رشته آمار یکی از جذاب‌ترین کاربردهای علم ریاضیات در زندگی واقعی ما است. این رشته در علوم مختلف از جغرافیا تا سیاست و از پزشکی تا رفتار اجتماعی کاربرد دارد. نیاز به افراد حرفه‌ای در این رشته نیز روز به روز بیشتر و بیشتر می‌شود. در این مقاله سعی داریم به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، واحدهای درسی دوران کارشناسی، نحوه پذیرش در کنکور و شرایط ادامه تحصیل در رشته آمار در ایران و جهان بپردازیم.
از رگرسیون گرفته تا توزیع نرمال، روش های آماری می توانند در جنبه های مختلف زندگی بشر نقش سازنده داشته باشند. رشته آمار درس استفاده از علم ریاضیات در زندگی است. علم مطالعه، بررسی، تحلیل، توصیف و پیش بینی است. نتایج استفاده از آن را نیز می توانید در پیشرفته ترین کشورهای دنیا مشاهده کنید.
رشته آمار نیز مانند سایر رشته های تحصیلی یک تاریخچه و گذشته‌ای دارد. برای بررسی تاریخچه رشته آمار نیز لازم است تا به گذشته‌های خیلی دور سفر کنیم. حدود 4000 سال قبل از میلاد مسیح توسط بابلی‌ها، مصری‌ها و بعد از آن توسط امپراتوری روم و ایران تمام اطلاعات مربوط به افراد در کشور به صورت آماری استخراج می‌شود. از تعداد زاد و ولد و مرگ و میر گرفته تا میزان دارایی ها در این بررسی در نظر گرفته می‌شد. حتی در قرن چهاردهم میلادی آمارگیری تصادفات و حوادث برای پرداخت نرخ بیمه نیز به جنبه‌های مختلف استفاده از علم آمار در زندگی انسان اضافه شد.
نکته بسیار جالب درباره علم آمار این است که اولین جرقه‌ای تبدیل شدن آن به یک رشته و علم به معنای امروزی به دلیل رواج بسیار زیاد قمار در اکثر امپراتوری‌های اروپا در قرن‌های 15 به بعد شکل گرفت. جایی که قماربازهای بزرگ و با تجربه به دلیل استفاده از روش هایی برای ارزیابی تمام احتمالات موجود در یک بازی بودند. حتی این موضوع را می‌توان در کتابی با عنوان بازی و شانس در قرن 16 میلادی نیز مشاهده کرد که در آن روش های تقلب در قمار البته با تکنیک‌های علمی آماری بیان می‌شود. پاسکال و فرما اولین دانشمندان علم آمار و احتمالات بودند و بعد از آن نیز سیر استفاده از دانشمندان از این علم روز به روز بیشتر شد.
برای معرفی رشته آمار در زبان انگلیسی از عبارت Statistics استفاده می‌شود که هم‌خانواده‌ای از دو کلمه Statist به معنی دولتمرد و سیاستمدار و state به معنی دولت است. این مهم به دلیل استفاده بسیار زیاد دولت ها در قرون مختلف برای سرشماری و آمارگیری جمعیتی از روش های علم آمار بود.
تاریخچه رشته آمار در ایران نیز به زمان پادشاهان بزرگ هخامنشیان باز می‌گردد. به عنوان نمونه می‌توانیم به واژه شاهامار در زمان داریوش اشاره کنیم که نشان دهنده سرشماری جمعیت در این زمین بود. در زمان پادشاهان بزرگ ایرانی آمار مربوط به باغات، زمین های کشاورزی، افراد، زاد و ولدها، مرگ و میرها و حتی تعداد احشام نیز در جایی ثبت می‌شد. پیشرفتی که حتی اکنون هم کشور ما در آن با نقاط ضعف‌های بسیار زیادی همراه است، در آن زمان به واسطه حضور دانشمندان علم آمار در ایران شکل گرفته بود.
اوج استفاده از روش های علم آمار در ایران باستان نیز به زمان ساسانیان باز می‌گردد. جایی که کوچک‌ترین فاکتورهای مرتبط با زندگی انسان در سرشماری ها لحاظ می‌شد و از تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای ایجاد محیط زندگی بهتر استفاده می‌شد.
اداره ثبت احوال کشور که یکی از سازمان‌های اصلی استفاده کننده از روش های آماری در ایران محسوب می‌شود، در سال 1297 تأسیس شد. در آن زمان ثبت چهار وقایع مهم زاد و ولد، مرگ و میر، ازدواج و طلاق به عنوان دستور کار اصلی این سازمان تعریف می‌شد. اولین آیین نامه مربوط به این سازمان نیز در سال 1303 نگارش و در آن وظایف اداره آمار تدوین گردید.
رشته آمار به عنوان یک رشته تحصیلی در دانشگاه در ایران اما سابقه خیلی طولانی ندارد. در بهترین دانشگاه های جهان این رشته سال ها است که تدریس می‌شود. حتی بسیاری از ایرانی‌ها نیز از امکانات دانشگاه های بین المللی استفاده کرده‌اند. اما در دانشگاه های ایران هنوز هم کمبودهایی برای این رشته احساس می‌شود. در ادامه با بررسی شرایط پذیرش و معرفی بهترین دانشگاه ها در این رشته درک بهتری نسبت به شرایط آن در ایران پیدا خواهید کرد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
اگر به تازگی آزمون دشوار کنکور سراسری را پشت سر گذاشته و به دنبال انتخاب رشته هستید، احتمالاً شناخت رشته هایی مانند آمار می‌تواند اهمیت زیادی برای شما داشته باشد. رشته آمار یک رشته بسیار پرکاربرد با بازار کار مناسب است. پیش بینی ها در سطح جهانی نشان می‌دهد که در آینده نیاز سازمان‌ها و صنایع بزرگ به کارشناس آمار بیشتر خواهد شد و استفاده از علم آمار برای پیشبرد اهداف در صنایع بزرگ دنیا نیاز مبرم آینده زندگی بشر است. از این رو رشته آمار را می‌توانیم یک رشته آینده‌دار نیز تعریف کنیم.
جهان امروز جهان مدیریت اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها است. از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی گرفته تا تجزیه و تحلیل شرایط زندگی در یک جامعه نیاز به استفاده از روش های آماری دارد. اطلاعات تبدیل به برگ برنده هر شخص و هر سازمان و حتی هر دولتی برای پیشبرد اهداف خود شده است. آمار علمی است که حتی برای مقاصد نظامی نیز به آن نیاز خواهیم داشت. از زمان جنگ جهانی برای بررسی شرایط از روش های آماری استفاده می‌شد. از این رو باید این رشته با نگاه ویژه‌تری نسبت به گذشته مورد بررسی قرار گیرد.
دانش آمار در واقع دانشی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جزء و رسیدن به کل است. آمار شناس و کارشناس آمار می‌تواند با بررسی داده‌های مرتبط با یک نمونه کوچک، شرایط جامعه بزرگ را با تخمین مناسبی پیش بینی نماید. حتی در علم پزشکی و بررسی سلامتی جامعه نیز گاهی اوقات استفاده از این روش ها می‌تواند نجات بخش باشد.
مجموعه کارشناسی رشته آمار یکی از رشته های علوم پایه محسوب می‌شود که در کنکور سراسری زیر مجموعه رشته ریاضی و فیزیک است. این رشته در بسیاری از دانشگاه های بزرگ ایران تدریس شده و اساتید فوق‌العاده باتجربه‌ای نیز در کشور ما در دسترس هستند. البته به جهت نیاز به علم ریاضی قوی و مغزی خلاق برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، تقاضا برای این رشته مانند سایر رشته های مهندسی خیلی زیاد نیست. البته این موضوع باعث شده تا بازار کار مناسبی نیز برای رشته آمار وجود داشته باشد. همچنین این امر شرایط پذیرش در رشته آمار را نیز برای علاقمندان به این رشته بهتر می‌نماید.
رشته آمار در مقطع کارشناسی در 4 سال یا 8 نیمسال تحصیلی ارائه می‌شود که دانشجویان در این مدت موظف به سپری کردن 135 واحد درسی خواهند بود. آمار و احتمال 1 و 2، آمار ریاضی، رگرسیون 1 و 2، فرایندهای تصادفی، داده کاوی، تحلیل آماری چند متغیره، کنترل کیفیت آماری، محاسبات آماری، مبانی مهندسی مالی، تحلیل آماری در بازار سرمایه، روش های نمونه گیری 1 و 2 و سری های زمانی 1 و 2 نیز اصلی‌ترین و مهم‌ترین دروس این رشته محسوب می‌شوند که مهارت ها و توانایی های دانشجویان را تشکیل خواهند داد.
علم آمار علم جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها برای تفسیر و رسیدن به نتایجی است که به صورت قطعی و حتمی در دسترس نیستند. خیلی از مردم بر این باورند که آمار همان سرشماری و دادن اطلاعات آماری مربوط به مرگ و میر، تعداد جمعیت، افراد سالخورده، بیکاران، تعداد بیماران و مواردی از این دست است. در حالی که رشته آمار تعریف کاملاً متفاوتی دارد. تمام این موارد به صورت قطعی محاسبه شده و عملاً تجزیه و تحلیلی برای رسیدن به نتیجه نهایی در آنها نیاز نیست.
رشته آمار به صورت تخصصی در جایگاهی تعریف می‌شود که رسیدن به پاسخ قطعی و حتمی در دسترس نیست و عملاً یک متخصص آمار باید از روش های آماری برای تخمین محتمل‌ترین نتیجه اقدام نماید. تصور کنید که شما اطلاعات 1000 نفر از یک جمعیت 10 میلیون نفری را در زمینه سن و قد و وزن در اختیار دارید. در این شرایط این امکان وجود ندارد که شما به صورت قطعی درباره کل افراد جمعیت در این مسائل اظهار نظر کنید. اما علم آمار اینجاست تا این امکان را به صورت احتمالی و در نزدیک‌ترین تخمین برای شما امکان‌پذیر نماید.
آمار نه فقط مجموعه‌ای اعداد و روابط ریاضی برای رسیدن به تخمینی از یک پارامتر بلکه مجموعه‌ای روش ها و پژوهش‌ها است که برای گردآوری اطلاعات و تعبیر آنها استفاده می‌شود نظریه‌های علمی آمار روز به روز در حال پیشرفت هستند و در تمام ابعاد زندگی انسان برای پیش بینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بازار بورس و سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین جنبه‌های استفاده از علم آمار است.
تجربه نشان داده که دانشجویان ایرانی علاقه و استعداد بسیار زیادی نسبت به رشته های نظری مانند ریاضیات و کاربردها و یا آمار دارند. شرایط در نظر گرفته شده برای تحصیلات در دوران راهنمایی و دبیرستان در کشور ما به گونه‌ای پیش می‌رود که دروس نظری بخش اعظمی از دانسته‌های دانش‌آموزان را به خود مشغول می‌نماید و به همین دلیل استعدادهای بیشتری در این زمینه کشف می‌شود. نتیجه این روش تدریسی را می‌توانید در المپیادها و آزمون‌های بین المللی رشته هایی مانند آمار و ریاضی مشاهده کنید.
رشته آمار در ایران سابقه چندان زیادی ندارد اما با این حال در بهترین دانشگاه های ایران می‌توانید برای ادامه تحصیل در این رشته اقدام کنید. هم در مقطع کارشناسی ارشد و هم در مقطع دکترا ادامه تحصیل در گرایش های مختلف این رشته در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
نوع واحدهای درسی مورد انتخاب از سوی اساتید برای رشته آمار نیز شرایطی را فراهم آورده تا فارغ‌التحصیلان این رشته بتوانند در کسب و کارهای مختلفی مشغول به کار شوند. از حضور در جوامع علمی برای تحقیقات بیشتر درباره روش های آماری گرفته تا امکان استفاده از آموزش های این رشته در بازارهای مالی و بازارهای سرمایه برای کسب درآمد و یا حتی آموزش می‌توانند آینده فارغ‌التحصیلان این رشته را در کشور ما بسازند.
حضور اساتید با تجربه و فارغ التحصیل از بهترین دانشگاه های دنیا نیز یکی دیگر از مزیت های رشته آمار در کشور ما است. البته نباید کتمان کنیم که این رشته در کشور ما همچنان ناشناخته باقی مانده و خیلی از کاربران شناخت دقیقی نسبت به کاربردهای آمار ندارند. متأسفانه شاهد هستیم که درصد قابل توجهی از فارغ‌التحصیلان این رشته در شغل های غیرمرتبط مشغول به کار شده و عملاً نمی‌توانند از مهارت ها و دانسته‌های خود در بازار کار استفاده کنند.
با توجه به گسترش روزافزون دامنه علم آمار و کاربردهای آن در صنایع و رشته های مختلف از علم پزشکی و علوم اجتماعی گرفته تا علوم ورزشی و اقتصادی انتظار می‌رود که در سال های پیش رو نیاز به متخصصین آمار در کشور ما با افزایش قابل توجهی روبرو باشد. هرچند بسترهای ایده‌آل لازم برای به موفقیت رسیدن در رشته آمار در کشور ما هنوز به وجود نیامده اما با این حال ایران از نظر شرایط استفاده از کاربردهای آمار یک کشور کاملاً بکر و پذیرای تخصص ها و استعدادهای مختلف در این زمینه است.
شرایط پذیرش در رشته آمار را می‌توان از دو جنبه مختلف مورد بررسی قرار داد. از یک طرف بایستی به تعداد دانشگاه های ارائه دهنده خدمات آموزشی رشته و همچنین ظرفیت پذیرش در آن در دانشگاه های داخل اشاره داشته باشیم و این شرایط را برای علاقه‌مندان به ادامه تحصیل در آمار مورد بررسی قرار دهیم.
در حال حاضر دانشگاه های بسیار زیادی در سطح کشور امکان تحصیل در این رشته را برای علاقمندان فراهم کرده‌اند و همین امر می‌تواند شرایط خوبی را برای پذیرش در آن فراهم آورد. از نظر ظرفیت پذیرش، آمار یکی از رشته های مناسب در جمع رشته های علوم پایه محسوب می‌شود.
نکته دوم و مهم برای سنجش شرایط پذیرش در رشته آمار بررسی تعداد علاقه‌مندان و افرادی است که تمایل دارند تا بعد از کنکور سراسری وارد این رشته شوند. علاقه به رشته های علوم پایه مانند ریاضی و کاربردها و یا آمار نیاز به داشتن شناخت کافی نسبت به این رشته ها و همچنین داشتن استعداد و علاقه به استفاده از روش های مختلف ریاضی است.
در حال حاضر کسانی که کنکور سراسری را زیرگروه ۱ ریاضی و فیزیک پشت سر می‌گذارند معمولاً علاقه به حضور در رشته‌های مهندسی داشته و رشته هایی مانند ریاضی و آمار در اولویت‌های چندم اکثریت کاربران قرار می‌گیرد. در واقع کسانی که بدون هیچگونه علاقه و شناختی قدم به حضور در این رشته در دانشگاه های کشور می‌گذارند عملاً بعد از عدم امکان قبولی در رشته های مورد علاقه وارد آن شده‌اند.
در این بین علاقه‌مندانی هم هستند که به دلیل علاقه بسیار زیاد به آمار و احتمالات و داده کاوی از همان ابتدا آمار را به عنوان رشته مورد علاقه و اصلی خود در انتخاب رشته تعیین کرده و در صورت داشتن نمره قبولی مناسب می‌توانند به راحتی در بهترین دانشگاه های کشور آموزش ببینند. در یک جمع بندی کلی می‌توان بیان کرد که شرایط پذیرش در رشته آمار یک رقابت فوق‌العاده سنگین مانند رشته های مهندسی نیست اما با این حال برای ورود به دانشگاه های خوب نیاز است تا در کنکور ریاضی و فیزیک شرایط خوبی را برای خود رقم بزنید.
در جدول زیر می‌توانید ضرایب دروس عمومی رشته آمار در کنکور سراسری که برای تمام علاقه‌مندان به ریاضی و فیزیک یکسان است را مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس عمومی در کنکور | |||
زبان و ادبیات فارسی | 4 | ||
زبان عربی | 2 | ||
فرهنگ و معارف اسلامی | 3 | ||
زبان انگلیسی | 2 | ||
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
اصلی‌ترین تأثیر در پذیرش در رشته آمار به دروس تخصصی ریاضی و فیزیک در کنکور سراسری مربوط می‌شود. دروس تخصصی آزمون گروه ریاضی و فیزیک هم ضرایب بالاتری نسبت به دروس عمومی داشته و هم به نوعی سنجشی برای میزان استعداد و مهارت های علاقه‌مندان به رشته هایی مانند آمار و ریاضی نیز هستند. در جدول زیر می‌توانید ضرایب دروس اختصاصی کنکور سراسری ریاضی و فیزیک برای ورود به رشته آمار در دانشگاه را مشاهده کنید.
نام درس | زیرگروه 1 | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در زیر گروه 1 کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همانطور که مشاهده می کنید برای کسب رتبه مناسب برای پذیرش در دانشگاه های معتبر در رشته آمار، نمره بالا در درس ریاضی و بعد از آن فیزیک اهمیت بالایی دارد.
شناخت دانشگاه های برتر رشته آمار یکی دیگر از اطلاعات بسیار مهمی است که قبل از انتخاب این رشته برای ورود به دانشگاه باید به آن دسترسی داشته باشید. با توجه به اینکه حضور در دانشگاه های برتر که امکانات بیشتری دارند در نهایت می‌تواند منجر به شرایط بهتری در بازار کار برای دانشجویان در هر رشته‌ای شود، از این رو بسیار مهم است که چه دانشگاه هایی رشته مورد نظر را در لیست خدمات خود قرار داده باشند. بسیاری از رشته ها در دانشگاه های خوب ارائه نشده و تنها دانشگاه های محدودی امکان تحصیل در آنها را برای علاقمندان فراهم کرده‌اند.
خوشبختانه رشته آمار جز رشته هایی است که در بهترین و مجهزترین دانشگاه های کشور تدریس می‌شود و علاقه‌مندان از این نظر با چالش خاصی روبرو نخواهند بود. دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی تهران را می‌توان در لیست دانشگاه های برتر در رشته آمار قرار داد. همچنین امکان ادامه تحصیل در دانشگاه های بسیار خوبی مانند دانشگاه اصفهان، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه تبریز، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه شیراز، دانشگاه گیلان و دانشگاه فردوسی مشهد نیز برای علاقه‌مندان به این رشته وجود دارد.
قبولی و پذیرش در رشته آمار هر ساله با شرایط متفاوتی در کنکور سراسری روبه‌رو است و علاقه‌مندان به این رشته بایستی همیشه تلاش مضاعفی نسبت به سالهای گذشته برای ورود به آن داشته باشند. در این بخش سعی داریم تا نمونه کارنامه قبولی در رشته آمار در بهترین دانشگاه‌های کشور را به شما نشان دهیم. اما لازم به توضیح است که شرایط پذیرش در این رشته هر ساله ممکن است با تفاوت هایی روبرو شود.
میزان علاقه‌مندی کاربران به حضور در این رشته در دانشگاه های کشور و همچنین میزان ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه ها از اصلی‌ترین عواملی هستند که می‌توانند تراز و نمره مورد نیاز برای قبولی در رشته آمار را در کشور ما تغییر دهند. اما با این حال مشاهده کارنامه افراد قبول شده در سال های گذشته می‌تواند دید مناسبی نسبت به شرایط پذیرش در این رشته برای شما به وجود آورد.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که درباره هر رشته‌ای باید بدانید واحدهای درسی ارائه شده در سطح مقطع کارشناسی در دانشگاه برای آن است. واحد های درسی رشته آمار برای پیشبرد هرچه بهتر اهداف این رشته در نظر گرفته شده‌اند و در طول ۸ سال تحصیلی فرایند تقویت مهارت های مورد نیاز برای فارغ‌التحصیلان این رشته را دنبال می‌نمایند.
اگر با کاربردها و شرایط استفاده از آمار در سازمان‌ها و صنایع مختلف آشنا باشید به خوبی می‌توانید واحدهای درسی مورد نیاز برای این رشته را نیز پیش بینی کنید. برای واحدهای درسی رشته آمار اهدافی مانند ایجاد توانایی جمع‌آوری، ویرایش، پردازش و تحلیل داده‌ها با استفاده از شیوه‌های تحلیل آماری و همچنین کسب آمادگی برای پژوهش و انتقال علم در این رشته تعیین شده است.
دانشجویان بعد از گذراندن واحدهای درسی در نظر گرفته شده در این رشته باید بتوانند مسائل روز جامعه در زمینه‌های صنعتی، اقتصادی، مالی، مدیریتی، تحقیقات پزشکی، مطالعات محیطی و کشاورزی و آمارهای کلان سیاسی را مورد بررسی قرار داده و داده‌های آنها را تجزیه و تحلیل نمایند. از دیگر اهداف و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای تعیین واحد های درسی رشته آمار می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
بر همین اساس آخرین ویرایش و بازنگری دروس مقطع کارشناسی رشته آمار به درخواست شورای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی کشور توسط اساتید دانشگاه تهران در تاریخ پنجم دی ماه سال ۱۴۰۰ انجام پذیرفته و واحد های درسی رشته تعیین شده‌اند. در ادامه سعی داریم تا آخرین بازنگری ارائه شده از سوی شورای آموزش عالی را درباره این رشته به شما معرفی کنیم که از سال ۱۴۰۱ به بعد در دانشگاه‌های کشور لازم‌الاجرا هستند و دانشجویان حتماً بایستی با این چارت تحصیلی این رشته را در مقطع کارشناسی پشت سر بگذارند.
طبق آخرین بازنگری صورت گرفته بر روی چارت تحصیلی آمار در دانشگاه های ایران در تاریخ 1400/10/05 دانشجویان باید در مقطع کارشناسی 135 واحد درسی را پشت سر بگذرانند. این 135 واحد درسی مشتمل بر 22 واحد دروس عمومی منتخب، 23 واحد دروس پایه، 70 اوحد دروس تخصصی همراه با پروژه و کارآموزی و 20 واحد دروس اختیاری است. دانشجویان بایستی در یک برنامه ریزی دقیق این 135 واحد را در 8 نیمسال تحصیلی پاس کنند. هم چنین برای هر نیمسال تحصیلی در این رشته 16 هفته فعال در نظر گرفته شده است. دانشگاه های کشور نیز موظف هستند تا برای هر واحد نظری در طول یک نیم سال 16 ساعت آموزش در نظر گرفته و شرایط لازم برای رسیدن به اهداف در نظر گرفته شده در بالا را برای دانشجویان و اساتید فراهم آورند.
در ادامه جدول تقسیم بندی واحدهای درسی رشته آمار با هم بررسی کرده و سپس به معرفی دروس هر یک از این دسته ها نیز خواهیم پرداخت.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته آمار | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 23 واحد | ||
دروس تخصصی الزامی | 70 واحد | ||
دروس تخصصی اختیاری | 20 واحد | ||
اولین دسته بندی از واحدهای درسی رشته آمار که به بررسی آن می‌پردازیم، دروس عمومی این رشته است. دروس عمومی رشته آمار به صورت مشترک با سایر رشته ها توسط گروه معارف و گروه عمومی اعلام می‌شود و دانشجویان موظف به طی کردن این واحدهای درسی در دانشگاه ها هستند. در جدول زیر می‌توانید لیست این دروس را که به صورت مشترک میان همه رشته ها اعلام می‌شود را مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مباتی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی | 1 واحد | ||
ورزش 1 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
دقت داشته باشید که برای رشته آمار به عنوان دروس عمومی جمعاً 22 واحد در نظر گرفته شده است که باید از میان این دروس انتخاب شوند. البته انتخاب از میان دروس جدول بالا باید تحت رعایت قوانین خاصی صورت پذیرد. در درجه اول 10 واحد درسی که در انتها قرار داده شده‌اند، بایستی به صورت اجباری در طول 8 نیمسال تحصیلی اخذ شده و آنها را پاس کنید. از این گذشته نحوه انتخاب دروس در هر کدام از موضوعات دروس عمومی نیز به ترتیب زیر خواهد بود:
در مجموع با 10 واحد الزامی و 12 واحد انتخابی مجموع دروس عمومی رشته آمار به 22 واحد در نظر گرفته شده برای این رشته خواهد رسید. دقت کنید که همه این واحدها به صورت همزمان در تمام 8 نیمسال تحصیلی ارائه نمی شوند . شما بایستی حتماً از میان این دروس گزینه های منتخب را در یک برنامه ریزی درست و به صورت پیوسته در هر نیمسال تحصیلی پشت سر بگذرانید تا در انتها چالشی از این بابت پیش روی شما قرار نگیرد.
دومین دسته بندی از واحد های درسی رشته آمار که به معرفی آنها می‌پردازیم دروس پایه در این رشته هستند. نه فقط برای آمار بلکه برای سایر رشته ها دروس پایه اهمیت بسیار زیادی دارند. با توجه به اینکه دانشجویان بعد از ورود به مقطع کارشناسی هنوز با شرایط دانشگاه هماهنگ نشده و از نظر ذهنی در حال پردازش دروس دوره متوسطه هستند، به همین دلیل دروس پایه تبدیل به واحدهای می‌شوند که قرار است ذهن دانشجویان را برای ورود به این رشته آماده نمایند.
دروس پایه در رشته آمار دروس تخصصی و اصلی برای ایجاد مهارت های حرفه‌ای در دانشجویان نیستند اما پیش زمینه مهم و اصلی برای چنین دروسی هستند. در بررسی و بازنگری و معرفی دروس پایه سر شده تا تمام پیش نیازهای لازم برای دروس اختصاصی و حرفه‌ای این رشته در نظر گرفته شود. در واقع دانشجویان با اخذ واحد های دروس پایه علاوه بر این که می‌توانند آموخته های خود را در دوره متوسطه دوباره مرور نمایند، می‌توانند آنها را تکمیل کرده و آماده استفاده از آنها برای دروس اختصاصی و حرفه‌ای شوند.
جدول دروس پایه این رشته به شرح زیر است:
| دروس پایه رشته آمار | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مبانی ریاضیات | 4 |
| 2 | ریاضیات عمومی 1 | 4 |
| 3 | ریاضیات عمومی 2 | 4 |
| 4 | مبانی کامپیوتر و برنامه سازی | 4 |
| 5 | آنالیز ریاضی 1 | 4 |
| 6 | مبانی علم اقتصاد | 3 |
| مجموع واحد ها | 23 واحد | |
همانطور که در جدول بالا به عنوان دروس پایه رشته آمار ملاحظه کردید اکثر واحدهای درسی در این دسته بندی چهار واحدی هستند که نشان از ارزش و اهمیت بسیار زیاد آنها دارد. جدایی از بحث تأثیر پذیری فوق‌العاده زیاد دروس پایه برای درک هرچه بهتر دروس اختصاصی و اصلی در هر رشته وجود دارد، لازم به یادآوری است که دروس ۴ واحدی تأثیر بسیار زیادی روی معدل دانشجویان در این رشته نیز خواهند داشت.
همچنین نکته مهم دیگر درباره دروس پایه در این رشته این است که قوانین خاصی نیز برای اخذ آنها در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال برای گذراندن درس ریاضی عمومی ۲ ابتدا باید ریاضی عمومی ۱ را در ترم های گذشته پشت سر گذاشته باشید. به همین دلیل یک برنامه ریزی خیلی مشخص و عالی برای سپری کردن تمامی دروس در همان ترم های نخست دوره کارشناسی نیاز خواهد بود. دقت کنید که از دروس پایه در این رشته به عنوان پیش نیاز برای دروس اختصاصی و اصلی نیز استفاده می‌شود. دروس پایه در رشته آمار مشتمل بر 5 درس 4 واحدی و 1 درس 3 واحدی جمعاً به ارزش 23 واحد در نظر گرفته شده است.
طبق آخرین بازنگری انجام گرفته از سوی سازمان آموزش عالی و به پیشنهاد اساتید محترم دانشگاه تهران، 70 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی و اجباری در این رشته انتخاب شده‌اند. مهم‌ترین بخش از واحدهای درسی در رشته آمار به دروس تخصصی این رشته مربوط می‌شود. دروس تخصصی در واقع بایستی تمام نیازمندی‌های لازم برای تربیت یک آمار شناس حرفه‌ای در بازار کار را به دنبال داشته باشند و از این رو در بازنگری صورت گرفته نیز سعی شده تا این درس به صورت کاملاً حرفه‌ای و منطبق بر این رشته در دانشگاه های برتر دنیا انتخاب شوند.
دانشجویانی که به دنبال حضور قدرتمند در بازار کار این رشته هستند حتماً باید مهارت ها و سطح دانش خود را با استفاده از دروس تخصصی به حداکثر میزان ممکن برسانند. امکان ارائه ایده‌ها و کشف‌های جدید در این رشته نیز با استفاده از آموزه‌های در نظر گرفته شده در همین دروس تخصصی برای دانشجویان مقطع کارشناسی وجود خواهد داشت.
از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دروس تخصصی در نظر گرفته شده برای این رشته می‌توان به احتمال یک و احتمال دو، روش های آماری، آمار ریاضی، فرایندهای تصادفی، روش های نمونه گیری، داده کاوی، سری های زمانی و محاسبات آماری اشاره کرد. اگر به تخصص های مورد نیاز برای فارغ‌التحصیلان آمار در بازار کار دقت کنید ملاحظه خواهید کرد که هر یک از این دروس می‌توانند تأثیر بسیار زیادی روی ایجاد این تخصص ها داشته باشند.
توصیه می‌کنیم که در یک برنامه ریزی کاملاً درست و دقیق شرایط اخذ و گذراندن واحدهای دروس تخصصی در این رشته را برای خود فراهم آورید تا هیچگونه دغدغه از بابت گذراندن این درست و همچنین کسب مهارت ها و آموزش های لازم از آنها برای شما وجود نداشته باشد.
| دروس تخصصی رشته آمار | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | معادلات دیفرانسیل | 3 |
| 2 | جبر خطی | 4 |
| 3 | احتمال 1 | 4 |
| 4 | احتمال 2 | 4 |
| 5 | روش های آماری | 3 |
| 6 | آمار ریاضی 1 | 3 |
| 7 | آمار ریاضی 2 | 3 |
| 8 | فرآیندهای تصادفی 1 | 3 |
| 9 | رگرسیون 1 | 3 |
| 10 | روش های نمونه گیری 1 | 3 |
| 11 | روش های نمونه گیری 2 | 3 |
| 12 | داده کاوی | 3 |
| 13 | روش های ناپارامتری | 3 |
| 14 | سری های زمانی 1 | 3 |
| 15 | طرح آزمایش ها 1 | 3 |
| 16 | طرح آزمایش ها 2 | 3 |
| 17 | تحلیل چند متغیره آماری | 3 |
| 18 | تحلیل داده های گسسته | 3 |
| 19 | یادگیری آماری مقدماتی | 3 |
| 20 | محاسبات آماری | 3 |
| 21 | مبانی آنالیز عددی | 4 |
| 22 | کارآموزی | 3 |
| 23 | پروژه کارشناسی | 3 |
| مجموع واحدها | 70 واحد | |
همانطور که در جدول بالا ملاحظه کردید جمعاً ۲۲ درس مختلف به ارزش ۷۰ واحد درسی به عنوان دروس تخصصی رشته آمار در آخرین بازنگری صورت گرفته از سوی شورای عالی در نظر گرفته شده است. دقت کنید که دانشجویان از میان دو درس کارآموزی و پروژه کارشناسی موظف به گذراندن یکی از آنها هستند و اخذ هر دوی این درس ها برای دانشجویان نیاز نخواهد بود.
همچنین لازم به توضیح است که دروس تخصصی این رشته نیز تحت قوانین مشخصی ارائه می‌شوند و دانشجویان حتماً باید به این قوانین در اخذ این واحد ها دقت داشته باشند. در درجه اول برخی از دروس پایه به عنوان پیش نیاز اصلی دروس تخصصی در نظر گرفته شده و از این گذشته خود دروس تخصصی نیز به عنوان پیش نیاز و همنیاز برای دروس این دسته بندی در نظر گرفته می‌شوند.
با توجه به این نکات لازم است تا دانشجویان حتماً از همان ترم های ابتدایی و بعد از گذراندن دروس پیش نیاز پایه شرایط لازم برای اخذ این واحدها را فراهم نمایند.
دروس اختیاری رشته آمار مشتمل بر 20 واحد درسی است. یکی از چالش‌های اصلی دانشجویان در مقطع کارشناسی در این رشته انتخاب ۲۰ واحد درسی به عنوان دروس اختیاری است. اکثر دروس اختیاری در نظر گرفته شده برای آمار نزدیک به دروس تخصصی رشته هستند و در ادامه آموزش های تخصصی و حرفه‌ای برای این رشته کاربرد دارند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که دانشجویان حتماً به دروس اختیاری این رشته نگاهی مشابه با دروس تخصصی داشته و برای اخذ و گذراندن آنها نیز شرایطی مشابه با شرایط دروس تخصصی در نظر بگیرند.
یک نکته بسیار مهم و حیاتی در انتخاب دروس اختیاری برای دانشجویان این رشته در نظر گرفتن اهداف مورد نظر در بازار کار است. با توجه به اینکه هر یک از این دروس می‌توانند در پرورش مهارت ها و استعدادهای خاصی در دانشجویان گزینه مناسب هستند، از این رو در انتخاب آنها بایستی به این موضوع دقت داشته باشید. دانشجویانی که از همان ابتدا برنامه درستی برای ورود به بازار کار و انتخاب شغل مناسب در این زمینه دارند می‌بایست حتماً به دنبال انتخاب دروس اختیاری متناسب با شغل و مهارت های مورد نظر خود بروند.
همچنین یک نکته بسیار مهم دیگر در انتخاب دروس اختیاری برای دانشجویان این رشته دقت به اهداف در نظر گرفته شده برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است. برخی از دروس اختیاری اهمیت بسیار بیشتری برای گرایش های آمار در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا دارند و به همین دلیل حتماً باید با انتخاب گرایش مورد نظر از همان دوره کارشناسی برای پاس کردن این دروس اقدام کنید.
در جدول زیر می‌توانید دروس اختیاری رشته آمار را در آخرین بازنگری صورت گرفته از سوی شورای عالی مشاهده کنید:
| دروس اختیاری رشته آمار | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | کنترل کیفیت آماری | 3 |
| 2 | حسابان تصادفی مقدماتی | 3 |
| 3 | آمار بیزی | 3 |
| 4 | آشنایی با نرم افزار R | 2 |
| 5 | آشنایی با نظریه صف | 3 |
| 6 | آمار برای تجارت | 3 |
| 7 | رگرسیون 2 | 3 |
| 8 | سری های زمانی 2 | 3 |
| 9 | شبیه سازی | 3 |
| 10 | آشنایی با آمار رسمی | 3 |
| 11 | مبانی جمعیت شناسی | 3 |
| 12 | مبانی جامعه شناسی | 3 |
| 13 | آشنایی با رکوردها | 3 |
| 14 | آشنایی با نظریه اطلاع | 3 |
| 15 | استنباط شواهدی | 3 |
| 16 | آشنایی با نظریه تصمیم | 3 |
| 17 | آشنایی با نظریه قابلیت اعتماد | 3 |
| 18 | روش های دنباله ای | 3 |
| 19 | روش های تحلیل داده های بقا | 3 |
| 20 | آشنایی با داده های ترتیبی و کاربردهای آنها | 3 |
| 21 | آشنایی با احتمال و آمار فلزی | 3 |
| 22 | مبانی مهندسی مالی | 3 |
| 23 | تحلیل آماری در بازار سرمایه | 3 |
| 24 | مبانی و کاربردهای پایگاه داده ها | 3 |
| 25 | یادگیری آماری در آمار رسمی | 3 |
| 26 | مبانی ترکیبات | 4 |
| 27 | بهینه سازی خطی 1 | 4 |
| 28 | بهینه سازی خطی 2 | 4 |
| 29 | بهینه سازی غیر خطی | 3 |
| 30 | فیزیک عمومی 1 | 3 |
| 31 | فیزیک عمومی 2 | 3 |
| 32 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 1 | 1 |
| 33 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 2 | 1 |
| 34 | مباحثی در آمار و کاربردها | 3 |
| 35 | نگارش علمی | 4 |
| 36 | برنامه سازی پیشرفته | 4 |
| 37 | ساختمان داده ها و الگوریتم ها | 4 |
| 38 | طراحی و تحلیل الگوریتم ها | 4 |
| 39 | مبانی منطق | 3 |
| 40 | مبانی نظیره محاسبه | 3 |
| 41 | نظریه محاسبه | 3 |
| 42 | اصول سیستم های کامپیوتری | 3 |
| 43 | زبان ماشین و اسمبلی | 3 |
| 44 | اصول سیستم های عامل | 4 |
| 45 | هوش مصنوعی | 3 |
| 46 | کامپایلر | 3 |
| 47 | محاسبات علمی | 4 |
| 48 | حسابان پیشرفته | 4 |
| 49 | آنالیز ریاضی 2 | 4 |
| 50 | توابع مختلط | 4 |
| 51 | جبر 1 | 4 |
| 52 | جبر 2 | 4 |
| 53 | توپولوژی عمومی | 4 |
| 54 | نظریه مقدماتی اعداد | 4 |
| 55 | آزمایشگاه ریاضی | 2 |
| مجموع | 174 | |
همانطور که ملاحظه می نمایید ۵۵ درس مختلف به عنوان دروس اختیاری برای این رشته در نظر گرفته شدند که البته پاس کردن همه آنها الزامی نیست. دانشجویان می‌بایستی از میان این دروس تنها ۲۰ واحد درسی را انتخاب کرده و در طول هشت نیمسال تحصیلی اقدام به اخذ آنها نمایند.
لازم به تذکر است که هر چند برخی از دروس در نظر گرفته شده به عنوان دروس اختیاری برای رشته آمار از نظر میزان محاسبات ریاضی مورد نیاز ساده‌تر هستند اما انتخاب این دروس حتماً باید با توجه به نکاتی صورت پذیرد که در ابتدای این بند به آنها اشاره کردیم.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
با توجه به اینکه آمار یک رشته کاملاً جدید در ایران محسوب می‌شود و هنوز بسترهای لازم برای رسیدن به استانداردهای جهانی برای ارائه خدمات در این رشته در کشور ما شکل نگرفته است از این رو بازار کار مستعدی را می‌توان برای این رشته تصور کرد. فارغ‌التحصیلان این رشته بنا به تصمیماتی که در طول دوره آموزشی و یا بعد از آن اتخاذ می‌نمایند می‌توانند وارد بازار کاری متفاوت شده و شرایط کاملاً متفاوتی برای خود رقم بزنند.
در درجه اول باید اشاره کنیم که امکان حضور در شغل ها و حرفه های کاملاً غیرمرتبط با این رشته نیز برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد که خیلی به بررسی آنها نمی‌پردازیم. اما ردیف‌های شغلی تعریف شده مرتبط با این رشته نیز تنوع قابل قبولی دارند و کاربران می‌توانند بنا به علاقه و البته شرایط در دسترس دنبال انتخاب یکی از این موارد باشند.
از جمله اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشاغل مرتبط با رشته آمار می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
سازمان‌ها و صنایع بسیار مختلفی برای پیشبرد اهداف خود در بازار تجارت امروز نیاز به در اختیار داشتن یک کارشناس آمار همراه خود هستند. شرکت‌های بیمه و حسابداری، شرکت‌های مالی و بانکداری، صنایع دارویی، سازمان‌های خصوصی، بخش تحقیقات بازار، شرکت‌های حمل و نقل و تدارکات، دانشگاه‌ها و ارگان‌های آموزشی، شرکت‌های فناوری اطلاعات، شرکت‌های مشاوره مالی، تحلیلگران کسب و کار و علوم و صنایع مختلف دیگر می‌توانند جایگاه مناسبی برای کاربرانی باشند که در رشته آمار فارغ التحصیل شده و مهارت ها و تخصص های این رشته را همراه خود دارند.
این موارد و شرایط نشان می‌دهد که بازار کار رشته آمار در کشور ما ایران شرایط مطلوبی دارد و در صورتی که دانشجویان بتوانند مهارت ها و استعدادهای خود را در دوران تحصیلی به حداکثر میزان ممکن برسانند می‌توانند از این قابلیت ها برای کسب درآمد های بالا استفاده کنند. تأثیر پذیری استفاده از مشاور آماری در صنایع مختلف در سرتاسر دنیا باعث شده تا شرکت‌های ایرانی نیز به فکر استفاده از چنین خدماتی باشند که این امر می‌تواند بازار کار به مراتب بهتری را برای این رشته در آینده کشور ما به دنبال داشته باشد.
رشته آمار در مقطع کارشناسی گرایش مجزایی ندارد. اما برنامه درسی این رشته به گونه ای است که دانشجویان می توانند متناسب با علاقه خود دروسی مطابق با گرایش های اصلی این رشته انتخاب کنند.
مطابق با چارت جدید آموزشی ارائه شده در دی 1400 در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی تعریف نشده است. البته شایان ذکر است که این رشته هنوز در ایران یک رشته نوپا محسوب شده و ممکن است در سالهای پیش رو شاهد معرفی گرایش های جدیدی نیز برای آن باشیم.
همچنین برای ایجاد شناخت بهتر نسبت به این رشته بایستی کاربردهای رشته آمار را نیز با شما در میان بگذاریم. با توجه به مشاغل مرتبطی که برای این رشته در بند قبلی مرور کردیم کاربردهای بسیار زیادی را در صنایع و بخش‌های مختلف می‌توان برای آن در نظر گرفت. کاربردهای رشته آمار هم در بخش کلان و هم در بخش خرد در جامعه قابل بررسی و ارزیابی است. به عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای رشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ملاحظه می کنید که کاربردهای بسیار متنوعی را می‌توان برای رشته آمار معرفی کرد که اتفاقاً تمام این کاربرد ها اهمیت بسیار زیادی در صنایع مختلف در کشور داشته و می‌توانند روی اقتصاد کشور تأثیر عمده بگذارند. در حال حاضر شاهد هستیم که کشورهای بزرگ و پیشرفته دنیا در مبحث آمار و احتمالات به پیشرفت های شگرفی رسیده و از نتایج حاصل از این رشته برای بهتر کردن شرایط کشور خود در زمینه های اقتصادی و اجتماعی استفاده می‌نمایند.
یکی از مهم‌ترین نکات برای انتخاب رشته در مقطع کارشناسی برای علاقه‌مندان به داشتن تحصیلات عالی بررسی شرایط درآمدی رشته مورد نظر بعد از اتمام دوره تحصیلات است. مانند همه کشورهای جهان در ایران نیز میزان درآمد رشته های مختلف با یکدیگر متفاوت بوده و فارغ‌التحصیلان تمام رشته ها با متوسط درآمد یکسانی روبرو نیستند. البته هر چند درآمد افراد شاغل در یک رشته نیز با یکدیگر یکسان نیست و عوامل و فاکتورهای مختلفی در تعیین میزان درآمد افراد تأثیر می‌گذارد اما با این حال در نظر بگیرید که میانگین درآمدی تعیین شده برای رشته های مختلف در کشور ما متفاوت است.
برای اینکه به صورت حدودی درآمد فارغ‌التحصیلان و افراد شاغل در رشته آمار را ارزیابی کنیم ابتدا لازم است تا فاکتور های مهم و اساسی تاثیرگذار بر این درآمد را برای شما بیان نماییم.
در نهایت همه فاکتور ها و معیار ها در کنار یکدیگر جمع شده و درآمد مشخصی را برای شاغلین در مشاغل مربوط به رشته آمار ایجاد می‌نمایند. به عنوان مثال کسانی که به استخدام سازمان‌ها و ادارات بزرگ و معتبر دولتی در آمده‌اند از همان ابتدا درآمد کاملاً مشخصی طبق شرایط چارت سازمانی اداره مورد نظر داشته و با افزایش تجربه نیز بر اساس مصوبات دولت میزان حقوق این افراد افزایش پیدا می‌کند.
حضور در شرکت‌های خصوصی و ارائه خدمات آمار به این شرکت ها نیز بسته به همین شرایط درآمد متفاوتی را برای شاغلین در این رشته رقم خواهد زد.
اقدامات و تمهیداتی وجود دارد که با در نظر گرفتن آن ها شما می‌توانید بعد از فارغ التحصیلی در این رشته درآمد بیشتری را برای خود فراهم آورید. به عنوان مثال شناخت کافی نسبت به نرم افزارهای مورد استفاده در این رشته می‌تواند یکی از این تمهیدات و اقداماتی باشد که در دوره آموزش عالی می‌توانید آنها را پیگیری کنید.
بدون آمار و تجزیه و تحلیل داده ها عملا تمام اقدامات بشر در صنایع و بخش های مختلف تبدیل به جعبه های سیاهی خواهند بود که هیچ راهی برای بهبود نتایج نیز برای آنها قابل تصور نیست. پیشرفت در رشته آمار در هر کشوری می تواند پیشرفت در سایر رشته ها و صنایع را در آن کشور به دنبال داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دانش‌آموزان بعد از اتمام آزمون کنکور و انتخاب رشته مناسب ارزیابی شرایط ادامه تحصیل در رشته مورد نظر در مقاطع بالاتر است. به صورت کلی دانشجویان ایرانی علاقه بسیار زیادی به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و افزایش سطح مهارت ها و دانش مورد نیاز در رشته مورد علاقه خود را دارند. به همین دلیل معمولاً رشته های مختلف دانشگاهی در بهترین دانشگاه های ایران در مقاطع بالاتر نیز دنبال شده و امکان ادامه تحصیل برای دانشجویان در گرایش های مختلف فراهم می‌آید. رشته آمار نیز از این قاعده مستثنی نبوده و امکان ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکترا در این رشته برای علاقه‌مندان به ادامه تحصیل وجود دارد.
در ادامه به بررسی شرایط ادامه تحصیل در هر دو مقطع ارشد و دکترا در این رشته خواهیم پرداخت. اما لازم به یادآوری است که ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع بالاتر با محدودیت‌هایی روبرو است و قرار نیست دقیقاً شرایط مشابه با شرایط مقطع کارشناسی در مقاطع بالاتر پیش روی شما قرار بگیرد.
در حال حاضر قابل توجهی از دانشگاه‌های کشور امکان ادامه تحصیل در مقطع ارشد برای رشته آمار را فراهم کرده‌اند که علاقه‌مندان می‌توانند از این خدمات استفاده کنند. اصلی‌ترین گرایش های کارشناسی ارشد رشته آمار چهار گرایش آمار ریاضی، بیم سنجی، آمار اجتماعی و اقتصادی و آمار رسمی است. در این بین امکان ادامه تحصیل در گرایش بیم سنجی تنها در دو دانشگاه علامه طباطبایی و شهید بهشتی تهران در دسترس کاربران قرار دارد و بقیه گرایش ها نیز در دانشگاه‌های محدودی در مقطع ارشد ارائه می‌شوند.
ادامه تحصیل در مقطع دکترا برای علاقه‌مندان به بالا بردن سطح دانش و مهارت ها در رشته آمار در دو گرایش آمار و بیم سنجی برای دانشجویان در دسترس است. تعداد دانشگاه های ارائه دهنده خدمات آموزشی در مقطع دکترا برای این گرایش ها بسیار محدود تر شده و رقابت برای ورود به این مقطع تحصیلی نیز در میان علاقه‌مندان به این رشته به مراتب بیشتر می‌شود.
رشته آمار در سطح بین المللی نیز یکی از محبوب‌ترین و بهترین رشته ها محسوب می‌شود. به صورت کلی رشته های دانشگاهی را در سطح دانشگاه های جهانی می‌توان به دو دسته رشته های مادر یا پایه‌ای و رشته های کاربردی تقسیم کرد. در رشته های پایه یا رشته های مادر که آمار را نیز می‌توان از جمله آنها قرار داد، سطح دانش و سواد بسیار زیادی نیاز است. زیرا عملاً دانشجویان و فارغ‌التحصیلان باید بتوانند همراه با پیشرفت تحصیلی زمینه ساز پیشرفت در سایر صنایع نیز شوند. پیشرفت آمار منجر به رسیدن به ترقی در سایر رشته ها نیز می‌شود.
در همین راستا در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در بهترین دانشگاه های جهان در این رشته فراهم آمده است و هر ساله برنامه های تحصیلی مختلفی نیز برای این منظور ارائه می‌شود. برای اینکه شرایط این رشته در جهان را بهتر درک کنید، لازم دانستیم تا ابتدا معرفی از بهترین دانشگاه های جهان در رشته آمار داشته باشیم.
در حال حاضر اگر استاندارد QS را برای تعیین بهترین دانشگاه های جهان در رشته های مختلف مورد بررسی قرار دهید، بهترین دانشگاه های جهان در این رتبه بندی به شرح زیر خواهند بود:
علاوه بر این در همین استاندارد دانشگاه ملی سنگاپور و دانشگاه Tsinghua چین نیز بهترین دانشگاه های آسیایی برای ادامه تحصیل در این رشته محسوب می‌شوند. همچنین دانشگاه تهران در این رده بندی در رتبه 201 تا 230 بهترین دانشگاه های جهان در رشته آمار قرار گرفته است که می‌تواند اعتبار خوبی برای دانشجویان این رشته در این دانشگاه بزرگ باشد.
بررسی متوسط حقوق فارغ‌التحصیلان رشته آمار در سطح بین المللی نیز اطلاعات خوبی درباره این رشته در جهان در اختیار ما می‌گذارد. البته دقیقاً مانند کشور خودمان، ردیف‌های شغلی متفاوتی را می‌توان برای فارغ‌التحصیلان این رشته تعریف کرد که حقوق و درآمد سالیانه آنها نیز با هم متفاوت است. یکی از این ردیف‌های شغلی آمارگر یا کارشناس آمار است. این ردیف شغلی تعریف شده در آمریکا به درآمد متوسط 78000 دلاری در سال می‌رسد. حقوق این افراد بر اساس میزان تجربه و سطح مهارت ها از 56000 تا 12000 دلار متفاوت است.
آنالیزگر آماری یکی دیگر از ردیف‌های شغلی برای این رشته است که برای فعالان خود متوسط درآمد 70000 دلاری را در سال رقم می‌زند. در این رشته نیز بنا به تجربه و تخصص های موجود درآمد سالیان میان 50000 تا 107000 دلار متفاوت خواهد بود. کارشناسی ارشد آمار یکی از ردیف‌های شغلی به مراتب بالا از دو شغل قبلی است که درآمد بیشتری را نیز برای علاقمندان به دنبال دارد. در این ردیف شغلی که نیاز به تحصیلات بالاتری دارد، امکان رسیدن به متوسط درآمد 100000 دلاری وجود دارد. درآمد فعالان در این رشته بین 73000 تا 140000 دلار بر اساس میزان توانایی ها و مهارت ها متفاوت خواهد بود.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمون‌های استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایه‌های دهم و یازدهم می‌باشد. گزینهدو به‌عنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرم‌افزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانش‌آموزان و مدارس ارائه می‌کند.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمون‌های استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایه‌های دهم و یازدهم می‌باشد. گزینهدو به‌عنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرم‌افزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانش‌آموزان و مدارس ارائه می‌کند.
