معرفی رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی با هدف توسعه مدیریت و برنامه ریزی در راه آهن کشور در دانشگاه های کشور ارائه می شود. با توجه به اینکه حمل و نقل ریلی یکی از ابزارهای اساسی توسعه هر کشوری محسوب می شود، مهندسی حمل و نقل می تواند در زمینه های بهره برداری و بهینه از امکانات موجود، هدف گذاری و سیاست گذاری در حوزه حمل و نقل ریلی، رسیدن به ایمنی بیشتر در سیستم حمل و نقل موثر است. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته مهندسی حمل و نقل ريلی در ایران و جهان بپردازیم.
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی با هدف توسعه مدیریت و برنامه ریزی در راه آهن کشور تاسیس گشته است. هدف این رشته تربیت افرادی است که دارای توانایی های لازم برای طراحی و نظارت پروژه های تخصصی در حوزه حمل و نقل ریلی می باشند.
تاریخچه رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
تاریخچه رشته مهندسی حمل و نقل ريلی به سال های دور بر می گردد. واضح است که قطار ها از زمانی که برای اولین بار روی ریل سوار شدند، به طرز چشمگیری تغییر کرده اند. مانند هر وسیله حمل و نقل دیگری، قطار ها، همانطور که امروزه آنها را می شناسیم، قرن ها در حال ساخت بوده اند! راه آهن در اوایل سال 1550 در آلمان وجود داشت. این مسیرهای ریل چوبی که «واگن راه» نامیده می‌شوند، آغاز حمل‌ونقل ریلی مدرن بودند و حرکت واگن های اسب‌کشی یا گاری‌ها را در جاده‌های خاکی آسان‌تر می‌کردند. در اواخر دهه 1700، آهن جایگزین ریل ها و چرخ های چوبی شد، زیرا واگن راه‌ها به «تراموا» تبدیل شدند و در سراسر اروپا محبوب شدند. اسب ها هنوز نقش «اسب بخار» را برای بار اجرا می‌کردند تا اینکه لوکوموتیو بخار در اوایل دهه 1800 وارد کار شد. اولین لوکوموتیو های بخار در سپیده دم قرن نوزدهم در بریتانیای کبیر پدید آمدند. اگرچه اولین لوکوموتیو های بخار برای اولین بار واگن های پر از زغال سنگ را می کشیدند، اما به زودی برای جا دادن اولین مسافران خود مهندسی شدند.
لوکوموتیو بخار سوخت خود را از سوختن مواد قابل احتراق مانند زغال سنگ، چوب و نفت برای تولید بخار به دست می آورد. سپس آن بخار قطعات مختلفی از ماشین آلات را به حرکت در می آورد که با هم کار می کنند و قطار را به جلو می برند! اکثر لوکوموتیو های اولیه در آمریکا از بریتانیای کبیر وارد می شدند، اگرچه ایالات متحده به سرعت صنعت تولید لکوموتیو خود را تشکیل داد. تولید لوکوموتیو های آمریکایی در اوایل دهه 1830 آغاز شد. راه آهن‌ها در ایالات متحده به راه افتادند زیرا هنوز ماشین ها و هواپیما ها اختراع نشده بودند! قطار ها در دوره‌ای به نام «عصر طلایی» راه‌آهن، که از دهه 1880 تا 1920 ادامه داشت، مهم‌ترین روش حمل و نقل بود. لوکوموتیو های بخاری به تدریج با لکوموتیو های برقی و دیزلی در اوایل دهه 1900 جایگزین شدند.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی بر توسعه بیشتر مهندسی راه آهن متمرکز است. دانشجویان با وسایل نقلیه ریلی، سیستم های حمل و نقل ریلی و توسعه زیرساخت ها در حمل و نقل ریلی سرو کار دارند. مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی یک رشته مهندسی میان رشته ای است که به ساخت سیستم های ریلی بهتر، سریع تر و کارآمدتر اختصاص دارد. مدیریت استفاده بهینه از منابع، امکانات و تأسیسات شبکه راه آهن و تجهیزات متحرک ریلی بر عهده مهندسین حمل و نقل ریلی است.
صنعت راه آهن از تخصص این مهندسین برای مراقبت و برنامه‌ریزی سیستم‌های ریلی استفاده می کند که می توانند کالا ها و افراد را حمل کنند. مهندسی حمل و نقل ریلی همچنین ممکن است با طراحی، ساخت و بهره برداری از تمام سیستم های ریلی در سراسر کشور سرکار و داشته باشند. مهندسی حمل و نقل ریلی همچنین با مهندسی عمران، مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، مهندسی صنایع و مهندسی سرو کار دارد.
رشته مهندسی حمل و نقل ريلی در یک نگاه
رشته مهندسی حمل و نقل ريلی زیر مجموعه کنکور سراسری ریاضی و فیزیک است. علاقه مندان به این رشته باید از طریق آزمون ریاضی و فیزیک برای ورود به این اقدام کنند. با توجه به تعداد زیاد داوطلب در این رشته، رقابت بین آن ها زیاد است، همچنین تعداد ظرفیت پذیرش در دانشگاه ها محدود است بنابراین برای پذیرش باید تلاش مضاعفی داشت. شرایط بسیار خوبی در بازار کار این رشته وجود دارد و فرد می تواند با افزایش مهارت های فنی به جایگاه شغلی خوب با درآمد بالا رسید. مهندسی حمل و نقل ریلی در دانشگاه های مطرح ایران و جهان به عنوان یک رشته محبوب و پرطرفدار تدریس می شود. این رشته در مقطع کارشناسی در 4 سال تحصیلی ارائه می شود و یکی از گرایش های رشته مهندسی راه آهن است. مهندسی راه آهن دارای سه گرایش، مهندسی حمل و نقل ریلی، مهندسی ماشین های ریلی و مهندسی خط و سازه های ریلی است. برای ادامه تحصیل در گرایش های مختلف رشته مهندسی حمل و نقل ریلی باید برای کارشناسی ارشد و دکتری اقدام کرد. گرایش های رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در دفترچه انتخاب رشته کنکور درج شده و مانند سایر رشته ها از بازار کار مناسبی برخوردار است.
رشته مهندسی حمل و نقل ريلی در ایران
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در ایران یک رشته محبوب و پرطرفدار بین متقاضیان است. هدف از رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در ایران تربیت افرادی است که دارای توانایی های لازم جهت مدیریت و برنامه ریزی و طراحی نظارت پروژه های تخصصی در زمینه مهندسی حمل و نقل ریلی می باشند. با افزایش اهمیت روز افزون توجه به سیستم های حمل و نقل و اهمیت مدیریت عرضه و تقاضا احداث عرضه های جدید، در ایران توجه زیادی به این رشته شده است. رشته مهندسی حمل و نقل ریلی ابعاد گوناگونی را در نظر دارد و دارای وجه اشتراک زیادی با گرایش راه و ترابری است.
حمل و نقل ریلی یک ابزار اساسی توسعه در هر کشوری به حساب می آید. این رشته در زمینه بهره برداری درست و بهینه از امکانات موجود، رسیدن به ایمنی بیشتر در سیستم حمل و نقل ریلی، هدف گذاری و سیاستگذاری در حوزه حمل و نقل ریلی و زمینه های دیگر است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
رشته مهندسی حمل و نقل ریلی یکی از زیر مجموعه های کنکور سراسری ریاضی و فیزیک است. دانشجویان و علاقمندان این رشته باید نمره قابل قبول برای پذیرش در این رشته کسب کنند. پذیرش در رشته مهندسی حمل و نقلی ریلی از دو جهت قابل بررسی است. در وهله اول شرایط پذیرش از نظر میزان رقابت بین دانش آموزان سنجیده می شود. با توجه به اینکه تعداد رقبا برای این رشته زیاد است، بایستی شاهد رقابت قابل توجهی برای ورود به این باشیم. در وهله دوم از طرف دیگر ظرفیت دانشگاه ها محدود است و ظرفیت پذیرش کم است. بنابراین باید اهتمام بیشتری برای قبولی در کنکور سراسری داشته باشید.
با توجه به حذف زیرگروهای عمومی کنکور سراسری، این آزمون مهم تنها شامل دروس تخصصی می شود. دانش آموزان برای ورود و پذیرش در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی باید دروس تخصصی با ضرایب متفاوت را پاسخ دهند. بیشترین تاثیرگذاری برای ورود به این رشته در کنکور سراسری ریاضی فیزیک شامل دروس تخصصی مربوط به این آزمون خوهد بود. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی را به صورت کامل مشاهده نمائید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
دروس ریاضی و فیزیک تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته داشته و شما بایستی مطالعه کاملی بر روی تمام دروس ریاضی و فیزیک دوره دبیرستان خود داشته باشید. شرکت در آزمون های مشابه می تواند تا حد زیادی شما را با نمونه سوالات کنکور سراسری آشنا کند و شرایط بهتری را در روز آزمون اصلی برایتان مهیا کند. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
با توجه به اینکه اکثر دانش آموزان اولیت بندی دانشگاه ها جهت ادامه تحصیل برای آن ها حائز اهمیت است. از این رو لازم دانستیم که دانشگاه های برتر رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را به شما معرفی کنیم. توجه داشته باشید که در تمامی دانشگاه های سراسر کشور اساتید با تجربه و خبره به ارتقای علمی دانشجویان می پردازند و دانشگاه های از نظر کیفیت سطح آموزشی و نحوه آموزش مهارت و تخصص ها در جایگاه قابل قبولی قرار دارند. با این حال برخی از دانشگاه های برتر مربوط به این رشته شامل دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه کرمانشاه و دانشگاه اصفهان است.
کارنامه قبولی در رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
برای اینکه شناخت شما نسبت به شرایط قبولی و پذیرش در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی افزایش یابد، دو نمونه کارنامه قبولی در این رشته را برای شما گردآوری کرده ایم. البته شایان ذکر است که شرایط پذیرش، درصد قبولی و تراز به فاکتورهای متعددی مانند تعداد ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه های کشور، میزان رقابت بین دانشجویان، اعمال سهمیه های مختلف و… بستگی دارد. با این حال با مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی تا حدودی می توانید با شرایط پذیرش و ورود به این رشته آشنا شوید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته مهندسی راه آهن
بسیاری از رشته های فنی مهندسی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نبوده و معمولاً به صورت عمومی در دستور تدریس در دانشگاه های سراسری کشور قرار می گیرند. تخصصی شدن رشته های فنی مهندسی معمولاً در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا انجام می پذیرد و در مقطع کارشناسی گرایش های خاصی برای این رشته ها تعریف می شود. رشته مهندسی حمل و نقل ریلی نیز فاقد گرایش در دروه کارشناسی است و برای کسب دانش تخصصی تر باید در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه تحصیل داد. با توجه به گستردگی صنعت راه آهن در کشور رشته مهندسی راه‌آهن در مقطع کارشناسی به سه زیر شاخه مهندسی خط و سازه‌های ریلی، مهندسی ماشین‌های ریلی و مهندسی حمل و نقل ریلی در مقطع تقسیم شده است.
واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
در این بخش سعی داریم واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را معرفی کنیم. واحدهای درسی تمامی رشته ها هر چند سال یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی کشور زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد. البته این بازنگری به صورت عمده ای نسیت و تغییرات جزئی در واحدهای درسی اعمال می شود. همان طور که می دانید شیوه آموزش در تمامی دانشگاه ها به صورت نظام واحدی ترمی است. نظام واحدی به این معنا است که ارزش هر درس براساس تعداد واحدهای آن تعیین می شود. واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل شباهت زیادی با واحدهای درسی مهندسی صنایع گرایش تحلیل سیستم دارد. به عبارتی این رشته کاربرد مهندسی صنایع در صنعت راه آهن است.
با توجه به آخرین بازنگری صورت گرفته شده برای رشته مهندسی حمل و نقل ریلی، این رشته در مقطع کارشناسی شامل 4 سال تحصیلی که 8 نیمسال تحصیلی است ارائه می شود. دانشجویان باید 166 واحد درسی را به صورت کامل اخذ و پاس کنند. این 166 واحد درسی به واحدهای درسی مختلف عمومی، پایه، تخصصی و اختیاری تقسیم می شود.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی | |||
دروس عمومی | 24 واحد | ||
دروس پایه | 22 واحد | ||
دروس اصلی | 64 واحد | ||
دروس تخصصی | 27 واحد | ||
اختیاری | 29 واحد | ||
جمع | 166 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
در اولین بخش لازم است دروس عمومی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را به شما معرفی نماییم. دروس عمومی سهمی در حرفه تخصصی دانشجو ندارند و بیشتر لازمه شناخت معرفتی دانشجویان را فراهم می کند. واحدهای درسی عمومی توسط گروه عمومی و معارف تعیین می شود. واحدهای درسی برای تمامی رشته ها در مقطع کارشناسی به صورت مشترک ارائه می شود و دانشجویان تمامی رشته ها ملزم به سپری کردن این دسته از دروس در مقطع کارشناسی هستند.
در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 24 واحد دروس عمومی رشته مهندسی حمل و نقل وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 24 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته مهندسی حمل و نقل ریلی دوره کارشناسی پیوسته 24 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
دسته دوم از واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی، دروس پایه هستند. دروس پایه زمینه ساز آگاهی دانشجویان در دروس تخصصی و اصلی هستند. دروس پایه بیشتر برای تقویت ذهنیت دانشجویان با هدف آمادگی آنان برای دروس تخصصی پیچیده ارائه می شوند. دانشجویان باید براساس نظر گروه، دروس پایه که پیش نیاز دروس تخصصی هستند را اخذ کنند. در مجموع 22 واحد درسی به عنوان دروس پایه رشته مهندسی حمل و نقل ریلی برای این رشته در نظر گرفته شده است که در جدول زیر مشاهده می کنید:
| دروس پایه رشته مهندسی راه آهن گرایش حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | رياضي 1 | 3 |
| 2 | رياضي 2 | 3 |
| 3 | معادلات ديفرانسيل | 3 |
| 4 | برنامه نويسي كامپيوتر | 3 |
| 5 | محاسبات عددي | 2 |
| 6 | فیزیک 1 | 3 |
| 7 | فیزیک 2 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه فیزیک 1 | 1 |
| 9 | آزمایشگاه فیزیک 2 | 1 |
| مجموع واحد ها | 22 واحد | |
دروس پایه به عنوان پلی بین دروس دبیرستان و دروس تخصصی کارشناسی است و بیشتر برای مرور اطلاعات گذشته در نظر گرفته می شوند. دروس پایه اکثرا دو یا سه واحدی و به صورت نظری- عملی و نظری، نظری- عملی ارائه می شود.
دروس اصلی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
دروس اصلی نسبت به دروس پایه تخصصی تر می شود و وارد آموزش های حرفه ای تر می شود. دروس اصلی سبب آشنایی دانشجویان با ماهیت اولیه رشته مهندسی حمل و نقل ریلی می شود و سبب می شود تا دانشجویان به درک کلی از شرایط این رشته در بازار کار برسند. دروس اصلی به عنوان پلی بین دروس پایه و دروس تخصصی است. در مجموع 64 واحد درسی به عنوان دروس اصلی مهندسی حمل و نقل ریلی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را به تفکیک تعداد واحدها مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مباني مهندسي برق | 3 |
| 2 | آزمايشگاه مباني مهندسي برق | 1 |
| 3 | اقتصاد مهندسي | 3 |
| 4 | نقشه كشي صنعتي 1 | 2 |
| 5 | كارگاه عمومي | 1 |
| 6 | استاتيك و مقاومت مصالح | 3 |
| 7 | اقتصاد عمومي | 3 |
| 8 | اصول حسابداري | 3 |
| 9 | کنترل پروژه | 3 |
| 10 | تحقيق در عمليات 1 | 3 |
| 11 | تحقيق در عمليات 2 | 3 |
| 12 | اصول مديريت | 2 |
| 13 | برنامه ريزي حمل ونقل | 3 |
| 14 | طرح سيستم هاي اطلاعاتي | 3 |
| 15 | تحليل سيستم ها | 3 |
| 16 | تئوري احتمالات | 2 |
| 17 | آمار مهندسي | 3 |
| 18 | اصول شبيه سازي | 3 |
| 19 | مقررات عمومي حركت | 3 |
| 20 | مباني مهندسي خط | 3 |
| 21 | علائم ارتباطات 1 | 2 |
| 22 | علائم ارتباطات 2 | 2 |
| 23 | ارزيابي كار و زمان | 2 |
| 24 | تقاضا در حمل و نقل | 3 |
| 25 | مباني مهندسي ماشين هاي ريلي | 3 |
| مجموع واحد ها | 64 واحد | |
واحدهای اصلی منجر به ایجاد دانش در حیطه علم مهندسی حمل و نقل ریلی می شود بنابراین باید این دروس با نمره قابل قبولی پاس شوند. اگر دانش آموخته حتی یکی از این دروس را پاس نکند، از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است.
دروس تخصصی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی
دروس تخصصی و اصلی دسته دیگر واحدهای درسی هستند که در مقطع کارشناسی ارائه می شود. دانشجویان در این واحدهای درسی به صورت کامل با ماهیت رشته مهندسی حمل و نقل ریلی آشنا شوند. دروس تخصصی برای هر گرایش به صورت مجزا است و هدف آن بیشتر آمادگی دانشجویان برای ورود به بازار کار است. دروس تخصصی به صورت اجباری اخذ می شوند و دانشجویان باید با نمره قابل قبول این دروس را پاس کنند. در مجموع 27 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته مهندسی راه آهن گرایش حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | روش هاي برنامه ريزي | 3 |
| 2 | طراحي ايستگاه | 3 |
| 3 | بررسي فني و اقتصادي | 2 |
| 4 | قوانين و تعرفه ها | 3 |
| 5 | سيستم هاي تخليه و بارگيري | 2 |
| 6 | پروژه تخصصي | 3 |
| 7 | زبان تخصصي | 2 |
| 8 | راه آهن شهري | 3 |
| 9 | مديريت كيفيت | 3 |
| 10 | ايمني سير و حركت | 3 |
| 11 | كارآموزي 1 | 300 ساعت |
| 12 | كارآموزي 2 | 300 ساعت |
| مجموع واحد ها | 27 واحد | |
لازم به ذکر است که دروس تخصصی به صورت نظری، عملی- نظری و عملی ارائه می شود و اهمیت بسیار زیادی برای ارائه مطالب آموزشی حرفه ای دارند. در صورتی که دانشجو حتی یکی از این دروس را پاس نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است.
دروس اختیاری مهندسی حمل و نقل ریلی
دروس اختیاری دسته دیگری از دروس هستند که در نظام کارشناسی آموزشی ارائه می شوند. این دروس به صورت اختیاری بوده و می تواند برای مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا مفید واقع شوند. دانشجویان باید دروسی را از بین دروس اختیاری انتخاب کنند که در آینده قرار است در حیطه تخصصی آن مشغول به کار شوند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را مشاهده کنید:
| دروس اختیاری مهندسی راه آهن گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | كاربرد كامپيوتر در راه آهن | 3 |
| 2 | برنامه سازی پيشرفته | 3 |
| 3 | برنامه ريزی توليد و موجودی | 3 |
| 4 | بازاريابی | 2 |
| 5 | جغرافيا و كريدورها | 3 |
| 6 | مهندسی ترابری | 3 |
| 7 | آناليز تصميم گيری | 3 |
| 8 | آزمايشگاه علائم و ارتباطات | 1 |
| 9 | نقشه كشی صنعتي 2 | 2 |
| 10 | مهندسی فاکتورهای انسانی | 3 |
| 11 | سيستم های انرژی | 3 |
| مجموع واحد ها | 29 واحد | |
دروس اختیاری در واقع نیازهای آموزشی دانشجو را برطرف می کند. گروه آموزشی می تواند یک یا چند درس اختیاری دیگر را با تایید شورای برنامه ریزی درسی به فهرست دروس اختیاری اضافه نماید. دانشجويان مي توانند در صورت تایید گروه حداكثر يك درس كارشناسي ارشد را به عنوان درس اختياري تخصصي انتخاب نمايند. در جدول زیر می توانید این دروس را مشاهده کنید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
در این بخش قرار است بازار کار رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را بررسی کنیم. اگرچه ممکن است قبل از اتمام هر آموزشی فکر کردن در مورد چشم انداز کار چالش برانگیز باشد، مهم است که بدانید بازار کار رشته مهندسی آهن در تمامی گرایش ها خوب و مطلوب است. نیاز روزافزون به حمل و نقل عمومی یک چشم انداز شغلی قوی برای مهندسان حمل و نقل ایجاد می کند.
پیشرفت شغلی در این صنعت به دلیل رشد عظیم آن در بخش حمل و نقل اجتناب ناپذیر است. اگر شغلی می‌خواهید که مطمئناً شما را به چالش بکشد و به رشد شما کمک کند در جای درستی هستید. پس از آموزش تخصصی، می‌توانید از یک مهندس راه آهن به یک مدیر مهندس راه آهن یا حتی یک موقعیت مدیریتی ارشد پیشرفت کنید. از طرف دیگر، در صورت تمایل می توانید به یک نقش مشابه مانند مهندسی سازه یا حتی مهندسی عمران ورود کنید. از طرف دیگر با تجربه بیشتر، می‌توانید به یک رهبر تیم تعمیر و نگهداری تبدیل شوید یا مدیر کارگاه مهندسی شوید. چه در مرکز حمل و نقل های دولتی یا روی فرصت های متعدد در نقش خود تمرکز کنید، توسعه و رشد جایگاه شغلی و درآمد برای شما تضمین شده است.
بازار کار مهندسی حمل و نقل ریلی مانند مهندسی ماشین های ریلی است اما با این تفاوت که فارغ التحصیلان این رشته می تواند علاوه بر صنعت راه آهن، موقعیت های شغلی یک مهندس صنایع را نیز داشته باشند. فارغ التحصيلان اين رشته علاوه بر راه آهن امکان اشتغال در کليه مراکز و شرکت های وابسته ازجمله رجا، مترو، مترا (شرکت خدمات مشاوره ای راه آهن) و يا شرکتهای غير راه آهنی به عنوان مهندس صنايع را خواهند داشت.
کاربردهای رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
در این بخش کاربردهای رشته مهندسی حمل و نقل ريلی را مورد بررسی قرار دهیم. برای اینکه به درک کافی در مورد کاربردهای رشته مهندسی حمل و نقل برسید باید بدانید که کجا می خواهید مشغول به کار شوید؟ علاقه شما به صنعت ریلی در کدام زمینه است؟ آیا کار عملی را ترجیح می دهید یا مبتنی بر نظریه هستید؟ هنگام انتخاب شغل باید به این کاربردها توجه کنید.
به طور کلی دو کاربرد اصلی برای رشته مهندسی حمل و نقل ریلی می توانید در نظر داشته باشید: در وهله اول بعد آموزشی است که دانش آموختگان می توانند در موسسات آموزشی، دانشگاه های دولتی و آزاد و …. به عنوان استاد یا هئیت علمی مشغول به کار شوند. در وهله دوم، خدمات اجرایی است که فارغ التحصیلان این رشته می توانند در کارهای اجرایی در سازمان های مرتبط مشغول به کار شوند.
درآمد رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
در این بخش قرار است گذری به شرایط حقوق و درآمد رشته مهندسی حمل و نقل ریلی داشته باشیم. برای فارغ التحصیلان این رشته، شرکت های راه آهن، واگن سازی و ذوب آهن آماده استخدام افراد در جایگاه های شغلی مختلف است. هر کدام از این مشاغل با توجه به جایگاهی که دارند دارای حقوق و درآمد متفاوتی هستند. اگر بتوانید مجموعه خوبی از مهارت های فنی را در کنار آموزش های تخصصی بیاموزید، به احتمال زیاد به عنوان مهندس حمل و نقل های ریلی شغل با درآمد بالایی خواهید داشت. مجموعه مهارت های لازم برای هر نقشی کمی متفاوت است، اما مهم نیست که چه مهارت هایی دارید، فرصت‌هایی برای همه در سراسر صنعت حمل و نقل ریلی با جایگاه شغلی ویژه وجود دارد. با این حال، اگر هر یک از مهارت‌های زیر را دارید، مطمئن باشید این مهارت ها نکات مثبت بزرگی برای استخدام شما هستند و همیشه به عنوان یک مهندس حمل و نقل ریلی به نفع شما خواهند بود.
- مهارت های مکانیکی و الکتریکی عالی.
- مهارت حل مسئله خوب.
- توانایی کار هم به عنوان بخشی از یک تیم و هم به تنهایی.
- مهارت های ارتباطی خوب.
- درک استانداردهای کیفیت صنعت
- آشنایی با شیوه های کار ایمن
- توجه عالی به جزئیات
- صبر و توانایی حفظ آرامش در موقعیت های استرس زا.
- مهارت مشاهده و ضبط.
اگر این مهارت‌ها را ندارید، نگران نباشید، این مهارت ها را می‌توان در کنار آموزش تخصصی به دست آورد. همه ی چیزهای بزرگ به زمان و صبر نیاز دارند. برای موفقیت در این نقش شغلی، باید آموزش صحیح را گذرانده باشید، باید اعتماد به نفس داشته باشید و باید انعطاف پذیری کافی داشته باشید. به طور کلی درآمد رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در تمامی گرایش های دارای حقوق و مزایای خوب و بالایی است.
فعاليت يك مهندس حمل و نقل ريلي به دو بخش عمده قبل از طراحي خط راه‌آهن و بعد از طراحي خط تقسيم مي‌شود. در مرحله نخست، نقش مهندس حمل و نقل ریلی، پیش بینی و بررسی حجم مسافر و کالایی که قرار است در خط مورد نظر جابه جا شوند می باشد و بررسی می کند که آیا از نظر اقتصادی، تاسیس خط به صرفه است یا خیر. در مرحله بعدی به طراحی و برنامه ریزی حرکت قطارها می پردازد تا تاخیر زمانی به کمترین حد ممکن برسد و هزینه اثربخشی ایجاد شود. به عبارت کلی، رشته مهندسی حمل و نقل ریلی ، بخش نرم افزاری راه آهن، برنامه ریزی و تحلیل صنایع است.
ادامه تحصیل در رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
در این بخش قرار است ادامه تحصیل در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی را مورد بررسی قرار دهیم. با توجه به اینکه مقاطع بالاتر تحصیلی می تواند جایگاه شغلی بالاتر و درآمد بیشتری را سبب شود، بنابراین درصد قابل توجهی از فارغ التحصیلان بعد از مقطع کارشناسی به دنبال ادامه تحصیل هستند. در این بخش شرایط ادامه تحصیل را در این مقاطع برای داوطلبین مورد بررسی قرار می دهیم.
کارشناسی ارشد رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
دانشجویان کارشناسی بلافاصله می توانند بعد از اتمام این دوره در آزمون ورودی کارشناسی ارشد شرکت کنند. در حال حاضر بعضی از دانشگاه ها این گرایش را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می کنند و دانشجویان می‌توانند این رشته را انتخاب کنند (دانشگاه علم‌وصنعت ایران، دانشکده‌ای تحت عنوان دانشکده راه آهن دارد و به صورت تخصصی این گرایش را تدریس می‌کنند).
دکترا رشته مهندسی حمل و نقل ريلی
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد. علاقه مندان می توانند بعد از اتمام دوره کارشناسی ارشد در آزمون دکتری شرکت کنند و در صورت رسیدن به نمره قبولی در مصاحبه حضوری تخصصی، برای ادامه تحصیل در دکتری وارد شوند.
رشته مهندسی حمل و نقل ريلی در جهان
در این بخش قرار است در مورد شرایط رشته مهندسی حمل و نقل ریلی به بررسی نکات مهمی بپردازیم. رشته مهندسی حمل و نقل ریلی در سراسر جهان بسیار مورد توجه است. اداره آمار کار (BLS) نرخ رشد اشتغال 11 درصدی را برای مهندسان در این زمینه پیش بینی می کند که بالاتر از سایر مشاغل نظارت شده در همان دوره زمانی است. مهندسی حمل و نقل ریلی دارای عناصر زیادی است که به نقش شغلی آنها کمک می کند که آن را به نقشی متنوع و پویا برای بسیاری تبدیل می کند. مهندسین این رشته موظف به نصب و نگهداری سیستم های الکتریکی و مکانیکی در سراسر راه آهن هستند.
مهندسین حمل و نقل ریلی کار پر فشاری دارند، اما این کار بسیار مفید و انعطاف پذیر است. نقش و وظایف آنها بر حصول اطمینان از ایمنی و امنیت مسافران و خدمه قطار در هر زمان تحت مقررات ایمنی صحیح متمرکز است. برای به دست آوردن بینش در مورد برخی از وظایفی که یک مهندس راه آهن ممکن است انجام دهد، در زیر لیستی از برخی از نقش ها و مسئولیت هایی که یک مهندس ممکن است داشته باشد آورده شده است:
- تعمیر و نگهداری تجهیزات راه آهن و انجام بررسی های نگهداری
- ساخت موتورها و واگن های جدید.
- استفاده از تجهیزات تست الکترونیکی
- تعیین عیوب در سیستم های الکتریکی
- بازرسی بدنه، سقف و زیر کالسکه از نظر ساییدگی یا آسیب دیدگی
- تعمیر یا تعویض قطعاتی که در قطار یا شبکه آسیب دیده اند.
- نوشتن گزارش و به روز رسانی سوابق تعمیر و نگهداری.
رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای مهندسی حمل و نقل ریلی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- موسسه فناوری ماساچوست (MIT) Massachusetts Institute of Technology
- دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) National University of Singapore
- دانشگاه صنعتی دلفت Delft University of Technology
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UCB) University of California, Berkeley
- دانشگاه کمبریج University of Cambridge
- امپریال کالج لندن Imperial College London
- دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور (NTU) Nanyang Technological University,
- دانشگاه Tsinghua Tsinghua University
- ETH زوریخ – ETH Zurich – Swiss Federal Institute of Technology
- EPFL لوزان، سوئیس
همچنین شایان ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی دانشگاه فناوری نانیانگ، سنگاپور (NTU) با قرار گرفتن در رتبه 4 به عنوان برترین دانشگاه در شاخه مهندسی شناخته می شود. از طرف دیگر در بین سایر دانشگاه ها، دانشگاه ملی سنگاپور در رتبه 7 قرار داد. در بین دانشگاه های ایران، دانشگاه شریف در رتبه 255 و دانشگاه تهران در رتبه 308 قرار دارد.
میزان درآمد فارغ التحصیلان مهندسی حمل و نقل ریلی در کشورهای مختلف براساس میزان مهارت، تجربیات و جایگاه شغلی متغیر است. متوسط دستمزد سالانه یک مهندس حمل و نقل ریلی در ایالات متحده 116,497 دلار در سال است، که تقریباً 56.01 دلار در ساعت است.
