معرفی رشته جامعه شناسی
رشته جامعه شناسی یکی از پرطرفدار ترین و محبوب ترین رشته ها در کنکور علوم انسانی در مقطع کارشناسی است که هر ساله داوطلبین بسیار زیادی برای ورود به این رشته در دانشگاه های کشور اقدام می نمایند. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته جامعه شناسی در ایران و جهان بپردازیم.
اگر علوم انسانی را به عنوان روح دانش های بشری تلقی کنیم رشته جامعه شناسی می تواند بخش قابل توجهی از این دانش ها را به خود اختصاص دهد. جذابیت های بسیار زیاد این رشته باعث شده تا در سالهای گذشته شاهد حضور دانشجویان زیادی در آن باشیم. خلاقیت و البته علاقه به گذراندن دروس میدانی جذاب از جمله اصلی ترین لازمه‌های دانشجویان برای تحصیل در رشته جامعه شناسی هستند.
تاریخچه رشته جامعه شناسی
در قدم نخست تاریخچه رشته جامعه شناسی را با هم مرور می کنیم. با توجه به این که علوم انسانی مانند جامعه شناسی با زندگی انسان گره خورده و پیدایش آنها در لحظه صورت نمی پذیرد، نمی توان تاریخ تولد مشخصی برای اقدامات جامعه شناسی در طول تاریخ معرفی کرد. اما با این وجود این رشته و این علم از علوم انسانی نیز به صورت حرفه‌ای و مدرن امروزی تاریخ تولد مشخصی دارد. اولین بار در سال ۱۸۳۸ اصطلاح جامعه شناسی توسط یک فیلسوف فرانسوی که در حال حاضر به عنوان پدر جامعه شناسی جهان شناخته می‌شود، به کار گرفته شد. وی در آن موقع در خلال تحقیقات خود به دنبال کشف قوانین مربوط به حیات اجتماعی بشر بود و در این راستا خدمات ارزنده‌ایی را نیز به جامعه علمی جامعه شناسی امروز عرضه نمود.
البته شایان ذکر است که مانند همه علم ها که در قدم های نخست تمام کشفیات و تمام ابداعات بسیار ساده رقم می‌خورد، اتفاق مشابهی برای رشته جامعه شناسی نیز رخ داد. تولد این رشته و ابداع اولیه آن با قوانین و شرایط بسیار ساده همراه بود و در قرن بیستم بود که با افزایش حرکات مربوط به فناوری های نوین در میان بشر جامعه شناسی نیز شرایط مدرن تری به خود گرفت.
اصلی ترین سالهای پیدایش اولیه جامعه شناسی در میان بشر به همان قرن هجدهم و ظهور جامعه شناسان بسیار زیادی بر می گردد. در آن زمان فیلسوفان جامعه برای تحلیل شرایط مختلف زندگی مردم تحت تاثیر عوامل بسیار زیاد مانند آشوب ها و ناآرامی های اجتماعی و حتی انقلاب صنعتی از تکنیک های جامعه شناسی استفاده کردند.
در سال ۱۸۹۱ نیز رشته جامعه شناسی به عنوان یک رشته آموزشی برای اولین بار وارد دانشگاه های ایالات متحده آمریکا شد و از آن سال کم‌کم سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف مستقل جامعه شناسی در گوشه کنار دنیا نیز شکل گرفت. دانشگاه کانزاس، دانشگاه شیکاگو و دانشگاه بردیوکس اولین دانشگاه هایی بودند که به صورت رسمی از رشته جامعه شناسی رونمایی کردند.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته جامعه شناسی
رشته جامعه شناسی (Sociology) اشاره به علمی پویا دارد که در آن جامعه شناسان با بررسی هدفمند شرایط زندگی اجتماعی بشر و ساختارهای جامعه به دنبال تحلیل شرایط و ایجاد بسترهای لازم برای بهتر شدن آنها در آینده دارند. در واقع در این علم، جامعه شناس بایستی به دنبال مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی و کنش های اجتماعی افراد جامعه و تفسیر ریشه و علل آن ها باشد. شناخت چرایی و چگونگی به وجود آمدن تغییرات و تحولات نظام اجتماعی در دنیای پویایی امروز را نیز تعریف دیگری از رشته جامعه شناسی باید دانست. در نهایت تمام این مطالعات و بررسی ها منجر به ترمیم بسیاری از مسائل و معضلات اجتماعی شده و زمینه ساز بهسازی اوضاع جامعه خواهد بود.
رشته جامعه شناسی در کنار تمام آموزش های نظری یک رشته وابسته به میدان محسوب می‌شود که آموختن تکنیک ها و مهارت های مختلف در آن نیاز به بررسی‌های میدانی دارد. برای اینکه دانشجویان در پایان مقطع کارشناسی رشته جامعه شناسی به درک صحیح کنش های افراد جامعه و نگرش آنها و عوامل موثر بر نگرش آنها برسند، دروس مختلفی مبتنی بر سه بخش در نظر گرفته می شود:
- دروس مبتنی بر روش های علوم اجتماعی
- دروس مبتنی بر نظریه ها
- دروس مبتنی به حوزه های جامعه شناسی
در نهایت مجموعه این دروس زمینه ساز معرفی جامعه شناسان مفید و در پی آن ابداع راهکارهای بهینه و جدید برای حل تمام معضلات جامعه خواهند بود. این رشته یکی از زیر مجموعه های علوم اجتماعی محسوب شده و ماهیت آن بررسی تحلیل زندگی اجتماعی انسان ها و رفتار آنها در جوامع بشری تحت تاثیر عوامل مختلف است.
رشته جامعه شناسی در یک نگاه
رشته جامعه شناسی یکی از رشته های گروه علوم انسانی است که برای پذیرش در این رشته در مقطع کارشناسی لازم است تا از طریق کنکور علوم انسانی اقدام شود. جامعه شناسی به دلیل داشتن برخی دروس بسیار جذاب، طرفداران بسیار جدی در میان داوطلبین کنکور علوم انسانی داشته و رقابت برای ورود به این رشته قابل توجه است. در حال حاضر هم در کشور خودمان و هم در سرتاسر جهان بازار کار بسیار مناسبی نیز برای دانش آموختگان رشته جامعه شناسی وجود دارد و علاقه مندان به حوزه های مربوط به این رشته می توانند بلافاصله بعد از اتمام دوره کارشناسی وارد بخش‌های مختلف در بازار کار گردند.
میزان درآمد فارغ التحصیلان رشته جامعه شناسی به عوامل مختلفی بستگی دارد و فارغ التحصیلان این رشته بسته به میزان مهارت ها و تجربه می توانند به حقوق های قابل توجهی برسند. امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا نیز برای علاقمندان در دانشگاه های کشور وجود دارد و همچنین شرایط تحصیل در رشته جامعه شناسی در بهترین دانشگاه های جهان نیز برای علاقمندان فراهم آمده است.
مقطع کارشناسی رشته جامعه شناسی در دانشگاه های کشور ما 4 سال تحصیلی و یا 8 نیمسال تحصیلی است که در این دوره 4 ساله لازم است تا دانشجویان در مجموعه ۱۳۹ واحد درسی را پشت سر بگذراند. همچنین علاقه‌مندان بلافاصله بعد از اتمام دوره کارشناسی امکان شرکت در آزمون کارشناسی ارشد و ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را نیز خواهند داشت.
رشته جامعه شناسی در ایران
ابداع و توسعه علوم مربوط به جامعه شناسی در جهان در روایت های مختلف بیان می‌شود که معروف‌ترین این روایت را در بررسی تاریخچه این رشته در جهان با هم مرور کردیم. در منابع دیگری ممکن است پیدایش علم جامعه شناسی به محمد بن خلدون جامعه شناس و اولین تاریخ نگار به بیش از ۴۰۰ سال قبل از آقای کنت مرتبط باشد که البته در آن زمان رشته جامعه شناسی به شیوه مدرن امروز نبود. رشته جامعه شناسی در ایران نیز بر همین اساس هم در سالهای بسیار دور به روش سنتی انجام شده و هم در همین قرن گذشته به صورت مدرن وارد جامعه ما شده است.
رشته جامعه شناسی برای اولین بار در ایران توسط غلامحسین صدیقی در سال ۱۳۱۷ در دانشسرای عالی دانشگاه تهران بنا نهاده شد. وی تحصیلات عالیه خود را در رشته فلسفه و علوم اجتماعی در دانشگاه پاریس به پایان رسانده بود و خدمات بسیار ارزنده در زمینه ورود رشته جامعه شناسی به دانشگاه های کشور انجام داد. بعد از آن این رشته کم‌کم وارد سایر دانشکده های علوم انسانی در کشور شده و در حال حاضر به عنوان یک رشته محبوب در کشور ما محسوب می شود.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته جامعه شناسی
نوبت به بررسی شرایط پذیرش در رشته جامعه شناسی در مقطع کارشناسی در دانشگاه های کشور می رسد. برای بررسی شرایط پذیرش در رشته جامعه شناسی لازم است با این موضوع را از دو منظر مختلف مورد ارزیابی قرار دهیم. در وهله اول باید اشاره داشته باشیم که تعداد دانشگاه های قابل توجه این رشته را در مقطع کارشناسی ارائه نموده و امکان ورود به دانشگاه های مختلف برای علاقه مندان به این رشته در مقطع کارشناسی وجود دارد. این مهم باعث شده تا ظرفیت پذیرش مناسبی برای رشته جامعه شناسی در دانشگاه های کشور ایجاد شود.
نکته مهم بعدی که در پذیرش در رشته جامعه شناسی باید به آن اشاره داشته باشیم میزان علاقمندی داوطلبین رشته و رقابت برای ورود به آن در دانشگاه های کشور است. به صورت کلی رشته جامعه شناسی از جمله رشته های محبوب گروه علوم انسانی محسوب شده و هر ساله علاقمندان زیادی با توجه به بازار کار مناسب برای پذیرش در این رشته اقدام می‌نمایند.
با جمیع این جوانب می توان عنوان کرد که علاقه مندان به ورود به رشته جامعه شناسی در دانشگاه های کشور نیاز است تا برنامه ریزی دقیقی برای پشت سر گذاشتن هرچه بهتر آزمون کنکور سراسری علوم انسانی داشته باشند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته جامعه شناسی
برای این که شناخت شما نسبت به شرایط رشته جامعه شناسی در کشور ما بیشتر شود لازم دانستیم تا دانشگاه های برتر این رشته را نیز به شما معرفی کنیم. البته ورود به تمام دانشگاه های سراسری و دولتی کشور در این رشته می توانند شرایط مناسبی از نظر توانمندی ها و مهارت های لازم برای دانش آموختگان این رشته به دنبال داشته باشد. اما با این حال برخی از دانشگاه ها شرایط بهتری داشته و رقابت بیشتری برای ورود به آنها نیز وجود دارد. در حال حاضر در لیست دانشگاه های برتر رشته جامعه شناسی می توان به دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه تبریز اشاره کرد.
نمونه کارنامه قبولی در رشته جامعه شناسی
یکی از نکاتی که با در نظر گرفتن آن شما می توانید شرایط پذیرش در رشته جامعه شناسی را بهتر درک کنید و خود را برای ورود به این رشته آماده تر نمایید، مشاهده نمونه کارنامه قبولی در این رشته در کنکور های سال قبل است. البته نمی‌توان کتمان کرد که شرایط پذیرش در رشته جامعه شناسی هر ساله با توجه به ظرفیت اعلام شده در دانشگاه های کشور و همچنین میزان رقابت داوطلبین با تفاوت هایی نسبت به سالهای گذشته همراه می‌شود اما با این حال در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی در رشته جامعه شناسی را برای شما آماده کرده‌ایم که تا حدی می تواند شرایط ورود به این رشته را برای شما تشریح نماید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
طول دوران تحصیل رشته جامعه شناسی
در حال حاضر طبق آخرین مصوبه شورای عالی برنامه ریزی آموزش طول دوره تحصیلی در مقطع کارشناسی در رشته جامعه شناسی 4 سال تحصیلی و یا 8 نیمسال تحصیلی در نظر گرفته شده است. دانشجویان می بایست در هر سال تحصیلی، 2 نیمسال را پشت سر بگذراند که هر نیمسال از ۱۶ هفته آموزشی تشکیل می شود. البته شرایط برای اتمام مقطع کارشناسی در نیمسال های اضافی نیز معمولاً در دانشکده های علوم انسانی برای دانشجویان فراهم می آید اما با این حال بایستی در نظر داشته باشید که ممکن است این روند شما را وارد قوانین مربوط به سنوات در دانشگاه های سراسری نماید.
واحد های درسی رشته جامعه شناسی
در این بخش نوبت به بررسی واحدهای درسی رشته جامعه شناسی در مقطع کارشناسی می‌رسد. دقت داشته باشید که واحد های درسی رشته های مختلف هر چند سال یکبار توسط شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار گرفته و دروس جدید با توجه به نیاز جامعه و آن رشته برای آن تعیین می شوند. نکته مهم اینجاست که بعد از اعلام آخرین بازنگری انجام گرفته بر روی واحدهای درسی هر رشته دانشجویان جدیدالورود حتماً بایستی از مصوبه جدید تبعیت نمایند. آخرین بازنگری صورت گرفته بر روی واحد های درسی رشته جامعه شناسی در مقطع کارشناسی پیوسته مربوط به تاریخ ۵ دی سال ۱۴۰۰ می رسد. از این رو دانشجویانی که بعد از این تاریخ وارد دانشگاه های کشور می‌شوند می بایست طبق ضوابط اعلام شده در این مصوبه واحد های درسی خود را پشت سر بگذرانند.
واحد های درسی رشته جامعه شناسی در مقطع کارشناسی با اهداف مختلفی تعیین و به تصویب می‌رسد. دروس این رشته به بخش‌های مختلفی تقسیم و در هر یک از این بخش‌ها مهارت های خاصی به دانشجویان یاد داده می شود. به صورت کلی در آخرین مصوبه ارائه شده به عنوان واحدهای درسی رشته جامعه شناسی ۱۳۹ واحد درسی در پنج دسته بندی مختلف ارائه شده است.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته جامعه شناسی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته جامعه شناسی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 26 واحد | ||
دروس تخصصی اجباری | 36 واحد | ||
دروس تخصصی اختیاری دسته اول | 40 واحد | ||
دروس تخصصی اختیاری دسته دوم | 12 واحد | ||
دروس کارورزی | 3 واحد | ||
مجموع | 139 واحد | ||
دقت داشته باشید که ارائه واحدهای درسی برای این رشته در دانشگاه های علوم انسانی در کشور با قوانین و ضوابط خاصی انجام می پذیرد که دانشجویان می بایست از همان ابتدا با درک این قوانین شرایط بهینه را برای پاس کردن تمامی ۱۳۹ واحد در طول دوران تحصیل خود فراهم آورند تا در طول ترم های مختلف با چالش های پیش بینی نشده روبرو نشوند. در ادامه تمام واحد های درسی رشته جامعه شناسی را به تفکیک تقسیم بندی بالا با هم مرور خواهیم کرد.
دروس عمومی
بخش اول از واحدهای درسی رشته جامعه شناسی کی باید به بررسی آن بپردازیم دروس عمومی برای این رشته هستند. دروس عمومی در واقع به واحدهای اطلاق می شود که اهمیت چندانی برای رسیدن به مهارت ها و توانایی های لازم در جامعه شناسی نداشته اما برای تمام رشته ها در مقطع کارشناسی مشترک است. این واحدهای درسی توسط گروه عمومی و گروه معارف تعیین شده و تمام دانشجویان در تمام رشته های تحصیلی در مقطع کارشناسی ملزم به پشت سر گذاشتن آنها در طول 8 نیمسال تحصیلی خواهند بود.
در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته جامعه شناسی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مباتی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی | 1 واحد | ||
ورزش 1 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن ۲۲ واحد دروس عمومی رشته جامعه شناسی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. ۲۲ واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، ۱۰ واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته جامعه شناسی در دوره کارشناسی پیوسته ۲۲ واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته جامعه شناسی
دومین بخش از واحد های درسی رشته جامعه شناسی که باید به بررسی آن بپردازیم دروس پایه هستند. دروس پایه اصطلاحاً به درس هایی اطلاق می شود که زمینه سازه اولیه برای ایجاد مهارت ها و توانمندی های لازم در دانشجویان جامعه شناسی خواهند بود. در واقع دانشجویان با پاس کردن دروس پایه هرچه بیشتر با این رشته آشنا شده و شرایط آن را درک می نمایند. در میان دروس پایه در نظر گرفته شده برای جامعه شناسی که مشتمل بر ۲۶ واحد درسی است، بیشتر به ارائه دروس نظری پرداخت شده و دانشجویان با مبانی اصلی جامعه شناسی در این روز آشنا خواهند شد.
در جدول زیر می توانید دروس پایه برنامه آموزشی دوره کارشناسی پیوسته رشته جامعه شناسی را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته جامعه شناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مبانی جامعه شناسی 1 | 2 |
| 2 | مبانی جامعه شناسی 2 | 2 |
| 3 | مبانی جمعیت شناسی | 2 |
| 4 | مبانی روان شناسی عمومی | 2 |
| 5 | اندیشە اجتماعی متفکران مسلمان | 2 |
| 6 | تاریخ اجتماعی ایران | 2 |
| 7 | کاربرد آمار در جامعه شناسی | 2 |
| 8 | زبان تخصصی 1 | 2 |
| 9 | مفاهیم اجتماعی در متون اسلامی | 2 |
| 10 | مبانی فلسفی اندیشۀ اجتماعی | 2 |
| 11 | اقتصاد ایران | 2 |
| 12 | مردم شناسی ایران | 2 |
| 13 | اصول علم سیاست | 2 |
| مجموع واحدها | 26 واحد | |
همانطور که ملاحظه می کنید در مجموع ۱۳ درس مختلف به ارزش ۲ واحد به عنوان دروس پایه جامعه شناسی در نظر گرفته شده که مبانی جامعه شناسی مردم شناسی را می توان از اصلی‌ترین دروس پایه برای این رشته معرفی کرد. دانشجویان می بایست از همان ابتدا و از همان ترم نخست برنامه ریزی لازم برای پشت سر گذاشتن تمام ۲۶ واحد درسی را در ترم های اولیه در نظر داشته باشند. دقت کنید که بسیاری از دروس پایه جامعه شناسی به عنوان پیش نیاز برای دروس تخصصی این رشته تعیین می شوند.
دروس تخصصی اجباری رشته جامعه شناسی
در بخش سوم نوبت به معرفی دروس تخصصی اجباری رشته جامعه شناسی می رسد. همانطور که از اسم این درس پیداست دانشجویان می بایست تمام واحدهای درسی در نظر گرفته شده در این بخش را در طول 8 نیمسال تحصیلی پاس کنند. در نظر داشته باشید که دروس تخصصی اجباری اهمیت بسیار زیادی برای ایجاد مهارت ها و توانمندی های لازم در دانش آموختگان جامعه شناسی دارد. به همین دلیل لازم است تا با یک برنامه ریزی کامل و دقیق این دروس با تمرکز بسیار بالا پشت سر گذاشته شوند.
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی اجباری رشته جامعه شناسی در دوره کارشناسی پیوسته را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی و اجباری رشته جامعه شناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | انسان از دیدگاه مکاتب جامعه شناختی و اندیشە اجتماعی اسالم | 2 |
| 2 | روان شناسی اجتماعی | 2 |
| 3 | نظریه های کلاسیک جامعه شناسی | 2 |
| 4 | نظریه های معاصر جامعه شناسی | 2 |
| 5 | نظریه های متأخر جامعه شناسی | 2 |
| 6 | طراحی پژوهش در جامعه شناسی | 2 |
| 7 | روش های تحقیق کیفی | 2 |
| 8 | روش های تحقیق کمی | 2 |
| 9 | ظرفیت ها و مسائل اجتماعی ایران | 2 |
| 10 | جامعه شناسی دفاع مقدس | 2 |
| 11 | کاربرد نرم افزارهای کمی و کیفی در جامعه شناسی | 2 |
| 12 | توانمندسازی و مداخلە اجتماعی | 2 |
| 13 | ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی | 2 |
| 14 | کارآفرینی اجتماعی | 2 |
| 15 | مسائل و سیاست های جمعیتی ایران | 2 |
| 16 | جامعه شناسی استعمار نو و مقاومت | 2 |
| 17 | جامعه و فرهنگ | 2 |
| 18 | جامعه شناسی پیشرفت و توسعه | 2 |
| مجموع واحدها | 36 واحد | |
همانطور که ملاحظه می کنید در مجموع ۱۸ درصد مختلف هر یک به ارزش ۲ واحد و در مجموع ۳۶ واحد درسی به عنوان دروس تخصصی اجباری جامعه شناسی توسط شورای عالی برنامه‌ریزی تعیین شده است. لازم به توضیح است که بسیاری از این واحدهای درسی حتماً باید تحت قوانین خاصی اخذ شوند. دروس پایه و خود این دروس می‌توانند به عنوان پیش نیاز برای دروس تخصصی جامعه شناسی در نظر گرفته شده باشند که بایستی حتماً در برنامه‌ریزی خود به آن دقت داشته باشید.
دروس تخصصی اختیاری در حوزه های جامعه شناسی
در این بخش نوبت به معرفی دروس تخصصی اختیاری در حوزه های جامعه شناسی در این رشته می رسد. دقت داشته باشید که همانطور که در بالا اشاره کردیم دروس تخصصی اختیاری در این رشته در دو دسته مختلف ارائه می شوند که انتخاب واحد های در نظر گرفته شده در هر دو دسته بایستی در دستور کار دانشجویان در این رشته قرار بگیرد. در حوزه های جامعه شناسی در مجموع ۴۵ درس مختلف هر یک ورزش دو واحد و در مجموع آن ۹۰ واحد به عنوان دروس اختیاری برای این رشته در نظر گرفته شده است که دانشجویان ملزم به انتخاب ۴۰ واحد درسی از میان ۹۰ واحد هستند.
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی اختیاری دسته اول مجموعه کارشناسی جامعه شناسی را مشاهده نمایید.
| دروس تخصصی اختیاری دسته اول رشته جامعه شناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | سیر تحول اندیشه اجتماعی در جهان | 2 |
| 2 | فلسفۀ علوم اجتماعی | 2 |
| 3 | جامعه شناسی انقلاب با تأکید بر انقلاب اسلامی ایران | 2 |
| 4 | جامعه شناسی و ادبیات فارسی | 2 |
| 5 | جامعه شناسی قشرها و نابرابری های اجتماعی | 2 |
| 6 | جامعه شناسی انحرافات و آسیب های اجتماعی | 2 |
| 7 | جامعه شناسی شهری | 2 |
| 8 | جامعه شناسی خانواده | 2 |
| 9 | جامعه شناسی سازمان ها | 2 |
| 10 | جامعه شناسی رسانه های جمعی | 2 |
| 11 | جامعه شناسی اینترنت و شبکه های اجتماعی | 2 |
| 12 | جامعه شناسی سلامت | 2 |
| 13 | جامعه شناسی سیاسی | 2 |
| 14 | جامعه شناسی اشتغال و کارآفرینی | 2 |
| 15 | تغییرات اجتماعی و فرهنگی | 2 |
| 16 | جامعه شناسی آموزش و پرورش | 2 |
| 17 | جامعه شناسی جوامع مسلمان | 2 |
| 18 | جامعه شناسی اقتصادی با تأکید بر اقتصاد مقاومتی | 2 |
| 19 | جامعه شناسی جنبش های اسلامی معاصر | 2 |
| 20 | جامعه شناسی محیط زیست | 2 |
| 21 | جامعه شناسی حقوق | 2 |
| 22 | جامعه شناسی روستایی | 2 |
| 23 | جامعه شناسی صنعتی | 2 |
| 24 | جامعه شناسی هنر | 2 |
| 25 | جامعه شناسی ایالت و عشایر ایران | 2 |
| 26 | جامعه شناسی جوانی | 2 |
| 27 | جامعه شناسی کودکی و نوجوانی | 2 |
| 28 | جامعه شناسی سالمندی | 2 |
| 29 | جامعه شناسی ورزش | 2 |
| 30 | جامعه شناسی اوقات فراغت | 2 |
| 31 | جامعه شناسی جامعۀ اطلاعاتی | 2 |
| 32 | بررسی و نقد آثار صاحب نظران جامعه شناسی | 2 |
| 33 | جامعه شناسی سبک های زندگی | 2 |
| 34 | مقدمه ای بر جامعه شناسی بومی | 2 |
| 35 | جامعه شناسی عواطف | 2 |
| 36 | جامعه شناسی تروریسم | 2 |
| 37 | جامعه شناسی امنیت | 2 |
| 38 | جامعه شناسی تاریخی | 2 |
| 39 | جامعه شناسی صنایع بومی و گردشگری | 2 |
| 40 | جامعه شناسی بحران | 2 |
| 41 | جامعه شناسی علم و فنآوری | 2 |
| 42 | جامعه شناسی مهاجرت | 2 |
| 43 | جامعه و جنسیت | 2 |
| 44 | سیاست های اجتماعی در ایران | 2 |
| 45 | جامعه شناسی موعودگرایی | 2 |
| مجموع واحدها | 90 واحد | |
همانطور که ملاحظه می کنید دروس تخصصی اختیاری زیادی در این حوزه برای دانشجویان این رشته تعریف شده است. در انتخاب دروس اختیاری تخصصی برای این رشته دقت به نکات زیر می تواند راهنمای خوبی برای شما باشد:
- حتماً باید برای گذراندن دروس اختیاری تخصصی به قوانین دانشکده محل تحصیل خود دقت داشته باشید. زیرا ممکن است تمام این واحد های درسی در تمام دانشکده های علوم انسانی ارائه نشوند و شما می بایست از میان واحدهای درسی ارائه شده انتخاب کنید.
- اگر برنامه دقیقی برای ورود به بازار کار رشته جامعه شناسی دارید می بایست به دنبال انتخاب دروسی باشید که مهارت ها و توانمندی های شما را در شغل مورد نظر افزایش دهند.
دروس تخصصی اختیاری در حوزه روشی - مهارتی
دسته دوم از دروس تخصصی اختیاری جامعه شناسی مربوط به دروس حوزه روشی و مهارتی هستند. در این بخش در مجموع ۱۲ درس مختلف هر یک به ارزش ۲ واحد و در مجموع ۲۴ واحد برای دانشجویان جامعه شناسی در نظر گرفته شده که حتماً می‌بایست ۱۲ واحد درسی از میان این دو روز انتخاب و پشت سر گذاشته شود.
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی اختیاری دوره کارشناسی جامعه شناسی در دسته دوم را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی اختیاری دسته دوم رشته جامعه شناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | زبان تخصصی 2 | 2 |
| 2 | فنون و روش ها ی برنامه ریزی اجتماعی | 2 |
| 3 | مهارت ها و فنون تدریس علوم اجتماعی | 2 |
| 4 | اصول و روش های سیاست گذاری فرهنگی | 2 |
| 5 | آشنایی با سازمان ها ی فرهنگی و اجتماعی ایران | 2 |
| 6 | کاربرد GIS در پژوهش های اجتماعی | 2 |
| 7 | بازاریابی اجتماعی | 2 |
| 8 | کاربرد نرم افزارهای Office در جامعه شناسی | 2 |
| 9 | تکنیک های تحلیل جمعیت | 2 |
| 10 | تکنیک های خاص تحقیق | 2 |
| 11 | پژوهش مجازی و تحلیل کلان داده ها | 2 |
| 12 | اصول و شیوه های نگارش جامعه شناختی | 2 |
| مجموع واحدها | 24 واحد | |
همانطور که ملاحظه می کنید این دروس نیز اهمیت بسیار زیادی برای رسیدن به مهارت های لازم در رشته جامعه شناسی دارند. همچنین بسیاری از دروس در نظر گرفته شده در این دسته به صورت عملی هستند که پاس کردن آنها می‌تواند شرایط به مراتب بهتری برای دانش آموختگان این رشته در بازار کار داشته باشد.
درس کارورزی اجتماعی جامعه شناسی
در نهایت و در انتهای مقطع کارشناسی لازم است تا دانشجویان ۳ واحد درسی به عنوان کارورزی اجتماعی را نیز به صورت عملی اخذ کرده و پشت سر بگذرانند. طبق قوانین ارائه درس کارورزی اجتماعی حتماً باید در ترم آخر 8 نیمسال تحصیلی انجام پذیرد.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته جامعه شناسی
یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که درباره رشته جامعه شناسی باید به بررسی آن بپردازیم بازار کار این رشته است. در حال حاضر در کشور ما بازار کار رشته جامعه شناسی شرایط بسیار خوبی دارد و دانش آموختگان این رشته در صورت رسیدن به مهارت ها و توانایی های لازم می توانند در ردیف های شغلی مختلف و البته در سازمان‌ها و ادارات بسیار متنوعی وارد بازار کار شوند. به عنوان مثال از جمله رایج ترین ردیف های شغلی تعریف شده برای فارغ التحصیلان جامعه شناسی در ایران میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- ورود به بخش‌های تحریریه روزنامه ها یا اصطلاحاً روزنامه نگاری
- ارائه خدمات مشاوره در زمینه های مختلف مانند مشاوره بازنشستگی و یا مشاوره اعتیاد
- استخدام در پزشکی قانونی
- ورود در نهادهای مختلف سیاسی
- استخدام به عنوان کارمند دولت در بخش‌های مختلف
- تحلیلگر داده
- مشاوره خانواده و ازدواج
- مددکار اجتماعی
- ارائه خدمات مشاوره به زندانیان و انجام آزمایش های روان شناختی بر روی آنها
- استخدام در سازمان ها و ادارات دولتی متنوع
همانطور که ملاحظه می‌کنید ردیف های شغلی و پست‌های مختلفی برای فارغ التحصیلان این رشته در بازار کار در دسترس هستند. این مهم باعث شده تا فارغ التحصیلان این رشته چالش خاصی برای فراغت از تحصیل نداشته و به راحتی بتوانند در هر یک از ردیف های شغلی مورد علاقه وارد بازار کار شوند.
گرایش های رشته جامعه شناسی
رشته جامعه شناسی مطابق با چارت جدید آموزشی در مقطع کارشناسی فاقد هر نوع گرایشی می باشد. دانشجویان علاقه مند به این رشته در مقاطع بالای تحصیلی چون کارشناسی ارشد و دکتری می توانند در گرایش های مورد علاقه خود به صورت متمرکز تحصیل کنند.
کاربردهای رشته جامعه شناسی
کاربردهای رشته جامعه شناسی بسیار گسترده بوده و فارغ التحصیلان این رشته و مهارت های آنها اهمیت بسیار زیادی برای داشتن یک جامعه کاملاً سالم دارند. ضرورت رشته جامعه شناسی نه فقط در ایران بلکه در تمام کشورهای جهان به خوبی احساس می شود و مطالعات و نتایج حاصل از پژوهش های این رشته به صورت عملی در زندگی تمام افراد جامعه احساس خواهد شد. این رشته هم برای تربیت متخصصین و مدرسین با سواد در دانشگاه های کشور کاربرد دارد و هم افراد متخصص در زمینه ارائه مشاوره های مختلف در جامعه را تربیت می نماید. در نظر داشته باشید که کاربردهای رشته جامعه شناسی از جنبه های مختلف از جمله آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و البته از جنبه سازمانی و اجرایی قابل بررسی است و در تمام این موارد این رشته می تواند به عنوان یک رشته مادر در نظر گرفته شود.
درآمد رشته جامعه شناسی
نوبت به بررسی درآمد رشته جامعه شناسی در کشور می رسد. همانطور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم ردیف های شغلی مختلفی را برای فارغ التحصیلان این رشته می توان در نظر گرفت. مسلما میزان درآمد افراد در هر کدام از این ردیف های شغلی با یکدیگر متفاوت خواهد بود. بنابراین در همان نگاه اول بایستی درآمد و دانش آموختگان جامعه شناسی را به شرایط ورود آنها به بازار کار نسبت بدهیم. هر چقدر نیاز به تخصص و مهارت های مربوط به این فارغ التحصیلان بیشتر باشد حقوق بیشتری نیز برای آنها در نظر گرفته خواهد شد.
همچنین عوامل دیگری مانند میزان تجربه و یا محل خدمت از دیگر عوامل اصلی و مهم در تعیین درآمد دانش آموختگان جامعه شناسی هستند. همچنین لازم به توضیح است که با آموزش مهارت های عملی و نرم افزار های مربوط به این رشته نیز شما می توانید میزان درآمد خود را به میزان قابل توجهی در بازار کار افزایش دهید.
تخصص ها و مهارت های مربوط به جامعه شناسی نیاز اصلی زندگی در جوامع بشری امروز است و نبود هر کدام از این تخصص ها و مهارت ها می تواند تبدیل به یک نقطه ضعف بزرگ برای یک جامعه گردد. افزایش روز افزون نیاز به مهارت های رشته جامعه شناسی باعث شده تا بازار کار رشته روز به روز در شرایط بهتری قرار بگیرد.
ادامه تحصیل در رشته جامعه شناسی
همچنین لازم است و شرایط ادامه تحصیل در رشته جامعه شناسی را در دانشگاه های کشور برای شما بررسی کنیم. همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و هم در مقطع دکترا برای علاقه مندان به جامعه شناسی در دانشگاه های کشور ما وجود دارد. در ادامه شرایط ورود به این رشته در مقاطع تحصیلی بالاتر را با هم ارزیابی می کنیم.
کارشناسی ارشد جامعه شناسی
دانش آموختگان مقطع کارشناسی جامعه شناسی بلافاصله بعد از اتمام این مقطع می توانند با شرکت در آزمون کنکور کارشناسی ارشد برای ورود به مقطع ارشد در رشته جامعه شناسی اقدام نمایند. در حال حاضر دانشگاه های مختلف امکان ادامه تحصیل در مقطع ارشد در این رشته را برای علاقمندان فراهم کرده‌اند. علاوه بر این گرایش های بسیار زیادی نیز برای مقطع کارشناسی ارشد در رشته جامعه شناسی تعریف شده است که با توجه به اهداف و میزان علاقه مندی می توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. از مهم ترین گرایش های جامعه شناسی در مقطع کارشناسی ارشد می توان به جامعه شناسی، مردم شناسی، جمعیت شناسی و مواردی از این دست اشاره نمود.
دکترا جامعه شناسی
همچنین دانشجویان بر اساس نوع گرایش خود در مقطع کارشناسی ارشد می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا نیز اقدام نمایند. برای ورود به مقطع دکترا در جامعه شناسی لازم است هم در کنکور دکترا شرکت کرده و هم رزومه مناسبی از نظر علمی و تسلط بر مهارتهای جامعه شناسی فراهم آورید؛ زیرا بخش قابل توجهی از شرایط پذیرش در مقطع دکترا مربوط به مصاحبه علمی دانش آموزان توسط اساتید دانشگاه های مختلف خواهد بود.
رشته جامعه شناسی در جهان
نوبت به معرفی شرایط رشته جامعه شناسی در جهان می رسد. این رشته در تمام کشورهای جهان شرایط بسیار خوبی دارد و هر ساله علاقه‌مندان بسیار زیادی برای فارغ التحصیل شدن در این رشته وارد دانشگاه های مختلف می گردند. دقت داشته باشید که مهارت های مربوط به جامعه شناسی برای هر جامعه لازم است و نبود این مهارت ها می توانند یک نقطه ضعف بسیار بزرگ برای یک جامعه بشری باشد. به همین دلیل توجه بسیار زیادی از سوی دولت‌های جهان برای استفاده از مهارت ها و تخصص های مربوط به جامعه شناسی برای هرچه بهتر کردن شرایط زندگی جامعه بشری در نظر گرفته می شود.
برای اینکه شناخت شما نسبت به شرایط رشته جامعه شناسی در جهان بیشتر شود لازم دانستیم تا نگاهی به رتبه بندی بهترین دانشگاه های جهان در این رشته داشته باشیم. در حال حاضر طبق آخرین به روز رسانی استاندارد QS برترین دانشگاه های جهان در رشته جامعه شناسی به شرح زیر هستند:
- دانشگاه هاروارد آمریکا
- دانشگاه آکسفورد انگلستان
- دانشگاه اقتصاد لندن در انگلستان
- دانشگاه استنفورد آمریکا
- دانشگاه برکلی کالیفرنیا در آمریکا
- دانشگاه کمبریج انگلستان
- دانشگاه آمستردام هلند
- دانشگاه شیکاگو در آمریکا
- دانشگاه لس آنجلس در کالیفرنیا آمریکا
- دانشگاه کلمبیا در نیویورک در آمریکا
- دانشگاه ملی سنگاپور
- دانشگاه پرینستون آمریکا
ملاحظه می کنید که در این رتبه بندی دانشگاه ملی سنگاپور نی جایگاه بسیار خوبی را در اختیار دارد و به عنوان برترین دانشگاه آسیایی برای رشته معرفی می شود. البته دانشگاه های دیگری مانند دانشگاه پکینگ چین و دانشگاه توکیو ژاپن نیز شرایط خوبی در این رتبه بندی دارند. البته دانشگاه های ایران در این رتبه بندی جایگاهی ندارند.
همچنین لازم است تا شرایط درآمد رشته جامعه شناسی را نیز در سطح جهان برای شما مورد بررسی قرار دهیم. البته شایان ذکر است که فارغ التحصیلان برای رشته بسته به میزان مهارت ها و شرایطی که در بخش‌های قبلی به آنها اشاره کرده می‌تواند درآمد متفاوتی برای خود رقم بزنند. در حال حاضر درآمد فارغ التحصیلان این رشته در بازار کار جهانی حتی به ۱۰۰ هزار دلار در سال نیز می رسد.
قبولم تو این رشته:)
موفق باشید
با رتبه ۷۰۰ جامعه دانشگاه تهران نیاوردم منطقیه؟ منطقه ۲