتر شود باید با دانشگاه های مختلف نیز آشنا شوید. یکی از اولویت های دانش آموزان در هنگام انتخاب رشته، انتخاب دانشگاه نیز می باشد. از این رو لازم دانستیم در این بخش دانشگاه های برتر رشته مهندسی راه آهن را به شما معرفی کنیم. البته لازم به ذکر است که تمامی دانشگاه ها در سراسر کشور از کیفیت آموزشی مناسب و مطلوبی برخوردار هستند و دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی از تمامی دانشگاه های سراسری به مهارت و تخصص کافی دست پیدا کرده اند. با این حال دانشگاه های برتر برای تحصیل در رشته مهندسی راه آهن شامل دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی کرمانشاه که نسبت به دانشگاه های دیگر شاخص تر هستند.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی راه آهن
برای اینکه با شرایط پذیرش در رشته مهندسی راه آهن آشنا شوید، در این بخش به بررسی دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی راه آهن می پردازیم. البته لازم به توضیح است که شرایط پذیرش و همچنین درصدها و ترازهای لازم برای ورود به این رشته با توجه به ظرفیت اعلام شده و میزان رقبا تعیین می شود که هر ساله شرایط متفاوتی به خود می گیرد. اما با این حال با مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی راه آهن می توانید تا حدودی با رتبه قبولی و درصدهای تعیین کننده برای ورود به این رشته آشنا شوید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته مهندسی راه آهن
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نیست و به صورت عمومی در دستور تدریس دانشگاه های سراسری قرار می گیرد. اما با این حال در برخی رشته ها، استثنا نیز وجود دارد که رشته مهندسی راه آهن از جمله این استثنائات است. در حال حاضر از سوی شورای برنامه ریزی آموزشی دانشگاه های کشور زیر نظر وزارت علوم و فناوری برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی سه گرایش مختلف در نظر گرفته شده است که در ادامه به تشریح هر کدام از این گرایش ها و برای این رشته می پردازیم. رشته‌ی مهندسی راه آهن سه گرایش دارد. گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی که دروس مشترکی با رشته‌ی صنایع دارد. گرایش مهندسی ماشین‌های ریلی که دروس مشترکی با رشته‌ی مکانیک دارد و گرایش مهندسی خط و سازه‌های ریلی که دروس مشترکی با رشته عمران دارد.
گرایش مهندسی ماشین های ریلی
گرایش مهندسی ماشین های ریلی با دانش مهندسی مکانیک تلفیق شده است. در این گرایش دانشجویان مهارت های کافی و لازم را برای فعالیت های مرتبط با ماشین آلات نظیر لکوموتیوها، واگن های باربری و مسافری، سیستم های ترمز، سیستم های انتقال نیرو و …. به دست می آورند که شباهت های زیادی با دروس مهندسی مکانیک دارد. همچنین دانشجویان گرایش ماشین های ریلی تخصص های لازم را در زمینه طراحی اجزای ریلی، تعمیرات و نگه داری ناوگان ریلی و تولید ماشین آلات کسب می کنند.
گرایش مهندسی خط و سازه های ریلی
گرایش خط و سازه های ریلی شباهت زیادی با رشته مهندسی عمران دارد. به طور مثال آشنایی با مباحثی مانند تونل ها، پل ها، تاسیسات زیر بنایی و ایستگاه های راه آهن از جمله نقاط اشتراک گرایش خط و سازه های ریلی با مهندسی عمران است. متخصصین بعد از فارغ التحصیلی مهارت های لازم و کافی در زمینه طراحی، ساخت، اجرا، تعمیرات و نگه داری تاسیسات زیر بنایی را کسب می کنند. هدف از پرورش مهندسین این گرایش این است که در دوران تحصیلی خود با طراحی هندسه مسیرها، زیر سازی و روسازی راه آهن، سازه های فنی مانند دیوار، تراشه، تونل و پل آشنا شوند.
گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی
گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی در وهله اول به دنبال توسعه مدیریت و برنامه ریزی در صنایع ریلی است. این گرایش شباهت زیادی به واحدهای درسی و کاربردهای مهندسی صنایع دارد. هدف از این گرایش، پرورش مهندسینی است که با استفاده از رویکردهای جدید، مدل های ریاضی و سیستماتیک به مدیریت صنعت راه آهن و برنامه ریزی ترافیک خطوط بپردازند. این گرایش شامل مسائلی مانند مهندسی برنامه ریزی و بهره برداری از تجهیزات حمل و نقل مانند ریل ها، ایستگاه ها، واگن و لکوموتیو است. متخصصین بعد از فارغ التحصیلی مهارت های لازم را در زمینه برنامه ریزی و مدل سازی حمل و نقل ریلی، طراحی و نظارت گراف های حرکت قطارها و …. کسب می کنند.
واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن
برای اینکه اطلاعات شما نسبت به رشته مهندسی راه آهن افزایش یابد، بهتر است با واحدهای درسی که قرار است در این رشته اخذ شود نیز آشنا شوید. آشنایی با دروس دانشگاهی رشته مهندسی راه آهن سبب می شود تا با دیدی بازتر و واقع بینانه تر برای کنکور آماده شوید. مانند اکثر رشته های دانشگاهی، نظام واحدی برای دروس رشته مهندسی راه آهن پابرجاست. منظور از نظام واحدی این است که ارزش هر درس براساس تعداد واحدهای آن درس تعیین می شود.
واحدهای درسی تمامی رشته ها هر 5 سال یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی آموزش کشور زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد و براساس شرایط رشته در بازار و در سطح بین المللی واحدهای درسی جدیدی تعیین می شود. البته این تغییرات به صورت عمده نیست و شاهده تغییرات جزئی در واحدهای درسی هستیم. با این حال در این بخش واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن را به شما معرفی می کنیم.
براساس آخرین بازنگری، به طور کلی طول متوسط دوره کارشناسی مهندسی راه آهن ۴ سال است و برنامه های درسی آن در ۸ ترم برنامه ریزی می شود و دانشجویان موظفند ۱۴۰ واحد تعیین شده این مجموعه بانضمام ۲۷۲ ساعت کاراموزی در واحدهای صنعتی راه آهن اخذ نمایند. طول هر ترم ۱۷ هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و عملی و آزمایشگاهی ۳۴ ساعت و کارگاهی ۵۱ ساعت است. فارغ التحصیلان این دوره می توانند با آموخته های خویش عهده دار انجام طراحی و محاسبه اجزا و سیستم ها و تعمیر و نگهداری و راهبری در بخش عمده ای از صنایع آلات ناقله ریلی گردند.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه گرایش مهندسی ماشین های ریلی | 22 واحد | ||
دروس پایه گرایش خط و سازه های ریلی | 25 واحد | ||
دروس پایه گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | 22 واحد | ||
دروس اصلی گرایش مهندسی ماشین های ریلی | 61 واحد | ||
دروس اصلی گرایش خط و سازه ریلی | 41 واحد | ||
دروس اصلی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | 64 واحد | ||
دروس تخصصی مهندسی ماشین های ریلی | 24 واحد | ||
دروس تخصصی گرایش خط و سازه های ریلی | 45 واحد | ||
دروس تخصصی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | 27 واحد | ||
دروس اختیاری گرایش مهندسی ماشین های ریلی | 32 واحد | ||
دروس اختیاری گرایش مهندسی خط و سازه های ریلی | 59 واحد | ||
دروس اختیاری گرایش حمل و نقل ریلی | 29 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن در گرایش های مختلف را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی مهندسی راه آهن
در اولین بسته دروس، دروس عمومی رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی را به شما معرفی می کنیم. دروس عمومی به درس های اطلاق می شود که بیشتر برای افزایش شناخت معرفتی دانشجویان به کار م یرود و برای آشنایی با فرهنگ، معارف، اصول اجتماعی و … کاربرد دارد. دروس عمومی زیر نظر گروه عمومی و معارف دانشگاه تعیین و تدریس می شود. این دروس برای تمامی رشته در مقطع کارشناسی به صورت مشترک ارائه می شود و دانشجویان موظف به سپری کردن تعداد مشخصی دروس عمومی هستند. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته مهندسی راه آهن را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 24 واحد دروس عمومی رشته مهندسی راه آهن وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 24 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته مهندسی راه آهن در دوره کارشناسی پیوسته 24 واحد خواهد شد.
دروس پایه مهندسی راه آهن
دسته دوم از واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن در سطح پایه هستند که زمینه ساز و تقویت کننده بنیه علمی دانشجویان می شود. این دروس برای آمادگی ذهنیت دانشجویان برای کسب مهارت ها و تخصص های دروس اصلی و تخصصی هستند. دروس پایه جزء دروس اجباری بوده و دانشجویان باید از ابتدای ترم برای اخذ و پاس کردن این دروس برنامه ریزی داشته باشند. این دروس نکات مشترک زیادی به دروس دوره دبیرستان دارند و بیشتر برای مرور اطلاعات گذشته و آمادگی برای دروس تخصصی هستند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی در نظر گرفته شده به عنوان دروس پایه برای گرایش های مختلف مهندسی راه آهن را مشاهده کنید:
دروس پایه مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی
در مجموع 22 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی ماشین های ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رياضي 1 | 3 |
| 2 | رياضي 2 | 3 |
| 3 | معادلات ديفرانسيل | 3 |
| 4 | برنامه نويسی كامپيوتر | 3 |
| 5 | محاسبات عددی | 2 |
| 6 | فیزیک 1 | 3 |
| 7 | فیزیک 2 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه فیزیک 1 | 1 |
| 9 | آزمایشگاه فیزیک 2 | 1 |
| مجموع واحد ها | 22 واحد | |
دروس پایه مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه ریلی
در مجموع 25 واحد درسی به عنوان دروس پایه برای گرایش مهندسی خط و سازه ریلی رشته مهندسی راه آهن در نظر گرفته شده است، در این گرایش آمار و احتمالات مهندسی به عنوان یکی از دروس پایه تعیین شده است که در گرایش های دیگر این درس وجود ندارد، در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته مهندسی راه آهن گرایش خط و سازه های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رياضي 1 | 3 |
| 2 | رياضي 2 | 3 |
| 3 | معادلات ديفرانسيل | 3 |
| 4 | برنامه نويسی كامپيوتر | 3 |
| 5 | محاسبات عددی | 2 |
| 6 | فیزیک 1 | 3 |
| 7 | فیزیک 2 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه فیزیک 1 | 1 |
| 9 | آزمایشگاه فیزیک 2 | 1 |
| 10 | آمار و احتمالات مهندسی | 3 |
| مجموع واحد ها | 25 واحد | |
دروس پایه مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی
در مجموع 22 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی پایه گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته مهندسی راه آهن گرایش حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رياضي 1 | 3 |
| 2 | رياضي 2 | 3 |
| 3 | معادلات ديفرانسيل | 3 |
| 4 | برنامه نويسي كامپيوتر | 3 |
| 5 | محاسبات عددي | 2 |
| 6 | فیزیک 1 | 3 |
| 7 | فیزیک 2 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه فیزیک 1 | 1 |
| 9 | آزمایشگاه فیزیک 2 | 1 |
| مجموع واحد ها | 22 واحد | |
بخش عظیمی از دروس مربوط به دروس پایه است. با توجه به اینکه گذراندن دروس پایه الزامی است، بنابراین اگر دانشجویی حتی یکی از این دروس را اخذ نکرده باشد فاقد صلاحیت علمی برای دانش آموختگی است.
دروس اصلی مهندسی راه آهن
دروس اصلی نسبت به دروس پایه یک قدم پا را فراتر گذاشته است و وارد آموزش مهارت های حرفه ای و تخصصی می شود. دانشجویان در این دروس در مورد کاربرد، دانش تخصصی و مهارت های لازم رشته به توانایی های کافی و کامل می رسند. در نظر داشته باشید که دروس اصلی جزء دروس الزامی هستند و باید به صورت اجباری اخذ شوند. دروس پایه که مختص به هر رشته ای است مهارت های دانشجویان را برای ورود به بازار کار تقویت می کند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی دروس اصلی در گرایش های مختلف رشته مهندسی راه آهن را مشاهده کنید.
دروس اصلی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی
در مجموع 61 واحد درسی به عنوان دروس اصلی گرایش مهندسی ماشین های ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رياضي مهندسي | 3 |
| 2 | شيمي كاربردي در راه آهن | 2 |
| 3 | مباني مهندسي برق | 3 |
| 4 | مباني ماشينهاي الكتريكي | 3 |
| 5 | آز مباني مهندسي برق | 1 |
| 6 | رياضي مهندسي | 2 |
| 7 | شيمي كاربردي در راه آهن | 1 |
| 8 | مباني مهندسي برق | 3 |
| 9 | مباني ماشينهاي الكتريكي | 3 |
| 10 | آز مباني مهندسي برق | 1 |
| 11 | نقشه كشي صنعتي 1 | 2 |
| 12 | نقشه كشي صنعتي 2 | 1 |
| 13 | استاتيك | 3 |
| 14 | ديناميك | 3 |
| 15 | مقاومت مصالح 1 | 3 |
| 16 | ترموديناميك 1 | 3 |
| 17 | ترموديناميك 2 | 2 |
| 18 | مكانيك سيالات | 3 |
| 19 | آز مكانيك سيالات | 1 |
| 20 | طراحي اجزاء 1 | 3 |
| 21 | طراحي اجزاء 2 | 3 |
| 22 | مقاومت مصالح 2 | 2 |
| 23 | آز مقاومت مصالح | 1 |
| 24 | انتقال حرارت | 3 |
| 25 | آز ترموديناميك و انتقال حرارت | 1 |
| 26 | ارتعاشات مكانيكي | 3 |
| 27 | آز ديناميك و ارتعاشات | 3 |
| 28 | كنترل اتوماتيك | 3 |
| 29 | موتورهاي احتراق داخلي | 3 |
| 30 | مباني مهندسي خط | 3 |
| 31 | علائم ارتباطات 1 | 2 |
| مجموع واحد ها | 61 واحد | |
دروس اصلی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه ریلی
در مجموع 41 واحد درسی به عنوان دروس اصلی گرایش مهندسی خط و سازه های ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رسم فني و نقشه كشي | 2 |
| 2 | نقشه برداري و عمليات | 2 |
| 3 | زمين شناسي و مصالح ساختمان | 2 |
| 4 | تكنولوژي بتن | 2 |
| 5 | متره برآورد پروژه | 1 |
| 6 | رسم فني و نقشه كشي | 1 |
| 7 | كارگاه عمومي | 1 |
| 8 | استاتيك | 3 |
| 9 | مقاومت مصالح | 3 |
| 10 | تحليل سازه ها | 3 |
| 11 | طراحي سازه هاي بتن آرمه | 3 |
| 12 | طراحي سازه هاي فولادي | 3 |
| 13 | مكانيك خاك | 3 |
| 14 | آزمايشگاه مكانيك خاك | 1 |
| 15 | هيدرولوژي مهندسي | 2 |
| 16 | ديناميك | 3 |
| 17 | مكانيك سنگ | 2 |
| 18 | علائم ارتباطات 1 | 2 |
| 19 | آزمايشگاه تكنولوژي بتن | 1 |
| 20 | اصول بهره برداري | 2 |
| مجموع واحد ها | 41 واحد | |
دروس اصلی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی
در مجموع 64 واحد درسی به عنوان دروس اصلی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مباني مهندسي برق | 3 |
| 2 | آزمايشگاه مباني مهندسي برق | 1 |
| 3 | اقتصاد مهندسي | 3 |
| 4 | نقشه كشي صنعتي 1 | 2 |
| 5 | كارگاه عمومي | 1 |
| 6 | استاتيك و مقاومت مصالح | 3 |
| 7 | اقتصاد عمومي | 3 |
| 8 | اصول حسابداري | 3 |
| 9 | کنترل پروژه | 3 |
| 10 | تحقيق در عمليات 1 | 3 |
| 11 | تحقيق در عمليات 2 | 3 |
| 12 | اصول مديريت | 2 |
| 13 | برنامه ريزي حمل ونقل | 3 |
| 14 | طرح سيستم هاي اطلاعاتي | 3 |
| 15 | تحليل سيستم ها | 3 |
| 16 | تئوري احتمالات | 2 |
| 17 | آمار مهندسي | 3 |
| 18 | اصول شبيه سازي | 3 |
| 19 | مقررات عمومي حركت | 3 |
| 20 | مباني مهندسي خط | 3 |
| 21 | علائم ارتباطات 1 | 2 |
| 22 | علائم ارتباطات 2 | 2 |
| 23 | ارزيابي كار و زمان | 2 |
| 24 | تقاضا در حمل و نقل | 3 |
| 25 | مباني مهندسي ماشين هاي ريلي | 3 |
| مجموع واحد ها | 64 واحد | |
البته شایان ذکر است که با توجه به این که گرایش های مختلفی برای مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است از این رو دروس اصلی میان آنها نیز با تفاوت هایی همراه است.
دروس تخصصی مهندسی راه آهن
دروس تخصصی، بخش اصلی و مهم واحدهای درسی رشته مهندسی راه آهن هستند. در دروس تخصصی، دانشجویان به درک کامل و صحیحی از ماهیت رشته مهندسی راه آهن می رسند و همچنین توانایی و مهارت های کامل برای ورود به بازار کار را کسب می کنند. دروس تخصصی دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده می کند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی دروس تخصصی در گرایش های مختلف را مشاهده کنید.
دروس تخصصی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی
در مجموع 24 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی ماشین های ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | طراحی سازه واگن | 2 |
| 2 | طراحی لکوموتیو | 2 |
| 3 | ديناميك حركت قطار | 3 |
| 4 | طراحي ترمزهای قطار | 2 |
| 5 | ماشينهای ريلی ويژه | 3 |
| 6 | تكنولوژی ساخت | 3 |
| 7 | راه آهن برقی | 2 |
| 8 | مبانی طراحی بوژی | 2 |
| 9 | علم مواد | 3 |
| 10 | زبان تخصصي | 2 |
| 11 | پروژه تخصصي | 3 |
| 12 | كارگاه جوشكاري | 1 |
| 13 | كارگاه ماشين ابزار | 1 |
| 14 | كارگاه تخصصی واگن | 1 |
| 15 | كارگاه تخصصی لكوموتيو | 1 |
| 16 | كارآموزی 1 | 300 ساعت |
| 17 | كارآموزی 2 | 300 ساعت |
| مجموع واحد ها | 24 واحد | |
دروس تخصصی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه ریلی
در مجموع 45 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی خط و سازه ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته مهندسی راه آهن گرایش خط و سازه های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | زير سازی مسير | 3 |
| 2 | طراحی مسير و پروژه | 3 |
| 3 | پی سازی و ابنيه مسير | 3 |
| 4 | روسازی راه آهن 1 | 2 |
| 5 | روسازی راه آهن 2 | 3 |
| 6 | آزمايشگاه روسازی راه آهن | 1 |
| 7 | طراحی ايستگاه خطوط صنعتی | 3 |
| 8 | مباني مهندسی ماشين های ريلي | 3 |
| 9 | نگهداری خطوط | 3 |
| 10 | ساخت و اجراء خطوط | 3 |
| 11 | نقشه برداري مسير و عمليات | 2 |
| 12 | پل های راه آهن 1 | 3 |
| 13 | پل های راه آهن 2 | 3 |
| 14 | پروژه پلهاي راه آهن | 3 |
| 15 | تونل سازی | 1 |
| 16 | نگهداری و تعمير سازه ها | 3 |
| 17 | پروژه تخصصس | 3 |
| 18 | كارآموزی 1 | 300 ساعت |
| 19 | كارآموزی 2 | 300 ساعت |
| مجموع واحد ها | 45 واحد | |
دروس تخصصی مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی
در مجموع 27 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته مهندسی راه آهن گرایش حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | روش هاي برنامه ريزي | 3 |
| 2 | طراحي ايستگاه | 3 |
| 3 | بررسي فني و اقتصادي | 2 |
| 4 | قوانين و تعرفه ها | 3 |
| 5 | سيستم هاي تخليه و بارگيري | 2 |
| 6 | پروژه تخصصي | 3 |
| 7 | زبان تخصصي | 2 |
| 8 | راه آهن شهري | 3 |
| 9 | مديريت كيفيت | 3 |
| 10 | ايمني سير و حركت | 3 |
| 11 | كارآموزي 1 | 300 ساعت |
| 12 | كارآموزي 2 | 300 ساعت |
| مجموع واحد ها | 27 واحد | |
دروس تخصصی باید به صورت اجباری اخذ شوند، زیرا این دروس اهمیت بسیار زیادی در ارائه مطالب آموزش حرفه ای دارند. دانشجویان موظف هستند تا از شروع ترم تحصیلی برای اخذ این دروس برنامه ریزی داشته باشند. اگر دانشجویان یکی از این دروس را پاس نکرده باشند فاقد صلاحیت لازم برای اخذ مدرک دانش آموختگی هستند. دانشجویان باید کارآمورزی 1 و 2 را اخذ کنند و هر کارآموزی در ترم مجزا و حداقل 300 ساعت انجام می شود.
دروس اختیاری مهندسی راه آهن
دروس اختیاری دسته دیگری از دروس هستند که در نظام آموزشی کارشناسی ارائه می شوند. این دروس به صورت اختیاری بوده و برای افزایش دانش تخصصی دانشجویان به کار می رود. از طرف دیگر این دروس برای گرایش های مختلف رشته مهندسی راه آهن در کارشناسی و یا کارشناسی ارشد و دکترا می تواند مفید واقع شود. دانشجویان باید دروسی را از بین دروس اختیاری انتخاب کنند که در آینده قرار است در حیطه تخصصی آن مشغول به کار شوند و یا در گرایش خاصی تحصیل کنند. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری رشته مهندسی راه آهن را مشاهده نمائید.
دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی
دروس اختیاری از دیگر مجموعه بسته های درسی است که در دانشگاه های کشور ارائه می شود. در مجموع 32 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی گرایش مهندسی ماشین های ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است. دانشجو موظف است 4 واحد از مجموعه دروس اختیاری را اخذ نماید. گروه آموزشی می تواند یک یا چند درس اختیاری دیگر با تایید شورای برنامه ریزی درسی به فهرست دروس اختیاری اضافه نماید. همچنین دانشجویان می توانند حداکثر یک درس کارشناسی ارشد را به عنوان درس اختیاری تخصصی در صورت تایید گروه انتخاب کنند. در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید.
| دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی ماشین های ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | علائم ارتباطات 2 | 2 |
| 2 | مدل سازی و شبیه سازی | 3 |
| 3 | سيستم هاي اندازه گيري | 2 |
| 4 | مديريت اقتصاد حمل ونقل | 2 |
| 5 | تاسيسات واگن | 2 |
| 6 | مباحث ويژه الكتريكي | 2 |
| 7 | آزمايشگاه علم مواد | 1 |
| 8 | ياتاقان روغنكاري | 2 |
| 9 | ايمني سير و حركت | 3 |
| 10 | اصول بهره برداري | 2 |
| 11 | مكانيك سيالات 2 | 2 |
| مجموع واحد ها | 32 واحد | |
دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه ریلی
دروس اختیاری از دیگر مجموعه واحدهای درسی است که در دانشگاه ها ارائه می شود. دروس اختیاری در واقع نیازهای دانشی و تخصصی شما را بیشتر برآورده می کنند و برای شما مثمر ثمر خواهد بود. در مجموع 59 واحد درسی به عنوان دروس اختیاری گرایش مهندسی خط و سازه و ریلی برای رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شده است که دانشجو موظف است 7 واحد از مجموعه دروس اختیاری را اخذ کند. گروه آموزشی می تواند یک یا چند درس اختیاری دیگر را با تایید شورای برنامه ریزی درسی به فهرست دروس اختیاری اضافه نماید. دانشجويان مي توانند در صورت تایید گروه حداكثر يك درس كارشناسي ارشد را به عنوان درس اختياري تخصصي انتخاب نمايند. در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید:
| دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی خط و سازه ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مهندسي ترابري | 3 |
| 2 | بررسي فني و اقتصادي | 2 |
| 3 | مديريت اقتصاد حمل ونقل | 2 |
| 4 | سيستم هاي تخليه و بارگيري | 2 |
| 5 | طراحي راه آهن سريع السير | 2 |
| 6 | زبان تخصصي | 2 |
| 7 | شمع كوبي پلها | 2 |
| 8 | برنامه ريزي حمل ونقل | 2 |
| 9 | مهندسي سيستمها | 2 |
| 10 | مهندسي زلزله | 2 |
| 11 | روش هاي اجرايي سازه ها خاص | 2 |
| 12 | آشنايي با نرم افزار راه آهن | 2 |
| 13 | فتوگرامتري | 2 |
| 14 | راه آهن شهري | 3 |
| 15 | اقتصاد مهندسي | 3 |
| 16 | كنترل پروژه | 3 |
| 17 | ايمني سير و حركت | 3 |
| 18 | تحقيق در عمليات 1 | 3 |
| 19 | راه آهن برقي | 2 |
| 20 | مديريت كيفيت | 2 |
| 21 | آزمايشگاه مكانيك سنگ | 1 |
| 22 | كارگاه مهندسي خط | 1 |
| 23 | علم مواد | 3 |
| 24 | آزمايشگاه مقاومت مصالح | 1 |
| 25 | علائم ارتباطات 2 | 2 |
| 26 | بارگذاري | 2 |
| 27 | ديناميك پل ها | 2 |
| 28 | آزمايشگاه مصالح ساختمان | 1 |
| مجموع واحد ها | 59 واحد | |
دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی
دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی مانند سایر گرایش ها از دروس تخصصی سایر گرایش ها بهره گرفته است. دانشجو موظف است 5 واحد از مجموعه دروس اختیاری را اخذ نماید. گروه آموزشی می تواند یک یا چند درس اختیاری دیگر با تایید شورای برنامه ریزی درسی به فهرست دروس اختیاری اضافه نماید. همچنین دانشجویان می توانند حداکثر یک درس کارشناسی ارشد را به عنوان درس اختیاری تخصصی در صورت تایید گروه انتخاب کنند. در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید.
| دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | كاربرد كامپيوتر در راه آهن | 3 |
| 2 | برنامه سازی پيشرفته | 3 |
| 3 | برنامه ريزی توليد و موجودی | 3 |
| 4 | بازاريابی | 2 |
| 5 | جغرافيا و كريدورها | 3 |
| 6 | مهندسی ترابری | 3 |
| 7 | آناليز تصميم گيری | 3 |
| 8 | آزمايشگاه علائم و ارتباطات | 1 |
| 9 | نقشه كشی صنعتي 2 | 2 |
| 10 | مهندسی فاکتورهای انسانی | 3 |
| 11 | سيستم های انرژی | 3 |
| مجموع واحد ها | 29 واحد | |
شایان ذکر است که دانشجویان رشته مهندسی راه آهن باید برنامه ریزی برای اخذ دروس اختیاری داشته باشند تا سقف واحدهای آن ها به سقف تعیین شده از سوی گروه برسد.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته مهندسی راه آهن
با توجه به نیاز مبرم شرکت راه آهن در پرورش و جذب نیرو، تحصیل در این رشته می تواند برای فارغ التحصیلان آن بسیار با ارزش باشد. ماهیت کاربردی مهندسی راه آهن سبب شده است تا بازار کار خوبی برای استخدام مهیا باشد. به طور کلی رشته مهندسی راه آهن برای دانشجویان علاقه مند به مباحث ریلی و صنایع مرتبط با راه آهن نظیر راه آهن های درون و برون شهری شرایط اشتغال خوبی را فراهم کرده است. سازمان هایی که مهندسین راه آهن می توانند در آن ها مشغول به کار شوند در زیر گردآوری شده است:
- کارخانجات لکوموتیو سازی
- کارخانجات واگن های مسافری
- کارخانجات واگن های باری
- کارخانجات واگن پارس
- کارخانجات وابسته به صنایع مترو
- کارخانجات ماشین آلات روسازی راه آهن
- راه آهن
- بنیاد مستضعفان و جانبازان
- شرکت های وابسته به راه آهن
- شرکت های مهندسی
- مجتمع فولاد مبارکه و ذوب آهن
فارغ التحصیلان کارشناسی گرایش مهندسی ماشین های ریلی، مهارت های لازم برای طراحی، ساخت، تعمیر و نگه داری ناوگان های ریلی را پیدا کرده اند و می توانند در مترو، راه آهن، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شرکت های وابسته به راه آهن، شرکت های مهندسی و کارخانجات واگن پارس مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیلان کارشناسی گرایش سازه های ریلی بعد از فارغ التحصیلی مهارت های لازم برای طراحی، نظارت، اجرا، تعمیر و نگه داری مهندسی مرتبط با سازه های ریلی را دارند. آن ها می توانند در مترو، راه آهن، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شرکت های وابسته به راه آهن، شرکت های مهندسی، مجتمع فولاد مبارکه و ذوب آهن مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیلان کارشناسی گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی می توانند در شرکتهای ریلی نظیر مترو مشغول به کار شوند. دانشجویانی در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی موفق می‌شوند که به جامعه‌شناسی علاقمند باشند چون این رشته بیشتر به فاکتور های انسانی در صنایع می پردازد تا فاکتور های تکنولوژیکی.
کاربردهای رشته مهندسی راه آهن
کاربردهای رشته مهندسی راه آهن، مطلب مهم دیگری است که در این بخش به آن می پردازیم. مهندسی راه آهن یک رشته مهندسی میان رشته ای است که به ساخت سیستم های ریلی بهتر، سریع تر و کارآمدتر اختصاص دارد. صنعت راه آهن از مهندسان این رشته برای مراقبت و برنامه‌ریزی سیستم‌های ریلی استفاده می‌کند. همچنین فعالیت در راه آهن، مترو، کارخانه‌جات واگن و لوکوموتیو سازی، شرکتهای مشاوره مهندسی و موسسات پژوهشی از جمله زمینه‌های شغلی این رشته است. این رشته تلفیقی از تعدادی از رشته های مهندسی مانند مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع و حتی مهندسی کامپیوتر است. مهندسان راه آهن پروژه‌های ریلی را با دانش تخصصی برنامه‌ریزی و استقرار می‌دهند و به دنیای مهندسی حمل‌ونقل کمک می‌کنند تا آنچه را که قبلاً ساخته شده است را گسترش داده و یا حفظ کند.
به طور کلی کاربرد رشته مهندسی راه آهن به دو جنبه، آموزش و اشتغال در دانشگاه ها به عنوان مدرس و استاد و جنبه اجرایی و خدماتی در سازمان ها اختصاص می یابد.
درآمد رشته مهندسی راه آهن
در این بخش قرار است گذری به شرایط حقوق و درآمد رشته مهندسی راه آهن داشته باشیم. مهندسی راه آهن با طراحی، ساخت و بهره برداری از تمام سیستم های ریلی در سراسر شبکه سر و کار دارند. این نقش برای کسی که خواهان یک نقش شغلی انعطاف‌پذیر که متنوع است و چندین رشته فرعی را به عنوان زمینه‌های توسعه و رشد ارائه می‌کند، عالی است. با توجه به تازه تاسیس بودن این رشته، بازار کار خوبی برای فارغ التحصیلان ایجاد شده است و درآمد مطلوب و مناسبی نیز برای افراد وجود دارد.
فارغ التحصیلان می توانند به عنوان مهندس راه‌آهن و مهندس راه و ساختمان و شهرسازی مشغول به کار شوند. حوزه فعالیت فارغالتحصیلان این رشته شرکتهای راه‌آهن و واگنسازی و ذوب آهن و…. است. هر کدام از این مشاغل با توجه به جایگاهی که دارند دارای حقوق های متفاوتی است. به طور کلی درآمد رشته مهندسی راه آهن در تمامی گرایش ها دارای حقوق و مزایای خوب و بالایی است. شایان ذکر است که تسلط به زبان انگلیسی و کامپیوتر یک امتیاز مهم برای دانشجوی این رشته است و چنین فردی راحت تر می‌تواند جذب بازار کار شود.
با حمایت های سیاسی و فنی لازم، راه آهن نقش بیشتری در سفرهای بین المللی ایفا می کند و جایگزینی با کیفیت برای سفرهای هوایی جاده ای و کوتاه مدت خواهد بود. برای آینده قابل پیش‌بینی، سرمایه‌گذاری های سرتاسر جهان همچنان عمدتاً حول محور راه‌آهن خواهد بود. از این رو رشته مهندسی راه آهن یک رشته پرتقاضا و پردرآمد محسوب می شود.
ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن
در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد. دانشجویان می توانند بعد از کارشناسی در صورت تمایل به ادامه تحصیل بپردازند. با توجه به اینکه اکثر دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی به دنبال ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن در گرایش های متفاوتی هستند، لازم دانستیم در این بخش به این موضوع بپردازیم.
کارشناسی ارشد رشته مهندسی راه آهن
بیشتر دانشجویان کارشناسی، بعد از فارغ التحصیلی برای ورود به مقاطع تحصیلی بالاتر آماده می شوند. با توجه به اینکه فعالیت و رسیدن به درآمد شغلی بالا در کارشناسی ارشد و دکتری بیشتر است از این رو باید با گرایش های ارشد مهندسی راه آهن آشنا شوید.
رشته مهندسی راه آهن از سال ۸۱ در مقطع کارشناسی ارشد در شاخه راه‌آهن برقی در دانشگاه علم و صنعت دانشجو می پذیرد. برخی از گرایش های رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در زیر ذکر شده است:
- مهندسی خطوط راه آهن
- مهندسی راه آهن برقی
- مهندسی ایمنی در راه آهن
- مهندسی ماشین‌های ریلی
- مهندسی علائم و ارتباطات
- مهندسی حمل و نقل ریلی
برای رشته مهندسی حمل و نقل ریلی تنها تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشکده مهندسی راه‌آهن دانشگاه علم و صنعت ایران امکان ادامه تحصیل وجود خواهد داشت.
دکترا رشته مهندسی راه آهن
رشته مهندسی راه آهن تا مقطع دکترا در دانشگاه های ایران دانشجو می پذیرد. دانشجویان می توانند بعد از اتمام دوره کارشناسی ارشد و با شرکت در آزمون دکتری و قبولی مصاحبه حضوری وارد این رشته شوند. دانشجویان دکتری می تونند ضمن فعالیت در تمامی محل های جذب فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه های کارهای تحقیقاتی مسئولیت های تخصصی خود را برعهده بگیرند و در کارهای اجرایی علمی نقش مهمی ایفا کنند. برخی از گرایش های رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی در زیر ذکر شده است:
- مهندسی راه آهن – خط و سازه های ریلی
- مهندسی راه آهن – ماشین های ریلی
برای ادامه تحصیل در ایران نیز با توجه به دارا بودن تنها یک دانشکده در سراسر کشور، در رشته‌های ماشین‌های ریلی و خط و سازه‌های ریلی تا مقطع دکتری امکان ادامه تحصیل وجود دارد.
رشته مهندسی راه آهن در جهان
علت اهمیت رشته مهندسی راه آهن در جهان این است که این رشته برای رشد و شکوفایی کشورها نقش چشمگیری داشته است. راه آهن فرصت های اقتصادی جدیدی را فراهم کرد، توسعه شهر و جوامع را تحریک کرد و به طور کلی کشورها را به هم گره زد. امروزه سیستم حمل و نقل با شکل آغازین آن بسیار متفاوت است. هر کشوری برای استفاده و حفظ و نگه داری از این صنعت بسیار مهم که نقش مهمی در پیشرفت یک کشور دارد، باید از متخصصان حرفه ای و کاربلد استفاده کند. رشته مهندسی راه آهن در پی این هدف، به تربیت دانشجویان ماهر و شایسته می پردازد تا با به کار گیری این متخصصان، در پیشرفت صنایع حمل و نقل کمک شایانی نماید. به همین دلیل در کشورهای پیشرفته، اهمیت ویژه ای برای این پدیده پرارزش قائل هستند و شبکه حمل و نقل ریلی را بسیار مورد توجه قرار داده اند.
مهندسی راه آهن در جهان یکی از رشته‌های با جایگاه خاص محسوب می‌شود و هر ساله دانشجویان بسیار زیادی با علاقه و اهداف مشخص به دنبال ورود به این رشته در دانشگاه های مطرح جهان هستند. اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته مهندسی راه آهن در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا برترین دانشگاههای جهان و میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف را به شما معرفی کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی، به رتبه بندی دانشگاه‌ها می پردازد. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته مهندسی راه آهن ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- موسسه فناوری ماساچوست (MIT) Massachusetts Institute of Technology
- دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) National University of Singapore
- دانشگاه صنعتی دلفت Delft University of Technology
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UCB) University of California, Berkeley
- دانشگاه کمبریج University of Cambridge
- امپریال کالج لندن Imperial College London
- دانشگاه فناوری نانیانگ، سنگاپور (NTU) Nanyang Technological University, Singapore
- دانشگاه Tsinghua Tsinghua University
- ETH زوریخ – موسسه فناوری فدرال سوئیس – ETH Zurich – Swiss Federal Institute of Technology
- EPFL لوزان، سوئیس
همچنین شایان ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی دانشگاه ملی سنگاپور با قرار گرفتن در رتبه 2 و دانشگاه فناوری نانیانگ، سنگاپور (NTU) با قرار گرفتن در رتبه 7 به عنوان برترین دانشگاه در شاخه مهندسی شناخته می شود. از طرف دیگر در بین سایر دانشگاه ها، دانشگاه Tsinghua چین در رتبه 8 قرار داد.
میزان درآمد مهندسین راه آهن در سال 2022، به طور متوسط در ایالات متحده 85310 دلار در سال است. متوسط دستمزد مهندس راه آهن در انگلستان 47500 پوند است. به عنوان بخشی از یک برنامه سرمایه گذاری بزرگ، اکنون تقاضای بی سابقه ای برای مهندسان راه آهن در سراسر جهان وجود دارد. این صنعت قصد دارد تعداد افراد دارای مدارک مهندسی را دو برابر کند. به طور کلی این رشته یک بازار کار خوب و پردرآمد را به همراه دارد.
