معرفی رشته روابط عمومی
روابط عمومی یکی از نیازهای اصلی هر کسب و کار و شغلی است. از کوچک‌ترین شرکت‌های فعال در بازار امروز گرفته تا بزرگ‌ترین سازمان‌ها برای پیش برد اهداف خود نیاز به ایجاد رابطه با سایرین دارند و رشته روابط عمومی می‌تواند زنجیره این اتصال را تکمیل کند. روابط عمومی یکی از رشته‌های زیرمجموعه کنکور انسانی است که به دلیل بازار کار عالی این روزها مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است. در این مقاله به معرفی این رشته و بازار کار آن در ایران و جهان خواهیم پرداخت.
رشته روابط عمومی از حوزه های تخصصی علوم ارتباطات اجتماعی است که لازمه مدیریت موفق در هر اداره و سازمانی هم است. موفقیت بدون روابط عمومی امکان پذیر نیست و روابط عمومی قدرتمند می تواند هر سازمان و شرکتی را به اوج قله های افتخار برساند.
تاریخچه رشته روابط عمومی
تاریخچه روابط عمومی به جهان باستان بازمی‌گردد. جایی که رومیان، مصریان و ایرانی‌ها برای ارتباطات تجاری، سیاسی و … با یکدیگر برخورد داشتند. فرمانروایان آن روزهای این ملت‌ها برای پیشتازی در زمینه‌های مختلف روابط حسنه‌ای را با همسایگان خود رقم می‌زدند. اصول روابط عمومی از همان زمان در میان بشر به وجود آمد و کم‌کم تبدیل به یک علم و بعدها یک رشته دانشگاهی شد.
روابط عمومی به معنای پیشرفته امروزی برای اولین بار در سال 1897 با عبارت Public Relation وارد زندگی بشر شد. در این سال اتحادیه راه آمریکا به صورت حرفه‌ای از این حرفه استفاده کرد. اولین دفتر روابط عمومی هم که به صورت حرفه‌ای این خدمات را در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌ها قرار می‌داد، برای اولین بار در سال 1906 توسط یک خبرنگار و روزنامه‌نگار آمریکایی در نیویورک تأسیس شد. آقای آی وی لی که خود فارغ‌التحصیل دانشگاه پریستون آمریکا بود، با این عمل خود را به عنوان پدر روابط عمومی آمریکا و البته جهان معرفی کرد.
در سال 1947 دانشگاه بوستون در ایالات متحده نخستین مرکز آموزشی بود که به دانشجویان خود مدرک رشته روانشناسی اعطا کرد. روابط عمومی از آن سال کم‌کم با پیشرفت‌ها و توسعه‌های بسیار زیادی روبرو شده و امروزه رشته روابط عمومی در بسیاری از دانشگاه های بزرگ جهان تدریس می شود.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته روابط عمومی
کارشناسی پیوسته رشته روابط عمومی یکی از مجموعه‌های آموزش عالی است. این رشته در زیر گروه علوم اجتماعی قرار گرفته و برای ورود به آن باید علاقه مندان در کنکور انسانی شرکت کنند. برای روابط عمومی هم در مجامع علمی جهانی و هم در ایران تعاریف مختلفی ارائه شده است. دکتر حمید نطقی پدر روابط عمومی ایران این گونه آن را تعریف کرده است:
مدیر رشته روابط عمومی در واقع وکیل مدافع سازمان در بیرون و مدعی‌العموم در داخل سازمان است.
رکس هارلو از نظریه پردازان روابط عمومی، این علم را این گونه تعریف کرده است:
رشته روابط عمومی در واقع دانشی است که با استفاده از آن افراد و سازمان‌ها در تلاش هستند تا با عمل به مسئولیت اجتماعی خود در قبال مشتریان و کاربران، حمایت آنها را برای سازمان به دست آورند.
به صورت کلی رشته روابط عمومی مجموعه‌ای از رفتارها و روش‌هایی است که در آن فرد یا سازمان‌ها با آگاهی کامل و به صورت برنامه‌ریزی‌شده و کاملاً علمی به دنبال ارتباط بهتر و سازنده‌تر با مخاطب هستند. استفاده از ترفندها و تکنیک‌های به روز برای گفتگو با مخاطبین و افکار عمومی، هنری است که روابط عمومی آن را در هر سازمانی و شرکتی ایجاد می‌نماید.
رشته روابط عمومی در یک نگاه
رشته روابط عمومی یکی از حوزه‌های تخصصی علوم ارتباط اجتماعی تلقی می‌شود که در بازار کار و واقعیت یکی از اعمال و رفتارهای اصلی مورد نیاز برای مدیریت تعریف می‌شود. مدیر به واسطه ترفندها و دانش روابط عمومی در قدم اول ضمن شناخت عام و مخاطبین به دنبال ایجاد حسن ارتباط و تفاهم متقابل است و برای این منظور برنامه‌ریزی و طرح‌ریزی خاصی را در پیش گرفته و اجرا می‌نماید.
رشته روابط عمومی در دانشگاه های مختلف کشور ما تدریس می شود و امکان ادامه تحصیل در آن تا مقطع دکترا نیز در دسترس می باشد. دانشجویان و علاقه‌مندان به کارشناسی روابط عمومی می‌بایست 135 واحد درسی را در 8 نیمسال پشت سر بگذرانند. از اصلی‌ترین دروس مربوط به رشته روابط عمومی می‌توان به علوم انسانی، ادبیات، علوم اجتماعی، حقوق، علوم سیاسی، علوم اقتصادی و مواردی از این دست اشاره کرد. با توجه به وجود دروس میان‌رشته‌ای متعدد در روابط عمومی, این رشته را می‌توان نقطه اتصالی برای تخصص‌های مختلف دانست که خیلی از افراد در حوزه‌ها و تخصص‌های مختلف اعم از روزنامه‌نگاری، مدیریت و … به آن نیاز خواهند داشت.
رشته روابط عمومی در ایران
ایرانیان از دیرباز به ارتباط داخلی و بین المللی خود توجه داشته اند. تاریخچه روابط عمومی در ایران به صورت علمی به سال 1330 بازمی‌گردد. جایی که پدر روابط عمومی ایران آقای دکتر حمید نطقی پور به تقلید از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهانی روابط عمومی را به عنوان یک بخش مهم در شرکت نفت تأسیس کرد. از سال 1332 نیز این رشته وارد چارت سازمانی شرکت‌های نفت سراسر ایران شد. به تدریج سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات بزرگ نیز از آن در چارت سازمانی خود استفاده کردند. از سال 1350 نیز کم‌کم قوانین مربوط به روابط عمومی به آیین‌نامه‌ها و اساسنامه‌های شرکت‌ها اضافه و شرح وظایف این رشته کامل شد.
در سال 1345 اولین دوره کارشناسی رشته روابط عمومی و جذب دانشجو در این رشته توسط موسسه عالی مطبوعات آغاز شد. از همان سال به تدریج این رشته در سراسر کشور گسترش یافت. اما این رشته هنوز در ایران نتوانسته است به جایگاه واقعی خود برسد. البته امید است در آینده شرایط تغییر نماید. در حال حاضر کمبود اساتید با درجه علمی بالا باعث شده تا بسیاری از شهرهای کشور از امکان‌پذیرش دانشجویان در رشته روابط عمومی عاجز باشند. توسعه روز افزون شبکه‌های رسانه‌ای و لزوم ایجاد یک ارتباط سازنده چه در داخل و چه در خارج از کشور باعث شده تا تربیت کارشناسان و متخصصان در این رشته اهمیت بسیار زیادی برای جامعه ایرانی پیدا کند. در بسیاری از عرصه‌ها مشکلاتی که در جامعه وجود دارد، به علت نداشتن دانش و تسلط کافی به علم روابط عمومی است. متأسفانه در حال حاضر در ایران ردیف شغلی روابط عمومی بیشتر از اینکه در اختیار افراد متخصص و حرفه‌ای باشد، به عنوان یک پست کاملاً معمولی معرفی شده و افراد حتی بدون رزومه خاصی نیز می‌توانند این پست را در اختیار بگیرند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته روابط عمومی
مجموعه کارشناسی رشته روابط عمومی در کنکور سراسری یکی از زیرشاخه‌های کنکور انسانی محسوب می‌شوند و علاقه‌مندان به این رشته باید از طریق کنکور انسانی اقدام کنند. در سال‌های اخیر میزان پذیرش در این رشته سالانه حدود 100 نفر در دانشگاه های دولتی بوده است که نشان از نیاز به تلاش زیاد برای پذیرش در آن دارد. عمده ظرفیت روابط عمومی به دانشگاه های پیام نور اختصاص دارد.
در جدول زیر به بررسی ضرایب دروس عمومی رشته روابط عمومی می‌پردازیم:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس عمومی در کنکور | |||
زبان و ادبیات فارسی | 4 | ||
زبان عربی | 2 | ||
فرهنگ و معارف اسلامی | 3 | ||
زبان انگلیسی | 2 | ||
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
با توجه به اینکه رشته روابط عمومی در زیر گروه 3 انسانی قرار دارد، تأثیرپذیری دروس تخصصی آزمون گروه انسانی در این رشته نیز به شرح زیر خواهد بود:
نام درس | ضریب درس | ||||
|---|---|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در زیرگروه 3 کنکور انسانی | |||||
ریاضی | 4 | ||||
اقتصاد | 3 | ||||
زبان و ادبیات فارسی | 2 | ||||
زبان عربی | 1 | ||||
تاریخ و جغرافیا | 1 | ||||
علوم اجتماعی | 2 | ||||
فلسفه و منطق | 1 | ||||
روانشناسی | 1 | ||||
اهمیت درس ریاضی و اقتصاد برای پذیرش در این رشته بسیار زیاد است.
دانشگاه های برتر رشته روابط عمومی
وقتی دانشگاه های برتر رشته روابط عمومی را مرور کنیم، بیش از پیش به شرایط پذیرش در این رشته تحصیلی در دوره کارشناسی پی خواهید برد. البته امکان تحصیل در روابط عمومی برای علاقه‌مندان به آن در ایران تنها محدود به دانشگاه های دولتی نیست. در حال حاضر امکان تحصیل در رشته روابط عمومی در دانشگاه های غیردولتی نیز وجود دارد. اما با این حال برای ارزیابی دانشگاه های برتر این رشته سراغ بهترین‌های آنها در میان دانشگاه های دولتی رفته‌ایم. در این بین دانشگاه علامه طباطبائی تهران را می‌توان سردمدار دانشگاه های برتر کشور در رشته روابط عمومی دانست. شیوه‌نامه تحصیلی و معرفی دروس این رشته نیز در آخرین ویرایش توسط اساتید دانشگاه علامه انجام شده است.
به غیر از دانشگاه علامه طباطبائی تهران از دیگر دانشگاه های برتر رشته روابط عمومی می‌توان به دانشگاه گرگان نیز اشاره کرد که در دو نوبت روزانه و نوبت دوم زمینه حضور دانشجویان علاقه‌مند به این رشته را فراهم کرده است.
نمونه کارنامه های قبولی رشته روابط عمومی
احتمالاً کنجکاو هستید تا نمونه کارنامه قبولی در رشته روابط عمومی را نیز مشاهده کنید. به صورت کلی دهر ساله دانشجویانی که در یک رشته در دانشگاه های مشخص پذیرش می‌شوند، از نظر تراز و درصد دروس نزدیک به هم است. از این رو با مشاهده نمونه کارنامه های قبولی در یک رشته تا حدی می‌توان شرایط پذیرش در رشته مورد نظر اعم از درصدهای دروس و رتبه در کنکور را ارزیابی نمود. از این رو در این بخش سعی داریم تا دو نمونه از کارنامه های قبولی در رشته روابط عمومی را به شما نشان دهیم که با استناد به آنها بتوانید برای انتخاب رشته بعد از کنکور سراسری اقدام کنید. دقت کنید که میزان علاقه دانشجویان در هر سال برای ورود به این رشته نیز ممکن است باعث بروز شرایط متفاوتی در آن شود.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
واحدهای درسی رشته روابط عمومی
واحدهای درسی رشته روابط عمومی نیز مانند سایر رشته های دانشگاهی بر اساس مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی تعیین می‌شود. آخرین چارت کارشناسی روابط عمومی توسط دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1383 تدوین شد. نکته حالب اینکه چارت درسی این رشته مدتها بدون تغییر باقی مانده است.
واحدهای درسی رشته روابط عمومی دوره کارشناسی پیوسته 135 واحد می باشد و دانشجویان باید طی 4 سال آنها را بگذرانند. این واحدهای درسی شامل دروس عمومی، دروس پایه (الزامی و اصلی)، دروس اختیاری، اختصاصی مشترک و تخصصی می‌شوند. در جدول زیر دسته‌بندی دروس روابط عمومی در مقطع کارشناسی پیوسته را ملاحظه می‌فرمایید:
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته روابط عمومی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 40 واحد | ||
دروس اختیاری | 8 واحد | ||
دروس اختصاصی | 35 واحد | ||
دروس تخصصی | 30 واحد | ||
دقت داشته باشید که واحدهای درسی رشته روابط عمومی در مقطع کارشناسی پیوسته تحت قوانین و مقررات خاص ارائه می‌شوند. به این صورت که دروس پایه به عنوان پیش‌نیازهای اصلی این رشته در دانشگاه تعیین شده و همچنین سایر دروس نیز به صورت پیش‌نیاز و هم نیاز ارائه می‌شوند. از این رو دانشجویان بایستی برنامه مشخصی برای سپری کردن تمام این دروس با ترتیب تعیین شده داشته باشند تا در نیمسال‌های آخر با چالشی روبرو نشوند.
دروس عمومی
در قدم اول باید به معرفی دروس عمومی رشته روابط عمومی بپردازیم. البته شایان ذکر است که دروس عمومی در مقطع کارشناسی برای تمام رشته های تحصیلی مشترک است. زیرا این دروس توسط گروه معارف و گروه عمومی تعیین شده و ربطی به گروه تخصصی خود رشته مورد نظر نخواهد داشت. از این رو جدول دروس عمومی رشته روابط عمومی جدولی مشترک میان همه رشته ها است. در ادامه این جدول را مشاهده می‌کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مباتی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی | 1 واحد | ||
ورزش 1 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
دانشجویان قطع کارشناسی این رشته باید جمعاً 22 واحد از دروس جدول بالا را در طول 8 نیمسال تحصیلی پشت سر بگذارند. 10 واحد از دروس بالا به صورت الزامی تعریف شده که این دروس حتماً باید اخذ شوند. از میان سایر واحدهای باقی مانده نیز نیاز است تا دانشجویان 12 واحد را طبق ضوابطی خاص پشت سر بگذارند.
- دو درس 2 واحدی، (4 واحد) از گروه مبانی نظری اسلام
- یک درس 2 واحدی از میان دروس گروه اخلاق اسلامی
- یک درس 2 واحدی از میان گروه دروس انقلاب اسلامی
- یک درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- یک درس 2 واحدی از میان گروه دروس آشنایی با منابع اسلامی
که جمع همه این واحدها برابر با 12 واحد و با 10 واحد الزامی در نظر گرفته شده برابر با 22 واحد خواهد شد. اخذ این واحدها باید به صورت ترم به ترم در دستور کار دانشجویان باشد تا در انتهای 8 نیمسال تحصیلی با چالش عدم ارائه برخی از دروس در دانشگاه روبرو نشوند.
دروس پایه
دروس پایه رشته روابط عمومی که در این رشته با اصطلاح دروس پایه الزامی و اصلی نیز از آنها یاد می‌شود، مشتمل بر 17 درس و 40 واحد است و دانشجویان در مقطع کارشناسی باید این 40 واحد را در 8 نیمسال تحصیلی پشت سر بگذرانند. در جدول زیر می‌توانید تمام دروس پایه اصلی و الزامی این رشته را مشاهده کنید. این دروس برای بالا بردن دانش دانشجویان در ترم های نخست به تدریج ارائه می شود. این 40 واحد دروس پایه‌ای برای آغاز آشنایی با این رشته محسوب شده و به نوعی ارتباط دهنده دروس پایه با دروس تخصصی هستند.
| دروس پایه رشته روابط عمومی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مبانی جامعه شناسی | 3 |
| 2 | کاربرد رایانه در علوم ارتباطات | 2 |
| 3 | اصول علم اقتصاد | 3 |
| 4 | مبانی تاریخ اجتماعی ایران | 2 |
| 5 | آمار مقدماتی | 2 |
| 6 | آمار در علوم اجتماعی | 2 |
| 7 | زبان تخصصی (1) - متون ارتباطات اجتماعی | 2 |
| 8 | اقتصاد ایران | 2 |
| 9 | روانشناسی اجتماعی | 3 |
| 10 | اصول علم سیاست | 2 |
| 11 | کلیات حقوق | 2 |
| 12 | حقوق اساسی | 2 |
| 13 | روش های تحقیق در علوم اجتماعی (عملی و نظری) | 4 |
| 14 | اصول روابط و سازمان های بین المللی | 2 |
| 15 | نظریه های جامعه شناسی | 3 |
| 16 | اصول سازمان و مدیریت | 2 |
| 17 | اندیشه های سیاسی در قرن بیستم | 2 |
| مجموع واحدها | 40 واحد | |
دروس پایه رشته روابط عمومی نیز مانند سایر دروس این رشته مبتنی بر قوانین خاصی در دانشگاه ها ارائه می‌شود. دانشجویان با یک برنامه‌ریزی دقیق می‌بایست این دروس را در طول 8 نیمسال تحصیلی اخذ کرده و پشت سر بگذرانند. با توجه به اینکه قوانین پیش‌نیاز و هم نیاز برای این دروس در نظر گرفته می‌شود، از این رو امکان به تأخیر انداختن آنها به ترم‌های آخر وجود نداشته و دانشجویان محترم باید از همان ابتدا برنامه‌ریزی لازم برای اخذ آنها را حتی در طول ترم‌های اولیه انجام دهند.
دروس اختصاصی
دروس اختصاصی رشته روابط عمومی برای درک تخصصی تر این رشته برای دانشجویان ارائه می شود. در این واحدها قرار است دانشجویان اصلی‌ترین اصول لازم برای استفاده در بازار کار در حرفه روابط عمومی را بیاموزند. دروس اختصاصی در این رشته اهمیت بسیار زیادی دارد و تسلط بیشتر به آنها می‌تواند منجر به ورود بهتر دانشجویان به بازار کار نیز شود. این دروس از سوی اساتید دانشگاه علامه طباطبایی در آخرین بازنگری واحدهای درسی رشته روابط عمومی مشتمل بر 14 درس مختلف است که در جدول زیر می‌توانید آنها را مشاهده کنید:
| دروس اختصاصی رشته روابط عمومی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | مبانی ارتباط جمعی | 3 |
| 2 | ارتباطات بین المللی | 3 |
| 3 | ارتباطات سیاسی | 3 |
| 4 | مبانی ارتباطات انسانی | 3 |
| 5 | تحلیل محتوای پیام های ارتباطی | 2 |
| 6 | ارتباطات تصویری | 2 |
| 7 | نظریه های ارتباطات اجتماعی | 3 |
| 8 | گرافیک و صفحه آرایی در مطبوعات | 2 |
| 9 | تکنولوژی های ارتباطی | 2 |
| 10 | مبانی جامعه اطلاعاتی | 3 |
| 11 | افکار عمومی و وسایل ارتباط جمعی | 2 |
| 12 | مبانی ارتباطات و توسعه | 2 |
| 13 | حقوق ارتباط جمعی | 2 |
| 14 | شیوه نگارش فارسی در مطبوعات | 3 |
| مجموع | 35 | |
همان طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، دروس اختصاصی رشته روابط عمومی در قالب 14 درس و 35 واحد ارائه می‌شوند. اخذ تمام این 35 واحد برای دانشجویان این رشته الزامی است. دانشجویان بعد از سپری کردن واحدهای پیش‌نیاز از دروس پایه باید اخذ این واحدها را در دستور کار خود قرار دهند. با توجه به اینکه این دروس اهمیت بسیار زیادی روی کیفیت کار دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیلی دارد، از این رو باید در زمان مشخصی و با تمرکز بالا آنها را فرا بگیرند.
دروس تخصصی
دروس تخصصی رشته روابط عمومی با دروس اختصاصی این رشته تفاوت دارند. دروس تخصصی کارشناسی روابط عمومی مشتمل بر 13 درس و 30 واحد است. دانشجویان در کنار دروس اختصاصی روابط عمومی باید این واحدها را نیز پشت سر بگذرانند. تفاوت اصلی دروس اختصاصی و دروس تخصصی در این رشته این است که دروس اختصاصی ممکن است با سایر رشته ها نیز مشترک باشد اما دروس تخصصی معمولاً مربوط به همین رشته هستند. جدول دروس تخصصی رشته روابط عمومی را در ادامه مشاهده می‌کنید.
| دروس تخصصی رشته روابط عمومی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | اصول روابط عمومی | 3 |
| 2 | طرح و برنامه ریزی در روابط عمومی | 2 |
| 3 | مدیریت و روابط عمومی | 3 |
| 4 | روابط عمومی عملی (1) گزارش و نگارش | 3 |
| 5 | روابط عمومی عملی (2) انتشارات | 3 |
| 6 | تکنیک های روابط عمومی | 2 |
| 7 | اصول اقناع و تبلیغ سیاسی | 2 |
| 8 | ارتباط با رسانه ها | 2 |
| 9 | زبان تخصصی (2) - متون روابط عمومی | 2 |
| 10 | اصول تبلیغات بازرگانی | 2 |
| 11 | روابط عمومی الکترونی | 2 |
| 12 | مبانی آرشیو و اطلاع رسانی | 2 |
| 13 | کارآموزی | 2 |
| مجموع | 30 | |
برای اخذ و سپری کردن دروس تخصصی روابط عمومی نیز نیاز است تا دانشجویان قوانین مربوط را در نظر داشته باشند تا در طول تحصیل با چالشی روبرو نباشند. به عنوان مثال امکان اخذ کارآموزی بعد از ترم 5 برای دانشجویان وجود دارد. سایر واحدها نیز دارای قوانین پیش‌نیاز و هم نیاز خاص خود هستند که باید در طول 8 نیمسال تحصیلی به آنها نیز دقت کنید.
دروس اختیاری
دروس اختیاری رشته روابط عمومی نیز دروس مهمی هستند که مشتمل بر 16 درس جداگانه برای این رشته در نظر گرفته شده‌اند. دانشجویان موظف به اخذ 8 واحد از این دروس در طول 8 نیمسال تحصیلی هستند تا 135 واحد درسی کل آنها سپری شود. در جدول زیر می‌توانید دروس اختیاری رشته روابط عمومی را مشاهده کنید.
| دروس اختیاری رشته روابط عمومی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | امور بازرگانی | 2 |
| 2 | رفتار سازمانی | 2 |
| 3 | آشنایی با حرفه های ارتباطی | 2 |
| 4 | سازمان های اداری در ایران | 2 |
| 5 | مبانی ارتباطات سازمانی | 2 |
| 6 | اصول بازاریابی | 2 |
| 7 | ارتباطات میان فرهنگی | 2 |
| 8 | تامین و رفاه اجتماعی | 2 |
| 9 | جامعه شناسی شهری | 2 |
| 10 | جامعه شناسی سیاسی | 2 |
| 11 | تغییرات اجتماعی | 2 |
| 12 | مبانی جمعیت شناسی | 2 |
| 13 | کلیات برنامه ریزی اجتماعی و اقتصادی | 2 |
| 14 | پایان نامه | 3 |
| 15 | روزنامه نگاری رادیویی و تلویزیونی | 3 |
| 16 | معنی شناسی در رسانه ها | 2 |
| مجموع | 8 | |
از 34 واحد درسی مربوط به دروس اختیاری دانشجویان باید 8 واحد را بگذرانند. اخذ دروس اختیاری برای دانشجویان باید با اهدافی مانند بهینه‌تر شدن شرایط ورود به بازار کار یا شناخت هر چه بهتر این رشته صورت پذیرد.
همچنین برای اخذ دروس اختیاری رشته روابط عمومی نیاز است تا نکات و قوانین مربوطه را نیز در نظر داشته باشید. به عنوان مثال برای اخذ پایان‌نامه در طول دوره کارشناسی پیوسته روابط عمومی بایستی حداقل 90 واحد درسی را پشت سر گذاشته باشید. از این گذشته قوانین پیش‌نیاز و هم نیاز نیز برای اخذ این واحدها مطابق معمول برقرار هستند
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته روابط عمومی
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی که دانشجویان قبل از پذیرش در رشته روابط عمومی دارند، بررسی بازار کار این رشته است. درباره بازار کار روابط عمومی صحبت زیاد است. زیرا روابط عمومی عملاً یک رشته گسترده محسوب می‌شود که استفاده از خدمات آن در همه شغل‌ها، کسب و کارها و صنایع وجود دارد.
ورود به بازار کار برای فارغ‌التحصیلان رشته روابط عمومی بر اساس میزان مهارت‌ها متفاوت خواهد بود. به صورت کلی می‌توان مشاغل زیر را به عنوان بازار کار رشته روابط عمومی تعریف کرد:
- مسئول ارتباطات مردمی در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ خصوصی و دولتی
- مسئول امور تبلیغات
- مسئول نیازسنجی مشتریان و مخاطبان و تجزیه و تحلیل افکار عمومی درباره کسب و کار مشخص
- مسئول امور رسانه‌ای
- مسئول امور تشریفات و مراسمات
- مسئول امور سمعی و بصری در شرکت‌های مختلف
- مدیریت بخش انتشارات
- مسئول ارتباطات سازمانی و بازاریابی در بخش‌های دولتی، خصوصی و تعاونی
- مسئولیت دفاتر فرهنگی و مطبوعاتی
- مسئولیت مذاکره
البته بازار کار این رشته در حال حاضر با چالش‌هایی نیز همراه است. در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها شاهد هستیم که خود بخش مدیریت اصلی، مدیریت روابط عمومی را نیز به عهده گرفته و خیلی تمایل به استخدام افراد متخصص در این رده‌های شغلی دیده نمی‌شود. البته شرکت‌ها و سازمان‌ها با مشاهده قابلیت‌ها و مهارت‌های فارغ‌التحصیلان این رشته در بخش‌های مختلف کم‌کم در حال تصحیح این شرایط هستند. همچنین مقایسه نتایج میان استفاده از افراد متخصص و حرفه‌ای در رشته روابط عمومی با سایر افراد نیز می‌تواند کم‌کم فارغ‌التحصیلان این رشته را تبدیل به افرادی خاص در بازار کار نماید.
گرایش های رشته روابط عمومی
رشته روابط عمومی مطابق با چارت جدید آموزشی در مقطع کارشناسی فاقد هر نوع گرایشی می باشد. دانشجویان علاقه مند به این رشته در مقاطع بالای تحصیلی چون کارشناسی ارشد و دکتری می توانند در گرایش های مورد علاقه خود به صورت متمرکز تحصیل کنند.
کاربردهای روابط عمومی
کاربردهای رشته روابط عمومی ابعاد گسترده‌ای دارد. برای اینکه کاربردهای این رشته را به خوبی درک کنید، تنها کافی است چارت سازمانی شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف را بررسی کنید. در چارت هیچ سازمان و مؤسسه و شرکتی نیست که عنوان روابط عمومی به کار نگرفته شده باشد.
البته در میان کاربران یک تصور غلط وجود دارد که روابط عمومی کسی است که قرار است پاسخگوی تلفن کاربران باشد. دقت کنید که تعریف اپراتور تلفن با روابط عمومی را با یکدیگر اشتباه نگیرید. این دو مقوله‌ای کاملاً جدا از هم هستند. فارغ‌التحصیلان رشته روابط عمومی با استفاده از داده‌ها و ترفندهای علمی مختلف به دنبال تجزیه و تحلیل شرایط مخاطبین و کاربران مختلف رفته و از این طریق سعی دارند تا روند بهتری برای مؤسسات و سازمان‌های خود ایجاد کنند. اینکه:
- با مخاطبین با چه لحنی صحبت کنیم؛
- از چه روش‌هایی برای جذب مخاطبین به استفاده از خدمات استفاده کنیم؛
- از نظر رسانه‌ای چه عملکردی می‌تواند معرف بهتری از ما باشد؛
- بهترین ایده‌ها برای ارتباط بهتر با سایر سازمان‌ها و شرکت‌ها؛
- خدمت در جهت بهبود و پیشرفت نظام ارتباطات اجتماعی در داخل کشور
- پاسخ به نیازهای ارتباطی، انتشارات و تبلیغاتی در سطح بین المللی
- ایده‌پردازی برای بازاریابی‌های بخش‌های دولتی و خصوصی
- پیشبرد اهداف مربوط به دفاتر فرهنگی و مطبوعاتی در خارج از کشور
- توزیع اطلاعات و اخبار در جامعه با همکاری با خبرگزاری‌ها
- ارزیابی و شناخت افکار عمومی و طرح‌ریزی برای داشتن ارتباط مؤثر و سازنده با عموم
از این دست کاربردها را به وفور می‌توان برای رشته روابط عمومی برشمرد. با توجه به اینکه روابط عمومی یک رشته گسترده در صنایع و خدمات مختلف است، از این رو می‌توان برای آن در بخش‌های مختلف به همین ترتیب کاربردهای مختلف تعریف کرد.
درآمد رشته روابط عمومی
از دیگر دغدغه‌های افراد علاقه مند بررسی میزان درآمد رشته روابط عمومی در بازار کار است. درآمدهای افراد شاغل در حوزه روابط عمومی به شرایط مختلفی بستگی دارد. دقیقاً مانند سایر مشاغل و رشته ها در این حرفه نیز درآمدها مشابه با یکدیگر نیست و بر اساس فاکتورهایی مانند:
- رزومه شخصی
- میزان تجربه در زمینه‌های مختلف
- مهارت‌ها و توانایی‌ها
- مدرک تحصیلی
- پست سازمانی تعریف شده و محل استخدام
دانشجویانی که در هر یک از این موارد شرایط بهتری برای خود رقم زده باشند، در نهایت موفق به رسیدن به درآمدهای بالاتری نیز خواهند شد. برای مثال در صورتی که مدیریت روابط عمومی یک سازمان یا شرکت را به عهده بگیریم، درآمد متصور برای این رده شغلی به مراتب بالاتر از استخدام به عنوان کارمند روابط عمومی است. همچنین سطح سازمان و شرکت مورد نظر نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان درآمد افراد شاغل در روابط عمومی دارد.
بیشترین تأثیر در درآمد رشته روابط عمومی پست سازمانی و قدرت سازمانی است که فرد به استخدام آن درمی‌آید. این عامل می‌تواند تأثیر چندین برابری روی درآمد روابط عمومی داشته باشد. به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند تا از همان ابتدا به استخدام چنین سازمان‌هایی در بیایند. لازم به توضیح است که بازار کار این رشته به هیچ وجه اشباع نشده اما به دلیل وجود نقاط اشتراک با سایر رشته ها، رقابت بر سر استخدام برای این رده‌های شغلی زیاد خواهد بود.
کارشناسان رشته روابط عمومی باید توانایی برقراری ارتباط موثر با مخاطبان و مشتریان مجموعه خود را داشته باشند. داشتن فن بیان قوی در کنار مهارت نگارش یکی دیگر الزامات جهت موفقیت در این رشته می باشد. تسلط به امور بازاریابی می تواند یک نکته مثبت برای کارشناسان رشته روابط عمومی باشد که جهت ارائه راهکارهایی برای ارتقا فروش شرکت موثر می باشد. روحیه کار تیمی نیز بدیهی ترین توانایی یک کارشناس روابط عمومی خواهد بود.
ادامه تحصیل در رشته روابط عمومی
ادامه تحصیل در رشته روابط عمومی به جهت رسیدن به مهارت‌های تخصصی و ایجاد شرایط بهتر در بازار کار برای دانشجویان اهمیت دارد. به همین دلیل دانشجویان بلافاصله بعد از دوره کارشناسی به دنبال حضور در دوره‌های بالاتر یعنی ارشد و دکترا می‌روند. شرایط در کشور ما به گونه‌ای است که علاقه به ادامه تحصیل در میان بسیاری از دانشجویان بعد از مقطع کارشناسی زیاد است. در ادامه شرایط ادامه تحصیل در رشته روابط عمومی را در مقاطع بالاتر مرور می‌کنیم.
کارشناسی ارشد
در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد برای رشته روابط عمومی تنها توسط دانشگاه های معدودی امکان‌پذیر است. دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان مرکز اصلی این رشته در کشور چنین امکانی را برای علاقه‌مندان فراهم کرده و بعد از آن هم دانشکده صدا و سیما و دانشگاه های غیردولتی در لیست قرار می‌گیرند. در واقع علاقه‌مندان به ادامه تحصیل در رشته روابط عمومی در مقاطع بالاتر انتخاب خیلی زیادی نخواهند داشت.
دکترا
متأسفانه امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا در حال حاضر در رشته روابط عمومی برای علاقه‌مندان وجود ندارد. البته فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی ارشد رشته روابط عمومی می‌توانند در رشته های مرتبط با علوم مطالعات اجتماعی تحصیلات خود را در دوره دکترا ادامه دهند.
روابط عمومی در جهان
رشته روابط عمومی در جهان (Public Relations) شناختع شده است وابط عمومی یکی از شغل‌های مناسب در بازار کار جهانی است و افراد فارغ‌التحصیل در این رشته می‌توانند از جایگاه اجتماعی مناسبی برخوردار باشند. این رشته در بهترین دانشگاه های جهان نیز تدریس می‌شود
برترین دانشگاه های جهان برای رشته روابط عمومی طبق استاندارد QS در اروپا و آمریکا قرار دارند. در آخرین رتبه‌بندی صورت گرفته برای دانشگاه های برتر روابط عمومی در جهان دانشگاه آمستردام در رتبه اول قرار گرفته است. دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، دانشگاه علوم اقتصاد و سیاسی لندن، دانشگاه آستین تگزاس، دانشگاه استنفورد و دانشگاه پنسیلوانیا رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در میان دانشگاه های آسیایی هم دانشگاه چینی هنگ‌کنگ و خود دانشگاه هنگ‌کنگ نیز رتبه های بالای لیست را به خود اختصاص داده‌اند. دانشگاه های ایران نیز در این رده‌بندی جایگاهی ندارند. هر چند که رشته روابط عمومی تنها در دو دانشگاه دولتی ایران در حال تدریس است.
فارغ‌التحصیلان رشته روابط عمومی از نظر میزان درآمد در جهان نیز بسته به شرایط و پستی که دارند و همچنین میزان مهارت‌ها و تجربه کاری با حقوق متفاوتی روبرو خواهند بود. در حال حاضر متوسط میزان حقوق سالانه یک مدیر روابط عمومی در کشور آمریکا حدود 72000 دلار می باشد. حقوق این افراد بسته به میزان مهارت‌ها و سابقه کاری بین 47 تا 103 هزار دلار در سال نوسان دارد. در آمریکا مدیر روابط عمومی به شخصی اطلاق می‌شود که از وی برای پیش برد اهداف روابط عمومی در هتل‌ها، شرکت‌های بزرگ و کارخانه‌ها استفاده می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین مزیت‌های رشته روابط عمومی در بازار کار دنیا این است که در چارت‌های سازمانی شرکت‌های زیادی این شغل تعریف شده است. در واقع فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند مهارت‌های خود را برای ارتقاء کسب و کارهای مختلف به کار بگیرند. اتفاقی که باعث شده تا این افراد معمولاً خیلی زود بعد از اتمام دوره تحصیلی وارد بازار کار شده و از این نظر چالشی برای آنها وجود نداشته باشد. کم بودن تعداد فارغ‌التحصیلان در این رشته و بالا بودن میزان تقاضا برای آن می‌تواند یک فرصت بسیار ایده‌آل برای کاربران باشد.
