معرفی رشته علوم و مهندسی محیط زیست
رشته علوم و مهندسی محیط زیست (Environmental Science and Engineering) به ما کمک می کند تا استانداردی برای یک اکوسیستم طبیعی ایمن، تمیز و سالم ایجاد کنیم. همچنین به مسائل مهمی مانند آب آشامیدنی سالم و تمیز، شرایط بهداشتی زندگی و هوای پاک و تازه، حاصلخیزی زمین، غذای سالم و توسعه می پردازد. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ایران و جهان بپردازیم.
هدف رشته علوم و مهندسی محیط زیست اطمینان از پایداری توسعه اجتماعی و استفاده از منابع آب، زمین و هوا است. این هدف با مدیریت این منابع محقق می شود تا آلودگی و تخریب محیط زیست به حداقل برسد. مهندسان محیط زیست به دنبال راه حل هایی برای چالش های زیست محیطی هستند که بر سلامت و رفاه جامعه و محیط زیست تأثیر می گذارد. مهارتهای فنی که مهندسان محیط زیست یاد می‌گیرند برای توسعه استراتژی‌ها و فناوری‌هایی برای درمان و محافظت از کیفیت هوا، آب و زمین استفاده می‌شوند.
تاریخچه رشته علوم و مهندسی محیط زیست
مهندسی محیط زیست نام نسبتاً جدیدی برای نوعی از مهندسی است که در دهه 1830 در ایالات متحده آغاز شد. این رشته تحت نام‌های مختلف، به تکامل خود ادامه داد تا چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از شهرنشینی، حومه‌نشینی و سایر نیازهای ملت در طول انقلاب صنعتی در اواخر دهه 1800 از طریق انقلاب اطلاعاتی دهه 1990 برآورده شود.
آغاز رشته علوم و مهندسی محیط زیست امروزی معمولاً به ایجاد اولین سیستم های تصفیه آب آشامیدنی شهری، اولین تامین آب آشامیدنی تحت فشار پیوسته و اولین فاضلاب بهداشتی شهری در مقیاس بزرگ در قرن نوزدهم لندن ردیابی می شود. مهندسی محیط زیست مدرن در اواسط قرن نوزدهم در لندن آغاز شد، زمانی که جوزف بازالگت اولین سیستم فاضلاب بزرگ را پس از بوی بد بزرگ طراحی کرد.
در دهه 1970، اصطلاح مهندسی محیط زیست جایگزین اصطلاح قبلی، مهندسی بهداشتی شد، زیرا تمرکز این رشته به کاهش آلودگی در هوا، آب و خاک گسترش یافت. تقریباً در همان زمان، رویکرد این رشته به طراحی از تمرکز بر سیستم‌های تصفیه مهندسی شده به سمت تأکید بیشتر بر اصول و فرآیندهای اکولوژیکی تغییر کرد. اخیراً، این زمینه برای رسیدگی به آلاینده‌های نوظهور، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از کالاها و مواد، و تلاش‌هایی مانند تولید سبز و طراحی شهری پایدار گسترش بیشتری یافته است. برای حمایت از این فعالیت‌ها، بسیاری از مهندسان محیط‌زیست در زمینه‌های مختلف، از جمله هیدرولوژی، میکروبیولوژی، شیمی، طراحی سیستم‌ها و زیرساخت‌های شهری، تخصص کسب کرده‌اند.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته علوم و مهندسی محیط زیست
رشته علوم مهندسی محیط زیست (EES) یک رشته چند رشته ای از علوم مهندسی است که علوم زیستی، شیمیایی و فیزیکی را با رشته مهندسی ترکیب می کند. تخصص در حفاظت از محیط زیست و بیولوژیک شامل مطالعه گروه های مختلف موجودات – مانند پرندگان، پستانداران و حشرات – و زیستگاه های طبیعی آنها، با تمرکز بر درک چالش های بقای آنها و تکنیک های حفاظتی است که ممکن است استفاده شود. این رشته حوزه های زندگی، علم فیزیکی و زمین را برای مطالعه و رسیدگی به مشکلات محیط زیست و اجرای راه حل های مبتنی بر علم ادغام می کند.
مهندسان محیط زیست در اموری مانند بازیافت، دفع زباله، کنترل آلودگی آب و هوا و مسائل بهداشت عمومی مشارکت دارند. مهندسان محیط زیست همچنین تحقیق و تلاش می کنند تا اثرات باران اسیدی، گرم شدن کره زمین، انتشارات خودرو و مسائل مربوط به تخریب لایه لایه ازن را به حداقل برسانند. به طور کلی، مهندسان محیط زیست سیستم ها و راه حل هایی را در رابط بین انسان و محیط زیست طراحی می کنند.
رشته علوم و مهندسی محیط زیست در یک نگاه
رشته علوم و مهندسی محیط زیست از بین داوطلبان آزمون های علوم ریاضی و علوم تجربی دانشجو می پذیرد. هر ساله تعداد مشخصی از دانش آموزان برای ورود به این رشته با همدیگر به رقابت می پردازند. ظرفیت پذیرش دانشگاه ها برای جذب دانشجو از این رشته به صورت معمول متناسب بوده و همچنین امکانات و شرایط آموزشی مناسب را برای ادامه تحصیل دانشجویان فراهم کرده اند. بازار کار رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ایران شرایط خوبی داشته بوده و فارغ التحصیلان می توانند با کسب مهارت های عملی به جایگاه های شغلی با درآمد مطلوب دست پیدا کنند. درآمد این رشته به جایگاه شغلی افراد بستگی داشته اما به صورت کلی می توان درآمد مناسبی را برای این رشته متصور شد. طول دوره کارشناسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست ۴ سال بوده که به صورت ترمیک و در هشت نیمسال تحصیلی به طول می انجامد.
رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ایران
رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ایران یک رشته کاربردی و بسیار مهم در کشور تلقی می شود.با توجه به مشکلات عدیده ای که برای محیط زیست ایران مانند خشکی تالاب ها، دریاچه ها، آلودگی هوا، فرسایش شدید خاک در سطح کشور و بروز پدیده هایی مانند بیابان زدایی، این رشته تحصیلی می تواند بسیار پرکاربرد باشد. از طرف دیگر با توجه به گستردگی دامنه فعالیت های رشته مهندسی محیط زیست و ماهیت چند رشته ای بودن آن می توان در فعالیت هایی مانند نقشه برداری، جغرافیا، اقلیم شناسی، کشاورزی و آبخیز داری و …. از علم آن ها استفاده کرد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته علوم و مهندسی محیط زیست
آشنایی با شرایط پذیرش با رشته علوم و مهندسی محیط زیست یک دید کلی به شما برای قبولی در این رشته در کنکور سراسری ارائه می دهد. شرایط پذیرش را باید از دو دیدگاه مهم یعنی تعداد رقبا و تعداد دانشگاه های پذیرنده این رشته مورد بررسی قرار داد. در دیدگاه اول تعداد رقبای مشخصی هر ساله برای ورود به این رشته با همدیگر به رقابت می پردازند. بر اساس آمارهای به دست آمده تعداد متوسطی از داوطلبین برای این رشته در کنکور سراسری شرکت می کنند. بنابراین برای قبولی در رشته علوم و مهندسی محیط زیست باید مطالعه خوبی روی دروس داشته باشید. دیدگاه دوم شرایط پذیرش به ظرفیت پذیرش و تعداد دانشگاه های پذیرنده بستگی دارد. هر ساله تعداد مشخصی از دانشگاه‌ها از داوطلبین واجد شرایط که رتبه قبولی لازم را کسب کرده اند، اقدام به جذب دانشجو می نمایند. دانشگاه ها شرایط و امکانات تحصیلی لازم را برای ادامه تحصیل دانشجویان فراهم کرده و و آن ها را برای ورود به بازار کار آماده می کنند. البته توجه داشته باشید که شرایط پذیرش در رشته علوم و مهندسی محیط زیست در هر سال با سال قبل خود متفاوت است. این امر به دلیل تغییر تعداد متقاضیان، تعداد دانشگاه های پذیرنده و اعمال سهمیه ها است. البته آشنایی با شرایط پذیرش سبب آگاهی در مورد وضعیت قبولی این رشته می شود.
با توجه به حذف زیرگروه های کنکور علوم تجربی و ریاضی و همچنین حذف دروس عمومی، این آزمون ها تنها شامل دروس اختصاصی می باشد. برای قبولی در رشته مورد نظر باید به تمامی دروس تخصصی که هر کدام ضرایب متفاوتی دارند پاسخ دهید. در این میان برخی از دروس ضریب های بیشتری دارد. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی محیط زیست را به صورت کامل مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
همانطور که در جدول بالا میبینید دروس زیست و شیمی در کنکور علوم تجربی و دروس ریاضی و فیزیک در کنکور علوم ریاضی ضرایب بیشتر در نتیجه اهمیت بیشتری برای قبولی در کنکور داشته و در نتیجه اهمیت آنان در آزمون کنکور سراسری بیشتر است. دانشجویان برای کسب رتبه قبولی باید مطالعه کاملی روی این دوره دبیرستان خود داشته باشند.
شایان ذکر است که شرکت در آزمون های آزمایشی مشابه می‌تواند شرایط ایده عالی را برای شما در روز کنکور سراسری فراهم کند. شما می توانید با شرکت در این آزمون های آزمایشی به محک دانش، سرعت تست زنی و دقت در پاسخگویی خود بپردازید. البته توجه داشته باشید که بسیاری از آزمونهای آزمایشی سوالات مشابه با کنکور سراسری داشته و این یک فرصت خوب برای سنجش وضعیت درسی شما است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته علوم و مهندسی محیط زیست
اکثر دانش آموزان به دنبال اولویت بندی دانشگاه های برتر رشته علوم و مهندسی محیط زیست هستند؛ بنابراین ما لازم دانستیم که به معرفی دانشگاه های برتر این رشته بپردازیم. البته توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های کشور از نظر کیفیت آموزشی و امکانات تحصیلی در سطح قابل قبولی قرار داشته و فارغ التحصیلان تمامی دانشگاه ها می توانند با تقویت رزومه در جایگاه های شغلی مناسب با درآمد خوب مشغول به کار شود. هیچ مانعی برای فارغ التحصیل هیچ دانشگاهی وجود نداشته و تمامی افراد می توانند با تلاش و پشتکار خود به اهدافشان برسند. با این حال برخی از دانشگاه های شاخص و برتر رشته علوم و مهندسی محیط زیست شامل دانشگاه های تهران، فردوسی مشهد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه شیراز و دانشگاه اراک است.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است دو نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم و مهندسی محیط زیست را بررسی کنیم. آشنایی با کارنامه های قبولی دانش آموزان در کنکور های سال قبل یک درک خوب به شما از وضعیت پذیرش در این رشته را ارائه می دهد. البته توجه کنید که لزوما با این تراز و یا درصد و یا رتبه قبولی شاید نتوانید در کنکور سال آینده در رشته مورد نظر قبول شوید؛ زیرا شرایط پذیرش از جمله تعداد رقبا، تعداد دانشگاه های پذیرنده و اعمال سهمیه ها در هر سال شرایط متفاوتی را به خود می گیرد. به صورت کلی مشاهده نمونه کارنامه قبولی دانش آموزان در کنکور های سال قبل ایده خوبی است زیرا شما را تا حدی با وضعیت پذیرش آشنا می کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته علوم و مهندسی محیط زیست
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته علوم و مهندسی محیط زیست در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند. رشته علوم و مهندسی محیط زیست نیز در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است نگاه کلی به واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست داشته باشیم. آشنایی با واحدهای درسی هر رشته باعث آگاهی شما نسبت به دروس رشته شده و می توانید میزان علاقه خود را بسنجید. برخی از دانش آموزان بعد از ورود به یک رشته به دلیل عدم علاقه به واحدهای درسی آن از ادامه تحصیل انصراف داده اند. بنابراین در این بخش ما واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست را گردآوری کرده ایم تا شما دیدکلی نسبت به این دروس داشته باشید.
واحدهای درسی رشته ها هر چند سال یکبار توسط کمیسیون برنامه ریزی آموزشی تحت نظارت وزارت علوم تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد. علت بازنگری تطبیق واحد های درسی با شرایط نیاز جامعه و تطبیق دروس با برنامه های در دست اجرا در دانشگاه های برتر جهان است. البته تغییرات جزئی در واحدهای درسی و یا سرفصل دروس انجام می شود و شاهد تغییرات گسترده و عمده ای نخواهیم بود.
مجموعه های درسی دوره کارشناسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست ۱۴۰ واحد است که در بسته های دروس عمومی، دروس پایه، دروس تخصصی و دروس اختیاری ارائه می‌شود. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته رشته علوم و مهندسی محیط زیست در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید:
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 30 واحد | ||
دروس تخصصی | 78 واحد | ||
دروس اختیاری | 10 واحد | ||
جمع | 140 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی محیط زیست را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته علوم و مهندسی محیط زیست
اولین بسته از دروس رشته علوم و مهندسی محیط زیست مربوط به واحدهای درسی عمومی است. این بسته زیر نظر گروه عمومی و معارف دانشگاه تدوین و ارائه شده و هدف آن افزایش معرفت شناختی دانشجویان در تمامی ابعاد زندگی و همچنین آشنایی آنان با فرهنگ و تاریخ کشور است. دروس عمومی تاثیری در مهارت های حرفه ای از جمله تئوری های علمی و عملی تخصصی رشته نداشته و معمولاً به صورت کلاس های مشترک در دانشگاه ها برگزار می شود. واحدهای درسی عمومی برای تمامی رشته ها در مقطع کارشناسی مشترک بوده و دانشجویان ملزم به سپری کردن تعداد مشخصی از این واحدهای درسی زیر نظر گروه عمومی و معارف هستند.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته علوم و مهندسی محیط زیست وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته علوم و مهندسی محیط زیست در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته علوم و مهندسی محیط زیست
دسته دوم از دروس رشته علوم و مهندسی محیط زیست ، دروس پایه هستند. دروس پایه زمینه ساز اولیه دانش تخصصی برای کسب مهارت های بیشتر در این رشته است. به نوعی دروس پایه به مثابه پلی است که بین دروس دبیرستان و دروس اصلی/تخصصی دوره کارشناسی قرار دارد. این دروس سبب آمادگی ذهنی دانشجویان برای انتقال از دروس دوره دبیرستان به دوره کارشناسی است. احتمالا نکات اشتراکی زیادی میان این دروس و دروس دبیرستان وجود دارد که بیشتر برای مرور اطلاعات گذشته و ارائه اطلاعات به صورت تخصصی تر ارائه می شوند. در جدول زیر می توانید دروس پایه رشته علوم و مهندسی محیط زیست را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته علوم و مهندسی محیط زیست | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | ریاضیات عمومی | 3 |
| 2 | شیمی عمومی | 3 |
| 3 | آمار | 3 |
| 4 | جانور شناسی | 3 |
| 5 | ژئومرفولوژی | 3 |
| 6 | ریخت شناسی و رده بندی گیاهان | 3 |
| 7 | بوم شناسی عمومی | 2 |
| 8 | ژنتیک عمومی | 2 |
| 9 | هوا و اقلیم شناسی | 3 |
| 10 | خاکشناسی عمومی | 3 |
| 11 | هیدرولوژی عمومی | 2 |
| مجموع واحدها | 30 | |
شایان ذکر است که دروس پایه به صورت کلی پیش نیاز یا هم نیاز برای اخذ سایر دروس است. این دروس به صورت نظری، عملی، عملی-نظری ارائه می شود و دانشجویان موظف به پاس کردن دروس پایه هستند. اگر دانشجو حتی یکی از دروس پایه را اخذ نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای دانش آموختگی است.
دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی محیط زیست
دروس تخصصی آموزش های اصلی و حرفه ای را به دانشجویان ارائه می دهد. دروس تخصصی سبب شده تا دانشجویان با ماهیت کامل رشته آشنا و به درک درستی از بازار کار و جایگاه های شغلی برسند. درک کلی از رشته با مطالعه این دروس برای دانشجویان رخ می دهد. با توجه به اینکه این واحدهای درسی از نظر آموزشی بسیار حائز اهمیت است در نتیجه باید برای مطالعه آنها وقت گذاشت زیرا تضمین کننده موفقیت شما برای تحصیلات تکمیلی و رده های شغلی مناسب در بازار کار است. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی تخصصی رشته علوم و مهندسی محیط زیست را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی محیط زیست | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اقتصاد منابع طبیعی | 2 |
| 2 | مبانی علوم محیط زیست | 2 |
| 3 | مشارکت مردمی و محیط زیست | 2 |
| 4 | نقشه برداری زمین | 2 |
| 5 | حفاظت آب و خاک | 2 |
| 6 | درختان و درختچه های ایران | 2 |
| 7 | گیاه شناسی میدانی | 2 |
| 8 | مبانی سنجش از دور | 3 |
| 9 | سامانه اطلاعات جغرافیایی | 2 |
| 10 | بوم شناسی حیات وحش | 2 |
| 11 | زیست شناسی حیات وحش | 3 |
| 12 | مدیریت حیات وحش | 3 |
| 13 | مناطق حفاظت شده | 2 |
| 14 | مدیریت و طرح ریزی مناطق حفاظت شده | 2 |
| 15 | طراحی زون های مناطق حفاظت شده | 2 |
| 16 | زیست شناسی حفاظت | 2 |
| 17 | بوم شناسی دریا | 2 |
| 18 | بوم شناسی تالاب ها و رودخانه ها | 2 |
| 19 | ارزیابی توان سرزمین | 2 |
| 20 | مبانی ارزیابی اثرات توسعه | 2 |
| 21 | آلودگی آب و خاک | 2 |
| 22 | آلودگی هوا | 3 |
| 23 | مدیریت پسماند | 2 |
| 24 | حقوق و سیاست گذاری محیط زیست | 2 |
| 25 | بهداشت ایمنی و محیط زیست | 2 |
| 26 | مهارت های میدانی | 2 |
| 27 | کارورزی 1 – مهارت ورزی 1 | 3 |
| 28 | کاروزی 2 – مهارت ورزی 2 پروژه | 3 |
| 29 | شیمی محیط زیست | 2 |
| 30 | بوم شناسی سیمای سرزمین | 2 |
| 31 | تغییر اقلیم | 2 |
| 32 | بوم شناسی تکاملی و رفتار | 2 |
| 33 | اکوتوریسم | 2 |
| 34 | شناخت منابع طبیعی | 3 |
| 35 | کارتوگرافی | 2 |
| مجموع واحد ها | 78 | |
واحدهای تخصصی سبب ایجاد دانش کافی رشته شده و مهارت های وی را برای ورود به بازار کار تقویت می کند. اخذ واحدهای درسی تخصصی اجباری است و نیاز است دانشجویان با نمره قابل قبولی این دروس را پاس کنند. حتی اگر دانشجویی یکی از واحدهای درسی تخصص را اخذ یا پاس نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است.
دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی محیط زیست
دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی محیط زیست بسته آخر از واحدهای درسی است که در این مقطع باید گذرانده شود. دانشجو بهتر است به آن گرایشی که علاقمند است یا فکر می کند در آینده با آن ارتباط بیشتری خواهد گرفت یا دروس که نیاز دانشی وی را بهتر برآورده می کند را انتخاب کند. دروس اختیاری معمولا با نظر گروه ارائه شده و دانشجویان برای اخذ آنان آزاد هستند. این دروس برای کسب دانش مکمل سایر گرایش ها ارائه شده و برای موفقیت می تواند یک کلید بسیار مناسب باشد. با توجه به وسعت دامنه فراوان علمی در زمینه علوم و مهندسی محیط زیست ، انتخاب تعدادی از واحدها به منظور کاربردی تر کردن تحصیلات امری بسیار هوشمندانه است. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی اختیاری رشته علوم و مهندسی محیط زیست را مشاهده کنید:
| دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی محیط زیست | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | محیط زیست و کشاورزی پایدار | 2 |
| 2 | بهسازی محیط زیست | 2 |
| 3 | بوم شناسی جنگل | 2 |
| 4 | محیط زیست و رسانه | 2 |
| 5 | حمل و نقل و محیط زیست | 2 |
| 6 | طرح آزمایش های منابع طبیعی | 2 |
| 7 | کارآفرینی عمومی | 2 |
| 8 | محیط زیست شهری | 2 |
| 9 | دوزیستان و خزندگان ایران | 2 |
| 10 | پرنده شناسی | 2 |
| 11 | لیمنولوژی | 3 |
| 12 | بیماری های حیات وحش | 2 |
| 13 | مدیریت باغ وحش | 2 |
| 14 | مبانی بوم شناسی مولکولی | 2 |
| 15 | زبان تخصصی | 2 |
| 16 | گیاهان آبزی | 2 |
| 17 | توسعه پایدار و محیط زیست | 2 |
| 18 | میکروبیولوژی زیست محیطی | 2 |
| مجموع واحد ها | 36 | |
دانشجو از بین این دروس به میزان مورد نیاز می تواند دروس انتخابی خود را اخذ کنند. انتخاب و گذرانیدن دروس اختیاری برای تکمیل واحدهای درسی مصوب رشته الزامی است. در رشته شیمی کاربردی دانشجویان باید 10 واحد اختیاری پاس کنند تا سقف واحدهای درسی آنان با 140 برسد. دانشجویان باید در انتخاب دروس اختیاری ابتکار عمل انجام داده و آن دسته از دروسی را انتخاب کنند که نیاز آن ها را بیشتر برطرف می کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است نگاه کلی به بازار کار رشته علوم ومهندسی محیط زیست داشته باشیم. بازار کار این رشته در ایران مطلوب بوده و فارغ‌التحصیلان می توانند با افزایش مهارتهای علمی به جایگاه شغلی خوب و درآمد مناسب دست پیدا کنند. البته ممکن است به دلیل سوء مدیریت در استفاده پتانسیل های بالقوه برخی از فارغ التحصیلان در جایگاه های شغلی غیر مرتبط با درآمد کمتر مشغول به کار شوند. اما به صورت کلی می‌توان با تقویت رزومه در بازار کار به جایگاه ها و رده های شغلی مناسب رسید و درآمد خوبی را کسب کرد. در ادامه برخی از جایگاه های شغلی فارغ التحصیلان رشته علوم مهندسی محیط زیست را ارائه کرده‌ایم.
شهرداری
- آژانس های دولتی
- صنایع شیمایی
- شرکت ها و ادارات آب و فاضلاب
- صنایع سوخت و انرژی و تولیدات آن
- مراکز مشاوره محیط زیست
- مراکز بررسی آلودگی هوا
- ادارت جهاد کشاورزی
- آموزش و پرورش
- اداره راه و ترابری
- شرکت نفت
- شرک فولاد
- و….
کاربردهای رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است کاربرد های رشته علوم مهندسی محیط زیست را مورد بررسی قرار دهیم. به صورت کلی از دو دیدگاه می توان کاربردهای این رشته را در نظر گرفت. کاربرد اول مربوط به بکارگیری نیروی انسانی در مراکز آموزشی و مراکز پژوهشی است. با توجه به اینکه دانشگاه به اساتید و مربیان حرفه ای برای آماده ساختن دانشجویان آینده برای بازار کار نیاز دارد، در نتیجه برخی از دانشجویان بعد از کسب مدارک تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکترا می توانند در آموزشگاه ها و دانشگاه ها مشغول به کار شوند. بنابراین یکی از این کاربردها مربوط به آموزش است که یک بخش بسیار مهم در هر جامعه ای به شمار می رود. زیرا با توجه به ارتباط سه ضلع دانشگاه، دولت و صنعت باید هر سه ضلع این مثلث در کنار هم کار کنند تا بتوانند نیاز جامعه را برطرف کنند.
کاربرد دوم مربوط به بکارگیری نیروی انسانی در سازمانهای خدماتی و اجرایی است. بسیاری از فارغ التحصیلان در سازمان های مرتبط استخدام شده و به شرح وظایف مرتبط با رشته خود می پردازند. بنابراین کاربرد دوم رشته مربوط به ضلع صنعت است که فارغ التحصیلان با مهارت های تخصصی خود نیاز سازمانهای مرتبط را برطرف و به جامعه خدمت می کنند.
درآمد رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است نگاه کلی به درآمد رشته علوم و مهندسی محیط زیست داشته باشیم. به صورت کلی می توان درآمد مناسب و رو به بالایی را برای فارغ التحصیلان این رشته در بازار کار در نظر گرفت. البته توجه داشته باشید که درآمد ارتباط تنگاتنگی با جایگاه شغلی افراد داشته و این شغل افراد است که مشخص کننده درآمد آنان است. برخی از فارغ‌التحصیلان به دلیل عدم شایسته‌سالاری مناسب در استخدام در جایگاه های شغلی پایین تر یا شغل های غیر مرتبط با درآمد پایین مشغول به کار شده اند.
به صورت کلی حقوق های متفاوتی مبنی بر اینکه مهندس این رشته در مراکز دولتی شاغل شود یا مراکز خصوصی، دریافت خواهد نمود. عامل تاثیر گذار دیگر در میزان درآمد می تواند مهارت و تجربه کاری باشد. هرچه مهارت و تجربه شخص بیشتر باشد به مراتب می تواند درخواست حقوق بیشتری نموده و درآمد بیشتری را کسب نماید.
رشته علوم و مهندسی محیط زیست منابع، واکنش‌ها، حمل‌ونقل، تأثیر و سرنوشت یک گونه بیولوژیکی فیزیکی در هوا، آب و خاک و تأثیر فعالیت‌های انسانی بر آنها را مطالعه می‌کند. ماهیت کلی مهندسی محیط زیست شامل تحقیق و راهبردهای کاربردی است. برنامه ریزی و مدیریت پروژه؛ طراحی، ساخت و بهره برداری از تاسیسات؛ فروش و بازاریابی تجهیزات کنترل محیطی؛ و اجرای استانداردها و مقررات زیست محیطی از حیطه وظایف این افراد است.
ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی محیط زیست
در این بخش قرار است نگاه کلی به ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی جنگل داشته باشیم. با توجه به اینکه جایگاه شغلی مناسبتر، درآمد بالاتر و جایگاه اجتماعی بهتری برای فارغ التحصیلان مقاطع ارشد و دکترا وجود دارد، بنابراین درصد قابل توجهی از از دانشجویان به دنبال ادامه تحصیل در این مقاطع هستند. در ادامه به معرفی گرایش های ارشد و دکترا رشته علوم و مهندسی جنگل پرداخته ایم.
کارشناسی ارشد رشته علوم و مهندسی محیط زیست
بسیاری از افراد بعد از اتمام دوره کارشناسی به دنبال ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد هستند. شرایط شغلی و همچنین درآمد در این رشته در مقطع کارشناسی ارشد نسبت به دوره کارشناسی مطلوب تر است. برای ورود به این مقطع باید در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کرد و در صورت قبولی به ادامه تحصیل در دانشگاه هایی مانند دانشگاه تهران، شهید بهشتی تهران، دانشگاه شهرکرد، دانشگاه صنعتی اصفهان، داانشگاه یزد، دانشگاه گیلان و …. پرداخت. برخی از گرایش های رشته رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ادامه اشاره شده است:
- مدیریت و حفاظت تنوع زیستی
- ارزیابی و آمایش سرزمین
- آلودگی‌های محیط زیست
دکترا رشته علوم و مهندسی محیط زیست
بعد از اتمام دوره کارشناسی ارشد، دانشجویان می توانند در آزمون دکتری رشته علوم و مهندسی محیط زیست شرکت کنند. در صورت قبولی در کنکور و پذیرش در مصاحبه تخصصی می توان در مقطع دکتری مشغول به تحصیل شد. برخی از دانشگاه های مطرح برای دکتری این رشته شامل دانشگاه های تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه شیراز، دانشگاه گیلان، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه یزد و …. نام برد. دانشجویان دکتری می تونند ضمن فعالیت در تمامی محل های جذب فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه های کارهای تحقیقاتی مسئولیت های تخصصی خود را برعهده بگیرند و در کارهای اجرایی علمی نقش مهمی ایفا کنند برخی از گرایش های دکتری رشته علوم و مهندسی محیط زیست در ادامه اشاره شده است:
- برنامه ریزی محیط زیست
- مدیریت محیط زیست
- آموزش محیط زیست
رشته علوم و مهندسی محیط زیست در جهان
انتظار می رود مشاغل مهندسی محیط زیست تا سال 2029 تا 3 درصد رشد کنند. چرا؟ از آنجا که با آگاهی بیشتر جهان از محیط زیست، فرصت های شغلی برای متخصصان محیط زیست افزایش می یابد. به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان رشته علوم و مهندسی محیط زیست بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است. کانادا بسیار مشتاق حفاظت از محیط زیست و تامین استانداردهای بالای زندگی برای ساکنان خود است، بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از مهندسان محیط زیست در کانادا برای سازمان های دولتی و سازمان های محیط زیست کار می کنند.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته علوم و مهندسی محیط زیست در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا به معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در کشورهای مختلف بپردازیم. جهت رتبه بندی دانشگاه از رتبه بندی QS استفاده می کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته علوم و مهندسی محیط زیست ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه هاروارد، کمبریج، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه استنفورد، ایالات متحده
- موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، کمبریج، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UCB)، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه و تحقیقات واگنینگن، هلند
- دانشگاه کمبریج، بریتانیا
- دانشگاه آکسفورد، بریتانیا
- ETH زوریخ ، سوییس
- دانشگاه Tsinghua پکن، چین (سرزمین اصلی)
- دانشگاه ملی سنگاپور (NUS)
در میان دانشگاه های آسیایی، دانشگاه پکن چین با رتبه 9 و دانشگاه ملی سنگاپور با رتبه 14 در میان بهترین دانشگاه های رشته محیط زیست در کشورهای جهان هستند. دانشگاه تهران در بین دانشگاه های ایرانی در رده بندی 251-300 قرار دارد.
در ایالات متحده، متوسط حقوق مهندسان محیط زیست در سال 2019 حدود 88860 دلار در سال بود. این بر اساس داده های اداره آمار کار ایالات متحده است. بر اساس این داده ها، انتظار می رود مشاغل مهندسی محیط زیست تا سال 2029 به میزان 3 درصد رشد کنند. بهترین مشاغل مهندس محیط زیست می توانند تا 189000 دلار در سال پرداخت کنند. میانگین حقوق ملی برای یک مهندس محیط زیست در کانادا 76588 دلار است. مهندسان محیط زیست به تحقیق و توسعه سیستم ها و راه حل هایی برای مشکلات زیست محیطی می پردازند، به همین جزء مشاغل محبوب در کشورهای جهان هستند.
