معرفی رشته مهندسی پلیمر
رشته مهندسی پلیمر با علم صنعت ارتباط تنگاتنگی دارد. این رشته یکی از اجزای جدا نشدنی هر صنعتی است. به دلیل میان رشته ای بودن این علم، افرادی که به دنیای مهندسی و آزمایشگاه علاقه دارند می توانند به این رشته ورود کننند. برای ورود به این رشته باید از طریق کنکور سراسری ریاضی و فیزیک اقدام کنید. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته مهندسی پلیمر در ایران و جهان بپردازیم.
جنبه های تحقیقاتی کار مهندسی پلیمر بسیار گسترده است و به دلیل زمان بر بودن پروژه های تحقیقاتی آن بسیار زمان بر اما پردرآمد است. برای صنایع مختلف نیاز است تا متخصص های میدانی حرفه ای وارد حوزه های مورد نیاز شوند و با انجام پروژه های مختلف زمینه ساز پیشرفت برای کشور باشند.
تاریخچه رشته مهندسی پلیمر
تاریخچه رشته مهندسی پلیمر به سال های طولانی برمی گردد. نمونه مدرن علم پلیمر برای اولین بار در دهه 1830 توسط هنری براکونوت اجرایی شد. هنری همراه با کریستین شونبین و دیگران، مشتقاتی از پلیمر طبیعی سلولز را توسعه دادند و مواد نیمه مصنوعی جدید مانند سلولوئید و استات سلولز را تولید کردند. اصلاح پلیمر در سال 1833 توسط Jöns Jakob Berzelius ابداع شد. اگرچه این دانشمند کاری انجام نداد که به علم پلیمر امروزی تلقی شود. در دهه 1840 فردریش لودرزورف و ناتانیل هیوارد به طور مستقل دریافتند که افزودن گوگورد به لاستیک طبیعی خام به جلوگیری از چسندگی مواد کمک می کند. در سال 1844 چارلز گودیر حق اختراع ایالت متحده را برای ولکانیزه کردن لاستیک طبیعی با گوگرد دریافت کرد. توماس هنکاک نیز یک سال قبل حق ثبت اختراع برای همین فرایند را در بریتانیا دریافت کرد. این امر امکان ضد آب شدن محصولات را فراهم کرد. لاستیک ولکانیزه اولیم محصول تجاری موفق تحقیقات علم پلیمری است.
در سال 1884 هیلر د شارون اولین کارخانه الیاف مصنوعی را براساس سلولز بازسازی شده یا ریون ویسکوز به عنوان جایگزینی برای ابریشم راه اندازی کرد. علیرغم پیشرفت های قابل توجه در سنتز پلیمرها، ماهیت مولکولی پلیمرها تا قبل از کار هرمان استودینگر در سال 1922 شناخته نشد. قبل از کار استودینگر پلیمرها بر حسب تئوری تداعی سنگدانه ها که توس توماس گراهام منشا گرفت، درک می شد. هرمان استودینگر اولین کسی بود که پیشنهاد کرد که پلیمرها شامل زنجیره‌های بلندی از اتم‌ها هستند که توسط پیوندهای کووالانسی به هم متصل می‌شوند. بیش از یک دهه طول کشید تا کار استودینگر در جامعه علمی مورد استقبال گسترده قرار گیرد، کاری که به خاطر آن در سال 1953 جایزه نوبل را دریافت کرد. دوران جنگ جهانی دوم ظهور یک صنعت پلیمر تجاری قوی را نشان داد. عرضه محدود یا محدود مواد طبیعی مانند ابریشم و لاستیک نیاز به افزایش تولید جایگزین‌های مصنوعی مانند نایلون و لاستیک مصنوعی داشت. در سال‌های میانی، توسعه پلیمرهای پیشرفته مانند کولار و تفلون همچنان به صنعت پلیمر قوی و رو به رشد دامن می‌زند.
رشد کاربردهای صنعتی با ایجاد برنامه های علمی قوی و مؤسسات تحقیقاتی منعکس شد. در سال 1946، هرمان مارک موسسه تحقیقات پلیمر را در پلی تکنیک بروکلین تأسیس کرد، اولین مرکز تحقیقاتی در ایالات متحده که به تحقیقات پلیمر اختصاص داشت. مارک همچنین به عنوان پیشگام در آموزش و برنامه درسی برای رشته علوم پلیمر شناخته می شود. در سال 1950، بخش POLY انجمن شیمی آمریکا با 8000 عضو تشکیل شد. فرد دبلیو بیل مایر جونیور، پروفسور شیمی تحلیلی، زمانی گفته بود که “اگرچه کمبود آموزش در علوم پلیمری به آرامی در حال کاهش است، اما هنوز در بسیاری از زمینه ها مشهود است.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته مهندسی پلیمر
رشته مهندسی پلیمر به تولید مواد پلیمری از قبیل پلاستیک الیاف مصنوعی، رزین و دیگر مواد صنعتی می پردازد. هدف رشته مهندسی پلیمر، تولید محصولات پلیمری مورد نیاز صنعت است که یا کاربرد پزشکی دارد یا در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
به عبارتی رشته مهندسی صنایع پلیمر یعنی شناخت، طراحی، فرمولاسیون، تحلیل و بررسی خواص فیزیکی مکانیکی سه ماده یعنی لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت است. برای مثال کاربردهای پزشکی پلیمر در علم صنعت را می توان به ساخت دندان مصنوعی، لنزهای چشمی، ساخت کشکک زانو مصنوعی و …. اشاره کرد. از دیگر کاربردهای مهندسی پلیمر می توان به ساخت تایر ماشین در صنایع لاستیک، لوله های پلی اتیلین، الیاف شیشه فایبرگلاس ها، ساخت ملامین، ظروف نچسب و…. اشاره کرد. به عبارتی رشته مهندسی صنایع پلیمر هر آنچه که به این مواد برمی گردد را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد.
رشته مهندسی پلیمر در یک نگاه
رشته مهندسی پلیمر زیر مجموعه کنکور سراسری ریاضی و فیزیک است. علاقمندان به این رشته باید از طریق آزمون سراسری ریاضی فیزیک برای ورود به آن اقدام کنند. این رشته بین متقاضیان آن محبوبیت زیادی دارد، از این رو برای ورود به این رشته باید تلاش کرد تا بین رقبا در آزمون نمره بالایی کسب شود. از نظر وضعیت کاری، شرایط بسیار خوبی در بازار کار برای رشته مهندسی پلیمر مهیا است. در صورت رسیدن به تخصص و مهارت کافی در این رشته و کسب جایگاه های شغلی مناسب می توان به درآمد قابل توجهی دست یافت. علاقه مندی به درس شیمی و به طور دقیق تر مبحث پلیمر، لازمه موفقیت در این رشته است. مهندسی پلیمر در دانشگاه های مختلف به عنوان یک رشته محبوب و جذاب تدریس می شود. این رشته در مقطع کارشناسی در 4 سال به طول می انجامد.
رشته مهندسی پلیمر در ایران
رشته مهندسی پلیمر نسبت به سیار رشته های مهندسی تقریبا جوان حساب می شود و شکوفایی آن از زمان جنگ جهانی دوم برای تامین قطعات صنایع نظامی و حمل و نقل و غیره آغاز شده است. همچنین رشته مهندسی پلیمر در ایران رشته ای جوان و نوپا است و از 20 سال پیش در ایران مورد توجه قرار گرفته است. رشته پلیمر از سال 1358 وارد دانشگاه‌های ایران شد. از آن زمان تا به امروز، با افزایش آگاهی و رشد پلیمرهای صنعتی در ایران مشتاقان این رشته افزایش پیدا کرده‌اند.
کاربرد روزافزون پلیمر در صنایع مختلف سبب رشد سرعت رشته مهندسی پلیمر در کشور ایران شده است. دقت داشته باشید که فعالیت های تخصصی در هر رشته بنا به شرایط و جایگاه جغرافیایی می تواند متفاوت باشد. رشته مهندسی پلیمر به توجه به اینکه رشته میان رشته ای است و برای تمامی صنایع در هر شرایط جغرافیایی مورد نیاز است، این رو در در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته بسیار پر اهمیت تلقی می شود.
هدف عملی رشته مهندسی پلیمر، آموزش و تامین نیروی انسانی با تحصیلات تکمیلی و مهندسانی کارآمد برای صنایع مختلف پلیمری کشور است. با توجه به منابع عظیم نفتی در کشور و سرمایه گذاری های کلان در زمینه پتروشیمیایی و تولید پلیمرهای گوناگون در ایران لازم است تا نیروهای مجرب در زمینه صنایع بالا دستی و پایین دستی تربیت گردند و تحویل جامعه شوند. مهندسی پلیمر در ایران یک رشته با جایگاه و درآمد خاص محسوب می شود و هر ساله دانشجویان زیادی با اهداف مشخص برای ورود به این رشته با همدیگر رقابت می کنند. مهندسین پلیمر در ایران می توانند به ساخت پلیمرها مانند نایلون، اپوکسی و پلاستیک مشغول به کار شوند یا به طراحی و توسعه پلیمرهای جدید و بکاری گیری روش های جدید برای استفاده از پلیمرها بپردازند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته مهندسی پلیمر
رشته مهندسی پلیمر به عنوان یکی از زیر مجموعه های کنکور سراسرس ریاضی فیزیک شناخته می شود. هر ساله علاقمندان زیادی برای ورود به این رشته در آزمون سراسری با همدیگر رقابت می کنند. پذیرش در این رشته از دو جنبه مهم قابل بررسی است. وهله اول باید به تعداد شرکت کنندگان آزمون توجه کرد. تعداد متقاضیان در هر دوره می تواند میزان پذیرش را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به میزان شرکت کنندگان در رشته مهندسی پلیمر می توان شاهد رقابت قابل توجهی برای ورود به این رشته باشیم. در وهله دوم میزان پذیرش را باید از نظر ظرفیت دانشگاه ها مورد توجه قرار داد. این رشته هر ساله در دانشگاه های سراسری کشور، دانشگاه های آزاد، شبانه، پردیس خودگردان، غیرانتفاعی، پیام نور و دانشگاه آزاد هر ساله با تعداد ظرفیت های متفاوتی ارائه می شود. علاقمندان به رشته مهندسی پلیمر بعد از انتشار کارنامه اولی خود می توانند در فرم انتخاب رشته، به انتخاب رشته مورد علاقه خود بپردازند. بعد از انتشار دفترچه انتخاب رشته کنکور می توان از ظرفیت پذیرش و دوره های و دانشگاه های ارائه دهنده این رشته مطلع شد.
با حذف شدن دروس عمومی از کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی شده است. برای ورود به پذیرش به رشته مهندسی پلیمر باید سوالات تخصصی به خصوص درس ریاضی با دقت بالایی پاسخ داده شود. بیشترین تاثیری گذاری برای ورود به رشته مهندسی پلیمر در کشور ما در کنکور سراسری، دروس تخصصی آن است، خصوصا این رشته نیاز به پایه ریاضیات قوی دارد. ضرایب دروس تخصصی رشته مهندسی پلیمر را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همانطور که مشاهده می‌کنید دروس ریاضی و فیزیک تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته داشته و شما حتماً بایستی مطالعه کاملی بر روی تمام دروس ریاضی و فیزیک دوره دبیرستان خود داشته باشید.
لازم به توضیح است که شرکت در آزمون های مشابه می تواند تا حد زیادی شما را با نمونه سوالات کنکور سراسر آشنا کند و شرایط بهتری را در روز آزمون اصلی برایتان مهیا کند. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته مهندسی پلیمر
با توجه به اینکه اکثر دانش آموزان برای اولیت بندی دانشگاه ها، به دنبال دانشگاه های برتر رشته مهندسی پلیمر هستند از این رو لازم دانستیم که دانشگاه های برتر رشته مهندسی پلیمر را به شما معرفی کنیم. البتنه ناگفته نماند که تمامی دانشگاه های سراسر کشور از نظر کیفیت آموزشی و شرایط علمی در جایگاه های قابل قبولی قرار دارند. دانش آموختگان بعد از فارغ التحصیلی از سراسر کشور می توانند در بهترین جایگاه های شغلی مربوط به این رشته مشغول به کار شوند. اما با این حال از جمله دانشگاه های برتر مربوط به این رشته را می توان به دانشگاه های تهران و دانشگاه امیرکبیر و اشاره کرد.
نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی پلیمر
برای اینکه شناخت شما نسبت به رشته مهندسی پلیمر افزایش یابد بهتر است دو نمونه کارنامه قبولی و نمره و تراز دانش آموزانی که برای ورود به این رشته موفق شده اند را مشاهد کنید. البته لازم به ذکر است که شرایط پذیرش هر ساله با توجه به میزان رقابت و ظرفیت دانشگاه ها متفاوت است و هر ساله شرایط متفاوتی به خود می گیرد. با این حال مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی پلیمر می تواند شما را تا حدی با شرایط ورود به این رشته آشنا کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
واحدهای درسی رشته مهندسی پلیمر
نوبت به معرفی واحدهای درسی رشته مهندسی پلیمر می رسد. دقت داشته باشید که واحدهای درسی برای رشته های وزرات علوم هر 5 سال یک بار مورد بازنگری قرار می گیرد و با توجه به شرایط روز و نیاز جامعه، واحدهای درسی اضافه یا کم می شود. البته در این بازنگری تغییرات عمده ای در واحدهای درسی ایجاد نمی شود. با این حال در این بخش سعی داریم تا واحدهای درسی مهندسی پلیمر را به شما معرفی می کنیم.
طول دوره کارشناسی مطابق با ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد. بنابراین شکل نظام به صورت ترمی واحدی خواهد بود. هر واحد نظری معادل 16 ساعت، واحد عملی یا آزمایشگاهی معادل 32 واحد، عملیات صحرایی یا کار در صحنه معادل 48 ساعت، کارآموزی و کارورزی معادل 64 ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی تدریس می شود. در آخرین بازنگری، دانشجویان رشته مهندسی پلیمر طی دوره تحصیل خود درمقطع کارشناسی موظف به گذراندن 142 واحد درسی هستند.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته مهندسی پلیمر در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته مهندسی پلیمر | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 28 واحد | ||
دروس اصلی / تخصصی | 80 واحد | ||
اختیاری | 12 واحد | ||
جمع | 142 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته مهندسی پلیمری را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته مهندسی پلیمر
در اولین بخش تصمیم داریم دروس عمومی رشته مهندسی پلیمر را در مقطع کارشناسی برای شما معرفی کنیم. دروس عمومی آن دسته از دروسی هستند که سبب آشنایی با مسائل اجتماعی، مسائل فرهنگی، مسائل آموزش عمومی و معارف می شوند. این واحدهای درسی در حوزه علوم انسانی قرار می گیرند و رسالت آن ها افزایش شناخت معرفتی دانشجویان است. دروس عمومی برای تمامی رشته ها در مقطع کارشناسی به صورت مشترک ارائه می شود و دانشجویان در تمامی رشته ها ملزم به سپری کردن این واحدهای درسی در مقطع کارشناسی هستند. در جدول زیر می توانید واحدهای دروس عمومی رشته مهندسی پلیمر را در مقطع کارشناسی مشاهده کنید:
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته مهندسی پلیمر وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
دروس الزامی برای مقطع کارشناسی در مجموع دروس عمومی 12 واحد از 32 واحد پیشنهادی است. برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته مهندسی پلیمر در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه مهندسی پلیمر
شیوه آموزش در نظام آموزشی کشور، براساس نظام واحدی است. نظام واحدی به این معنا است که ارزش هر درس براساس تعداد واحد آن درس ارزیابی می شود. دروس پایه با هدف تقویت بنیه علمی دانشجویان برای اخذ دروس تخصصی ارائه می شود. اخذ و پاس کردن دروس پایه برای دانشجویان الزامی است و دانشجویان باید براساس نظر مدیر گروه دروس پایه را که اکثرا پیش نیاز دروس تخصصی هستند را انتخاب کنند. دروس پایه در اکثر دروس به صورت دو یا سه واحدی و در سه حالت نظری، عملی، نظری- عملی ارائه می شود.
در مجموع 28 واحد درسی به عنوان دروس پایه مهندسی پلیمر در نظر گرفته شده است که احتمالا نکات اشتراکی زیادی میان آن ها و برخی از دروس دوره دبیرستان وجود دارد. در جدول زیر می توانید 28 واحد درسی در نظر گرفته شده به عنوان دروس پایه برای مهندسی پلیمر را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته مهندسی پلیمر | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | ریاضی عمومی 1 | 3 |
| 2 | ریاضی عمومی 2 | 3 |
| 3 | برنامه نویسی کامپیوتر | 3 |
| 4 | معادلات دیفرانسیل | 3 |
| 5 | محاسبات عددی | 2 |
| 6 | فیزیک 1 | 3 |
| 7 | آزمایشگاه فیزیک 1 | 1 |
| 8 | شیمی عمومی | 3 |
| 9 | آزمایشگاه شیمی عمومی | 1 |
| 10 | ریاضیات مهندسی | 3 |
| 11 | نقشه کشی صنعتی | 2 |
| 12 | کارگاه عمومی | 1 |
| جمع | 28 | |
لازم به توضیح است که دروس پایه از همان ترم نخست ورود به دانشگاه در دستور کار ارائه واحدهای درسی دانشکده های فنی مهندسی قرار گرفته و دانشجویان می‌بایست از همان ابتدا برنامه مشخصی برای پاس کردن این دروس داشته باشند.
دروس تخصصی رشته مهندسی پلیمر
دروس تخصصی در واقع اصل و موضوع مهم اصلی مربوط به مهندسی پلیمر را به دانشجویان آموزش می دهد. این واحدهای درسی ارزش زیادی برای افزایش مهارت و توانایی دانشجویان دارد. برای ورود به بازار کار و رسیدن به تخصص کافی، دانشجویان باید دروس تخصص خود را با نمرات قابل قبولی پاس کنند. در دروس تخصصی، دانشجویان با ماهیت کلی رشته مهندسی پلیمر آشنا می شوند و به درک صحیح و کاملی از این رشته می رسند.
در مجموع 83 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی رشته مهندسی پلیمر در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته مهندسی پلیمر | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | شیمی آلی | 3 |
| 2 | آزمایشگاه شیمی آلی | 1 |
| 3 | استاتیک و مقاومت مصالح | 3 |
| 4 | ترمودینامیک 1 | 3 |
| 5 | موازنه انرژی و مواد | 4 |
| 6 | مکانیک سیالات 1 | 3 |
| 7 | آزمایشگاه مکانیک سیالات | 1 |
| 8 | ترمودینامیک 2 | 3 |
| 9 | انتقال حرارت 1 | 3 |
| 10 | انتقال حرارت 2 | 3 |
| 11 | آزمایشگاه انتقال حرارت | 1 |
| 12 | انتقال جرم | 3 |
| 13 | سینیتک و طراحی راکتور | 4 |
| 14 | کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی | 3 |
| 15 | عملیات واحد | 3 |
| 16 | آزمایشگاه عملیات واحد | 1 |
| 17 | اقتصاد و طرح مهندسی | 3 |
| 18 | کنترل فرایندها | 3 |
| 19 | آزمایشگاه کنترل فرایندها | 1 |
| 20 | شیمی و سینیتک پلیمریزاسیون | 3 |
| 21 | شیمی فیزیک پلیمرها | 3 |
| 22 | آزمایشگاه شیمی فیزیک پلیمرها | 1 |
| 23 | رتولوژی پلیمرها | 3 |
| 24 | خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها | 3 |
| 25 | آزمایشگاه خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها | 1 |
| 26 | مهندسی پلاستیک | 3 |
| 27 | مهندسی الاستومر | 3 |
| 28 | مهندسی کامپوزیت | 3 |
| 29 | کارآگاه فرایندهای پلیمری | 1 |
| 30 | مهندسی پلیمریزاسیون | 3 |
| 31 | آزمایشگاه مهندسی پلیریزاسیون | 1 |
| 32 | کاراموزی | 2 |
| 33 | پروژه | 3 |
| مجموع | 80 | |
دروس تخصصی که برای رشته مهندسی پلیمر توسط وزارت علوم تعیین شده است برای افزایش دانش تخصصی دانشجویان است. دانشجویان باید از ترم های اولیه برای اخذ این واحدهای درسی اجباری، برنامه ریزی داشته باشند. توجه داشته باشید که دروس تخصصی از مهمترین واحدهای درسی است که باید با نمره قابل قبولی پاس شوند.
دروس اختیاری رشته مهندسی پلیمر
در نهایت نوبت به معرفی دروس اختیاری رشته مهندسی پلیمر می رسد. دروس اختیاری در واقع برای افزایش مهارت در گرایش هایی است که در آینده با آن ها بیشتر ارتباط خواهید داشت. دروس اختیاری سبب برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی می شود. در مجموع 38 واحد درسی به عنوان دروس اختیاری برای این رشته در نظر گرفته است که دانشجویان باید 12 واحد درسی را به صورت اختیاری انتخاب کنند و آن ها را پاس کنند. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری مهندسی پلیمر در مقطع کارشناسی را مشاهده نمایید.
| دروس اختیاری رشته مهندسی پلیمر | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | مدیریت صنعتی | 2 |
| 2 | زبان تخصصی پلیمر | 2 |
| 3 | مهندسی خوردگی | 3 |
| 4 | مقدمه ای بر نانوپلیمرها و نانوکامپوزیت ها | 2 |
| 5 | کارگاه نرم افزار شبیه سازی فرایند در مهندسی پلیمر | 1 |
| 6 | رزین های صنعتی | 2 |
| 7 | مهندسی الیاف | 2 |
| 8 | اندازه گیری کمیت های مهندسی | 2 |
| 9 | خواص و کاربردهای پلیمرهای طبیعی | 2 |
| 10 | مبانی مهندسی برق | 3 |
| 11 | آمار و احتمالات مهندسی | 3 |
| 12 | کارگاه نرم افزار مهندسی شیمی | 1 |
| 13 | روش های تعیین مشخصات مولکولی پلیمرها | 2 |
| 14 | فیزیک 2 | 3 |
| 15 | شیمی تجزیه | 3 |
| 16 | علوم و فناوری رنگ در پلیمرها | 3 |
| 17 | پلیمرها و محیط زیست | 3 |
| مجموع | 38 | |
لازم به توضیح است که برای انتخاب دروس اختیاری باید به گرایش های مورد نظر در مقطع کارشناسی ارشد توجه کنید. همچنین در کنار فیلد تحصیلی باید به فیلد کاری خود در بازار کار نیز دقت کنید و براساس آن واحدهای اختیاری را انتخاب کنید. شایان ذکر است که دانشجویان باید بسته به گرایش های تحصیلی از میان دروس اختیاری، اقدام به اخذ واحدهای مربوطه نمایند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
گرایش های رشته مهندسی پلیمر
بسیاری از رشته های فنی مهندسی در دوره کارشناسی دارای گرایش خاصی نبوده و به صورت عمومی در دستور کار دانشگاه های کشور قرار می گیرد. تخصصی شدن دروس در رشته های فنی مهندسی بیشتر در دوره کارشناسی ارشد و دکتری انجام می پذیرد. اما رشته مهندسی پلیمر در دوره کارشناسی دو گرایش پلیمر و رنگ دارد که از طریق کنکور سراسری دانشجو می پذیرد. مهندسی پلیمر – رنگ ها در دانشگده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیر کبیر دایر بوده و گرایش رنگ، گرایش پلیمر نیز در دانشکده فنی دانشگاه تهران دانشجو می پذیرد.
بازار کار رشته مهندسی پلیمر
بازار کار رشته مهندسی پلیمر از دیگر موضوعات مهم است که باید دانش آموز قبل از ورود به این رشته در مورد آن اطلاعات کافی داشته باشد. از این رو در این بخش به بازار کار رشته مهندسی پلیمر می پردازیم. امروزه پیدا کردن کار در حیطه کاری هر فرد کار سختی شده است. مهندسی پلیمر در حال حاضر تا کمی از این قاعده، به دلیل داشتن تنوع گرایشی و کاربردی بودن آن، مستثنا است. با توجه به ارتباط مواد پلیمری با صنایع گوناگون، رشته مهندسی پلیمر جزء علوم بین رشته ای محسوب می شود و هم اکنون بازار کار خوبی برای این رشته در کشور فراهم است. در نظر داشته باشید که مهندسین پلیمر بیکار نمی مانند.
گرایش صنایع پلیمر و گرایش تکنولوژی رنگ از گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی هستند.
- صنایع پلیمر در زمینه فرایند تولید پلیمرهای صنعتی و کاربرد آن ها در صنایع پلیمر و تولید محصولات نهایی به کار گرفته می شود. فارغ التحصیلان این دوره در مجتمع های بزرگ تولید پلیمر، الیاف مصنوعی، کاغذ سازی، کامپوزیت، دفاتر مهندسین مشاور و برنامه ریزی صنایع تولید پلیمر مشغول به کار می شوند.
- علوم رنگ نیز به کار گیری علم شیمی در علوم رنگ است. فارغ التحصلیان این دوره به عنوان مهندس اجرایی در صنایع رنگرزی مشغول به کار می شوند.
در چند سال اخیر به دلیل اهمیت این رشته در صنعت و عدم اشباع آن، برای استخدام شدن و موقعیت شغلی در کارخانه ها، فضا برای دانش آموختگان آن وجود دارد. فارغ التحصیلان رشته صنایع پلیمر می توانند در صنایع مختلف، نظامی، دارویی، پزشکی، نانو کشاوری، رنگ سازی و … به فعالیت بپردازند. از جمله پست هایی که به فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر پیشنهاد می شود شامل:
- مسئول کنترل کیفیت
- مسئول تحقیق و توسعه
- مسئول آزمایشگاه
- کارشناسی مواد خوراکی و مواد آشامیدنی
- کارش مواد آرایشی و بهداشتی
- پژوهشگر
کاربردهای رشته مهندسی پلیمر
برای رشته مهندسی پلیمر به طور کلی دو کاربرد اصلی محقق است. کاربرد اول، تحقیقات و آموزش دانشجویان در مدارس، دانشگاه ها و موسسات دولتی یا خصوصی است. برای این امر، دانش آموختگان با ادامه تحصیل و اخذ مدارک ارشد و دکتری می توانند به عنوان استاد یا هئیت علمی مشغول خدمت شوند. با توجه به منابع نفتی در ایران، بستر لازم برای پرورش و تربیت نیروهای متخصص و حرفه ای در زمینه ارائه خدمات فراهم است. از این رو عملا نیاز است تا نیروهای متخصص به صورت مداوم در دانشگاه های کشور پرورش داده شوند.
از طرف دیگر کاربرد دوم رشته مهندسی پلیمر، ارائه خدمات اجرایی در صنایع مختلف است. فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر با تسلط کافی به مفاهیم اساسی در این حوزه از جمله شیمی، فیزیک پلیمرها، خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها و در نهایت توانایی شناسایی و تفسیر آنالیزهای مواد گوناگون پلیمری می توانند به جایگاه شغلی مناسب برسند. دیدگاه فرایندی نیز برای متخصصین توانا مانند آشنایی کامل با روش های فرایند و شکل دهی پلیمرها از ضرورت های این رشته است.
درآمد رشته مهندسی پلیمر
درآمد رشته مهندسی پلیمر بسته به شرایط دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته می توانند متفاوت باشد. به صورت کلی درآمد رشته مهندسی پلیمر در کشور در جایگاه های شغلی مختلف بالا است. اکثر متخصصین این حوزه در بیشتر جایگاه ها و رده های شغلی تعریف شده برای آن ها، می توانند به درآمد قابل توجهی برسند. اما علی رغم درآمد خوب برای این رشته، به دلیل نبود شایسته سالاری در نظام استخدامی کشور، فارغ التحصیلان در بدو ورود دچار چالش می شوند. فارغ التحصلیان برای اینکه بتوانند به جایگاه شغلی که مناسب و شایسته آن هاست برسند، نیاز است تا رزومه خود را تقویت کنند و مهارت و تخصص هایی خود را در زمینه صنایع پلیمر افزایش دهند.
اگر بخواهیم به صورت کلی و در یک جمع بندی میزان درآمد فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر را مورد بررسی قرار دهیم باید متذکر شویم که میزان درآمد به شدت به شرایط و مهارت های فرد بستگی دارد. از جمله فاکتورهای مهم و تاثیر گذار در درآمد را می توان به سطح تحصیلات، مهارت ها، ردیف و جایگاه شغلی نام برد.
رشته مهندسی پلیمر از اصول ریاضی و شیمی جهت تولید کلیه محصولات پلیمری از قبیل لاستیک، پلاستیک، الاستومر، رزین و سایر مواد مورد نیاز صنعت استفاده می کند.
ادامه تحصیل در رشته مهندسی پلیمر
بسیاری از افرادی که در رشته مهندسی پلیمر فارغ التحصیل می شوند، به دنبال ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری هستند. توجه داشته باشید که اگر قصد ادامه تحصیل در این رشته را ندارید، بهتر است وارد این رشته نشوید زیرا بین مقطع کارشناسی و صنایع پلیمر فاصله زیادی وجود دارد. این فاصله را متخصصین کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی پلیمر می توانند پر کنند.
گستردگی کاربردهای پلیمرهای، زمینه های گسترده ای را برای دانشجویان ارشد و دکتری محقق کرده است. دانشجویان باید قبل از ورود به مقاطع ارشد و دکتری، زمینه مورد علاقه خود را برای تحقیق پیدا کنند. البته لازم به ذکر است که تعداد دانشگاه های پذیرنده رشته مهندسی پلیمر در دوره کارشناسی ارشد بسیار بیشتر از دوره کارشناسی است که این امر نشان دهده اهمیت تخصص و گرایش های مهندسی پلیمر است.
کارشناسی ارشد رشته مهندسی پلیمر
بیشتر دانشجویان کارشناسی، بعد از فارغ التحصیلی برای ورود به مقاطع تحصیلی بالاتر آماده می شوند. با توجه به اینکه فعالیت و رسیدن به درآمد شغلی بالا در کارشناسی ارشد و دکتری بیشتر است از این رو لازم دانستیم این بخش را به گرایش های ارشد مهندسی پلیمر اختصاص دهیم. دانش آموختگان بعد از دوره کارشناسی می توانند در آزمون وزارت علوم در یکی از گرایش های کارشناسی ارشد شرکت کنند و در صورت قبولی وارد این مقطع تحصیلی شوند. گرایش های رشته مهندسی پلیمر در دوره کارشناسی ارشد شامل گرایش های زیر است.
- گرایش فرآورش
- گرایش پلیمریزاسیون
- گرایش مواد مرکب
- گرایش علوم پایه
- گرایش نانوفناوری
- گرایش سیستم اطلاعات مکانی
- گرایش فتوگرامتری
- گرایش سنجش از دور
- گرایش مهندسی ژئودزی
دکترا رشته مهندسی پلیمر
هدف دکتری مهندسی پلیمر تربیت افرادی است که با نوآوری و تحقیقات در زمینه های مختلف علوم و فناوری قادر هستند راه حل های عملی را برای صنایع مختلف به کار گیرند. دانشجویان کارشناسی ارشد بعد از فارغ التحصیلی می توانند در آزمون دکتری وزارت علوم شرکت کنند و در صورت قبولی، برای مصاحبه تخصصی به دانشگاه دعوت می شوند. بعد از قبولی در مصاحبه می توانند وارد این رشته در مقطع دکتری شوند و به تحصیل بپردازند. به طور معمول چند برابر ظرفیت پذیرش دکتری مهندسی پلیمر به مصاحبه دعوت می شوند و در ادامه با توجه به مجموع نمره مصاحبه و آزمون کتبی، پذیرفته شدگان نهایی تعیین می گردند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی پلیمر در ایران تا مقطع دکترا وجود دارد.
- گرایش فرایندهای پلیمریزاسیون
- مهندسی پلیمر گرایش صنایع پلیمر
- مهندسی پلیمر گرایش صنایع رنگ
- مهندسی پلیمر گرایش فرایندهای پلیمریزاسیون
- مهندسی پلیمر گرایش رنگ و چاپ
رشته مهندسی پلیمر در جهان
امروزه به دلیل اهمیت پلیمر در زندگی روزمره، کشورهای توسعه یافته به مهندسان پلیمر با تجربه و تحصیلات عالی نیاز دارند. مهندس پلیمر در کشورهای مختلف در زمینه های مختلفی مانند ترموپلاستیک، الاستومر، ترموست و انواع دیگر پلیمرها کار می کند. مهندسین شاغل در زمینه های مختلف در کشورهای توسعه یافته باید توانایی تجزیه و تحلیل هر جنبه از فرایند تولید یک محصول پلیمری را داشته باشد. مهندسین پلیمر با دانش پیشرفته و تخصصی خود می توانند جایگاه های شغلی خوبی در صنایع مانند صنایع نفت، صنایع پلمیر، صنایع لاستیک و … داشته باشند.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته مهندسی پلیمر در جهان را برای شما بررسی کنیم، بهتر است با بهترین دانشگاه های جهان برای این رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف بپردازیم. رتبه بندی QS یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر بر طبق آخرین به روز رسانی انجام شده توسط استاندارد QS، بهترین دانشگاه ها برای مهندسی پلیمر به شرح زیر هستند:
- موسسه فناوری ماساچوست (MIT) Massachusetts Institute of Technology
- دانشگاه استفورد Stanford University
- دانشگاه ملی سنگاپور National University of Singapore (NUS)
- دانشگاه برکلی کالیفرنیا University of California, Berkeley (UCB)
- دانشگاه کمبریج University of Cambridge
- دانشگاه زوریخ ETH Zurich
- دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور Nanyang Technological University, Singapore (NTU)
- دانشگاه آکسفورد University of Oxford
- موسسه فناوری کالیفرنیا California Institute of Technology (Caltech)
- امپریال کالج لندن Imperial College London
همچنین شایان ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی، دانشگاه ملی سنگاپور با قرار گرفتن در رتبه 3 به عنوان برترین دانشگاه در شاخه مهندسی شناخته می شود. از طرف دیگر در بین سایر دانشگاه ها، دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور در ربته 7 قرار دارد. در بین دانشگاه های ایران، دانشگاه شریف در رده بندی 251-300 و دانشگاه تهران در رده بندی 301-350 قرار دارد.
میزان درآمد فارغ التحصیلان مهندسی پلیمر در کشورهای مختلف براساس میزان مهارت، تجربیات و جایگاه شغلی آن ها متغیر است. اشتغال در حرفه ای مهندسی پلیمر یک فرصت حرفه ای بسار پر سود است. سطح حقوق و دستمزد مهندسان پلیمری براساس نوع کار، تجربه و اندازه شرکت متفاوت است. طیف حقوق مهندسی پلیمری از 60155 دلار تا 104741 دلار است و متوسط حقوق مهندس پلیمر 78467 دلار در سال در ایالات متحده است.
