امتحان نهایی علوم و فنون ادبی یازدهم در قالب 20 نمره می باشد. علوم و فنون شامل 4 فصل و 12 درس است. در هر فصل نیز سه درس به صورت ترکیبی از مباحث علوم و فنون مطرح می شود. این مباحث عبارتند از : تاریخ ادبیات و سبک شناسی؛ موسیقی شعر (عروض)؛ زیبایی شناسی شعر و نثر (آرایه های ادبی). دانش‌آموز طی گذراندن این کتاب به تدریج مفاهیم مهمی از شعر و ادبیات را آموزش می‌بیند. در ادامه می‌توانید فایل پی دی اف سوالات امتحان نهایی علوم و فنون ادبی یازدهم خرداد 1403 را با پاسخنامه آن مشاهده و دانلود کنید:
سوالات امتحان نهایی علوم و فنون یازدهم رشته انسانی خرداد 1403
1– با توجه به توضیحات، نام نویسنده و مورخ را در عبارت زیر بنویسید. (0.5 نمره)
الف) از نویسندگان زبردست سبک عراقی است، اثر معروف او نخستین و بهترین آثار در علم عروض، قافیه، بدیع و نقد شعر به شمار می رود. (نام نویسنده: ……………)
پاسخ : شمس قیس رازی (0.25)
ب) از مورخان مشهور ایران است و موضوع کتابش تاریخ پیامبران، خلفای چهارگانه، خلفای بنی عباس و تاریخ ایران است.
(نام مورخ: …………….)
پاسخ : حمدالله مستوفی (0.25)
2- درستی و نادرستی عبارات زیر را مشخص کنید. (0.5 نمره)
الف) شعر بیدل به سبب سرودن غزل های خیال انگیز و کاربرد مضمون های بدیع مشهور شده است و بیشتر اشعار او به صورت ضرب المثل رواج یافته است.
پاسخ : نادرست (بسیاری از تک بیت های صائب به صورت ضرب المثل رواج یافته است.) (0.25)
ب) فخرالدین عراقی مثنوی عشاق نامه را در مباحث عرفانی، به شیوۀ تمثیل و حکایت و در قالب نظم و نثر نوشته است.
پاسخ : نادرست (کتاب لمعات عراقی در قالب نظم و نثر است.) (0.25)
3- جاهای خالی را با کلمات مناسب داخل کمانک پر کنید. (یک مورد اضافه است.) ( 0.75 نمره)
«بابافغانی شیرازی- مکتب وقوع- صائب تبریزی- بیدل دهلوی»
1) …………… از شعرای تأثیر گذار قرن دهم است که شعرش از نظر، ظرافت و رقّت معانی مشهور است.
پاسخ : بابا فغانی شیرازی (0.25)
2) جریانی که در نتیجۀ چاره اندیشی شاعران برای تغییر سبک و رهایی از گرفتاری تقلید بود، …………… نام دارد.
پاسخ : مکتب وقوع (0.25)
3) خداوندگار مضامین تازۀ شعری لقب …………… است.
پاسخ : صائب تبریزی (0.25)
4- با توجه به متن زیر از کتاب «عالم آرای عباسی» به سؤالات پاسخ دهید. (1 نمره)
«از طبقۀ علیّۀ شعرا که ناظمان مناظم سخن پیرایی و پیرایه بندان سلسلۀ معنی آرایی اند، در آن هنگام در ارودی معلّا و ممالک محروسه، شاعران سخنور و سخنوران بلاغت گستر بی شمار بودند. در اوایلِ حالِ حضرتِ خاقانیِ جنت مکانی توجّه تمام به حال این طبقه بود.»
الف) در عبارت مشخّص شده چه ویژگی زبانی سبک هندی مشاهده می شود؟
پاسخ : تتابع اضافات
ب) نام نویسندۀ کتاب را بنویسید.
پاسخ : اسکندربگ ترکمان
ج) یک تشبیه در سطر اول بیابید و مشبّهٌ به آن را بنویسید.
پاسخ : سلسلۀ معنی آرایی یا شعرا پیرایه بندان هستند./ سلسله، پیرایه بندان
5- در بیت «سینه خواهم شرحه شرحه از فراق/ تا بگویم شرح درد اشتیاق» مجاز را بیابید و آن را به اضافۀ استعاری تبدیل کنید. (0.5 نمره)
پاسخ : سینه، سینۀ کویر (اضافۀ استعاری) (0.5)
شما می توانید فایل pdf سوالات و پاسخنامه، را از لینک زیر دانلود کنید!
بخش بندی کتاب علوم و فنون ادبی یازدهم
کتاب علوم و فنون ادبی پایه یازدهم از چهار فصل تشکیل شده است. محتوای هر فصل نیز شامل سه درس به صورت ترکیبی از علوم و فنون ادبی به شرح زیر است:
درس یکم: تاریخ ادبیات و سبک شناسی؛
درس دوم: موسیقی شعر (عروض)؛
درس سوم: زیبایی شناسی شعر و نثر (آرایه های ادبی.)
هر فصل با درس تاریخ ادبیات یا سبک شناسی آغاز می‌شود. در درس های تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی، سیر تاریخی زبان و ادبیات فارسی از قرن دوازدهم تا امروز تبیین شده و در کنار ویژگی های تاریخی، به ویژگی های سبکی آثار نظم و نثر ادبی نیز پرداخته می شود. به این ترتیب خواننده با ویژگی های زبانی، ادبی و فکری متون ادبی آشنا می شود. بدین ترتیب در هر فصل بعد از تاریخ ادبیات یا سبک شناسی، یک درس عروض آموزش داده می شود تا خواننده با یادگیری آن بتواند در برخورد با متون نظم وزن آن را تشخیص دهد. درس سوم هر فصل به زیبایی شناسی می پردازد. در زیبایی شناسی دانش آموز با سطحی دیگر از قلمرو ادبی؛ یعنی با بدیع معنوی (مراعات نظیر، تلمیح، تضمین و)… آشنا می شود و آموخته هایش را در متون ادبی به کار می بندد.
بارم بندی امتحان نهایی علوم و فنون ادبی
بارم بندی امتحان نهایی علوم و فنون ادبی بر مبنای مباحث کتاب صورت می پذیرد. بر این اساس از مباحث ” تاریخ ادبیات” و “سبک شناسی” 4 نمره، از بخش “موسیقی شعر” 6 نمره، از مبحث “زیبایی شناسی” 6 نمره و از “نقد و تحلیل نظم و نثر” 4 نمره سوال طراحی می شود.
موضوع | نمره | مبانی تحلیل متن، سبک شناسی و تاریخ ادبیات | 4 نمره |
|---|---|
موسیقی شعر | 6 نمره |
زیبایی شناسی | 6 نمره |
نقد و تحلیل نظم و نثر | 4 نمره |
از لحاظ ارزش بارم هر درس نیز ذکر این نکته ضروری است که دروس تقریبا در طراحی سوالات ارزش یکسانی دارند. بارم امتحان علوم و فنون بین دروس مختلف کتاب تقسیم شده است.
با تمرین سوالات امتحانی سال های قبل علوم و فنون ادبی می توانید با نقاط ضعف خود آشنا شده و آنها را برطرف نمایید.
نکاتی درباره امتحان نهایی علوم و فنون ادبی
برای فهم بهتر مبحث موسیقی شعر نیاز است که تمرین زیادی داشته باشید. با توجه به 6 نمره ای که این بخش در امتحان دارد سعی کنید که مهارت خود در این زمینه را بالا ببرید.
در امتحان نهایی آرایه ادبی سوالات هر بخش متناسب با بارم بندی که دارند تفکیک شده اند.
در امتحان علوم و فنون حدود 30 سوال مطرح خواهد گردید و همین موضوع نشان دهنده تنوع بالای سوالات می باشد.
وقت امتحان نهایی علوم و فنون ادبی حدود 30 دقیقه می باشد.
مرور و تمرین سوال های امتحانی سال های گذشته به شما در فهم بهتر مطالب و کشف نقاط ضعفتان کمک می کند.
سوالات متداول
در امتحان نهایی علوم و فنون ادبی از مباحث ” تاریخ ادبیات” و “سبک شناسی” 4 نمره، از بخش “موسیقی شعر” 6 نمره، از مبحث “زیبایی شناسی” 6 نمره و از “نقد و تحلیل نظم و نثر” 4 نمره سوال طراحی می شود.
در امتحان نهایی این درس از دو بخش خودارزیابی و کارگاه تحلیلی فصل سوالی مطرح نمی شود.
مدت زمان امتحان نهایی حدود 90 دقیقه و حدود 25 تا 30 مطرح می شود.
