معرفی رشته فناوری اطلاعات سلامت
رشته فناوری اطلاعات سلامت (HIT) شامل پردازش، ذخیره و تبادل اطلاعات سلامت در یک محیط الکترونیکی است. نقش فناوری در مراقبت‌های بهداشتی، نحوه نگاه ما به مراقبت از بیمار، مدیریت بیمارستان، کشف و ابداع داروهای بهتر و پیش‌بینی دوره درمان را عمدتاً بر اساس داده‌ها تغییر داده است. اهمیت فناوری در مراقبت های بهداشتی ریشه ای عمیق دارد. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته فناوری اطلاعات سلامت در ایران و جهان بپردازیم.
فناوری اطلاعات سلامت جزء مهمی از عملیات یک مرکز بهداشتی است. در حالی که به خودی خود یک هدف اصلی نیست، اما وسیله ای مهم برای کمک به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی است که مراقبت های با کیفیت بالا را ایمن، موثر، به موقع، کارآمد و عادلانه ارائه دهند.
تاریخچه رشته فناوری اطلاعات سلامت
با استاندارد سازی بیمارستان های آمریکا در اوائل قرن بیستم، توجه بسیار زیاد بیمارستان ها و پزشکان به مدیریت اطلاعات سلامت و ثبت اطلاعات بیماران جلب گردید. به همین دلیل انجمن پزشکی آمریکا و به دنبال آن انجمن مدیریت اطلاعات سلامت آمریکا بر آن شدند تا با آموزش های دانشگاهی به تربیت تخصصی فنی مناسب پرداخته و کیفیت مدیریت اطلاعات سلامت را بهبود بخشند. در سال 1928 برای اولین بار انجمنی با موضوع مدارک پزشکی در دنیا شروع به کار کرد اما مجوز تدریس این رشته در دانشگاه ها در سال 1943 رسما صادر شد.
تاریخچه رشته فناوری اطلاعات سلامت به سال های دور برمی گردد. برای مرور تاریخچه دیجیتالی شدن حوزه های سلامت، باید به پایان قرن نوزدهم برگردیم زیرا آغاز زیرشاخه سلامت دیجیتال، پزشکی از راه دور است که اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. طبق گفته آدام دارکینز و مارگارت کری در کتاب پزشکی از راه دور و سلامت از راه دور: اصول، سیاست ها، عملکردها و مشکلات، در سال 1897 بود که اولین پزشکی از راه دور را مستند کرد.
- پایان دهه 80 تا 90 دوران طلایی برای سلامت دیجیتال بود. در طول این مدت، چندین انجمن حرفه ای در ایالات متحده و در سراسر جهان برای بهبود ارائه مراقبت های بهداشتی از طریق ارتباطات دیجیتال ظاهر شدند. برخی از نمونه‌ها عبارتند از: انجمن بین‌المللی انفورماتیک پزشکی، انجمن پزشکی از راه دور آمریکا، و انجمن تله‌ماتیک سلامت اروپا (EHTEL). این سازمان‌ها تأثیر زیادی بر انتقال از روش‌های سنتی مراقبت‌های بهداشتی به جایگزین‌های پیشرفته‌تر و مبتنی بر فناوری داشتند.
- پیشگامان فناوری اطلاعات سلامت و انفورماتیک پزشکی جاشوا لدربرگ و ویلیام اس یاماموتو هستند که در اوایل دهه چهل قرن بیستم به محاسبه خودکار علاقه نشان دادند. در نیمه دوم قرن بیستم، توسعه تکنیک های تصویربرداری اولتراسوند، اندام های مصنوعی و توالی یابی DNA میزان استفاده از فناوری را در پزشکی روشن کرد.
- در دوره (2000–2015)، ما شاهد افزایش تمایل به دیجیتالی کردن مراقبت های بهداشتی هستیم. از ابتدای قرن بیست و یکم، با کاربرپسندتر شدن نوآوری‌های فناوری، مانند وب جهانی، بیماران دسترسی آسان‌تری به دنیای پزشکی پیدا کردند.
- در طول دهه ای که اکنون در آن هستیم – از سال 2010 تا 2020 – سلامت دیجیتال به یک مسیر کاملاً پذیرفته شده برای دستیابی به استانداردهای بالاتر سلامت تبدیل شده است.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت
رشته فناوری اطلاعات سلامت شاخه ای از علوم پزشکی است که با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری به پردازش اطلاعات پرداخته، آن ها را ذخیره، بازیابی و به اشتراک گذاشته و امکان استفاده از داده های سلامت و دانش را برای تسهیل ارتباطات و تصمیم سازی فراهم می سازد. اصطلاح «فناوری اطلاعات سلامت» (IT سلامت) به سیستم‌های الکترونیکی اطلاق می‌شود که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و به طور فزاینده‌ای، بیماران برای ذخیره، اشتراک‌گذاری و تجزیه و تحلیل اطلاعات سلامت از آن استفاده می‌کنند.
دانشجویان این رشته با آموزش در این دوره می توانند تصدی و مدیرت بخش فناوری اطلاعات سلامت مشتمل بر موارد زیر را انجام دهند.
- تحلیل و سازماندهای اطلاعات و کدگذاری اطلاعات پزشکی بیماران در مراکز بهداشتی
- تحلیل شاخص های آمار بیمارستانی
- ارائه اطلاعات پزشکی به کاربران محاز با رعایت موازین قانونی
- اجرای مصوبات مربوط به اطلاعات پزشکی بیماران
- مشارکت در امور مربوط به خدمات ماشینی اطلاعات سلامت
- مشارکت در طراحی فرم های اطلاعات سلامت
به طور کلی متخصصین فناوری اطلاعات سلامت تخصص خود را در زمینه های بکارگیری فناوری های اطلاعات در حوزه سلامت، پردازش، ذخیره و بازیابی اطلاعات جهت تسهیل ارتباطات تیم درمانی و تصمیم سازی در اختیار جامعه قرار می دهند. آن ها با برقراری ارتباط موثر، اطلاعات بالینی و مالی (کنترل هزینه و کاهش کسورات بیمارستانی) مورد نیاز را برای ارائه دهندگان در عرصه های آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و موسسات بیمه فراهم و از حقوق و اطلاعات بیماران و بیمارستان حمایت می کنند.
رشته فناوری اطلاعات سلامت در یک نگاه
رشته فناوری اطلاعات سلامت زیر مجموعه کنکور علوم تجربی است و برای ورود به این رشته باید در آزمون سراسری علوم تجربی شرکت کنید. شرایط پذیرش در رشته فناوری اطلاعات سلامت مطلوب است و هر ساله متقاضیان زیادی برای این رشته پرکاربرد با هم به رقابت می پردازند، از طرفی ظرفیت دانشگاه ها برای پذیرش این رشته بالا است. بازارکار رشته فناوری اطلاعات سلامت امروزه بسیار مناسب است و در صورت تقویت رزومه و دانش تخصصی می توان به رده های شغلی مناسب رسید. درآمد این رشته در بازار ایران متوسط و رو به بالا است و به جایگاه شغلی بستگی دارد. طول دوره رشته فناوری اطلاعات سلامت در دانشگاه 4 سال است که در 8 نیم سال تحصیلی به طول می انجامد.
رشته فناوری اطلاعات سلامت در ایران
رشته فناوری اطلاعات سلامت در ایران یک رشته بسیار کاربردی است. با توجه به اینکه صنعت سلامت مانند سایر صنعت ها نمی تواند تکنولوژی را نادیده بگیرد بنابراین فناوری در این صنعت نیز ورود کرده و یک نقش بسزایی در ارتقا مراقبت و خدمات سلامت ارائه کرده است. در ایران اولین بار رشته مدارک پزشکی در دروس دوره فوق لیسانس اداره امور بیمارستان ها تدریس شد. از سال 1343 در بیمارستان های جدید التاسیس برای هر بیمارستان یک نیروی متخصص استخدام شد. وزارت بهداری جهت تامنن این نیروها در سال های 1346 برای اولین بار اقدام به تاسیس آموزشگاه نمود. آموزش دانشگاهی رشته از سال 1351 در انستیتو عالی علوم بیمارستانی در تهران و در دوره های کاردانی و کارشناسی آغاز شد. پس از تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ایجاد دانشگاه های علوم پزشکی از سال 1363 به بعد مقاطع کاردانی این رشته در این دانشگاه ها تاسیس شد و به دنبال آن دوره دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری نیز در دانشگاه ها تاسیس شد. اما در دهه 1990 در سراسر دنیا تغییراتی بنیادی در رشته مدیریت اطلاعات سلامت به دلیل نفوذ فناوری های اطلاعاتی و نحوه بکارگیری و استفاده از اطلاعات رخ داد و نام رشته به فناوری اطلاعات سلامت تغییر یافت تا در چارچوبی روزآمد برای ارائه مدیریت فراگیر اطلاعات در حوزه سلامت و مبادله ایمن اطلاعات تدوین گردد. این رشته از سال 1388 برای اولین بار در دانشگاه علوم پزشکی تهران تاسیس شد و سپس بعد از آن در سایر دانشگاه های علوم پزشکی شروع به جذب دانشجویان علاقه مند کرد. در سال 1388 برنامه ریزی جدید درسی که تغییرات بسیار زیادی در سرفصل ها و محتوی دروس آن انجام شده بود از سوی شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی ابلاغ شد.
سلامت بنیادی ترین نیاز انسان و حق اولیه هر فرد است. به همین دلیل برخورداری و تامین نیازهای خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت های بهداشتی در قانون اساسی کشور حقی همگانی در نظر گرفته شده است. در این میان رشته فناوری اطلاعات سلامت ابزار مهمی برای پیشبرد سریع سلامت جامعه بوده و می تواند تلاش های سازمان یافته در این مسیر را تجمیع کند. زیرا امکان برنامه ریزی و تصمیم گیری های خط مشی های بهداشتی را با ارائه اطلاعات مورد نیاز مسیر می سازد. از طرف دیگر امروزه بخش های مختلف نظام ارائه خدمات سلامت به شدت تحت تاثیر فناوری های اطلاعاتی قرار گرفته و این بخش ها شاهد تحول در بکارگیری و استفاده از داده ها هستند. ایجاد پرونده الکترونیک سلامت، سیستم های اطلاعات بیمارستانی، سامانه های ثبت بیماری ها و مرگ و میر و سامانه یکپارچه بهداشتی نمونه های قابل ذکر این محصولات هستند. به دلائل فوق در پاسخ به نیازهای جدید بیماران، بیمارستان ها، مراکز بهداشتی درمانی و جامعه در راستای الزامات سند تحول نظام سلامت نیاز است تا این رشته کاربردی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته فناوری اطلاعات سلامت
آگاهی از پذیرش در رشته فناوری اطلاعات سلامت به شما کمک می کند تا با دیدی بازتر و واقع بینانه تر برای ورود به این رشته برنامه ریزی داشته باشید. شرایط پذیرش در رشته فناوری اطلاعات سلامت از دو دیدگاه قابل بررسی است.
دیدگاه اول مربوط به شرایط پذیرش از نظر رقبا و تعداد داوطبینی است که هر ساله برای تحصیل در این رشته در کنکور سراسری شرکت می کنند. این آمار هر ساله شرایط متفاوتی به خود می گیرد، اما به صورت کلی تعداد داوطلبین زیادی با همدیگر به رقابت می پردازند.
همچنین در دیدگاه دوم باید میزان ظرفیت دانشگاه ها را نیز مورد توجه قرار داد. دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور شرایط ایده الی را برای ورود دانشجویان علاقه مند فراهم کرده اند و از ابن بابت مانع خاصی برای پیش روی دانشجویان برای ادامه تحصیل در رشته فناوری اطلاعات سلامت نیست. نکته ای که باید مد نظر داشته باشید این است که شرایط پذیرش هر ساله نسبت به سال های قبل متفاوت است و فاکتورهایی مانند اعمال سهمیه های مختلف، ظرفیت دانشگاه ها و تعداد رقبا شرایط متفاوتی را به خود می گیرد.
با حذف زیرگروه های کنکور سراسری و همچنین حذف دروس عمومی از کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی می شود. برای ورود و پذیرش در فناوری اطلاعات سلامت لازم است تا شما در کنکور سراسری علوم تجربی سوالات دروس تخصصی مختلفی را با ضرایب متفاوت پاسخ دهید. بیشترین تاثیر گذاری برای ورود به رشته فناوری اطلاعات سلامت در کشور ما در کنکور سراسری علوم تجربی از دروس تخصصی مربوط به این آزمون خواهد بود. ضرایب دروس تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
همانطور که مشاهده می‌کنید دروس زیست و شیمی تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته داشته و شما حتماً بایستی مطالعه کاملی بر روی تمام دروس علوم تجربی خصوصا دروس تخصصی دوره دبیرستان خود داشته باشید.
لازم به توضیح است که شرکت در آزمون های مشابه می تواند تا حد زیادی شما را با نمونه سوالات کنکور سراسر آشنا کند و شرایط بهتری را در روز آزمون اصلی برایتان مهیا کند. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور علوم تجربی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته فناوری اطلاعات سلامت
اکثر دانش آموزان هنگام انتخاب رشته به دنبال انتخاب دانشگاه های برتر و شاخص هستند. زیرا تصمیم دارند برای ادامه تحصیل در یک دانشگاه با رتبه علمی بالاتر مشغول به تحصیل شوند، از این رو ما در این بخش به معرفی دانشگاه های برتر رشته فناوری اطلاعات سلامت می پردازیم. البته توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های کشور از نظر رتبه علمی در جایگاه مطلوب و مناسبی قرار داشته و فارغ التحصیلان از سراسر دانشگاه های کشور می توانند به رده های شغلی مورد نظر و درآمد خوب دست پیدا کنند. با این حال برخی از دانشگاه های شاخص و مطرح رشته فناوری اطلاعات سلامت شامل دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران و دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته فناوری اطلاعات سلامت
برای اینکه به صورت اصولی و با برنامه ریزی برای کنکور رشته فناوری اطلاعات سلامت اقدام کنید بهتر است دو نمونه کارنامه قبولی در رشته فناوری اطلاعات سلامت را مشاهده کنید و سپس با آگاهی از تراز، رتبه و درصدهای قبولی برای کنکور سراسری آماده شوید. البته توجه کنید که شرایط پذیرش و فاکتورهایی مانند تراز، رتبه قبولی، دانشگاه های پذیرنده و … هر ساله ممکن است با سال قبل متفاوت باشد زیرا تعداد رقبا، سهیمه ها و همچنین ظرفیت دانشگاه ها هر ساله تغییر می کند. با این حال مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی رشته فناوری اطلاعات سلامت می تواند دید شما را بازتر کرده و با شرایط پذیرش آن آشنا کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته فناوری اطلاعات سلامت
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته فناوری اطلاعات سلامت در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند.
واحدهای درسی رشته فناوری اطلاعات سلامت
اکنون نوبت به معرفی واحدهای درسی رشته فناوری اطلاعات سلامت می رسد. با اگاهی از دروسی که باید در دانشگاه مطالعه کنید می توانید علاقه مندی خود را بسنجید و در صورت تمایل وارد این رشته شوید. البته واحدهای درسی رشته های وزرات بهداشت مانند وزارت علوم هر چند سال یک بار بازنگری می شود. علت این بازنگری دروس این است که واحدهای درسی براساس شرایط رشته در سطح بین المللی و نیازهای جامعه تعیین شود. این بازنگری به گونه ای نیست که شاهد تغییرات کلی در واحدهای درسی و یا سرفصل دروس باشیم بلکه تغییرات جزئی در تعداد واحدها یا سرفصل ها ایجاد می شود. در این بخش سعی داریم تا واحدهای درسی فناوری اطلاعات سلامت در آخرین بازنگری صورت گرفته شده را به شما معرفی کنیم. دوره کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت 8 نیمسال تحصیلی است که در آن واحد نظری 17 ساعت و واحد عملی و آزمایشگاهی 24 ساعت و همچنین 1 واحد کارآموزی در عرصه 51 ساعت است. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته فناوری اطلاعات سلامت در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته فناوری اطلاعات سلامت | |||
دروس عمومی | 24 واحد | ||
دروس پایه | 21 واحد | ||
دروس تخصصی | 69 واحد | ||
کارآموزی در عرصه | 16 واحد | ||
جمع | 130 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته فناوری اطلاعات سلامت را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته فناوری اطلاعات سلامت
بسته اول دروس دانشگاهی دروس عمومی هستند که بین تمامی رشته ها در مقطع کارشناسی مشترک بوده و زیر نظر گروه عمومی و معارف ارائه می شود. دروس عمومی تاثیری در مهارت تخصصی دانشجویان نداشته و بیشتر با اهداف آشنایی با معرفت شناختی، تاریخ، ابعاد اجتماعی در زندگی و … ارائه می شود. دروس عمومی معمولا به صورت مشترک با سایر رشته ها برگزار شده و دانشجویان در یک کلاس مشترک دروس عمومی را پاس می کنند. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته فناوری اطلاعات سلامت را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 24 واحد دروس عمومی رشته رشته فناوری اطلاعات سلامت وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 24 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته فناوری اطلاعات سلامت در دوره کارشناسی پیوسته 24 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته فناوری اطلاعات سلامت
بسته دوم از واحدهای درسی مربوط به دروس پایه است. به طور معمول دروس پایه بخش اعظمی از واحدهای درسی رشته ها را شامل می شود. این دروس به صورت کلی زمینه ساز و تقویت کننده ذهنیت دانشجویان برای دروس تخصصی و پیچیده است. دروس پایه معمولا نکات اشتراکی زیادی با دروس دبیرستان داشته و به مانند پلی بین دروس دبیرستان و دروس اصلی دانشگاه عمل می کنند. دروس پایه به صورت هم نیاز یا پیش نیاز ارائه شده و باید از ابتدای ترم برای اخذ آن ها برنامه ریزی داشت تا در ترم های بعدی بدون مشکل قادر به اخذ دروس اصلی و تخصصی باشید. در جدول زیر می توانید دروس پایه رشته فناوری اطلاعات سلامت را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته فناوری اطلاعات سلامت | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | فیزیولوژی | 3 |
| 2 | آناتومی | 2 |
| 3 | آشنایی با عوامل بیماری زا | 2 |
| 4 | داروشناسی | 2 |
| 5 | ریاضیات پایه | 2 |
| 6 | آمار حیاتی مقدماتی | 2 |
| 7 | مبانی اپیدمیولوژی | 2 |
| 8 | مبانی کامپیوتر | 2 |
| 9 | آزمایشگاه مبانی کامپیوتر | 1 |
| 10 | روش تحقیق | 2 |
| 11 | اصول مدیریت | 2 |
| مجموع واحدها | 21 | |
دروس پایه زمینه ساز خوبی برای دروس پیچیده هستند. با اخذ این دروس است که می توانید دروس تخصصی تر را مفهومی درک کرده و جایگاه آن ها را در رشته متوجه شوید. توجه داشته باشید که منظور از دروس پیش نیاز دروسی هستند که گذراندن آن ها برای اخذ یک درس دیگر الزامی است. یعنی تا درس 1 را پاس نکرده باشید قادر به اخذ درس 2 نیستید.
دروس تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت
دروس تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت از مهمترین واحدهای درسی است که در دوره کارشناسی ارائه می شود. دروس تخصصی سبب آشنایی کامل دانشجویان با ماهیت رشته فناوری اطلاعات سلامت شده و بازار کار آن را به خوبی درک می کنند. با مطالعه این دروس دانشجو به درک درست و دقیقی از رشته هم در تئوری و هم در عمل رسیده و می تواند این دانش کسب شده را در محیط عملی به درستی به کار گیرد. در جدول زیر می توانید 69 واحد درسی تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته فناوری اطلاعات سلامت | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اصطلاحات پزشکی 1 | 2 |
| 2 | اصطلاحات پزشکی 2 | 2 |
| 3 | بیماری شناسی 1 | 2 |
| 4 | بیماری شناسی 2 | 2 |
| 5 | بیماری شناسی 3 | 2 |
| 6 | اقدامات جراحی، خدمات تشخیصی، درمانی و ملزومات مصرف پزشکی | 2 |
| 7 | آمار حیاتی استنباطی | 2 |
| 8 | زبان اختصاصی HIM | 2 |
| 9 | زبان اختصاصی HIT | 3 |
| 10 | شاخص ها و تحلیل داده های سلامت | 2 |
| 11 | مبانی حسابداری و اقتصاد سلامت | 2 |
| 12 | مدیریت بهبود عملکرد در مراکز بهداشتی درمانی | 2 |
| 13 | رسیدگی و محاسبه اسناد بیمارستانی | 2 |
| 14 | رسیدگی و محاسبه اسناد سرپایی و پاراکلینیک | 2 |
| 15 | نحوه نظارت و بازرسی از مراکز درمانی | 1 |
| 16 | مدیریت اطلاعات سلامت 1 | 2 |
| 17 | مدیریت اطلاعات سلامت 2 | 2 |
| 18 | کدگذاری بیماری ها 1 | 2 |
| 19 | کدگذاری بیماری ها 2 | 2 |
| 20 | کدگذاری بیماری ها 3 | 2 |
| 21 | کدگذاری اقدامات پزشکی | 1 |
| 22 | طبقه بندی های بین المللی تخصصی | 2 |
| 23 | کدگذاری مرگ و میر | 2 |
| 24 | آشنایی با برنامه های کاربردی | 1 |
| 25 | آزمایشگاه برنامه های کاربردی | 1 |
| 26 | برنامه نویسی مقدماتی | 1.5 |
| 27 | آزمایشگاه برنامه نویسی مقدماتی | 0.5 |
| 28 | ساختمان داده ها | 2 |
| 29 | برنامه نویسی پیشرفته | 1.5 |
| 30 | آزمایشگاه برنامه نویسی پیشرفته | 0.5 |
| 31 | شبکه های کامپیوتری | 1.5 |
| 32 | آزمایشگاه شبکه های کامپیوتری | 0.5 |
| 33 | پایگاه داده | 1.5 |
| 34 | آزمایشگاه پایگاه داده | 0.5 |
| 35 | سیستم های اطلاعات سلامت | 2 |
| 36 | مدیریت سیستم های اطلاعات سلامت | 2 |
| 37 | کاربرد سیستم های اطلاعات سلامت | 2 |
| 38 | آزمایشگاه کاربرد سیستم های اطلاعات سلامت | 1 |
| 39 | تحلیل و نمایش داده های سلامت | 1.5 |
| 40 | آزمایشگاه تحلیل و نمایش داده های سلامت | 0.5 |
| 41 | پروژه تحقیق | 2 |
| مجموع واحد ها | 69 | |
دروس تخصصی بسیار حائز اهمیت بوده و حتی اگر دانشجو یکی از واحدهای درسی را اخذ نکرده باشد از لحاظ آموزش فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است. اخذ دروس تخصصی و پاس کردن آن ها با نمره خوب سبب شده تا دانشجو به ماهیت کلی این رشته پی ببرد و معدل خود را نیز افزایش دهد.
کار آموزی در عرصه رشته فناوری اطلاعات سلامت
در اکثر رشته های وزرات بهداشت، کاراموزی در عرصه برای آشنایی دانشجویان با محیط کار و به کار گیری دانش تخصصی به صورت عملی ارائه می شود. هدف از کارآموزی در عرصه این است که دانشجویان از مرحله دانشجویی به مرحله اشتغال در کار آماده شوند. واحدهای درسی کاراموزی با هدف مستقل کردن دانشجویان برای ورود در سازمان های بیمارستانی، مراکز بهداشتی، مراکز درمانی، حوزه های ستادی و … ارائه شده است. انتظار می رود دانشجویان در دوره کارآموزی برای ارتقا سلامت بیماران و افزایش صلاحیت های علمی و عملی خود کوشا باشند. در مجموع 16 واحد درسی به عنوان واحدهای کاراموزی در عرصه برای رشته فناوری اطلاعات سلامت ارائه شده است که در جدول زیر مشاهده می کنید.
| دروس کارآموزی رشته فناوری اطلاعات سلامت | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | کاراموزی مدیریت اطلاعات سلامت 1و 2 | 2 |
| 2 | کارآموزی شاخص ها و تحلیل دادهای سلامت | 1 |
| 3 | کاراموزی کدگذاری | 1 |
| 4 | کارآموزی کاربرد سیستم های اطلاعات سلامت | 1 |
| 5 | کاراموزی کدگذاری مرگ و میر | 1 |
| 6 | کارآموزی در عرصه 1 | 5 |
| 7 | کارآموزی در عرصه 2 | 5 |
| مجموع واحد ها | 16 | |
کارآموزی در عرصه در دوران آخر دانشجویی ارائه می شود و با هدف کسب مهارت های عملی زیر نظر مربیان و استادان گذرانده می شود. دانشجویان ملزم به گذراندن واحدهای درسی کارآموزی در عرصه هستند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته فناوری اطلاعات سلامت
قبل از بررسی شرایط بازارکار رشته فناوری اطلاعات سلامت بهتر است نکته ای را با شما در میان بگذاریم. این رشته در ماهیت اصلی خود بسیار پرکاربرد و پراهمیت است. اما در جامعه برنامه ریزی صحیحی برای این رشته به عمل نیامده و از پتانسیل های بالقوه آن استفاده نشده است. به طور کلی مانند سایر عرصه ها رشته فناوری اطلاعات سلامت نیز در جایگاه واقعی خود قرار نداشته و درصد قابل توجهی از استعدادهای دانشجویان این رشته از بین می رود. اما می توان با کسب دانش تخصصی و تقویت روزمه به جایگاه های شغلی ویژه رسید و به درآمد قابل توجهی دست پیدا کرد. صلاحیت های علمی این رشته که کسب دانش حرفه ای و مهارت های علمی فعالیت ها، تصمیم گیری، حل مسئله و ارتباطات عمومی است با روش های جدید آموزشی به دست خواهد آمد تا افرادی صلاحیت دار تصدی جایگاه های شغلی مرتبط به جامعه را برعهده گرفته و بدین وسیله ارتقا سلامت همگانی را محقق سازند.
البته بهتر است بدانید که چشم انداز کاملا رقابتی برای رشته فناوری اطلاعات در آینده وجود دارد. از آنجائی که این رشته دارای دروس متنوع و بین رشته ای تخصصی زیادی است، می توان گفت اکثر فارغ التحصیلان این رشته در آینده می توانند با احتمال بالایی جذب بازار کار شوند. در زیر برخی از سازمان هایی که فارغ التحصیلان رشته فناوری اطلاعات سلامت می توانند در آن ورود کنند ارائه شده است:
- بیمارستان ها
- معاونت درمان
- معاونت بهداشتی
- معاونت پژوهشی
- سایر حوزه های ستادی
- کارشناس گروه آموزشی مربوطه
کاربردهای رشته فناوری اطلاعات سلامت
آگاهی از کاربردهای رشته فناوری اطلاعات سلامت به شما کمک کرده تا با دانش کامل در بازار کار قدم بردارید. به طور کلی دو کاربرد اصلی و اساسی برای رشته فناوری اطلاعات سلامت وجود دارد. کاربرد اول مربوط به بکارگیری دانشجویان در دانشگاه ها و آموزشگاه ها یا مراکز تحقیقات برای آموزش و تربیت دانشجویان آینده و کاربرد دوم مربوط به شاغل شدن دانشجویان در سازمان های اجرایی و خدماتی است.
کاربرد اول رشته فناوری اطلاعات سلامت به این منظور است که سه ضلع دانشگاه، دولت و صنعت باید ظرفیت های تولید عملی مربوط به این رشته را افزایش دهند به همین دلیل نیاز به اساتید حرفه ای و خبره بیش از پیش احساس می شود. دانشجویان می توانند با اخذ مدراک تحصیلی تکمیلی به عنوان استاد دانشگاه مشغول به کار شوند. کاربرد دوم رشته فناوری اطلاعات سلامت در بازار کار خدماتی و اجرایی است که در سازمان های مرتبط می توانند از دانش تخصصی خود استفاده کرده و به صنعت سلامت کمک کنند.
چشم انداز شورای عالی برنامه ریزی برای رشته فناوری اطلاعات سلامت این است که طی ده سال آینده برنامه آموزشی دوره کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت همگام با نیازها و رویکردهای در حال تغییر جامعه خواهد توانست استانداردهای منطقه ای و جهانی در رشته فناوری اطلاعات سلامت را کسب کند. دانش اموختگان این رشته جایگاه تعریف شده و موثری در ارائه اطلاعات سلامت در کلیه سطوح و واحدهای وابسته مدیریت و فناوری اطلاعات سلامت در نظام سلامت کشور به دست خواهند آورد. دانش اموختگان این رشته خدمات موثری در راستای ارتقای کیفیت خدمات ارائه خواهند کرد و از نظر استانداردهای مدیریت اطلاعات در مقایسه با کشورهای منطقه، رتبه اول تا سوم را کسب خواهند نمود.
درآمد رشته فناوری اطلاعات سلامت
درآمد رشته فناوری اطلاعات سلامت به شرایط دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته بستگی دارد. به طور کلی می توان در آمد متوسط و رو به بالایی را برای فارغ التحصیلان این رشته در نظر گرفت. اما موضوع مهم این است که به دلیل نبود شایسته سالاری مناسب بسیاری از فارغ التحصیلان این رشته در مشاغل کم درآمد و یا رده های شغلی غیرمرتبط با درآمد کم مشغول به کار می شوند.
اما اگر بخواهیم به صورت کلی و در یک نگاه شرایط درآمد پذیرش رشته فناوری اطلاعات سلامت را بررسی کنیم باید ذکر کنیم که این مهم به شدت به رزومه فرد و جایگاه شغلی بستگی دارد. درآمد رشته فناوری اطلاعات سلامت می تواند بسیار قابل توجه باشد و فاکتورهایی مانند میزان مهارت، جایگاه شغلی، سطح تحصیلات، مکان استخدام و … در افزایش درآمد تاثیر گذار خواهند بود.
نقش فناوری اطلاعات سلامت در مراقبت های بهداشتی شامل استفاده از فناوری برای ذخیره، ارزیابی و توزیع داده های مربوط به بیمار است. هدف فناوری اطلاعات در صنعت مراقبت های بهداشتی، ارتقای سلامت عمومی جمعیت از طریق بهبود کیفیت مراقبتی است که بیماران دریافت می کنند. زیرا فناوری اطلاعات سلامت پتانسیل بهبود ایمنی بیمار را با تسهیل تصمیم گیری مبتنی بر شواهد، به حداقل رساندن خطاهای ناشی از عوامل انسانی (مانند دست خط ناخوانا و یادآوری نادقیق دوزهای دارویی) و همچنین بهبود کیفیت گزارش، ردیابی، و تجمیع بیمار را دارد.
ادامه تحصیل در رشته فناوری اطلاعات سلامت
نکته مهم بعدی که باید در مورد رشته فناوری اطلاعات بدانید شرایط ادامه تحصیل در این رشته است. بسیاری از فارغ التحصیلان کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلی بالاتر هستند زیرا در این مقاطع جایگاه شغلی بهتر و درآمد بیشتری در انتظار آن ها است. در این بخش شرایط ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته فناوری اطلاعات سلامت را بررسی می کنیم.
کارشناسی ارشد رشته فناوری اطلاعات سلامت
دانشجویان مقطع کارشناسی بعد از فارغ التحصیلی می توانند در آزمون ورودی کارشناسی ارشد شرکت کرده و برای تحصیل در گرایش مورد نظر خود اقدام کنند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در گرایش های متعددی برای رشته فناوری اطلاعات سلامت در دانشگاه های برتر مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه مشهد، دانشگاه کرمان، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه ایران و … فراهم شده است. در زیر برخی از گرایش های ارشد فناوری اطلاعات سلامت را بیان می کنیم.
- فناوری اطلاعات سلامت
- انفورماتیک پزشکی
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی
- نانوتکنولوژی پزشکی
- مهندسی پزشکی
- اپیدمیولوژی
- زیست فناوری پزشکی
- آموزش بهداشت
- آموزش پزشکی
- اقتصاد بهداشت
- آمار زیستی
- پدافند غیرعامل در نظام سلامت
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
- ارزیابی فناوری سلامت
- تاریخ علوم پزشکی
- رفاه اجتماعی
- ژورنالیسم پزشکی
- برنامه‌ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی
دکترا رشته فناوری اطلاعات سلامت
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت وجود دارد. علاقه مندان می توانند بعد از اتمام دوره کارشناسی ارشد در آزمون ورودی دکتری شرکت کرده و در صورت رسیدن به نمره قبولی، در مصاحبه حضوری تخصصی دانشگاه های مختلف حاضر شده و شرایط لازم برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا را برای خود فراهم آورند. امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا فناوری اطلاعات سلامت نیز برای دانشجویان در بهترین دانشگاه های ایران مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد و… فراهم آمده است و مانع خاصی پیشروی علاقمندان وجود نخواهد داشت. در زیر برخی از گرایش های دکتری فناوری اطلاعات سلامت را بیان می کنیم.
- مدیریت اطلاعات سلامت
- انفورماتیک پزشکی
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- و…
رشته فناوری اطلاعات سلامت در جهان
رشته فناوری اطلاعات سلامت در جهان از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است؛ زیرا سرعت نفس گیر که هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات در حال تغییر جهان هستند غیرقابل انکار است. یکی از زمینه هایی که شاهد این سرعت هستیم، پزشکی است. استفاده از روش‌ها و فرآیندهای فن‌آوری برای بهبود رفاه افراد و همچنین توانمندسازی بیماران برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در مورد سلامتی خود و ارتقا کیفیت مراقبت بسیار مهم تلقی می شود، به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته از نظر مقام اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته فناوری اطلاعات سلامت در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف بپردازیم. رتبه بندی QS یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته فناوری اطلاعات سلامت ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه هاروارد، کمبریج، ایالات متحده آمریکا – Harvard University
- دانشگاه آکسفورد، بریتانیا – University of Oxford
- دانشگاه استنفورد، استانفورد، ایالات متحده – Stanford University
- دانشگاه کمبریج، بریتانیا – University of Cambridge
- دانشگاه جان هاپکینز- بالتیمور، ایالات متحده – Johns Hopkins University
- دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA)، ایالات متحده – University of California, Los Angeles (UCLA)
- UCL لندن، انگلستان
- امپریال کالج لندن، انگلستان – Imperial College London
- دانشگاه ییل نیوهیون، ایالات متحده آمریکا – Yale University
- دانشگاه تورنتو، کانادا – University of Toronto
شایان ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی، دانشگاه ملی سنگاپو رتبه 21 و دانشگاه هنگ کنگ چین رتبه 29 را در بین سایر دانشگاه های آسیایی در جهان دارد. در این رده بندی، دانشگاه های ایران مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی شیراز لیست شده اند اما هیچ رده بندی برای آن ها انجام نشده است.
شرایط درآمدی فارغ التحصیلان این رشته در کشورهای مختلف به میزان مهارت ها و تجربیات و البته جایگاه شغلی بستگی دارد. متوسط حقوق فناوری اطلاعات مراقبت های بهداشتی در ایالات متحده تا 27 دسامبر 2022 میزان 90,798 دلار است، اما محدوده حقوق معمولاً بین 82,767 تا 103,547 دلار متغیر است. همچنین متوسط حقوق فناوری اطلاعات مراقبت های بهداشتی در کالیفرنیا تا 23 نوامبر 2022 101,093 دلار است، اما این محدوده معمولاً بین 92,148 دلار و 115,287 دلار است. تقاضا برای متخصصان در این زمینه آن را به یکی از صنایع در حال رشد در ایالات متحده تبدیل کرده است. زیرا انفورماتیک سلامت و تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آن بی پایان هستند.
