معرفی رشته زبان و ادبیات فارسی
رشته زبان و ادبیات فارسی با بررسی واژگان، سخن سنجی، سبک شناسی، زبان شناسی و … در ارتباط است و یکی از شیرین رشته های علوم انسانی است، چرا که تاریخ و فرهنگ ایران را در خود گنجانده است. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران و جهان بپردازیم.
زبان فارسی علاوه بر اهمیت آن به عنوان زبان رسمی کشور، دستاوردهای اندیشه بزرگان کشور نیز است. حراست و توسعه از زبان و ادبیات فارسی و نقد آثار بسیار ضروری است. رشته زبان و ادبیات فارسی برای شناخت تاریخ و فرهنگ ادبی کشور از ضرورت های مهم به شمار می رود.
تاریخچه رشته زبان و ادبیات فارسی
تاریخچه رشته زبان و ادبیات فارسی به سالیان دور برمی گردد. ادبیات ایران یکی از قدیمی‌ترین ادبیات جهان است که هزاران سال را در بر می‌گیرد و آثار ادبی بسیاری از فرهنگ‌های دیگر را تحت تأثیر قرار داده است. بزرگترین و تأثیرگذارترین اثر شاهنامه – کتاب شاهان ایرانی – نوشته ابوالقاسم فردوسی شاعر بین سالهای 977 تا 1010 میلادی است. برخی از آثار معروف ادبیات کلاسیک فارسی عبارتند از: شاهنامه، حماسه بزرگ ایرانی، اثر فردوسی، بوستان و گلستان سعدی، مثنوی معنوی و دیوان شمس مولانا، رباعیات عمر خیام و… از آثار ارزنده در زبان و ادبیات فارسی است.
فارسی جدید ادامه فارسی میانه، زبان رسمی امپراتوری ساسانی (224–651 پس از میلاد) است که خود ادامه‌ای از فارسی باستان است که در امپراتوری هخامنشی (550–330 پ.م.) استفاده می‌شد. منشأ آن در منطقه پارس (فارس) در جنوب غربی ایران است.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی
رشته زبان و ادبیات فارسی با واژه و متن های نظم و نثر زبان فارسی سرو کار دارد. هدف از این رشته این است که دانشجویان بتوانند تحت عنوان کارشناس زبان و ادبیات فارسی در بخش های علمی و فرهنگی فعالیت داشته باشند.
هدف از دوره کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی آشنا ساختن دانشجویان با جنبه های مختلف نظم و نثر زبان فارسی و ایجاد مهارت های لازم برای فارغ التحصیلان این رشته و بهره مندی از این مهارت ها در بخش های فرهنگی و علمی که با زبان و ادبیات فارسی سروکار دارد.
رشته زبان و ادبیات فارسی در یک نگاه
رشته زبان و ادبیات فارسی زیر گروه علوم انسانی است و داوطلبان برای ورود به این رشته باید در آزمون سراسری علوم انسانی رتبه مورد نظر را کسب کنند. ظرفیت پذیرش در این رشته به تعداد رقبا و همچنین تعداد دانشگاه های پذیرنده بستگی دارد. هر ساله تعداد رقبای مشخصی برای ورود به رشته زبان و ادبیات انسانی با همدیگر رقابت می کنند، البته با توجه به اینکه این رشته شناخته شده است اما داوطلبانی کمی که به رشته زبان و ادبیات فارسی علاقه وافری دارند در کنکور سراسری شرکت شرکت می کنند. دانشگاه های سراسری کشور برای این رشته شرایط لازم را جهت ادامه تحصیل دانشجویان فراهم کرده و تعداد مشخصی از داوطلبین که رتبه قبولی لازم را کسب کرده‌اند را جذب میکنند. بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران نسبت مناسب است و فارغ التحصیل می توانند با کسب مهارت های لازم به جایگاه های شغلی تعریف شده این رشته دست پیدا کنند. درآمد رشته در بازار ایران متوسط بوده و در برخی از رده های شغلی بالا تلقی می شود. طول دوره کارشناسی رشته زبان و ادبیات انسانی چهار سال است که در هشت نیمسال تحصیلی به صورت ترمی ارائه می‌شود.
رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران
رشته زبان و ادبیات فارسی در دوره کارشناسی در پی آشنا کردن دانشجویان با ابعاد گوناگون زبان و ادب فارسی برای به دست آوردن قوه تمییز و نقد آثار ادبی و کسب توانایی لازم برای آفرینش های ادبی و مهارت های تخصصی زبانی و ادبی است به گونه ای که توانایی لازم برای ورود به دوره کارشناسی ارشد یا آمادگی مناسب را برای ورود به نظام شغلی جامعه به دست آورد. برای تحقق این هدف لازم است تا عوامل مختلفی در کشور کنار هم گرد آید تا امکانات و شرایط لازم برای تحقق این هدف فراهم سازد.
رشته زبان و ادبیات فارسی دو محور دارد. یکی زبان فارسی، دوم ادبیات فارسی. زبان فارسی بخش معظمی از میراث ارزشمند فرهنگ ایرانی و یکی از عوامل مهم انسجام و وحدت ملی این سرزمین است. بدین جهت ضرورت دارد این زبان به صورت علمی و جامع در دانشگاه ها بررسی شود. ادبیات فارسی از این جهت که در برگیرنده مجموعه ای از هنرنمایی و خلاقیت مردم ایران زمین است باید به کار گیری شیوه ها و روش های جدید علمی به نقد و تحلیل آثار ارزشمند ادبی و تبین دقایق و زیبایی های آن پرداخت. رشته زبان و ادبیات فارسی از سال تحصیلی 1311-1312 در دانشگاه تهران و در دانشکده ادبیات تاسیس شد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته زبان و ادبیات فارسی
پذیرش در رشته زبان و ادبیات فارسی از دو دیدگاه مهم قابل بررسی است. اولین دیدگاه بررسی تعداد شرکت کنندگان در کنکور سراسری است. داوطلبان اندکی در کنکور سراسری برای ورود به این رشته با هم دیگر به رقابت می پردازند. ظرفیت پذیرش دانشگاه و تعداد دانشگاه پذیرنده از دیگر فاکتورهای مهم در پذیرش این رشته است. هر ساله تعداد مشخصی از دانشگاه ها برای ورود دانشجویان به این رشته اعلام آمادگی میکنند. توجه داشته باشید که شرایط پذیرش در هر سال متفاوت است. زیرا تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و اعمال سهمیه های مختلف در هر سال با سال قبل متفاوت است.
با توجه به حذف زیرگروه های کنکور علوم انسانی و حذف دروس عمومی، این کنکور تنها شامل دروس تخصصی می شود. دروس تخصصی هر کدام ضرایب متفاوت به خود را داشته که از این میان برخی از آنها اهمیت بیشتری دارد و در نتیجه اهمیت آنان برای کسب رتبه مورد نظر بیشتر از سایر دروس است
نام درس | ضریب درس | ||||
|---|---|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور انسانی | |||||
ریاضی | 6 | ||||
اقتصاد | 2 | ||||
زبان و ادبیات فارسی | 8 | ||||
عربی | 5 | ||||
تاریخ و جغرافیا | 5 | ||||
علوم اجتماعی | 5 | ||||
فلسفه و منطق | 5 | ||||
روانشناسی | 2 | ||||
همانطور که در جدول بالا مشاهده میکنید دروس زبان و ادبیات فارسی و ریاضی نسبت به به سایر درس ها اهمیت بیشتری دارد، در نتیجه برای قبولی در رشته مورد نظر باید مطالعه کاملی روی دروس دوره دبیرستان داشته باشید.
البته شایان ذکر است که شرکت در آزمون های آزمایشی مشابه می تواند فرصت ایده آل برای تداعی کردن شرایط کنکور سراسری باشد. با شرکت در آزمون های آزمایشی مشابه می توانید سرعت تست زنی، دقت پاسخگویی و دانش خود را محک بزنید. از طرف دیگر بسیاری از سوالات کنکور سراسری مشابه با آزمون های آزمایشی برگزار شده است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته زبان و ادبیات فارسی
با توجه به اینکه انتخاب دانشگاه های برتر رشته زبان و ادبیات فارسی از اولویت های دانش آموزان است بنابراین ما در این بخش به معرفی شاخص ترین دانشگاه های این رشته پرداخته‌ایم. البته توجه کنید که تمامی دانشگاه از نظر کیفیت آموزشی و رتبه علمی در جایگاه قابل قبولی قرار داشته و شرایط و امکانات تحصیلی لازم را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند. فارغ التحصیلان از تمامی دانشگاهی کشور با کسب مهارت و توانایی های لازم می توانند در جایگاه های شغلی تعریف شده به درآمد مناسب دست پیدا کنند. با این حال برخی از دانشگاه های شاخص رشته زبان و ادبیات فارسی شامل دانشگاه های تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تبریز، دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشگاه شهید چمران اهواز است.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته زبان و ادبیات فارسی
در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی در رشته زبان و ادبیات فارسی را بررسی کرده‌ایم. آشنایی با نمونه کارنامه قبولی داوطلبین سال قبل یک دید کلی نسبت به شرایط پذیرش مانند تراز، درصد و رتبه قبولی ارائه می دهد. البته توجه کنید که ممکن است با همین درصد و رتبه نتوانید در کنکور سال بعد در رشته مورد نظر قبول شوید؛ زیرا شرایط پذیرش در هر سال بر اساس ظرفیت دانشگاه های پذیرنده، تعداد رقبا؛ نحوه انتخاب رشته و اعمال سهمیه های مختلف با هم فرق می کند. به صورت کلی آشنایی با کارنامه های قبولی داوطلبین سال قبل سبب شده تا به صورت واقع‌بینانه به صورت استراتژیک برای کنکور سراسری برنامه ریزی داشته باشید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته زبان و ادبیات فارسی
بسیاری از رشته ها در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نبوده و معمولاً به صورت عمومی در دستور تدریس در دانشگاه های سراسری کشور قرار می گیرند. تخصصی شدن رشته ها معمولاً در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا انجام می پذیرد و در مقطع کارشناسی گرایش های خاصی برای این رشته ها تعریف می شود. رشته زبان و ادبیات فارسی نیز از این قاعده مستثنا نیست و در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
واحدهای درسی رشته زبان و ادبیات فارسی
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته زبان و ادبیات فارسی را بررسی کنیم. آشنایی با واحد های درسی رشته زبان و ادبیات فارسی سبب می شود تا دانش آموزان قبل از ورود به یک رشته، از دروسی که باید در دوره کارشناسی مطالعه کنند آگاه شوند و میزان علاقه خود به رشته بسنجد. واحدهای درسی رشته ها هر چند سال یکبار توسط شورای عالی برنامه‌ریزی اموزش کشور تحت بازنگری قرار گرفته، البته بازنگری به صورت جزئی بوده و تغییرات عمده در واحدهای درسی ایجاد نمی شود.
برنامه درسی مسیر و هدف فعالیت های آموزشی و پژوهشی دوره های تحصیلی را تعیین کرده و نقش حساسی در ارتقا کیفیت این دوره ها برعهده دارد. برای اینکه یک برنامه درسی بتواند این نقش مهم را ایفا کند، ضروری است براساس اصول و شاخص های برنامه ریزی درسی تدوین شد. روزآمدی، پاسخگویی به نیازهای جامعه، فراهم کردن زمینه بروز و ظهور خلاقیت ها، مناسب بودن اجزای برنامه، هماهنگی با سندها و برنامه های راهبری و توجه به ماهیت واقعی رشته از جمله شاخص هایی است که در تدوین برنامه درسی باید به آن توجه شود.
این رشته به صورت کلی شامل 5 مجموعه واحد درسی شامل دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس تخصصی و دروس اختیاری است.
واحد های درسی در دانشگاه بر اساس نظام واحدی ترمی ارائه شده و ارزش هر درس بر اساس واحدهای آن تعیین می شود. نوع درس از نظر عمومی، پایه و یا تخصصی بودن در چارت درسی و سیلابس درسی مشخص شده و دانشجویان موظف هستند براساس چارت درسی و همچنین بر اساس پیش نیاز و همنیاز برای انتخاب واحد دروس اقدام کنند. در جدول زیر می توانید تعداد واحد های درسی رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی را مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته زبان و ادبیات فارسی | |||
دروس عمومی | 18 واحد | ||
دروس پایه | 16 واحد | ||
دروس اصلی | 62 واحد | ||
دروس تخصصی | 16 واحد | ||
دروس اختیاری | 22 واحد | ||
جمع | 136 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته زبان و ادبیات فارسی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته زبان و ادبیات فارسی
در اولین بخش، دروس عمومی رشته زبان و ادبیات فارسی را به شما معرفی کنیم. دروس عمومی واحدهایی هستند که بین تمامی رشته ها به صورت مشترک و زیر نظر گروه عمومی و معارف تدوین و ارائه می شود. دروس عمومی تاثیری در مهارت های تخصصی و عملی دانشجویان ندارد، بلکه این دروس برای افزایش شناخت معرفتی در ابعاد زندگی به کار می رود. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی پیوسته را مشاهده بفرمایید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 18 واحد دروس عمومی رشته زبان و ادبیات فارسی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 18 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته زبان و ادبیات فارسی در دوره کارشناسی پیوسته 18 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته زبان و ادبیات فارسی
بخش دوم دروس رشته زبان و ادبیات فارسی مربوط به دروس پایه است. دروس پایه زمینه ساز و پیش نیاز دانش اولیه رشته بوده و همانند پلی بین دروس دوره دبیرستان و دروس تخصصی ارتباط برقرار می کنند. بین واحدهای درسی پایه و دروس دبیرستان احتمالاً نکات اشتراکی زیادی وجود دارد، البته در واحدهای درسی پایه اطلاعات به صورت تخصصی و حرفه ای تر ارائه می شود. واحد های درسی پایه به صورت اجباری ارائه شده و معمولا به صورت نظری عملی یا عملی- نظری زیر نظر دانشگاه ارائه می گردد. در جدول زیر می توانید واحد های درسی در نظر گرفته شده رشته زبان و ادبیات فارسی را مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته زبان و ادبیات فارسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | دستور زبان فارسی 1 | 2 |
| 2 | دستور زبان فارسی 2 | 2 |
| 3 | تاریخ زبان فارسی | 2 |
| 4 | مرجع شناسی و روش تحقیق 1 | 2 |
| 5 | بلاغت 1 – معانی | 2 |
| 6 | بلاغت 2 – بدیع و بیان | 2 |
| 7 | آئین نگارش و ویرایش | 2 |
| 8 | عروض و قافیه | 2 |
| مجموع واحدها | 16 | |
دروس پایه سبب تقویت بنیه علمی و زمینه سازی اولیه برای اخذ دروس تخصصی است. اخذ دروس پایه و پاک کردن آنها با نمره مورد قبول الزامی بوده و اگر دانشجویی حتی یکی از دروس پایه را اخذ نکرده باشد، فاقد صلاحیت لازم برای دانش آموختگی است.
دروس اصلی رشته زبان و ادبیات فارسی
دروس اصلی نسبت به دروس پایه یک قدم پا را فراتر گذاشته و وارد آموزش مهارت های تخصصی لازم در رشته زبان و ادبیات فارسی شده است. دروس اصلی سبب آشنایی دانشجویان با ماهیت کامل رشته علوم تغذیه شده و سبب شده تا دانشجویان به درک کامل و صحیح از شرایط این رشته در بازار کار برسند. این دروس درک تخصصی رشته را برای دانشجویان افزایش داده تا دروس پیچیده و تخصصی تر واحدهای اختصاصی به خوبی درک شوند. در مجموع 37 واحد درسی به عنوان دروس اصلی زبان و ادبیات فارسی در نظر گرفته شده که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را به تفکیک تعداد واحد ها مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته زبان و ادبیات فارسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | متون نظم 1 – پیشگامان نظم فارسی | 2 |
| 2 | متون نظم 2 – قسمت اول شاهنامه 1 | 2 |
| 3 | متون نظم 2 – قسمت دوم شاهنامه 2 | 2 |
| 4 | متون نظم 2– قسمت سوم قصاید ناصر خسرو | 2 |
| 5 | متون نظم 3 – قسمت اول شاعران حوزه ادبی خراسان | 2 |
| 6 | متون نظم 3 – قسمت دوم شاعران حوزه ادبی عراق | 2 |
| 7 | متون نظم 3 قسمت سوم – نظامی | 2 |
| 8 | متون نظم 4 – قسمت چهارم خاقانی | 2 |
| 9 | متون نظم 4 – قسمت دوم – مثنوی های عطار | 2 |
| 10 | متون نظم 4 – قسمت سوم مثنوی های معنوی 1 | 2 |
| 11 | متون نظم 4 – قسمت چهارم – مثنوی معنوی 2 | 2 |
| 12 | متون نظم 5 – قسمت اول – اشعار سعدی | 2 |
| 13 | متون نظم 5 – قسمت دوم – اشعار حافظ | 2 |
| 14 | متون نظم 5 – قسمت سوم – صائب و شاعران سبک هندی | 2 |
| 15 | متون نثر 1 – متون ادبی – تاریخی با تاکید بر تاریخ بیهقی | 2 |
| 16 | متون نثر 2- متون ادبی – داستانی با تاکید بر کلیله و دمنه | 2 |
| 17 | متون نثر 3- متون ادبی – تعلیمی با تاکید بر گلستان | 2 |
| 18 | متون نثر 4 – متون ادبی- عرفاتی با تاکید بر مرصاد العباد | 2 |
| 19 | متون نثر 5 – متون تفسیری با تاکید بر کشف الاسرار و تفسیر ابوالفتح | 2 |
| 20 | عربی قسمت اول – قواعد و متون | 2 |
| 21 | عربی قسمت دوم – قواعد و متون | 2 |
| 22 | عربی قسمت سوم – قواعد و متون | 2 |
| 23 | عربی قسمت چهارم – قواعد و متون | 2 |
| 24 | عربی قسمت پنجم – قواعد و متون | 2 |
| 25 | عربی قسمت ششم – قواعد و متون | 2 |
| 26 | زبان تخصصی قسمت اول | 2 |
| 27 | زبان تخصصی قسمت دوم | 2 |
| 28 | جریان شناسی شعر معاصر ایران | 2 |
| 29 | جریان شناسی نثر معاصر ایران | 2 |
| 30 | آشنایی با علوم قرانی | 2 |
| 31 | کلیات نقد ادبی | 2 |
| مجموع واحد ها | 64 | |
واحدهای اصلی سبب ایجاد دانش در حیطه علم تغذیه شده و مهارت های وی را برای ورود به بازار کار تقویت می کند. این دروس به صورت اجباری باید انتخاب شود و نیاز است دانشجویان با نمره قابل قبولی این دروس را پاس کنند.
دروس تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی
دروس تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی بخش اصلی و مهم واحدهای درسی رشته هستند. این دروس ماهیت اصلی و دانش تخصصی رشته را آموزش داده و دانشجویان می توانند به درک صحیح و کاملی از شرایط این رشته و توانایی های شغلی در بازار کار دست پیدا کنند. این دروس دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده کرده و از نظر آموزشی بار زیادی برای افزایش مهارتهای علمی و عملی دانشجویان دارد. دروس تخصصی به صورت اجباری ارائه شده و دانشجویان باید نمره قابل قبولی را پاس کنند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی در نظر گرفته شده دروس تخصصی برای رشته زبان و ادبیات فارسی را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مبانی عرفان و تصوف | 2 |
| 2 | تاثیر قران و حدیث در ادب فارسی | 2 |
| 3 | تاریخ ادبیات فارسی 1 (پیش از اسلام تا آغاز دوره سلجوقیان) | 2 |
| 4 | تاریخ ادبیات فارسی 2 (از آغاز دوره سلجوقیان تا دوره مغول) | 2 |
| 5 | تاریخ ادبیات فارسی 3 (از دوره مغول تا دوره صفویه) | 2 |
| 6 | تاریخ ادبیات فارسی 4 (از دوره صفویه تا مشروطه) | 2 |
| 7 | سبک شناسی 1 نظم | 2 |
| 8 | سبک شناسی 2 نثر | 2 |
| مجموع واحد ها | 16 | |
دروس تخصصی مهمترین بخش واحدهای درسی رشته است و دانشجویان برای ورود به بازار کار و همچنین ادامه تحصیل باید به درک کاملی از این دروس دست پیدا کنند. دانشجویان موظفند از شروع ترم تحصیلی برای اخذ این دروس برنامه‌ریزی داشته تا در ترم های آخر برای انتخاب واحد دچار چالش نشوند.
دروس اختیاری رشته زبان و ادبیات فارسی
رشته زبان و ادبیات فارسی دسته دیگری از واحدهای درسی هستند که در نظام آموزشی به صورت اختیاری ارائه شده و هدف آنها افزایش دانش تخصصی است. به طور کلی دروس اختیاری برای ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌توانند مفید واقع شود و دانشجویان باید دروسی را متناسب با گرایش های تحصیلی را انتخاب کنند. از طرف دیگر دروس اختیاری می تواند به دانش تخصصی در بازار کار نیز کمک کند، بنابراین بهتر است آن دسته از واحدهای درسی اختیاری که متناسب با بازار کار است انتخاب شود. در جدول زیر می توانید تعداد واحد های درسی اختیاری در نظر گرفته شده برای رشته زبان و ادبیات فارسی را مشاهده کنید.
| دروس اختیاری رشته زبان و ادبیات فارسی- مهارت های ادبی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | کارگاه شعر | 1 |
| 2 | کارگاه داستان نویسی | 1 |
| 3 | کارگاه نمایش نامه نویسی | 2 |
| 4 | کارگاه مقاله نویسی | 1 |
| 5 | کارگاه خاطره و سفرنامه نویسی | 1 |
| 6 | کارگاه ویراستاری 1 | 2 |
| 7 | کارگاه ویراستاری 2 | 2 |
| 8 | کارگاه روش تصحیح نسخه های خطی | 2 |
| 9 | کارگاه فرهنگ نویسی | 2 |
| 10 | آشنایی با فن ترجمه | 2 |
| 11 | فیلم نامه و نمایش نامه نویسی | 2 |
| 12 | آشنایی با زبان و آثار پهلوی | 2 |
| 13 | مبانی آموزش زبان فارسی | 2 |
| 14 | کارگاه روزنامه نگاری | 2 |
| 15 | نقد زبان رسانه | 2 |
| 16 | طنز نویسی | 2 |
| مجموع واحد ها | 28 | |
| دروس اختیاری رشته زبان و ادبیات فارسی- فنون ادبی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مقدمات زبان شناسی | 2 |
| 2 | فلسفه و ادبیات | 2 |
| 3 | روش شرح متن | 2 |
| 4 | روش تحقیق | 2 |
| 5 | روش تحقیق 2 | 2 |
| 6 | مرجع شناسی | 2 |
| 7 | کلیات ادبیات تطبیقی | 2 |
| 8 | ادبیات عامیانه | 2 |
| 9 | ادبیات کودک و نوجوان | 2 |
| 10 | مکتب های ادبی | 2 |
| 11 | آشنایی با تحقیقات ادبی و دانشگاهی | 2 |
| 12 | تاریخ ترجمه | 2 |
| 13 | دستور تاریخی | 2 |
| 14 | نظریه های ادبی | 2 |
| 15 | ادبیات داستانی | 2 |
| 16 | کلام و ادبیات | 2 |
| 17 | مکاتب نقد ادبی | 2 |
| 18 | ادبیات و رایانه | 2 |
| 19 | ادبیات انقلاب اسلامی | 2 |
| مجموع واحد ها | 38 | |
| دروس اختیاری رشته زبان و ادبیات فارسی- متون ادبی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | منتخب شعر شاعران سبک هندی | 2 |
| 2 | منتخب شعر شاعران سبک خراسانی | 2 |
| 3 | منتخب شعر شاعران سبک عراقی | 2 |
| 4 | متون نظم غنایی | 2 |
| 5 | متون نظم تعلیمی | 2 |
| 6 | متون نظم عرفانی | 2 |
| 7 | متون منتخب نثر ادبی | 2 |
| 8 | متون منتخب نثر ادبی – تاریخی | 2 |
| 9 | متون منتخب نثر ادبی – داستانی | 2 |
| 10 | متون منتخب نثر ادبی – عرفانی | 2 |
| 11 | متون منتخب نثر ادبی - تعلیمی | 2 |
| مجموع واحد ها | 22 | |
دروس اختیاری معمولاً زیر نظر دانشگاه ارائه شده و ممکن است تمامی دروس اختیاری در تمامی دانشگاه ها ارائه نشود و تنها برخی از آنها بر اساس نظر گروه در اختیار دانشجویان قرار گیرد. دانشجویان باید دروس اختیاری در هر زمینه را با نظر گروه آموزشی انتخاب و بگذارنند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی
در این بخش قرار است بررسی کلی در مورد شرایط بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی داشته باشیم. بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران تقریباً متوسط است و فارغ التحصیلان می توانند در رده ها و سازمان های شغلی تعریف شده مشغول به کار شوند. البته برخی از فارغ التحصیلان در بازار کار در سمت های شغلی غیر مرتبط با درآمد کمتر استخدام شده اند که این امر به دلیل سوء مدیریت در استفاده بهینه از پتانسیل های بالقوه دانشجویان این رشته است. با این حال در صورت تقویت رزومه می توان به جایگاه های شغلی ویژه با درآمد مناسب دست پیدا کرد. در ادامه برخی از سازمان ها و پست هایی که فارغ التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی می توانند در آنجا مشغول به کار شوند را ارائه کرده ایم.
- بخش های دولتی و خصوصی در زمینه های علوم انسانی به طور عام و در حوزه نیازهای مربوطه به زبان و ادبیات فارسی داخل و خارج کشور
- معلم یا دبیر در سازمان های آموزش و پرورش
- منتقد ادبی یا مترجم در مراکز آموزشی یا در مراکزی مانند فرمانداری، شهرداری، استانداری، بخشداری
- کارشناس فرهنگی
- نویسنده
- فعالیت در چاپ و نشر
- ثبت اسناد
- ویراستار
- کار در کتابخانه ها
- اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی
- خلق آثار ادبی
- گویندگی
- روزنامه نگاری و …
به صورت کلی این رشته با تمام جذابیتی که دارد، برخلاف سایر رشته های انسانی مانند روانشناسی، حسابداری و حقوق دارای فرصت های شغلی زیاد نیست. اما دانشجویان این رشته می توانند در مراکزی مانند استانداردی، شهرداری، صدا و سیما و … مشغول به کار شوند.
کاربردهای رشته زبان و ادبیات فارسی
کاربرد های رشته زبان و ادبیات فارسی را می توان به دو کاربرد اساسی تقسیم کرد. با توجه به اهمیت رشته زبان و ادبیات فارسی باید کاربردهای آن به طور شفاف تعیین و تبیین شود.
کاربرد اول رشته زبان و ادبیات فارسی مربوط به حیطه آموزشی در دانشگاه و مراکز تحقیقاتی است. دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی از مقاطع تحصیلی تکمیلی می توانند به عنوان استاد دانشگاه در سیستم آموزشی خدمت کنند و یا در زمینه تحقیقات و پژوهش در مراکز تحقیقاتی استخدام شده و سبب ارتقای علمی رشته و افزایش دانش و مهارت تخصصی دانشجویان آینده گردند. سازمان برنامه ریزی آموزش و پرورش و تحصیلات تکمیلی بسترهای لازم و کافی را برای ارتقای علمی رشته زبان و ادبیات فارسی در کشور فراهم کرده اند.
کاربرد دوم رشته زبان و ادبیات فارسی مربوط به کارگیری نیروی متخصص در سازمان های موسسات دولتی تخصصی است. در این کاربرد دانشجویان می توانند در مراکز دولتی و خصوصی به ارائه خدمات تخصصی بپردازند و نیاز سازمان را با توجه به دانش و مهارت علمی و عملی خود رفع نمایند.
درآمد رشته زبان و ادبیات فارسی
درآمد رشته زبان و ادبیات فارسی یک بحث مهم است که قرار است در این بخش به آن بپردازیم. میزان درآمد رشته زبان و ادبیات فارسی در ایرا نسبتا متوسط بوده و شرایط آن به جایگاه شغلی فارغ التحصیلان بستگی دارد. افراد می توانند در کارهای مرتبط با رشته زبان و ادبیات فارسی با حقوق متوسط استخدام شده و در صورت کسب تجربه و افزایش مهارت به درآمدهای بالایی دست پیدا کنند. البته کارآفرینی و کسب مهارت های پیشرفته و به روز می تواند برای افراد درآمدهای بالایی را به همراه داشته باشد. به طور کلی درآمد متخصصین رشته زبان و ادبیات فارسی به تخصص و سابقه کار و همچنین سازمان محل خدمت، رده شغلی و مدرک تحصیلی بستگی دارد. درآمد رشته ادبیات و زبان فارسی در ایران در بخش های دولتی مطابق با قانون مدیریت کشور است و افرادی که در حوزه چاپ کتاب فعالیت دارند، براساس میزان حجم کار حقوق دریافت می کنند.
رشته زبان و ادبیات فارسی یک رشته فرهنگی محسوب شده و بهترین بستر برای شناخت فرهنگ کشور ایران است. رشته زبان و ادبیات فارسی در برگیرنده فرهنگ و تمدن ایران است و نسبت به گذشته در سیستم های آموزشی توجه ویژه ای به آن شده است.
ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی
ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی یکی از اولویت های دانشجویان بعد از اتمام مقطع کارشناسی است. اکثر دانشجویان به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی هستند زیرا جایگاه شغلی، دآمد بالا و همچنین بازار کار مناسب برای کارشناسی ارشد و دکترا نسبت به کارشناسی وجود دارد. در این بخش شرایط ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی برای علاقمندان مورد بررسی قرار گرفته است.
کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی
دانشجویان کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی می توانند بلافاصله بعد از اتمام این دوره در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کرده و در صورت قبولی در یکی از گرایش های مورد نظر مشغول به تحصیل شوند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در دانشگاه های برتر سراسر ایران فراهم شده است. در ادامه برخی از گرایشهای کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات انسانی ارائه شده است:
- ادبیات حماسی
- ادبیات غنایی
- ادبیات عرفانی
- ادبیات تعلیمی
- ادبیات تطبیقی
- ادبیات کودک و نوجوان
- ادبیات عامه
- ویرایش و نگارش
- ادبیات پایداری
- آموزش زبان فارسی
دکترا رشته زبان و ادبیات فارسی
دانشجوی کارشناسی ارشد بعد از دفاع پایان نامه می توانند در آزمون دکترا شرکت کنند و درصورت قبولی و پذیرش در مصاحبه تخصصی وارد دانشگاه شده و در مقطع دکترا مشغول به تحصیل شوند. امکان ادامه تحصیل در دانشگاه های برتر برای دانشجویان دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی فراهم شده و دانشجویان دکتری می توانند ضمن فعالیت در تمامی محل های جذب کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه کارهای تحقیقاتی در مراکز پژوهشی و تخصصی به کار گرفته شده و در کارهای اجرایی نقش مهمی را ایفا کنند. در مقطع دکتری امکان ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی وجود دارد. در زیر 4 گرایش رشته زبان و ادبیات فارسی ذکر شده است:
- ادبیات حماسی
- ادبیات عرفانی
- ادبیات غنایی
آموزش زبان فارسی
رشته زبان و ادبیات فارسی در جهان
فارسی یکی از زبان‌های مهم خاورمیانه و آسیای مرکزی است که بیش از 100 میلیون نفر به زبان فارسی صحبت میکنند و در میان 20 زبان پرمخاطب جهان قرار دارد. در ایران به فارسی، در افغانستان به دری و در تاجیکستان به تاجیکی معروف است. ادبیات کلاسیک فارسی که به‌عنوان یکی از بزرگترین ادبیات بشری توصیف می‌شود، ریشه در آثار بازمانده از پارسی میانه و پارسی باستان دارد که قدمت آنها به 522 پیش از میلاد می‌رسد (تاریخ اولین کتیبه هخامنشی، بیستون). از آنجایی که زبان فارسی یکی از زبان‌های کمیاب است، توانایی صحبت کردن به زبان فارسی بسیار مورد توجه است. از آنجایی که فارسی زبانان زیادی وجود دارند، همواره تقاضای زیادی برای فرصت های شغلی ترجمه به خصوص در بازار آزاد وجود دارد.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته زبان و ادبیات فارسی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا دانشگاه های برتر این رشته و میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف را به شما معرفی کنیم.
رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه های گرجستان، دانشگاه های ترکیه و دانشگاه کمربیج انگلستان ارائه می شود. از برترین دانشگاه های حوزه علوم انسانی در دنیا نیز می توان به دانشگاه های استنفورد، دانشگاه هاروارد، دانشگاه شیکاگو، دانشگاه کمبریج و دانشگاه آکسفورد اشاره کرد.
میانگین درآمد معلمان زبان و ادبیات فارسی در ایالات متحده 45344 دلار است. معلم زبان و ادبیات فارسی در واشنگتن دی سی با 45344 دلار بیشترین درآمد را می برد. با دستمزدی تقریباً 3286 دلار در ماه و متوسط قیمت اجاره آپارتمان 2 خوابه 2506 دلار در ماه، یک معلم، زبان و ادبیات فارسی 76.27٪ از حقوق ماهیانه خود را به عنوان اجاره پرداخت می کند. همچنین میانگین حقوق معلم، زبان و ادبیات فارسی در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا 58766 دلار است که این حقوق 23 درصد بیشتر از میانگین حقوق در واشنگتن دی سی است.
کارشناسان رشته زبان و ادبیات فارسی می توانند به عنوان یک متخصص زبان و ادبیات در خارج از کشور در امور هنری، دولتی و تدریس مشغول به کار شوند. دولت آمریکا کارشناسان زبان و ادبیات فارسی را برای دستگاه های دیپلماتیک استخدام می کنند.
