معرفی رشته علوم تغذیه
رشته علوم تغذیه یکی از رشته های پر طرفدار گروه علوم تجربی محسوب می شود. به طور کلی، اهمیت رژیم غذایی و چگونگی کنترل رژیم برای بهبود عملکرد بدن، رسیدن به وزن ایده ال و … در این رشته مورد مطالعه قرار می گیرد. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم تغذیه در ایران و جهان بپردازیم.
رشته علوم تغذیه با آشامیدن و خوردن و اثرات آن روی فعالیت های جسمی و روانی در ارتباط است. تغذیه نادرست و یا مصرف بیش از حد یا کمتر از حد هر ماده ای، سبب بیماری های مختلف می شود. هدف رشته علوم تغذیه، آگاه کردن مردم از میزان دقیق و درست مواد غذایی است.
تاریخچه رشته علوم تغذیه
اگر چه غذا و تغذیه در قرن ها مورد مطالعه قرار گرفته است. اما رشته علوم تغذیه بسیار جوان و نوپا است. اولین ویتامین در سال 1926 یکی کمتر از 100 سال پیش جداسازی و از نظر شیمیایی تعریف شد. که این ویتامین آغاز گر نیم قرن کشف متمرکز بر بیماری های ناشی از کمبود یک ماده مغذی بود. تحقیقات در مورد نقش تغذیه در بیماری های مزمن غیر واگیر دار پییچده مانند بیماری های قلبی و عروقی، دیابت، چاقی، سرطان ها و … حتی جدیدتر است و در دو یا سه دهه گذشته و به ویژه پس از سال 2000 سرعت گرفته است.
خلاصه های تاریخی علوم تغذیه بر دستورالعمل های غذایی، پیشرفت های علمی عمومی روی درمان های تغذیه ای خاص تمرکز دارد. مارتین لوتر کینگ جونیور، مقاله ای با عنوان “ما تاریخ ساز نیستم، ما ساخته تاریخ هستیم” را منتشر کرده است در این مقاله، رویدادهای تاریخی کلیدی علم تغذیه را توصیف می کند که اساس درک کنونی ما از رژیم غذایی و سلامتی را تشکیل می دهد و اولویت های معاصر، روندهای جدید و بحث های علم و سیاست تغذیه را روشن می کند.
- در نیمه اول قرن بیستم شاهد شناسایی و سنتز بسیاری از ویتامین و مواد معدنی ضروری شناخته شده و استفاده از آن ها برای پیشگیری و درمان بیماری های مرتبط کمبود تغذیه از جمله بری بری، پلاگر، راشیتیسم و … بودیم. در اواسط قرن بیستم، تمامی ویتامین های اصلی جدا و ستنتز شده بودند و با شناسایی آن ها مبنای بیماری های ناشی از کمبود جدی ثابت شد.
- در طول قرن بیستم و سی ام، سوءتغذیه و نقص ویتامین های خاص در کشورهای توسعه نیافته مورد بررسی قرار گرفت. همچنین افزایش بیمار های غیر واگیردار به دلیل سوءتغذیه نیز شناسایی شد.
- در دهه 1970 تا 1990، بیمار های مزمن مرتبط با رژیم غذایی و مکمل ها و تسریع توسعه اقتصادی و نوسازی تکنیک های کشاورزی، فرآوری مواد غذایی و فرمولاسیون مواد غذایی به کاهش بیمار های ناشی از کمبود مواد مغذی در سطح جهان مورد بررسی قرار گرفت.
- از دهه 1990 تاکنون، مهمترین پیشرفت های علمی دهه های اخیر شامل طراحی و تکمیل مطالعات تغذیه ای متعدد، مکمل ها در جمعیت های پرخطر، کنسرسیوم های زنتیکی، تعاملات ژن- رژیم غذایی موثر بر عوامل خطر بیماری و مرگ است و امروزه علم تغذیه را به شکل امروزی شاهد هستیم.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته علوم تغذیه
رشته علوم تغذیه به مطالعه غذا، مواد مغذی و سایر مواد غذایی، دریافت و پردازش مواد شیمایی مواد غذایی، ارتباط آن ها با سلامت و بیماری و کاربرد این اطلاعات در سیاست ها و برنامه های تغذیه روزانه مردم می پردازد. کاربرد رشته علوم تغذیه بسیار گسترده است. دانشمندان علوم تغذیه نحوه هضم، جذب، متابولیسم غذا در هر مراحل مختلف زندگی را درک می کنند و اثرات کمبود و اضافی مواد مغذی را برای پیشگیری و درمان بیماری بررسی می کنند. کسانی که در زمینه علوم تغذیه کار می کنند همچنین از دانش علوم اجتماعی استفاده می کنند تا عوامل اجتماعی-فرهنگی، روانی، اقتصادی و سیاسی موثر بر انتخاب غذا و سلامتی را درک کنند. ابعاد متنوعی برای این رشته وجود دارد، از برخی از ابعاد این رشته می توان به مطالعه مسیرهای بیوشیمیایی و تعاملات با ژنتیک، مشاهده میزان مصرف جمعیت و ارتباط با نتایج سلامت(اپیدمیولوژی تغذیه)، طراحی و آزمایش مداخلات تغذیه ای برای بهبود سلامت جامعه، مدیریت برنامه ها و سیاست های تغذیه، اطمینان از دسترسی به مواد غذایی و …. می توان نام برد.
رشته علوم تغذیه در یک نگاه
رشته علوم تغذیه در ایران، زیر نظر گروه علوم تجربی است. برای ورود به این رشته باید در آزمون کنکور سراسری علوم تجربی شرکت کنید. رشته علوم تغذیه یکی از رشته های پرطرفدار گروه علوم تجربی است. میزان پذیرش رشته علوم تغذیه به تعداد رقبا و میزان ظرفیت دانشگاه ها بستگی دارد. ظرفیت دانشگاه ها برای این رشته هر ساله بالا است اما برای ورورد در این رشته باید بتوانید بین رقبای زیادی که وجود دارد، رتبه خوبی کسب کنید. شرایط بسیار خوبی در بازار کار متخصصین علوم تغذیه تعریف شده است و وزن نسبتا مناسبی دارد. همچنین درآمد قابل توجهی براساس رده و جایگاه شغلی در انتظار متخصصین این رشته است. ادامه تحصیلی در رشته علوم تغذیه تا مقطع کارشناسی ارشد و دکترا نیز وجود دارد. علوم تغذیه در دانشگاه های مختلفی به عنوان یک رشته محبوب و پرطرفدار تدریس می شود. این رشته در مقطع کارشناسی در 4 سال تحصیلی برگزار می شود.
رشته علوم تغذیه در ایران
رشته علوم تغذیه در ایران زیر مجموعه کنکور سراسری علوم تجربی است. به دلیل اهمیت یافتن تغذیه و تاثیر آن بر جسم و روان انسان، این رشته در ایران بسیار محبوبیت یافته است. کشور ایران به دلیل پهناور بودن، زمینه ساز محصولات کشاورزی مختلف و سبک های غذایی مختلفی است. از طرف دیگر با توجه به اینکه توزیع نامناسب غذا در بین اعضای خانواده و عدم شناخت گروه های غذایی و نیاز بدن به مواد غذایی در ایران وجود دارد، بنابراین سازمان های مسئول موظفند براساس استراتژی های متناسب در همگرایی سیاست گذار در خصوص امنیت غذا و تغذیه اقدام کنند. یکی از این استراتژی ها، ارتقای دانش جامعه در خصوص علم تغذیه است. از این رو متخصصین تغذیه می توانند با ورود به این رشته، سبک های غذایی را ارزیابی کنند و به رژیم درمانی، ارزش مواد غذایی در روند سلامتی، پیشگیری و کنترل بیماری ها بپردازند. تربیت دانشجویان و متخصصین در حوزه علوم تغذیه جایگاه خاصی در کشور پیدا کرده است. توجه داشته باشید که هر ساله دانشجویان بسیار زیادی با علاقه و اهداف مشخص به دنبال ورود به این رشته در دانشگاه های کشور هستند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته علوم تغذیه
رشته علوم تغذیه به عنوان زیر مجموعه کنکور سراسری علوم تجربی شناخته می شود. دانشجویان علاقه مند برای پذیرش در رشته علوم تغذیه باید در این آزمون نمره قابل قبولی کسب کنند. شرایط پذیرش در رشته علوم تغذیه از دو جنبه مهم قابل بررسی است. در وهله اول شرایط پذیرش براساس میزان رقابت داوطلبین سنجیده می شود. با توجه به اینکه رشته علوم تغذیه طرفداران زیادی دارد، از این رو بایستی شاهد رقابت قابل توجهی در کنکور سراسری برای ورود به این رشته باشیم. از طرف دیگر میزان پذیرش در رشته علوم تغذیه براساس میزان ظرفیت دانشگاه ها و تعداد دانشگاه های پذیرنده مشخص می شود. دانشگاه های سراسری بسیار زیادی در سطح کشور امکان پذیرش و تحصیل در این رشته را برای علاقه مندان فراهم می کنند.
نکته ای که باید بدان توجه داشته باشید این است که با حذف زیرگروه های عمومی در کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی می شود. برای ورود و پذیرش در علوم تغذیه لازم است تا شما در کنکور سراسری علوم تجربی، سوالات دروس تخصصی مختلف که ضرایب مختلفی دارد را پاسخ دهید. در نظر داشته باشید که رتبه شما، توسط نمره ای که در این دروس می آورید و معدل شما مشخص می شود، از این رو باید اهتمام زیادی در پاسخ دهی صحیح به سوالات داشته باشید. ضرایب دروس تخصصی رشته علوم تغذیه را می توانید به صورت دقیق در جدول زیر مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در زیرگروه 1 کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
دانشگاه های برتر رشته علوم تغذیه
با توجه به اینکه معمولا متقاضیان در زمان انتخاب دانشگاه، بهترین دانشگاه را انتخاب می نمایند، به دنبال لیست برترین دانشگاه ها برای ورود هستند. در این بخش تصمیم داریم لیست دانشگاه های برتر رشته علوم تغذیه را برای شما بیان کنیم. دانشگاه های پذیرنده رشته علوم تغذیه سراسری، آزاد و غیرانتفاعی به صورت سالیانه تعداد زیادی داوطلب را می پذیرد. به دلیل محبوبیت این رشته دانشگاهی افراد بسیاری هر ساله در دانشگاه های سراسر کشور مشغول به تحصیل می شوند. با توجه به اینکه دانشگاه های ایران براساس عوامل مختلفی مانند کیفیت آموزشی، تعداد مقالات چاپ شده در ژورنال های داخلی و خارجی رتبه بندی می شود، دانشگاه های ایران از نظر آموزشی در سطح خوبی قرار دارند و فارغ التحصیلان از هر دانشگاهی می توانند به تخصص و دانش کافی در حیطه کاری خود برسند. اما با این حال دانشگاه های برتر رشته علوم تغذیه شامل دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه ایران، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه شیراز است.
کارنامه قبولی در رشته علوم تغذیه
برای اینکه دانش شما نسبت به میزان قبولی و درصدهای مورد نیاز برای ورود به رشته علوم تغذیه مشخص شود، در این بخش سعی داریم کارنامه قبولی رشته علوم تغذیه را با شما به اشتراک بگذاریم. اطلاع از کارنامه و حداقل درصد سبب می شود داوطلبان به صورت واقع بینانه نسبت به برنامه ریزی کنکور تجربی اقدام نمایند. البته باید خاطر نشان کنیم که میزان پذیرش و تعداد دانشگاه های پذیرنده و همچنین تعداد رقبا می تواند در رتبه و نمره قبولی برای ورود به رشته علوم تغذیه اثرگذار باشد. اما با این حال دو نمونه کارنامه قبولی رشته علوم تغذیه را می توانید در تصویر زیر مشاهده بفرمایید. کارنامه قبولی علوم تغذیه نشان دهنده رتبه، تراز علمی و حداقل درصد دروس امتحانی افرادی است که در سال های گذشته در این رشته پذیرفته شده اند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
واحدهای درسی رشته علوم تغذیه
واحدهای درسی رشته علوم تغذیه در مقطع کارشناسی سبب می شود تا شما با دروسی که باید در این دوره مطالعه شود، آشنا شوید و در صورت علاقه مندی به این واحدهای درسی، برای ورود به این رشته برنامه ریزی کنید. واحدهای درسی تمامی رشته ها هر چند سالی یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی آموزش کشور مورد بازنگری قرار می گیرد. البته این بازنگری به صورت جزئی است و به گونه ای نیست که شاهده تغییرات عمده ای در واحدهای درسی باشیم. هر رشته به طور کلی شامل 4 مجموع واحد درسی کلی شامل دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس تخصصی یا اصلی است. در این بخش تصمیم داریم واحدهای درسی رشته علوم تغذیه را به شما معرفی کنیم. واحدهای درسی در دانشگاه ها براساس نظام واحدی ترمی ارائه می شود، یعنی ارزش هر درس براساس واحدهای آن درس تعیین می شود. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی در مقطع کارشناسی رشته علوم تغذیه را مشاهده بفرمایید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته علوم تغذیه | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 25 واحد | ||
دروس اصلی | 37 واحد | ||
دروس تخصصی | 28 واحد | ||
دروس کارآموزی | 18 واحد | ||
مجموع | 130 واحد | ||
دقت داشته باشید که قوانین خاصی برای پشت سر گذاشتن این واحدها وجود دارد که دانشجویان می بایست به همین قوانین برای اخذ این واحدها اقدام کرده و در نهایت موفق به گذراندن تمامی 130 واحد شوند. همچنین لازم به توضیح است که هر نیمسال تحصیلی مشتمل بر ۱۶ هفته آموزشی خواهد بود و دانشجویان برای هر واحد نظری در طول هر ترم باید ۱۷ ساعت آموزشی و برای هر واحد عملی ۳۴ ساعت آموزشی و هر واحد کارگاهی ۵۱ ساعت آموزشی را پشت سر بگذرانند. در ادامه به بررسی و معرفی واحد های درسی رشته به تفکیک تعداد واحد ها و هر کدام از دسته بندی های بالا می پردازیم. در چارت درسی هر رشته و مقطع، نوع درس از نظر عمومی یا پایه و … مشخص شده است، دانشجویان موظفند براساس چارت درسی و رعایت پیش نیاز برای انتخاب واحد اقدام کنند.
دروس عمومی رشته علوم تغذیه
در اولین بخش لازم است دروس عمومی رشته علوم تغذیه را به شما معرفی کنیم. دروس عمومی دروسی هستند که بین تمامی رشته ها مشترک بوده و دانشجویان موظفند این دروس را اخذ کنند. دروس عمومی در افزایش دانش و تخصص افراد تاثیر ندارد، بلکه هدف از ارائه این دروس، افزایش شناخت معرفتی دانشجویان در ابعاد فرهنگی، معرفتی و اجتماعی است. دروس عمومی زیر نظر گروه عمومی و معارف دانشگاه ارائه می شود. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته علوم تغذیه را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی | 1 واحد | ||
ورزش 1 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته علوم تغذیه وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
- ۲ واحد تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته علوم تغذیه در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته علوم تغذیه
بخش دوم دروس رشته علوم تغذیه مربوط به دروس پایه هستند. دروس پایه پیش نیاز و زمینه ساز دانش برای درک دروس اصلی و تخصصی هستند. دروس پایه سبب تقویت بنیه علمی دانشجویان می شود و سبب درک ماهیت اولیه رشته می شوند. به عبارتی دروس پایه به نوعی انتقال دهنده شرایط ذهنی افراد از دروس مربوط به دوره دبیرستان به واحدهای تخصصی دوره کارشناسی است. بین دروس پایه و دروس دوره دبیرستان احتمالا نکات اشتراکی زیادی وجود دارد. در جدول زیر می توانید 25 واحد درسی در نظر گرفته شده به عنوان دروس پایه برای علوم تغذیه را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته علوم تغذیه | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | روش های مطالعه و یادگیری | 2 |
| 2 | بیوشیمی مقدماتی | 4 |
| 3 | فیزیولوژی | 3 |
| 4 | آناتومی | 1 |
| 5 | آمار حیاتی | 2 |
| 6 | مبانی روان شناسی | 2 |
| 7 | جامعه شناسی پزشکی | 2 |
| 8 | اپیدمیولوژی بیماری ها | 2 |
| 9 | بهداشت عمومی | 2 |
| 10 | میکروب شناسی عمومی | 3 |
| 11 | انگل شناسی | 2 |
| مجموع واحدها | 25 واحد | |
دانشجویان می بایست برای اخذ دروس پایه و اصلی مقطع کارشناسی پیوسته علوم تغذیه حتماً به قوانینی مانند پیش نیاز و همنیاز وقت داشته باشند زیرا عدم دقت به این موضوع باعث می‌شود تا در ترم های انتهایی با چالش هایی روبرو شده و نتوانند در زمان مشخص شده واخدهای درسی را اخذ کنند. دروس پایه براساس نظر گروه که اکثرا پیش نیاز دروس تخصصی هستند باید انتخاب شود، این دروس اکثرا به صورت دو یا سه واحدی که به اشکال نظری، عملی، نظری-عملی است ارائه می شود.
دروس اصلی رشته علوم تغذیه
دروس اصلی نسبت به دروس پایه یک قدم پا را فراتر گذاشته و وارد آموزش مهارت های تخصصی لازم در رشته علوم تغذیه شده است. دروس اصلی سبب آشنایی دانشجویان با ماهیت کامل رشته علوم تغذیه شده و سبب شده تا دانشجویان به درک کامل و صحیح از شرایط این رشته در بازار کار برسند. دروس اصلی، درک تخصصی رشته را برای دانشجویان افزایش می دهد تا دروس پیچیده و تخصصی تر واحدهای اختصاصی به خوبی درک شوند. در مجموع 37 واحد درسی به عنوان دروس اصلی علوم تغذیه در نظر گرفته شده که در جدول زیر می توانید این 37 واحد درسی را به تفکیک تعداد واحد ها مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته علوم تغذیه | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | بیوشیمی متابولیسم | 4 |
| 2 | بهداشت و مسمومیت های غذایی | 2 |
| 3 | میکروب شناسی مواد غذایی | 3 |
| 4 | شیمی تجزیه مواد غذایی | 3 |
| 5 | اصول و روش های نگه داری مواد غذایی | 2 |
| 6 | اثر فرایند بر ارزش غذا | 2 |
| 7 | تغذیه اساسی 1 | 3 |
| 8 | تغذیه اساسی 2 | 3 |
| 9 | فیزیولوژی تغذیه | 2 |
| 10 | زبان تخصصی | 2 |
| 11 | اصول تنظیم برنامه های غذایی | 1 |
| 12 | اصول ایمونولوژی | 1 |
| 13 | داروشناسی | 2 |
| 14 | مدیریت خدمات غذایی | 2 |
| 15 | کاربرد رایانه در علوم تغذیه | 1 |
| 16 | اکولوژی غذا و تغذیه | 2 |
| 17 | پاتوفیزیولوژی | 2 |
| مجموع واحدها | 37 واحد | |
واحدهای دروس اصلی سبب ایجاد دانش در حیطه علم تغذیه شده و مهارت های وی را برای ورود به بازار کار تقویت می کند. این دروس به صورت اجباری باید انتخاب شود و نیاز است دانشجویان با نمره قابل قبولی این دروس را پاس کنند.
دروس تخصصی رشته علوم تغذیه
دروس تخصصی وارد آموزش های تخصصی رشته علوم تغذیه می شود. در دروس تخصصی دانشجویان به صورت کامل با ماهیت رشته علوم تغذیه آشنا می شوند. این دروس، دانشجویان را برای ورود به حیطه تخصصی بازار کار آماده می کند. این بخش از دروس مهمترین دروسی است که دانشجویان باید به خوبی از عهده آن بربیاند. در مجموع 28 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی رشته علوم تغذیه در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته علوم تغذیه | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | تغذیه در دوره های زندگی | 2 |
| 2 | تغذیه گروه ها و شرایط ویژه | 2 |
| 3 | خدمات تغذیه ای در نظام مراقبت های بهداشتی | 2 |
| 4 | اصول برنامه ریزی و مدیریت برنامه های تغذیه ای | 2 |
| 5 | ارزیابی وضع تغذیه | 3 |
| 6 | اصطلاحات پزشکی و بیمارستانی | 1 |
| 7 | اصول اموزش و مشاوره تغذیه | 2 |
| 8 | بیماری های ناشی از سوءتغذیه | 2 |
| 9 | رژیم درمانی 1 | 3 |
| 10 | رژیم درمانی 2 | 3 |
| 11 | روش تحقق در علوم بهداشتی | 2 |
| 12 | سمینار تغذیه | 2 |
| 13 | پروژه | 2 |
| مجموع واحدها | 48 واحد | |
دروس تخصصی در واقع اصل و موضوع مهم مربوط به علوم تغذیه را به دانشجویان آموزش می دهد و اهمیت بسیار زیادی برای ارائه مطالب آموزش حرفه ای دارند. دانشجویان باید این دروس را به صورت اجباری اخذ کرده و با نمره قابل قبولی آن ها را پاس کنند.
دروس کارآموزی در عرصه رشته علوم تغذیه
در اکثر رشته های وزارت بهداشت، کارآموزی در عرصه برای آشنایی دانشجویان با محیط کار و به کارگیری دانش تخصص به صورت عملی ارائه می شود. هدف از کاراموزی در عرصه، افزایش استقال دانشجویان و گذر از مرحله دانشجویی به مرحله مستقل شدن و فعالیت در بیمارستان ها و مراکز درمانی است. انتظار می رود دانشجویان در دوره کاراموزی برای ارتقا سلامت بیماران و افزایش صلاحیت های علمی و عملی خود کوشا باشند.
کاراموزی در عرصه دورانی است که دانشجویان در سال آخر تحصیل با آن مواجه می شوند. این دوره فرایندی با هدف کسب مهارت های حرفه ای و علمی به صورت عملی زیر نظر مربیان و استادان است. دانشجویان ملزم به گذراندن واحدهای درسی کاراموزی در عرصه هستند. در مجموع 18 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی رشته علوم تغذیه در نظر گرفته شده است:
| دروس دوره کارآموزی رشته علوم تغذیه | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | الف: بخش صنایع غذایی صنایع گوشت و روغن صنایع شیر، لبنیات و غلات صنایع کمپوت، کنسرو و نوشابه اداره استاندارد و اداره نظارت بر مواد غذایی | 3 |
| 2 | ب: کارآموزی تغذیه در PHC و سایر مراکز جامعه مراکز روستایی مراکز شهری مراکز شهرستانی و سایر مراکز جامعه | 2 |
| 3 | کارآموزی تغذیه در بیمارستان | 1 |
| 4 | مدیریت بخش غذایی بیمارستان | 1 |
| 5 | آزمایشگاه تشخیص طبی | 1 |
| 6 | بخش بیماریهای کودکان | 1 |
| 7 | مشاوره بیماران سرپایی | 1 |
| 8 | بخش گوارش، کبد و پانکراس | 1 |
| 9 | بخش قلب، عروق و CCU | 1 |
| 10 | بخش دیابت و غدد درون ریز | 1 |
| 11 | بخش جراحی و ICU بخش کلیه | 1 |
| مجموع واحدها | 18 واحد | |
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته علوم تغذیه
در این بخش تصمیم داریم در مورد بازار کار رشته علوم تغذیه به نکات مهمی اشاره کنیم. با توجه به شرایط بازار کشور، در صورت داشتن مهارت و تخصص های کافی می توان از بازار کار خوبی برای رشته علوم تغذیه برخوردار شد. همچنین با توجه به طرح تحول سلامت و لزوم استخدام، بازار استخدام رشته علوم تغذیه بسیار بهبود پیدا کرده است. همچنین به دلیل افزایش آگاهی جامعه در خصوص تناسب اندام و رعایت رژیم غذایی برای پیشگیری و کنترل بیماری ها، بسیاری از فارغ التحصیلان این رشته در کلینیک های خصوصی و مطب ها مشغول به ارائه خدمت تخصصی هستند.
به طور کلی بازار کار این رشته خوب بوده و افرادی که در این رشته فارغ التحصیل می شوند می توانند در بیمارستان ها، کارخانه ها، کلینیک های رژیم درمانی، غدد، بیمار های قلب و عروق، کلینیک های انکولوژی و …. همکاری کنند. از آن جاییکه بین رشته های پزشکی و تغذیه ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، متخصصان تغذیه می توانند با پزشکان حوزه های مختلف همکاری کنند. همچنین افرادی که در مقطع دکتری فارغ التحصیل می شوند، می توانند به عنوان مدرس در موسسات، دانشگاه ها و یا پژوهشکده ها مشغول به تدریس و یا تحقیق شوند. موسساتی که فارغ التحصیلان رشته علوم تغذیه می توانند در آن جا مشغول به فعالیت شوند شامل:
- سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی
- مراکز تحقیقاتی بخش کنترل کیفی کارخانه های صنایع غذایی
- آزمایشگاه ها
- شرکت های دارویی و بازاریابی دارویی یا مکمل های غذایی به پزشکان در داروخانه ها
- تاسیس مطب
گرایش های رشته علوم تغذیه
بسیاری از رشته ها در دوره کارشناسی فاقد گرایش هستند که این امر هم راستا با نظام آموزش جهانی است، از این رو بسیاری از گرایش ها در مقطع کارشناسی حذف شده است. رشته علوم تغذیه نیز از این قاعده مستثنی نیست و در دوره کارشناسی فاقد گرایش است. در حال حاضر خیلی از کشورهای پیشرفته طرح لوزی را پیاده سازی کرده اند، بدین صورت که در مقطع لیسانس رشته ها بدون گرایش بوده و در مقطع کارشناسی ارشد با گرایش ارائه می شود و سپس در مقطع دکترا، گرایش ها جمع می شود. رشته علوم تغذیه در دوره کارشناسی ارشد به چندین گرایش تقسیم می شود که در بخش های پایانی مقاله به آن اشاره شده است.
کاربردهای رشته علوم تغذیه
کاربردهای رشته علم تغذیه را از دو دیدگاه می توان مورد بررسی قرار دارد. در وهله اول، این رشته بستر لازم برای پرورش و تربیت نیروهای متخصص و حرفه ای را فراهم می کند. متخصصین این رشته می توانند به عنوان استاد دانشگاه و هیئت علمی در دانشگاه ها و موسسات مشغول به تدریس شوند. نیروهای متخصص حرفه ای در زمینه علم و تحقیق می توانند با هدف پرورش نیروهای حرفه ای وارد بازار کار شوند.در وهله دوم، کاربرد رشته علوم تغذیه، به کار گیری تجربیات نیروهای متخصص در زمینه خدمات تخصصی است. متخصصین علوم تغذیه در سازمان های تحقیقاتی، بیمارستان ها، کارخانه ها و داروخانه ها می توانند مشغول به کار شوند. خدمات اجرایی متخصصین تغذیه در فیلدهای زیست شناسی، پزشکی و صنایع دارویی و تغذیه بسیار ضروری و لازم است که امروزه به این امر توجه ویژه ای شده است.
درآمد رشته علوم تغذیه
در این بخش درآمد رشته علوم تغذیه را برای شما بیان می کنیم. درآمد این رشته تا حدی زیادی به قابلیت ها و خلاقیت فرد بستگی دارد. به طور کلی با توجه با اینکه اکثر افراد در بخش های دولتی استخدام می شوند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت خواهند کرد. اگر دانش آموختگان در بخش خصوصی مشغول به فعالیت شوند، بسته به سطح تحصیلات و سابقه کار بالینی آن ها، میزان درآمد متفاوتی خواهند داشت. علی رغم اینکه بسیاری از افراد نمی توانند در ایران در جایگاه شغلی مناسب خود باشند، به همین دلیل مجبور می شوند در شغل های غیر مرتبط با درآمدهای کمتر وارد بازار کار شوند. از این گذشته به دلیل نبود نظام شایسته سالاری در استخدام رده های شغلی، چالش های زیادی برای فارغ التحصیلان ایجاد شده است.
اگر بخواهیم به صورت کلی و در یک جمع بندی شرایط درآمدی فارغ التحصیلان رشته علوم تغذیه را مورد بررسی قرار دهیم. این رشته یک درآمد متوسط و رو به بالا است. ردیف شغلی، جایگاه شغلی و مهلت استخدام و … از فاکتورهای مهم در میزان درآمد فارغ التحصیلان رشته علوم تغذیه است.
سنتز شیمیایی ویتامین‌ها به سرعت منجر به جایگزینی استراتژی‌های مبتنی بر غذا توسط درمان با مکمل‌های ویتامینی فردی شد. استفاده مدرن مولتی ویتامین‌های فردی برای محافظت در برابر کمبود را متخصصین علم تغذیه پیش‌بینی کرده و کل صنعت مکمل‌های ویتامین و مواد مغذی مفید برای بدن را راه‌اندازی می‌کنند.
ادامه تحصیل در رشته علوم تغذیه
فارغ التحصیلان رشته علوم تغذیه بعد از اتمام دوره کارشناسی می توانند به دو شکل ادامه تحصیل بدهند که عبارتند از؛ مقطع کارشناسی ارشد و دکتری علوم تغذیه وجود دارد و دانش آموختگان دوره کارشناسی علوم تغذیه می توانند در دوره های بالاتر علوم تغذیه ادامه تحصیل دهند. همچنین فارغ التحصیلان کارشناسی علوم تغذیه می توانند در بعضی رشته های زیر مجموعه علوم پزشکی شامل رشته بهداشت و ایمنی مواد غذایی ، رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)، رشته مهندسی پزشکی (زیست مواد)، رشته اپیدمیولوژی، رشته علوم بهداشتی در تغذیه، رشته اقتصاد بهداشت و… در مقطع ارشد و دکتری ادامه اتحصیل بدهند. به دلیل بازار کار مناسب این رشته، فارغ التحصیلان بعد از اتمام مقطع کارشناسی به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا می روند که در این بخش شرایط ادامه تحصیل را در این مقاطع برای علاقمندان مورد بررسی قرار می دهیم.
کارشناسی ارشد رشته علوم تغذیه
دانشجویان دوره کارشناسی می توانند بلافاصله بعد از اتمام این دوره، با شرکت در آزمون ورودی کارشناسی ارشد، گرایش مورد نظر خود را انتخاب کنند و در بهترین دانشگاه های کشور تحصیل کنند. . در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در بهترین دانشگاه های ایران از جمله دانشگاه تهران و یا دانشگاه ایران در گرایش های مختلف رشته علوم تغذیه برای علاقه مندان در دسترس است. گرایش‌های رشته علوم تغذیه در وزارت بهداشت عبارتند از:
- کارشناسی ارشد علوم تغذیه
- کارشناسی ارشد علوم تغذیه در بحران و حوادث غیر مترقبه
- کارشناسی ارشد علوم بهداشتی در تغذیه
- کارشناسی ارشد تغذیه بالینی
- کارشناسی ارشد تغذیه ورزشی
دکترا رشته علوم تغذیه
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد علوم تغذیه وجود دارد. متقاضیان می توانند بعد از اتمام دوره کارشناسی ارشد در آزمون ورودی دکتری شرکت کنند. در صورت رسیدن به نمره قبولی در کنکور و قبولی در در مصاحبه حضوری تخصصی در دانشگا، شرایط لازم برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا علوم تغذیه را برای خود فراهم آورند. گرایش‌های رشته علوم تغیه در مقطع دکتری عبارتند از:
- گرایش علوم تغذیه
- گرایش سیاست گذاری غذا و تغذیه
رشته علوم تغذیه در جهان
تغذیه و علم تغذیه یکی از علم های مهم در تمامی جوامع است. متخصص علوم تغذیه در مورد علم تغذیه که زمینه های متعدی مانند زیست شناسی پزشکی، شیمی و علوم اجتماعی را در بر می گیرد را مورد بررسی قرار می دهد. در کشورهای بزرگ جهان رشته علوم تغذیه به عنوان یک رشته بسیار مهم تلقی می شود و فعالیت های ناشی از تخصص و مهارتهای متخصصین علوم تغذیه در سلامت جسمی و اقتصاد بهداشت و حتی امور بازرگانی نیز تاثیر دارد. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان علوم تغذیه بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته علوم تغذیه در جان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا برترین دانشگاههای جهان و میزان درامد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف را به شما معرفی کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای علوم تغذیه ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه هارودارد Harvard University
- دانشگاه آکسفورد University of Oxford
- دانشگاه جان هاپکینز Johns Hopkins University
- دانشگاه کمبریج University of Cambridge
- دانشگاه استنفورد Stanford University
- موسسه فناوری ماساچوست Massachusetts Institute of Technology (MIT)
- موسسه کارولینسکا Karolinska Institutet
- دانشگاه UCL
- دانشگاه کایفرنیا، سانفرانسیسکو University of California, San Francisco
- امپریال کالج لندن Imperial College London
لازم به ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی، دانشگاه ملی سنگاپور در رتبه 21 و دانشگاه ملی سئول در رتبه 30 در میان دانشگاه های برتر لیست شده اند. در میان دانشگاه های کشو ایران، دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه 282 قرار دارد.
شرایط درآمدی فارغ التحصیلان رشته علوم تغذیه در کشورهای مختلف به میزان مهارت ها و تجربیات و البته جایگاه شغلی آن ها متغیر است. در حال حاضر درآمد متخصصین فارغ التحصیل در رشته علوم تغذیه بین 26 تا 71 هزار دلار به صورت سالیانه متغیر است. به طور کلی متوسط درآمد سالیانه متخصص تغذیه در سال 91939دلار است.
سلام میزان درآمد رشته علوم تغذیه چقدر هست ؟
سلام دوست عزیز
با توچه به اینکه درآمد در هر شغلی بسته به جایگاه شغلی، سازمان استخدامی و شرایط استخدامی متغیر است، از این رو نمی توان یک عدد ثابت ذکر کرد.
به صورت کلی اگر کارشناسان علوم تغذیه به صورت استخدامی در ارگانی نباشند ماهانه بین 10 تا 30 میلیون درآمد خواهند داشت. درآمد متخصصان تغذیه بر اساس تجربه، مهارت، میزان تحصیلات یا موقعیت مکانی متفاوت خواهد بود.