معرفی رشته گفتار درمانی
متخصصین رشته گفتار درمانی یا آسیب شناسان گفتار-زبان (SLPs) برای پیشگیری، ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات گفتار، زبان، ارتباطات اجتماعی، شناختی-ارتباطاتی و اختلالات بلع در کودکان و بزرگسالان کار می کنند. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته گفتار درمانی در ایران و جهان بپردازیم.
متخصصین رشته گفتار درمانی حمایت و مراقبت از کودکان و بزرگسالانی را که با گفتار، زبان، خوردن، نوشیدن و بلع مشکل دارند، ارائه می دهند. آن ها به افرادی که به دلایل جسمی یا روانی در صحبت کردن و برقراری ارتباط مشکل دارند کمک کرده تا ارتباطات خود را بهبود بخشند.
تاریخچه رشته گفتار درمانی
تاریخچه رشته گفتار درمانی به سال های دور برمی گردد. اگرچه تاریخچه گفتار درمانی را به پیش از سال 1900 نسبت می دهند ولی می توان گفت کارهای علمی و آکادمیک و نیز کار گفتار درمانی به صورت حرفه ای ردپایی در قرن 20 دارد. از حدود سال 1910 در کشور، مراکز گفتار درمانی تاسیس شد و اولین دانشجوی دکتری گفتار درمانی از دانشگاه آیوا در سال 1925 فارغ التحصیل شد. کالج استرالیایی گفتار درمانی در سال 1949 تاسیس و بعد از یک دهه در سال 1958 در دانشگاه تورنتو کانادا این رشته تاسیس شد. در زمان جنگ جهانی دوم و افزایش تعداد مصدومان جنگی مبتلا به آسیب های گفتار و زبان، ضرورت تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان دو چندان شد. به همین دلیل نیاز مبرم به وجود متخصصین این رشته برای درمان بیماران بود.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته گفتار درمانی
رشته گفتار درمانی یکی از رشته های اصلی حوزه علوم توانبخشی با موضوع آسیب شناسی، ارزیابی و درمان اختلالات زبان، ارتباط و بلع می باشد. گفتار درمانی اختلالات گفتار و مشکلات ارتباطی را ارزیابی و درمان می کند. این به افراد کمک می کند تا مهارت هایی مانند درک، وضوح، صدا، روانی و تولید صدا را توسعه دهند. گفتار درمانی می تواند اختلالات گفتاری دوران کودکی یا اختلالات گفتاری بزرگسالان ناشی از سکته مغزی، آسیب مغزی یا سایر شرایط را درمان کند. گفتار درمانی می تواند به افرادی که در صحبت کردن مشکل دارند کمک کند تا بهتر ارتباط برقرار کنند و موانع ناشی از اختلالات گفتاری را از بین ببرند. اهداف گفتار درمانی عبارتند از بهبود تلفظ، تقویت عضلات مورد استفاده در گفتار و یادگیری صحیح صحبت کردن.
دانش آموختگان این رشته می توانند اقدامات مربوط به پیشگیری، ارزیابی و گفتار درمانی مقدماتی اختلالات گفتار و بلع، اختلالات تکاملی زبان و اختلالات اکتسابی زبان را انجام بدهند. یک گفتار درمانگر می تواند با آموزش راهبردهای یادگیری مبتنی بر شناخت برای بهبود مهارت های حل مسئله، استدلال، نوشتن و خواندن، از رشد شناختی کودک یا فرد بزرگسال حمایت کند. گفتار، زبان و مهارت های ارتباطی برای رشد کلی کودکان بسیار مهم هستند. توانایی صحبت کردن به وضوح و پردازش صداهای گفتار، درک دیگران، بیان ایده ها و تعامل با دیگران، بلوک های اساسی برای رشد کودک هستند.
رشته گفتار درمانی در یک نگاه
رشته گفتار درمانی یک رشته کاربردی و زیر مجموعه کنکور علوم تجربی است. این رشته در ایران یک رشته پرطرفدار بین داوطلبین کنکور علوم تجربی است. تعداد رقبا برای تحصیل در این رشته بالا بوده و ظرفیت اعلامی دانشگاه ها برای پذیرش رشته گفتار درمانی معمولا مناسب است. بازار کار رشته گفتار درمانی به طور کلی مطلوب بوده و در صورت تقویت رزومه و افزایش مهارت تخصصی می توان به بازار کار خوبی دست پیدا کرد. از سمت دیگر درآمد رشته به جایگاه و رده های شغلی تعریف شده برای رشته گفتار درمانی بستگی دارد. می توان این رشته را به عنوان یک رشته با درآمد متوسط و رو به بالا معرفی کرد. طول دوره تحصیل رشته گفتار درمانی 4 سال است که در 8 نیمسال تحصیلی ارائه می گردد. در طی این دوره، دانشجویان با گفتار، زبان و بلع و نقش و اهمیت آن در مهارت های فردی و اجتماعی آشنا می شوند، رشد و تکامل برقراری ارتباط و بلع و عوامل موثر بر آن را فرا می گیرند، علل و عوامل انواع اختلالات گفتار، زبان و بلع را مورد مطالعه قرار داده و روش های ارزیابی، شناسایی و تجزیه و تحلیل آن ها را می آموزند.
رشته گفتار درمانی در ایران
رشته گفتار درمانی در ایران یک رشته بسیار مهم و کاربردی تلقی می شود. رشته گفتار درمانی در ایران از سال 1973 یا 1352 هجری شمسی تشکیل شد و نهایتا به دانشگاه علوم پزشکی ایران واگذار گردید. ابتدا این رشته توسط اساتید خارجی تدریس شد و سپس با فارغ التحصیل شدن دانش آموختگان ایرانی، اساتید ایرانی مشغول به تدریس و مدیریت این رشته در کشور شدند. از سال 1992 یا 1371 هجری شمسی نیز دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به صورت همزمان به مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گفتار درمانی را راه اندازی کردند. در همان سال دانشگاه ایران نیز دانشجوی کارشناسی ارشد پذیرش داشت. این دانشگاه در سال 1385 به پذیرش دانشجو برای اولین دوره دکتری تخصصی رشته گفتار درمانی اقدام کرد. در حال حاضر سیزده دانشگاه علوم پزشکی کشور دارای مقطع کارشناسی و شش دانشگاه دارای مقطع کارشناسی ارشد و سه دانشگاه دارای مقطع دکتری تخصصی گفتار درمانی هستد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته گفتار درمانی
در این بخش قرار است در مورد پذیرش در رشته گفتار درمانی به ارائه نکات مهمی بپردازیم. توجه داشته باشید که پذیرش در کنکور سراسری از دو وهله قابل بررسی است. در وهله اول باید میزان رقابت بین دانش آموزان را سنجید. به طور معمول تعداد رقبای زیادی هر ساله برای ورود به این رشته با هم رقابت می کنند. همچنین در وهله دوم باید تعداد دانشگاه های پذیرنده و ظرفیت پذیرش را مورد بررسی قرار داد. ظرفیت اعلامی دانشگاه ها برای رشته گفتار درمانی معمولا مناسب است و امکانات تحصیلی خوبی را برای دانشجویان این رشته فراهم کرده اند. ناگفته نماند که برای رشته گفتار درمانی هر ساله شرایط پذیرش تغییر می کند زیرا تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش و همچنین میزان سهیمه های اعمال شده هر ساله شرایط متفاوتی به خود می گیرد.
با حذف زیر گروه های کنکور و همچنین گروه عمومی از کنکور سراسری، اکنون شاهد رقابت دانش آموزان در کسب بالاترین درصد برای دروس تخصصی هستیم. برای ورود و پذیرش در رشته گفتار درمانی باید به سوالات دروس تخصصی کنکور علوم تجربی پاسخ دهید. از این میان بیشترین تاثیر گذاری مربوط به دروسی است که ضرایب بالاتری دارند. ضرایب دروس تخصصی رشته گفتار درمانی را میتوانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
همان طور که در جدول بالا مشاهده می کنید بین دروس تخصصی، دروس زیست و شیمی بیشترین ضریب را دارا بوده و شما باید مطالعه کاملی برای تمامی دروس تخصصی دوره دبیرستان خود داشته باشید.
لازم به توضیح است که شرکت در آزمون های مشابه می تواند تا حد زیادی شما را با نمونه سوالات کنکور سراسر آشنا کند و شرایط بهتری را در روز آزمون اصلی برایتان مهیا کند. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته گفتار درمانی
بسیاری از دانش آموزان در هنگام انتخاب رشته به دنبال انتخاب دانشگاه های برتر رشته گفتار درمانی هستند. از این رو لازم دانستیم که در این بخش به معرفی دانشگاه های برتر رشته گفتار درمانی بپردازیم. نکته قابل توجه این است که تمامی دانشگاه های پذیرنده رشته گفتار درمانی از نظر کیفیت آموزشی و همچنین سطح علمی در جایگاه قابل قبولی قرار داشته و فارغ التحصیلان آن می توانند در رده های شغلی مناسب با درآمد خوب مشغول به تحصیل شوند. اما اگر بخواهیم به صورت کلی دانشگاه های شاخص در این رشته را بیان کنیم می توانیم به دانشگاه های علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اشاره کنیم.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته گفتار درمانی
برای قبولی در کنکور سراسری باید برنامه دقیقی داشت و همچنین باید در مورد شرایط پذیرش و تراز و یا رتبه لازم برای قبولی آگاهی دست پیدا کرد. از این رو در این قسمت ما دو نمونه کارنامه قبولی در رشته گفتار درمانی را گردآوری کرده ایم تا شما بتوانید با دیدی بازتر برای قبولی در رشته گفتار درمانی در کنکور سراسری برنامه ریزی داشته باشید. همان طور که درپاراگراف قبلی بیان کردیم، شرایط پذیرش هر ساله نسبت به سال های قبل متفاوت است برای مثال ممکن است درصد، تراز و یا رتبه قبولی تغییر کند زیرا شرایط پذیرش مانند تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش و سهمیه های مختلف دچار تغییر می شود.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته گفتار درمانی
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته گفتار درمانی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند. رشته گفتار درمانی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
واحدهای درسی رشته گفتار درمانی
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته گفتار درمانی را ارائه دهیم. توجه کنید که آشنایی با واحدهای درسی قبل از ورود به رشته بسیار مهم است زیرا شما را با درس هایی که قرار است در دوره کارشناسی مطالعه کنید آشنا می کند. دانش آموزان زیادی بوده اند که بعد از ورود به یک رشته به دلیل علاقه نداشتن به دروس آن، از رشته انصراف داده اند.
واحدهای درسی رشته گفتار درمانی هر چند سال زیر نظر شورای عالی برنامه ریزی آموزش کشور تحت بازنگری قرار می گیرد. البته این بازنگری به صورت جزئی بوده و شاهد تغییرات اندکی در واحدهای درسی یا سرفصل دروس خواهیم بود. علت بازنگری واحدهای درسی برای برآوردن نیازهای جامعه و تطبیق با شرایط بین المللی رشته در جهان است.
در بازنگری دروس کارشناسی پیوسته گفتار درمانی از تجارب قبلی و همکفری و مشورت اساتید با سابقه و دانشجویان کمک گرفته شده تا این بازنگری بتواند بهترین بازدهی را در این مقطع ایجاد کند. 130 واحد درسی در بسته های آموزشی مختلف عمومی، پایه، اصلی، تخصصی و اختیاری ارائه می‌شوند. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته گفتار درمانی در مقطع کارشناسی را در زدانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته گفتار درمانی | |||
دروس عمومی | 24 واحد | ||
دروس تخصصی | 76 واحد | ||
دروس اختیاری | 6 واحد | ||
دروس کارآموزی | 6 واحد | ||
دروس کارآموزی در عرصه | 18 واحد | ||
جمع | 130 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته گفتار درمانی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته گفتار درمانی
اولین بسته دروس از واحدهای درسی مربوط به دروس عمومی است. دروس عمومی زیر نظر گروه معارف و عمومی دانشگاه ارائه شده و تاثیری در افزایش مهارت تخصصی دانشجویان ندارد، بلکه با هدف افزایش معرفت شناختی، شناخت تاریخ و فرهنگ، ابعاد اجتماعی و سایر فاکتورهای عمومی مهم در زندگی تعیین می گردد. دروس عمومی برای تمامی رشته های دوره کارشناسی مشترک بوده و دانشجویان تمامی رشته ملزم به سپری کردن این دروس در این مقطع هستند. معمولا دروس عمومی به صورت کلاس های مشترک با سایر رشته ها برگزار می شود. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته گفتار درمانی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 24 واحد دروس عمومی رشته گفتار درمانی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 24 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته گفتار درمانی در دوره کارشناسی پیوسته 24 واحد خواهد شد.
دروس تخصصی رشته گفتار درمانی
دروس تخصصی رشته گفتار درمانی بسته دیگر از دروس دوره کارشناسی بوده که بسیار مهم و پراهمیت تلقی می شوند. این دروس برای ارائه مفاهیم اصلی و سخت رشته گفتار درمانی ارائه می شوند. نقش دروس تخصصی موجب آشنایی دانشجویان با ماهیت رشته و بازارکار آن می شود. با مطالعه این دروس است که شما می توانید به دیدی واقع بینانه به شرایط رشته در جامعه دست پیدا کنید و مهارت های علمی و عملی تخصصی خود را افزایش دهید. در مجموع واحد درسی به عنوان دروس تخصصی برای رشته گفتار درمانی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید واحدهای درسی را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته گفتار درمانی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اصول توانبخشی | 1 |
| 2 | اصطلاحات پزشکی | 1 |
| 3 | زبان تخصصی | 1 |
| 4 | آوا شناسی | 2 |
| 5 | زبان شناسی | 2 |
| 6 | بافت شناسی و آسیب شناسی دستگاه گفتار | 2 |
| 7 | آناتومی و نوروآناتومی دستگاه گفتار و شنوایی | 3 |
| 8 | فیزیولوژی و نورفیزیولوژی دستگاه گفتار و شنوایی | 3 |
| 9 | شنوایی شناسی و روش های ارزیابی دستگاه شنوایی | 2 |
| 10 | آنالیز اکوستیک گفتار | 2 |
| 11 | بهداشت عمومی و کمک های اولیه | 1 |
| 12 | روانشناسی عمومی | 2 |
| 13 | روانشناسی رشد و تکامل | 2 |
| 14 | روانشناسی زبان | 2 |
| 15 | آناتومی عمومی | 2 |
| 16 | روانپزشکی کودک و نوجوان | 2 |
| 17 | رشد روانی حرکتی و اختلالات آن | 1 |
| 18 | روان شناسی یادگیری | 1 |
| 19 | آمار مقدماتی | 1 |
| 20 | روش تحقیق در آسیب شناسی گفتار و زبان | 1 |
| 21 | ژنتیک پزشکی | 1 |
| 22 | ارتودنسی در رابطه با گفتار | 1 |
| 23 | بیماری های گوش، گلو، بینی و کاربرد جراحی در درمان آن ها | 2 |
| 24 | بیماری های اعصاب در ارتباط با اختلالات گفتار و زبان | 2 |
| 25 | مبانی آسیب شناسی گفتار و زبان | 2 |
| 26 | رشد و تکامل گفتار و زبان | 3 |
| 27 | اختلالات تکاملی زبان 1 | 2 |
| 28 | اختلالات تکاملی زبان 2 | 3 |
| 29 | اختلالات تکاملی گفتار و زبان در آسیب شنوایی | 2 |
| 30 | اختلال خواندن و نوشتن | 2 |
| 31 | اختلالات صوت | 3 |
| 32 | زبان پریشی آفازی بزرگسال | 3 |
| 33 | اختلال گفتار در شکاف لب و کام | 2 |
| 34 | اختلال تغذیه و بلع در نوزادان و کودکان | 1 |
| 35 | اختلالات حرکتی گفتار در دوران رشد | 2 |
| 36 | اخلاق حرفه ای در گفتار درمانی | 1 |
| 37 | اختلالات صداهای گفتار | 3 |
| 38 | روش های ارتباطی مکمل و جایگزین در اختلالات گفتار و زبان | 1 |
| 39 | اختلالات روانی گفتار | 3 |
| 40 | پروژه | 2 |
| مجموع واحد ها | 76 | |
دروس تخصصی به دلیل ماهیت آن ها بسیار مهم بوده و اگر دانشجویی حتی یکی از واحدهای درسی را اخذ نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای دانش آموختگی است؛ بنابراین برای اینکه در ترم های اخر به مشکل برنخورید، از شروع ترم های اولیه برای اخذ دروس اصلی و تخصصی برنامه ریزی داشته باشید.
دروس اختیاری رشته گفتار درمانی
در نهایت نیز نوبت به معرفی دروس اختیاری رشته گفتار درمانی میشود. دروس اختیاری برای آشنایی دانشجویان با گرایش های مختلف رشته و همچنین افزایش دانش تخصصی به کار می رود. دانشجویان می توانند از میان دروس اختیاری آن دسته از واحدهای درسی را اخذ کنند که در آینده شغلی و یا تحصلیی با آن ها بیشتر ارتباط دارند. در مجموع 12 واحد درسی به عنوان دروس اختیاری برای این رشته در نظر گرفته شده است که دانشجویان می بایست 6 واحد درسی را به صورت اختیاری انتخاب کرده و آنها را پاس کنند. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری گفتار درمانی را در مقطع کارشناسی مشاهده کنید:
| دروس اختیاری رشته گفتار درمانی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | داروشناسی برای درمان گران گفتار و زبان | 1 |
| 2 | ارتباط شناسی سالمندان | 2 |
| 3 | آشنایی با نظام های طبقه بندی بیماری و ناتوانی | 2 |
| 4 | مشاوره در گفتار درمانی | 1 |
| 5 | بازی درمانی | 2 |
| 6 | اصول و روش های فعالیت های گروهی | 2 |
| 7 | کاربرد روشهای پاراکلینیک در گفتار درمانی | 2 |
| مجموع واحد ها | 12 | |
توجه داشته باشید که هیچ از دروس اختیاری این رشته پیش نیاز ندارد و دانشجو باید برای تکمیل 130 واحد درسی، 6 واحد اختیاری را اخذ کند تا مجاز به فارغ التحصیلی باشد. دقت داشته باشید که در هنگام انتخاب دروس اختیاری باید گرایشی که علاقه مندی بیشتری به آن دارید یا فکر می کنید که در آینده با آن بیشتر سروکار داشته را انتخاب کنید. همچنین می توانید از بین واحدهای به دنبال اخذ دروسی باشید که نیازهای شما را برای موفقیت در آینده بیشتر برآوررده می کنند.
دروس کارآموزی رشته گفتار درمانی
کارآموزی سبب کسب دانش عملی و آشنایی با محیط کار جهت ارتقا توان اجرایی در رشته گفتار درمانی می شود. هدف از کارآموزی آشنایی با دانشجویان از نزدیک با کارهای علمی و مسائل اجرایی است به گونه ای به آن ها فرصت داده می شود آموخته های خود را با عمل تطبیق داده و کمبودها یا نواقص آموزشی خود را درک و در رفع آن تلاش کنند. از آنجایی که لازمه انجام هر کاری دارا بودن دو فاکتور اساسی دانش و مهارت می باشد، تنها نمی توان به درس های آکادمیک اکتفا کرد و جهت ارتقا توانایی تخصصی و موفقیت و پیشرفت در بازار کار باید وارد حیطه کار به صورت کارآموزی شوند. در جدول زیر می توانید دروس کار
آموزی گفتار درمانی را در مقطع کارشناسی مشاهده کنید:
| دروس کارآموزی رشته گفتار درمانی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | کارآموزی 1 | 2 |
| 2 | کارآموزی 2 | 2 |
| 3 | کارآموزی 3 | 2 |
| مجموع واحد ها | 6 | |
اخذ دوره کاراموزی اجباری بوده و به فرد در پیدا کردن شغل ایده آل خود می کند. برای تقویت روزمه و افزایش مهارت علمی تخصصی باید از این دوره بهترین استفاده را برد. برای رشته گفتار درمانی 6 واحد کارآموزی لحاظ شده است که زیر نظر استاد یا مربی مربوطه این واحدها سپری می شود.
دروس کارآموزی در عرصه رشته گفتار درمانی
در اکثر رشته های وزرات بهداشت، کاراموزی در عرصه برای آشنایی دانشجویان با محیط کار و به کار گیری دانش تخصصی به صورت عملی ارائه می شود. هدف از کارآموزی در عرصه این است که دانشجویان از مرحله دانشجویی به مرحله اشتغال در کار آماده شوند. واحدهای درسی کاراموزی با هدف مستقل کردن دانشجویان برای ورود در سازمان های بیمارستانی و مراکز بهداشتی، مراکز درمانی، حوزه های ستادی و …. ارائه شده است. انتظار می رود دانشجویان در دوره کارآموزی برای ارتقا سلامت بیماران و افزایش صلاحیت های علمی و عملی خود کوشا باشند. در مجموع 18 واحد درسی به عنوان واحدهای کاراموزی در عرصه برای رشته گفتار درمانی ارائه شده است که در جدول زیر مشاهده می کنید.
| دروس کارآموزی در عرصه رشته گفتار درمانی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | کارآموزی در عرصه 1 | 3 |
| 2 | کارآموزی در عرصه 2 | 3 |
| 3 | کارآموزی در عرصه 3 | 6 |
| 4 | کارآموزی در عرصه 4 | 6 |
| مجموع واحد ها | 18 | |
کارآموزی در عرصه در دوران آخر دانشجویی ارائه می شود و با هدف کسب مهارت های عملی زیر نظر مربیان و استادان گذرانده می شود. دانشجویان ملزم به گذراندن 18 واحد درسی کارآموزی در عرصه هستند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته گفتار درمانی
در این بخش قرار است شرایط بازار کار رشته گفتار درمانی را مورد بررسی قرار دهیم. رشته گفتار درمانی یک رشته پرکاربرد با تقاضای زیاد است. اما ممکن است شما هم در اطرفیان خود شنیده باشید که فارغ التحصیلان این رشته در رده ها یا ردیف های شغلی غیر مرتبط با درآمد پایین مشغول به کار شده اند. باید ذکر کنیم که متاسفانه برای این رشته مانند سایر عرصه ها برنامه ریزی دقیقی انجام نشده و از تمامی پتانسیل های فارغ التحصیلان استفاده نشده است. اما با این حال در صورت تقویت رزومه و افزایش توانایی تخصصی می توان در جایگاه های شغلی مناسب با درآمد خوب مشغول به کار شد.
با توجه به دورنمای وزارت بهداشت انتظار می رود که در یک چشم انداز 5 ساله سطح کیفی آموزشی نظری، عملی و بالینی دانشجویان و دانش آموختگان افزایش یابد و در یک چشم انداز 10 ساله سطح کیفی خدمات تخصصی ارتقا پیدا کند. در نهایت می تواند با این چشم اندازها می توان بازار کار خوبی را نیز متصور شد. برای دانش آموختگان نقش های مشاوره ای، تشخیصی، گفتار درمانی و پیشگیری در نظر گرفته شده است. ردیف ها و جایگاه های شغلی مختلف و همچنین محل های مختلف برای استخدام برای فارغ التحصیلان این رشته در نظر گرفته شده که به طور مثال می‌توان به گزینه های زیر اشاره کرد:
- ارائه مشاوره به مراجعین مبتلا به اختلالات گفتار و زبان
- ارائه مشاوره به اعضای خانواده مراجعین
- مشاوره با اعضای تیم توانبخشی و سایر متخصصین برای ارائه بهتر خدمات توانبخشی
- تشخیص علائم و نشانه ها و شدت اختلالات گفتار، زبان و بلع
- شناسایی عوامل محیطی، جسمی و خانوادگی در تشدید یا بهبود بیماری
- ارزیابی آسیب های نیازمند به خدمات گفتار درمانی
- و…
جایگاه های شغلی دانش آموختگان به شرح زیر است:
- کلینیک های توانبخشی
- دفتر کار گفتار درمانی
- مراکز بهداشتی – درمانی و بیمارستان ها در بخش های گوش و حلق بینی، نورولوژی، اطفال و روانپزشکی
- محیط های آموزشی ویژه برای کودکان مانند مدارس و مهدکودک های استثنائی
- مراکز درمانی و توانبخشی در سازمان های بهزیستی
- ارائه خدمات در منزل
- تاسیس مرکز خصوصی
کاربردهای رشته گفتار درمانی
کاربردهای رشته گفتار درمانی را می توان از دو منظر کلی مورد بررسی قرار داد. در نگاه اول به دلیل نیاز به نیروی متخصص برای آموزش دانشجویان آینده، می توان یکی از کاربردهای اصلی و اساسی رشته را مربوط به تربیت دانشجویان دانست. به این منظور دانشجویان با اخذ مدارک تحصیلی بالا در دانشگاه ها و موسسات آموزشی یا مراکز تحقیقات به آموزش دانشجویان آینده می پردازند. اما کاربرد دوم رشته گفتار درمانی تامین نیروی متخصص اجرایی و خدماتی سازمان ها است. برای این منظور دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی وارد بازار کار اجرایی یا خدماتی شده و نیازهای سازمان های مرتبط را برطرف می کنند.
درآمد رشته گفتار درمانی
درآمد رشته گفتار درمانی از دیدگاه های مختلفی قابل بررسی است. اگر بخواهیم یک نگاه جامع به وضعیت درآمد رشته گفتار درمانی داشته باشیم بهتر است بدانید که این رشته از مشاغل با درامد متوسط و رو به بالا است. اما با توجه به اینکه اکثر فارغ التحصیلان در رده های شغلی غیرمرتبط یا کم درآمد مشغول به کار می شوند، درآمد خوبی در انتظار آن ها نیست. در هر حال با تقویت روزمه و افزایش مهارت دانشی و تخصصی می توان رده های شغلی خوب را گرفت و به یک درآمد مناسب و ایده ال دست پیدا کرد.
فاکتورهای تاثیر گذار در درآمد رشته گفتار درمانی شامل، رزومه، مدرک تحصیلی، سابقه کار، مکان استخدام، دانش و مهارت تخصصی و همچنین شهر محل کار است. به طور کلی با توجه به کمبود متخصصین گفتار درمانی نسبت به نیاز کشور، فرصت های شغلی خوب با درآمدهای بالا وجود دارد بنابراین می توان با تقویت دانش به جایگاه های شغلی خوبی رسید و پیشرفت قابل ملاحظه ای داشت.
از طرف دیگر درآمد متخصصن در مراکز دولتی با مراکز خصوصی متفاوت است. درآمد در مراکز دولتی به طور معمول براساس مصوبه ها تعیین می شود. اما در مراکز خصوصی هر چقدر توانایی گفتار درمانگر بهتر باشد، مراجعین بیشتری خواهد داشت و در نتیجه درآمد بیشتری کسب خواهد کرد.
رشته گفتار درمانی به معنی ارزیابی و درمان مشکلات ارتباطی و اختلالات گفتاری است. این اقدامات توسط آسیب شناسان گفتار زبان (SLPs) انجام می شود که اغلب به آنها گفتار درمانگر گفته می شود. از تکنیک های گفتار درمانی برای بهبود ارتباطات و توسعه مهارت های ارتباطی استفاده می شود. این تکنیک ها شامل درمان مفصلی، فعالیتهای مداخله زبانی و موارد دیگر بسته به نوع اختلال گفتار یا زبان است. گفتار درمانی ممکن است برای اختلالات گفتاری که در دوران کودکی ایجاد می شود یا اختلالات گفتاری در بزرگسالان ناشی از یک آسیب یا بیماری، مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی، مورد نیاز باشد.
ادامه تحصیل در رشته گفتار درمانی
بسیاری از دانشجویان بعد از اتمام دوره کارشناسی به فکر ادامه تحصیل در رشته گفتار درمانی هستند. زیرا شرایط کار و درآمد این رشته در مقاطع بالاتر بهتر است. از طرف دیگر جایگاه اجتماعی دانشجویان در مقاطع تحصیلی ارشد و دکتری نسبت به دوره کارشناسی شرایط بهتری دارد. در این بخش شرایط ادامه تحصیل را در این مقاطع برای علاقمندان مورد بررسی قرار می دهیم.
کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی
دانشجویان بعد از اتمام دوره کارشناسی می توانند در آزمون کارشناسی ارشد رشته گفتار درمانی وزارت بهداشت شرکت کنند. در صورت کسب رتبه قبولی می توان در مقطع ارشد مشغول به تحصیل شد. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در بهترین دانشگاه های کشور برای رشته گفتار درمانی فراهم شده است که از جمله می توان به دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی شیراز اشاره کرد.
دکترا رشته گفتار درمانی
فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد بعد از اتمام این دوره و دفاع از پایان نامه می توانند در آزمون دکترا رشته گفتار درمانی شرکت کنند. پس از کسب رتبه قبولی و پذیرش در مصاحبه تخصصی امکان ادامه تحصیل برای آن ها در رشته گفتار درمانی فراهم می شود. امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا گفتار درمانی نیز برای دانشجویان در بهترین دانشگاه های ایران فراهم آمده است و مانع خاصی پیشروی علاقمندان وجود نخواهد داشت. گرایش های دکترای گفتار درمانی در زیر ارائه شده است.
- گفتار درمانی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)
- سالمند شناسی
- علوم اعصاب
- مهندسی پزشکی
- مشاوره توانبخشی
- رشته گفتار درمانی در جهان
- سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
- سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
- اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
- مددکاری اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)
رشته گفتار درمانی در جهان
متخصصین گفتار درمانی مسئول ارزیابی و درمان اختلالات گفتاری و زبانی هستند، اما در واقع کارهای زیادی بیش از این انجام می دهند. آنها همچنین مشکلات بلع، اختلال در شناخت و مشکلات شنوایی را ارزیابی و درمان می کنند. برای بیمارانی که قادر به برقراری ارتباط از طریق گفتار نیستند، متخصصین گفتار درمانی، روشهای جایگزین ارتباط مانند استفاده از تصاویر یا نمادها، حرکات دست، زبان اشاره یا … را به آنها آموزش می‌دهند تا دیگران بدانند چه می‌خواهند یا چه نیازی دارند. فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان گفتار درمانی بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است. بر اساس دفتر آمار کار، تقاضا برای رشته گفتار درمانی در حال افزایش است و رشد شغلی پیش بینی شده تا سال 2031 حدود21 درصد خواهد بود که این رشد بسیار سریعتر از میانگین همه مشاغل است. حدود 14000 فرصت برای آسیب شناسان گفتار-زبان هر سال به طور متوسط در طول یک دهه پیش بینی می شود.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته گفتار درمانی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف بپردازیم. رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته گفتار درمانی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه آکسفورد، بریتانیا – University of Oxford
- دانشگاه کمبریج، بریتانیا – University of Cambridge
- دانشگاه استنفورد، ایالات متحده – Stanford University
- دانشگاه جان هاپکینز، بالتیمور، ایالات متحده – Johns Hopkins University
- دانشگاه کلمبیا، شهر نیویورک، ایالات متحده آمریکا – Columbia University
- UCL، لندن، انگلستان
- دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA)، ایالات متحده – University of California, Los Angeles (UCLA)
- دانشگاه دوک- دورهام، ایالات متحده آمریکا – Duke University
- دانشگاه بریتیش کلمبیا ونکوور، کانادا – University of British Columbia
- دانشگاه تورنتو، کانادا – University of Toronto
شرایط درآمدی فارغ التحصیلان گفتار درمانی در کشورهای مختلف به میزان مهارت ها و تجربیات و البته جایگاه شغلی آنها متغیر است. بالاترین حقوق یک آسیب شناس زبان گفتار در ایالات متحده 126879 دلار در سال است. کمترین حقوق برای آسیب شناس زبان گفتار در ایالات متحده 58456 دلار در سال است. به طور کلی متوسط دستمزد ساعتی برای آسیب شناس گفتار و زبان در ایالات متحده از 26 ژانویه 2023 43 دلار است، اما این محدوده معمولاً بین 39 تا 46 دلار است. میانگین حقوق آسیب شناسی گفتار در کانادا 81081 دلار در سال یا 41.58 دلار در ساعت است. حقوق افراد کم سابقه از 73671 دلار در سال شروع می شود، در حالی که اکثر متخصصین با تجربه تا 92734 دلار در سال درآمد دارند.
