معرفی رشته علوم تربیتی
رشته علوم تربیتی یکی از رشته های کنکور سراسری علوم انسانی در کشور ما است که از نظر ماهیت و اهداف یک رشته بسیار مهم و حیاتی برای هر جامعه محسوب می شود. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم تربیتی در ایران و جهان بپردازیم.
آموزش و پرورش و تربیت کودکان و نوجوانان یکی از اولین و مهمترین قدم ها برای داشتن یک جامعه ایده آل در هر کشوری است. رشته علوم تربیتی هرچند به نسبت به بسیاری از رشته های پرطرفدار چندان به محبوبیت نرسیده اما اهمیت این رشته دقیقاً برابر با اهمیت داشتن یک جامعه کاملاً سالم و با فرهنگ است.
تاریخچه رشته علوم تربیتی
رشته علوم تربیتی و به صورت کلی آموزش و ارائه خدمات آموزشی قدمت طولانی در زندگی بشر دارد. اگر بخواهیم به تاریخچه و ریشه کلمه Education بپردازیم در آثار به جا مانده از قرون وسطا نیز این کلمه برای آموزش و همچنین تربیت کودکان استفاده شده است. هرچند هر چقدر که به سال های دورتر زندگی بشر و می رسیم ارائه خدمات آموزشی و تربیت کودکان بیشتر برای شاهزاده ها و افراد ثروتمند معنی داشت اما با این حال بشر از سالهای بسیار دور به اهمیت تربیت کودکان و نوجوانان رسیده بود. البته رشته علوم تربیتی به عنوان یک رشته دانشگاهی نیز سابقه طولانی دارد و برای اولین بار در دانشگاه کلمبیا در آمریکا در سال ۱۸۸۰ ارائه شد.
در این سوال آقای نیکلاس موری باتلر (Nicolas Murray Butler) برای اولین بار این رشته را به عنوان یک رشته دانشگاهی تعریف کرد. البته بعدها با پیوستن آقای جان دیویی به هیئت علمی این دانشگاه روند آموزش و ارائه خدمات آموزشی در علوم تربیتی توسعه پیدا کرده و شرایط این رشته در دانشگاه به مراتب بهتر از گذشته شد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته علوم تربیتی
برای اینکه تعریف تخصصی رشته علوم تربیتی و تربیت را به شما ارائه کنیم سراغ یکی دو نظریه جامعه علمی در این باره می رویم. یکی از معروف ترین تعریف های ارائه شده برای تربیت و علوم تربیتی تعریف آقای دورکیم در سال ۱۹۱۱ است. طبق تعریف وی تربیت عملی است که نسل هایی که هنوز برای زندگی اجتماعی به حد بلوغ نرسیده اند، انجام می دهند و هدف از آن برانگیختن حالات جسمی و عقلانی و اخلاقی در کودک بر اساس اقتضای جامعه سیاسی و محیط اجتماعی است تا کودک برای زندگی در چنین محیطی آماده شود. همچنین اتحادیه بین المللی پرورش نیز تعریف تخصصی دیگری را برای تربیت و علوم تربیتی ارائه کرده است. طبق این تعریف تربیت عبارت از فراهم کردن زمینه رشد کامل توانایی های هر شخص به عنوان عضوی از جامعه مبتنی بر همبستگی و تعاون است.
رشته علوم تربیتی در یک نگاه
رشته علوم تربیتی یکی از زیر مجموعه های کنکور سراسری علوم انسانی است و برای ورود به این رشته شما می بایست در کنکور سراسری انسانی شرکت کنید. از نظر میزان محبوبیت این رشته نسبت به رشته های بسیار محبوبه علوم انسانی و سایر رشته ها به عنوان یک رشته متوسط محسوب می شود. معمولاً علوم تربیتی به عنوان اولویت اول و اصلی دانش آموزان بعد از پذیرش و قبولی در کنکور سراسری انتخاب نمی شود اما با این حال به دلایلی یکی از رشته های محبوب محسوب می شود. یکی از اصلی ترین دلایل اهمیت این رشته برای دانش آموزان امکان ورود سریع به بازار کار با توجه به نیاز کشور در مقوله آموزش و پرورش است. بازار کار چندان گسترده‌ای برای علوم تربیتی در کشور ما وجود ندارد اما با این حال همان رده های شغلی محدود در سطح گسترده نیاز به فارغ التحصیلان این رشته دارد که بازار کار مناسبی را برای رشته علوم تربیتی ایجاد کرده است.
رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی در دانشگاه های کشور ما در چهار سال تحصیلی ادامه پیدا می‌کند و دانشجویان می بایست در این دوره ۱۴۰ واحد درسی را پشت سر بگذرانند. فارغ التحصیلان این رشته با توجه به توانایی ها و آموزه های خود به درآمدهای مختلفی می رسند. به صورت میانگین درامد فارغ التحصیلان این رشته از جمله درآمدهای متوسط جامعه محسوب می‌شود اما روش هایی برای افزایش قابل توجه درامد فارغ التحصیلان این رشته با آموزش های خصوصی وجود دارد. برای ورود به دانشگاه های برتر ارائه دهنده رشته علوم تربیتی نیز نیاز است تا دانشجویان رتبه مناسبی در کنکور سراسری علوم انسانی کسب نمایند.
رشته علوم تربیتی در ایران
رشته علوم تربیتی در ایران نیز سابقه نسبتا طولانی داشته و سال های بسیار زیادی از طول عمر این رشته در دانشگاه های کشور ما میگذرد. جالب است بدانید که علوم تربیتی از بسیاری از رشته های فنی مهندسی و تجربی سابقه طولانی تری در کشور ما به عنوان یک رشته دانشگاهی دارد. البته دلایل بسیار زیادی را نیز میتوان برای این موضوع بیان کرد که اهمیت تربیت کودکان و دانش آموزان را می توان از اصلی ترین دلایل در نظر گرفت. علوم تربیتی به عنوان یک رشته دانشگاهی برای اولین بار در سال ۱۳۱۳ با کوشش و تلاش دکتر عیسی صدیق، دکتر اسدالله بیژن و دکتر محمدباقر هوشیار پایه گذاری و متولد شد. شایان ذکر است که دکتر اسدالله بیژن فارغ التحصیلی دکترا در رشته علوم تربیتی از دانشگاه کلمبیا آمریکا به عنوان یکی از بهترین دانشگاه های جهان برای این رشته بوده است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته علوم تربیتی
برای بررسی شرایط پذیرش در رشته علوم تربیتی در دانشگاه های کشور دو موضوع بسیار مهم را بایستی مورد بررسی قرار داد. در وهله اول باید به رقابت میان دانشجویان و دانش آموزان برای ورود به این رشته اشاره کنیم که البته با توجه به شرایط بازار کار خوب علوم تربیتی در حال حاضر یک رقابت قابل توجه محسوب می شود. قطار رتبه های بسیار بالای کنکور سراسری علوم انسانی نیز این رشته را به عنوان یکی از اولویت های برتر خود در نظر میگیرند و استقبال از آن در میانه دانش آموزان بعد از پذیرش در کنکور انسانی قابل توجه است. همچنین شرایط پذیرش در این رشته را می بایست از نظر ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه های کشور نیز مورد بررسی قرار دهیم که در این زمینه نیز شرایط برای آن مناسب است. دانشگاه های سراسری بسیار زیادی در سطح کشور و همچنین برخی از موسسات آموزشی غیر انتفاعی امکان تحصیل در این رشته را برای علاقه مندان در کشور ما فراهم کرده اند.
با حذف زیرگروه های کنکور سراسری و همچنین حذف دروس عمومی از کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی می شود. برای پذیرش و ورود به علوم تربیتی در دانشگاه های کشور شما می بایست از سد سوالات و آزمون کنکور علوم انسانی بر بیاید. بیشترین تاثیر گذاری برای ورود به رشته علوم تربیتی در کشور ما در کنکور سراسری انسانی از دروس تخصصی مربوط به این آزمون خواهد بود. ضرایب دروس تخصصی رشته علوم تربیتی را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||||
|---|---|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور انسانی | |||||
ریاضی | 6 | ||||
علوم و فنون ادبی | 7.8 | ||||
زبان عربی | 5.1 | ||||
تاریخ | 7 | ||||
جغرافیا | 6 | ||||
فلسفه و منطق | 5.1 | ||||
جامعه شناسی | 7 | ||||
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته علوم تربیتی
یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که درباره این رشته باید به بررسی آن بپردازیم دانشگاههای برتر پذیرنده آن در سطح کشور است. از جمله دانشگاه های برتر رشته علوم تربیتی در سطح کشور می توان به دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه گیلان اشاره کرد. البته جایگاه علمی تمام دانشگاه های سراسری کشور در این رشته مناسب از فارغ التحصیلان علوم تربیتی در تمام دانشگاه های سراسری می توانند به شرایط ایده آلی هم از نظر بازار کار و هم از نظر سطح دانش و مهارت ها برسند.
نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم تربیتی
بررسی شرایط پذیرش در رشته علوم تربیتی را با ارائه دو نمونه کارنامه قبولی در این رشته در دانشگاه های سراسری کشور ادامه می دهیم. با مشاهده ی نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم تربیتی شما تا حدی می توانید با شرایط و درصد های لازم برای ورود به این رشته آشنا شوید. البته شایان ذکر است که شرایط پذیرش در این رشته بنا به میزان علاقه مندی دانش آموزان و همچنین ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه های کشور ممکن است با تفاوت‌هایی در هر سال تحصیلی روبرو شود که البته این تفاوت‌ها چندان قابل توجه نخواهد بود.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
واحد های درسی رشته علوم تربیتی
نوبت به معرفی واحدهای درسی رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی در دانشگاه های کشور می رسد. لازم به توضیح است که برنامه درسی این رشته در مقطع کارشناسی هر چند سال یکبار توسط شورای عالی برنامه ریزی آموزشی کشور زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازبینی قرار گرفته و متناسب با شرایط موجود و البته نیازهای جامعه واحدهای درسی در نظر گرفته شده برای رشته نیز با تغییراتی همراه می شود. طبق قانون دانشجویان در زبان ورود به دانشگاه های کشور می بایست از آخرین به روزرسانی صورت گرفته برای برنامه های درسی یک رشته استفاده نمایند که آخرین به روز رسانی برای واحدهای درسی رشته علوم تربیتی به مورخ بیست و یکم تیرماه سال ۱۳۹۵ برمیگردد.
طبق آخرین به روزرسانی صورت گرفته شده برای واحدهای درسی علوم تربیتی طول این دوره آموزشی در دانشگاههای سراسری کشور چهار سال در نظر گرفته شده است و دانشجویان می بایست در طول ۴ سال ۸ نیمسال تحصیلی مختلف را پشت سر بگذرانند. همچنین طول هر نیمسال تحصیلی برابر با ۱۶ هفته آموزشی در نظر گرفته شده و برای هر واحد درسی در طول هفته حداقل می بایست یک ساعت آموزشی در نظر گرفته شود. تقسیم بندی مشخصی نیز برای واحدهای درسی علوم تربیتی انجام پذیرفته شده است.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته علوم تربیتی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 20 واحد | ||
دروس اصلی | 70 واحد | ||
دروس تخصصی | 18 واحد | ||
دروس اختیاری | 10 واحد | ||
مجموع | 140 واحد | ||
طبق این جدول دانشجویان دوره کارشناسی علوم تربیتی درنهایت می‌بایست ۱۴۰ واحد درسی را در طول هشت نیمسال تحصیلی پشت سر گذاشته تا بتوانند در مقطع لیسانس در این رشته فارغ التحصیل شوند.
دروس عمومی
اولین بخش از واحدهای درسی علوم تربیتی که باید به بررسی و معرفی آنها بپردازیم دروس عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته هستند. دروس عمومی اصطلاحاً به درس هایی اطلاق می شود که تاثیر چندانی روی مهارت ها و تخصص های مربوط به علوم تربیتی نداشته و بیشتر برای شناخت معرفتی دانشجویان در نظر گرفته شده اند. دروس عمومی از سوی گروه معارف و گروه عمومی تعیین شده و برای تمام رشته ها در مقطع کارشناسی به صورت مشترک ارائه می شود.
در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته علوم تربیتی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مباتی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی | 1 واحد | ||
ورزش 1 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن ۲۲ واحد دروس عمومی رشته علوم تربیتی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. ۲۲ واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، ۱۰ واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته علوم تربیتی در دوره کارشناسی پیوسته ۲۲ واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته علوم تربیتی
دومین گروه از واحد های درسی رشته علوم تربیتی دروس پایه در نظر گرفته شده برای این رشته هستند. دروس پایه به آن دسته از دروسی اطلاق می شود که زمینه‌ساز اولیه برای ایجاد مهارت ها و تخصص های مربوط به علوم تربیتی بوده و به نوعی ذهن دانشجویان را برای ورود به این رشته و کسب مهارتهای مربوط به آن آماده می نمایند. از این جهت از همان ترم های نخست دانشجویان می بایست برای اخذ واحدهای دروس پایه اقدام کرده و به مرور و تا چهار نیمسال تحصیلی اول تمام این واحدها را پشت سر بگذرانند. در مجموع ۲۰ واحد درسی به عنوان دروس پایه برای دانشجویان علوم تربیتی در نظر گرفته شده است که تمام این واحد ها اهمیت خاص خود را دارند. جامعه شناسی آموزش و پرورش، مبانی و اصول تعلیم و تربیت، تربیت اخلاقی و آموزش و پرورش پیش دبستانی، دبستان و متوسطه در ایران از جمله اصلی ترین دروس پایه برای دانشجویان علوم تربیتی محسوب می شوند.
در جدول زیر می توانید دروس پایه رشته علوم تربیتی را همراه با تعداد واحد های هر کدام از این درسها را مشاهده نمایید:
| دروس پایه رشته علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | سیر تحول تعلیم و تربیت در ایران قبل و بعد از اسلام | 2 |
| 2 | مبانی و اصول تعلیم و تربیت | 2 |
| 3 | مکتب های فلسفی و نظریه های تربیتی | 2 |
| 4 | جامعه شناسی آموزش و پرورش | 2 |
| 5 | آموزش و پرورش پیش دبستانی، دبستان و متوسطه در ایران | 2 |
| 6 | آرای تربیتی اندیشمندان اسلام | 2 |
| 7 | تعلیم و تربیت اسلامی | 2 |
| 8 | تربیت اخلاقی | 2 |
| 9 | آموزه های تربیتی آیات قرآن | 2 |
| 10 | خانواده در اسلام | 2 |
| مجموع واحدها | 20 واحد | |
دروس اصلی رشته علوم تربیتی
دروس اصلی تنه اصلی و پایه مهم آموزش مهارت ها و تخصص های مربوط به رشته علوم تربیتی بوده و بخش اعظم واحدهای درسی این رشته را نیز در مقطع کارشناسی به خود اختصاص می‌دهند. در مجموع ۷۰ واحد درسی به عنوان دروس اصلی علوم تربیتی از سوی شورای عالی برنامه‌ریزی کشور در نظر گرفته شده که تمام این واحدها اهمیت خاص خود را داشته و می بایست از همان ترم های نخست برای عقد و پشت سر گذاشتن آنها اقدام شود. در جدول زیر می توانید ۷۰ واحد درسی مختلف در نظر گرفته شده به عنوان دروس اصلی علوم تربیتی را مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | الگوها و روش های تدریس | 3 |
| 2 | روانشناسی عمومی | 2 |
| 3 | مدیریت عمومی | 2 |
| 4 | روانشناسی تربیتی | 2 |
| 5 | روانشناسی رشد | 2 |
| 6 | مبانی و اصول مدیریت آموزشی | 2 |
| 7 | مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی | 2 |
| 8 | مبانی و اصول برنامه ریزی درسی | 2 |
| 9 | روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه | 2 |
| 10 | آمار توصیفی | 2 |
| 11 | آمار استنباطی | 2 |
| 12 | مقدمات روشهای تحقیق کمی و کیفی | 3 |
| 13 | سنجش و اندازه گیری | 2 |
| 14 | تکنولوژی آموزشی | 2 |
| 15 | طراحی آموزشی | 2 |
| 16 | اخالق حرفه ای در تعلیم و تربیت | 2 |
| 17 | مبانی راهنمایی و مشاوره | 2 |
| 18 | ارزشیابی آموزشی | 2 |
| 19 | متون تخصصی | 2 |
| 20 | نظارت و راهنمایی آموزشی | 2 |
| 21 | آموزش تفکر به کودکان و نوجوانان | 2 |
| 22 | کاربرد رایانه در تعلیم و تربیت | 2 |
| 23 | آشنایی با کتابخانه و مهارت های سواد اطلاعاتی | 2 |
| 24 | تدوین و نگارش متون و گزارشهای علمی | 2 |
| 25 | سازمانها و قوانین آموزش و پرورش | 2 |
| 26 | آموزش و پرورش تطبیقی | 2 |
| 27 | مشاوره تحصیلی و شغلی | 2 |
| 28 | تولید محتوای الکترونیکی | 2 |
| 29 | رواشناسی سلامت | 2 |
| 30 | اخلاق های رفتاری و هیجانی | 2 |
| 31 | منطق | 2 |
| 32 | تربیت رسانه ای | 2 |
| 33 | ارتباط انسانی | 2 |
| 34 | پروژه | 2 |
| مجموع واحدها | 70 واحد | |
دروس تخصصی رشته علوم تربیتی
دروس تخصصی رشته علوم تربیتی تشکیل دهنده اصلی ترین درسها برای ایجاد مهارت های کاملاً حرفه ای برای دانشجویان این رشته هستند. در این دروس مهارت ها و تخصص های لازم برای ورود به بازار کار برای دانشجویان تکمیل می شود آنها میتوانند به صورت کاملاً حرفه ای نیازمندی های لازم برای ارائه خدمات در علوم تربیتی را بیاموزند. لازم به توضیح است که دروس تخصصی در نظر گرفته شده برای هر یک از گرایش های علوم تربیتی با یکدیگر متفاوت است و دانشجویان بسته به اینکه کدام گرایش را در مقطع کارشناسی انتخاب کرده باشند، می بایست دروس تخصصی مربوط به آن گرایش را نیز برای اخذ انتخاب کنند. در مجموع برای هر کدام از گرایش های در نظر گرفته شده برای علوم تربیتی ۱۸ واحد تخصصی در نظر گرفته شده است که در ادامه این واحدها را برای تمام گرایش های رشته معرفی می کنیم.
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی گرایش تکنولوژی آموزشی در رشته علوم تربیتی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی گرایش تکنولوژی آموزشی رشته علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | تولید فیلم های آموزشی | 2 |
| 2 | تولید برنامه های رادیویی و تلویزیونی | 2 |
| 3 | اصول عکاسی و فیلمبرداری | 2 |
| 4 | طراحی پیام و مواد آموزشی | 2 |
| 5 | آموزش از دور | 2 |
| 6 | مبانی چند رسانه آموزشی | 2 |
| 7 | آشنایی با برنامه نویسی کامپیوتر | 2 |
| 8 | متون تخصصی علوم تربیتی | 2 |
| 9 | کارورزی | 2 |
| مجموع واحدها | 18 واحد | |
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی در علوم تربیتی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اصول حسابداری | 2 |
| 2 | اقتصاد تعلیم و تربیت | 2 |
| 3 | برنامه ریزی درسی دوره تحصیلی متوسطه | 2 |
| 4 | رفتار سازمانی و روابط انسانی در سازمان های آموزشی | 2 |
| 5 | آموزش در سازمان ها | 2 |
| 6 | مبانی مدیریت اسلامی | 2 |
| 7 | کارآفرینی آموزشی | 2 |
| 8 | متون تخصصی علوم تربیتی | 2 |
| 9 | کارورزی | 2 |
| مجموع واحدها | 18 واحد | |
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه در علوم تربیتی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | آشنایی با آزمونهای روانشناختی | 2 |
| 2 | روش های مشاوره با دانش آموزان با نیازهای ویژه | 2 |
| 3 | ناتوانی های یادگیری | 2 |
| 4 | روانشناسی و آموزش کودکان با آسیب شنوایی | 2 |
| 5 | روانشناسی و آموزش کودکان با آسیب بینایی | 2 |
| 6 | روانشناسی وآموزش کودکان ناتوانی هوشی | 2 |
| 7 | روانشناسی و آموزش کودکان تیزهوش و خلاق | 2 |
| 8 | مددکاری اجتماعی | 2 |
| 9 | متون تخصصی علوم تربیتی | 2 |
| مجموع واحدها | 18 واحد | |
در جدول زیر می توانید دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان در علوم تربیتی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان در علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی | 2 |
| 2 | آموزش هنر | 2 |
| 3 | روش تدریس ریاضیات | 2 |
| 4 | روش تدریس فارسی و آموزش کودکان دو زبانه | 2 |
| 5 | روانشناسی بازی | 2 |
| 6 | بهداشت و تغذیه مادر و کودک | 2 |
| 7 | برنامه ریزی درسی دوره های تحصیلی پیش دبستانی و دبستان | 2 |
| 8 | متون تخصصی علوم تربیتی | 2 |
| 9 | کارورزی | 2 |
| مجموع واحدها | 18 واحد | |
دروس اختیاری رشته علوم تربیتی
در نهایت و در انتهای مقطع کارشناسی لازم است تا دانشجویان ۳ واحد درسی به عنوان کارورزی اجتماعی را نیز به صش
آخرین بسته آموزشی واحدهای درسی علوم تربیتی دروس اختیاری در نظر گرفته شده هستند. در مجموع ۱۱ درس مختلف هر یک به ارزش ۲ واحد و در مجموع ۲۲ واحد به عنوان دروس اختیاری برای علوم تربیتی در نظر گرفته شده که دانشجویان می بایست حداقل ۱۰ واحد از این دروس را به صورت الزامی انتخاب کرده و آنها را پاس کنند. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری علوم تربیتی را مشاهده کنید:ورت عملی اخذ کرده و پشت سر بگذرانند. طبق قوانین ارائه درس کارورزی اجتماعی حتماً باید در ترم آخر 8 نیمسال تحصیلی انجام پذیرد.
| دروس اختیاری رشته علوم تربیتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مسائل آموزش و پرورش | 2 |
| 2 | روانشناسی شخصیت | 2 |
| 3 | روان شناسی تفاوت های فردی | 2 |
| 4 | کلیات فلسفه | 2 |
| 5 | ادبیات کودکان | 2 |
| 6 | قصه گویی و نمایش خالق | 2 |
| 7 | روانشناسی یادگیری | 2 |
| 8 | آشنایی با آزمون های روانشناختی | 2 |
| 9 | بهداشت و ایمنی مدارس | 2 |
| 10 | روانشناسی اجتماعی | 2 |
| 11 | روانشناسي اصلاح رفتار | 2 |
| 12 | مبانی امور مالی و تنظیم بودجه در آموزش و پرورش | 2 |
| مجموع واحدها | 24 واحد | |
البته لازم به توضیح است که برای انتخاب دروس اختیاری، دانشجویان می بایست به قوانین خاصی نیز دقت داشته باشند. در وهله اول قوانین دانشگاه مورد نظر برای منظور اهمیت خواهد داشت. زیرا تمام دروس اختیاری در تمام دانشگاه های ارائه نمی‌شود و از این جهت قوانین دانشگاه برای ارائه این دروس اهمیت پیدا می‌کند. از این گذشته دانشجویان می بایست بر اساس گرایش مورد نظر خود در مقطع کارشناسی و مقاطع بالاتر و همچنین با توجه به اهداف خود برای ورود به بازار کار اقدام به انتخاب دروس اختیاری برای خود نمایند تا انتخاب این دو روز کاملا هدفمند و برنامه ریزی شده باشد.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته علوم تربیتی
بازار کار رشته علوم تربیتی در کشور ما در وضعیت نسبتا خوبی قرار گرفته و فارغ التحصیلان این رشته به دلیل کمبود نیرو های آموزشی در بخش های مختلف به راحتی میتوانند بلافاصله بعد از اتمام دوره تحصیلی خود وارد بازار کار شوند. البته شایان ذکر است که ورود به رده های شغلی مختلف در این رشته نیاز به داشتن مهارت ها و تخصص های عملی نیز دارد که دانشجو می بایست در زمان تحصیل و یا بعد از اتمام دوره تحصیلی چنین شرایطی را برای خود ایجاد کرده و رزومه مناسبی را برای خود به وجود آورند.
داشتن تجربه در شغل های آموزشی اهمیت بسیار زیادی دارد و باعث می شود تا معلمان و آموزگاران بتوانند به راحتی در شرایط مختلف مدیریت مناسبی روی دانش‌آموزان و دانشجویان داشته باشند. رسیدن به چنین شرایطی نیاز به کسب مهارت های عملی در این رشته خواهد داشت. در این شرایط ورود فارغ التحصیلان علوم تربیتی به بازار کار بسیار ساده تر خواهد شد و این عزیزان می توانند حتی مسیر سریع تر و بهتری را برای پیشرفت خود نیز طی کنند. همچنین شایان ذکر است که علاوه بر آموزش در نهادهای مربوط به آموزش و پرورش امکان حضور در برخی از سازمان های دولتی و اداری برای ارائه خدمات آموزشی در موضوعات مختلف نیز برای فارغ التحصیلان این رشته وجود خواهد داشت که باعث شده تا بازار کار آن گسترده تر شود. برای اینکه شناخت شما نسبت به بازار کار رشته علوم تربیتی کامل شود لازم دانستیم تا برخی از رده ها و جایگاه های شغلی مناسب به برای این رشته را نیز برای شما تعریف کنیم که به شرح زیر هستند:
- معلم مقطع ابتدایی تا دبیرستان در مدارس دولتی و خصوصی
- مربی مهد کودک و حضور در مراکز پیش دبستانی برای ارائه آموزش
- حضور در مراکز خصوصی و دولتی ارائه خدمات آموزشی به افراد با وضعیت استثنایی و نیازهای خاص
- کار در کتابخانه ها و مراکز فرهنگی مختلف
همچنین لازم به توضیح است که فارغ التحصیلان این رشته می توانند با افزایش مهارت ها و همچنین ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر کارشناسی ارشد و دکترا حتی برای کسب و کارهایی مانند تاسیس مدارس خصوصی و مراکز پیش دبستانی و نهاد هایی از این دست نیز اقدام نمایند. همچنین در مراکز دولتی فرهنگی و نهادهای مرتبط به آموزش و پرورش و میراث فرهنگی نیز جایگاه های شغلی مختلفی برای فارغ التحصیلان این رشته تعریف شده است.
گرایش های رشته علوم تربیتی
در اکثر مواقع در دوره کارشناسی گرایش خاصی برای رشته ها در نظر گرفته می‌شود و معمولاً تمام رشته ها در مقطع کارشناسی بدون گرایش در دانشگاه های کشور ارائه می شوند. در این بین استثنائات نیز وجود دارد که علوم تربیتی از جمله این استثنائات است و برای مقطع کارشناسی علوم تربیتی چهار گرایش در نظر گرفته شده است که هر کدام از این گرایش ها آموزش ها و مهارت های خاص خود را دنبال می نمایند. چهار گرایش اصلی علوم تربیتی در مقطع کارشناسی به شرح زیر هستند:
- تکنولوژی آموزشی
- مدیریت و برنامه ریزی آموزشی
- آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه
- آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستان
کاربردهای رشته علوم تربیتی
نکته بعدی که درباره این رشته باید به بررسی آن بپردازیم کاربردهای علوم تربیتی در ایران است. کاربرد های رشته علوم تربیتی را می توان در دو بخش مختلف مورد بررسی قرار داد. در وهله اول باید اشاره داشته باشیم که این رشته می تواند تاثیر بسیار زیادی روی تربیت آموزگاران ماهر و خبره برای بخشهای مختلف آموزش کشور باشد. همانطور که حتماً می‌دانید آموزش یکی از مهمترین و اساسی‌ترین پایه‌های پیشرفت در هر جامعه محسوب می شود و در صورتی که آموزگاران و معلمان از نظر کیفیت آموزش و مهارت های تخصصی لازم در شرایط خوبی قرار نداشته باشند احتمالاً جامعه مورد نظر نیز با مشکلات بسیار عدیده‌ای روبرو خواهد شد. به همین دلیل است که علوم تربیتی تبدیل به یکی از رشته‌های بسیار مهم نه فقط در ایران بلکه در تمام کشور های جهان شده است.
علاوه بر تربیت افراد ماهر و متخصص برای ارائه خدمات آموزشی در بخش ها و نهادهای مختلف، این رشته اهمیت بسیار زیادی برای توسعه و بستر سازی پیشرفت های آینده در هر کشور و جامعه نیز دارد. دقت داشته باشید که معلمان آینده سازان هر کشوری را تربیت می نمایند و این رشته در حال تربیت معلمانی است که قرار است در چنین جایگاهی قرار بگیرند. از این نظر علوم تربیتی را میتوان یک رشته موثر در تمام بخش های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی حاکم بر کشور دانست.
درآمد رشته علوم تربیتی
درآمد رشته علوم تربیتی بسته به شرایط فارغ التحصیلان این رشته متفاوت خواهد بود. به صورت کلی این فقط در علوم تربیتی بر که در سایر رشته ها میزان تجربیات و تخصص های فارغ التحصیلان می تواند تاثیر بسیار زیادی روی درآمد آنها در بازار کار داشته باشد. البته فاکتورهای دیگری هم هستند که درآمد رشته علوم تربیتی را تحت تاثیر قرار می دهند که از جمله مهمترین آنها می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- رده و جایگاه شغلی یکی از مهم ترین فاکتور ها در تعیین میزان درآمد فارغ التحصیلان این رشته است.
- نوع شغل و مهارت های لازم برای آن می تواند یکی دیگر از فاکتورهای مهم در این امر باشد.
- تخصص ها و مهارت هایی که در دانشگاه با آنها پرداخت نمی شود یکی از مهمترین فاکتورها برای افزایش درآمد فارغ التحصیلان این رشته است.
با توجه به تمامی نکات و موارد باعث متذکر شویم که میزان درآمد فارغ التحصیلان علوم تربیتی از متوسط به بالا است. فارغ التحصیلان می توانند با ایجاد کسب و کارهای مختلف مرتبط با این رشته و همچنین استفاده از پتانسیل کار خصوصی درآمد قابل توجهی برای خود رقم بزنند اما این مهم به انگیزه و پشتکار این عزیزان بستگی خواهد داشت.
داشتن مهارت و تخصص در هر رشته ای می تواند جامعه ای پویا، امن، متعالی و رو به رشد را برای هر کشوری به دنبال داشته باشد. رشته علوم تربیتی می تواند بستری عالی برای پرورش چنین نیروهایی در هر کشوری باشد.
ادامه تحصیل در رشته علوم تربیتی
نکته بعدی که درباره علوم تربیتی بایستی به بررسی آن بپردازیم شرایط ادامه تحصیل در این رشته در دانشگاه های کشور است. شرایط آموزش و پرورش در کشور ما به گونه پیشرفت که معمولاً دانشجویان علاقه دارند تا رشته مورد نظر خود را در مقاطع تحصیلی بالاتر از جمله کارشناسی ارشد و دکترا نیز ادامه داده و با حداکثر شرایط تحصیلی وارد بازار کار شوند. مزیت هایی مانند بازار کار بهتر و همچنین حقوق بالاتر و البته نبودن شغل مناسب برای مقاطع تحصیلی پایین تر باعث شده تا ادامه تحصیل تبدیل به یک اولویت بسیار مهم برای دانشجویان در دانشگاه های سراسری شود. از این رو تصمیم گرفتیم تا در این بخش شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم تربیتی را نیز برای شما مورد بررسی قرار دهیم.
کارشناسی ارشد علوم تربیتی
امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد علوم تربیتی برای علاقمندان در گرایش های مختلفی وجود دارد. علاقه مندان به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد می توانند در دانشگاه های مختلفی نیز برای این منظور اقدام کرده و با مقطع کارشناسی ارشد تحصیلات خود را به اتمام برسانند و شرایط بهتری در بازار کار برای خود ایجاد کنند. از جمله مهم ترین و جذاب ترین گرایش های علوم تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامه ریزی آموزشی
- برنامه ریزی درسی
- تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش
- مدیریت آموزشی
- آموزش و بهسازی منابع انسانی
- آموزش بزرگسالان
- تحقیقات آموزشی
- تکنولوژی آموزشی
- آموزش و پرورش ابتدایی
- مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی
دکترا علوم تربیتی
همچنین شرایط لازم برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا نیز برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد علوم تربیتی در دانشگاه های کشور ما فراهم آمده است. البته لازم به توضیح است که تمام گرایش های تعریف شده در مقطع کارشناسی ارشد در مقطع دکترا دنبال نمی شوند اما بسیاری از این گرایش ها که در بالا به آنها اشاره کردیم در مقطع دکترا نیز به صورت تخصصی در نظر گرفته شده و وجود دارند. علاقه مندان بعد از اتمام مقطع کارشناسی ارشد می بایست در آزمون ورودی دکتری شرکت کرده و همچنین در مصاحبه علمی دانشگاه های مختلف نیز حضور پیدا نموده تا شرایط قبولی در مقطع دکترا را برای خود ایجاد نمایند.
رشته علوم تربیتی در جهان
جالب است بدانید که رشته علوم تربیتی در جهان نیز یکی از رشته های مورد علاقه و محبوب محسوب می شود. کشورهای توسعه پیدا کرده علاقه بسیار زیادی به این رشته داشته و امکانات و زیرساخت های بسیار عالی و مناسب ایران نیز برای دانشجویان این رشته فراهم می نمایند زیرا آموزش و پرورش یکی از اصلی ترین و مهمترین دغدغه ها برای هر جامعه محسوب می شود. علاقه مندان به تحصیل در رشته علوم تربیتی در بهترین دانشگاه های جهان می بایست رزومه مناسبی را برای خود ایجاد کرده و حتماً با شرکت در یکی از انواع آزمون های زبان انگلیسی به مهارت های لازم در این زبان نیز برسند تا شرایط برای پذیرش آنها در دانشگاه های خارجی فراهم شود.
علاقه مندان به تحصیل در علوم تربیتی در بهترین دانشگاه های جهان احتمالاً به دنبال انتخاب بهترین گزینه ها برای خود هستند. طبق آخرین بروزرسانی انجام گرفته در استاندارد QS در حال حاضر ۱۰ دانشگاه زیر در رده بندی بهترین دانشگاه ها برای رشته علوم تربیتی محسوب می شوند:
- دانشگاه UCL لندن
- دانشگاه هاروارد آمریکا
- دانشگاه آکسفورد انگلستان
- دانشگاه تورنتو کانادا
- دانشگاه استنفورد آمریکا
- دانشگاه کمبریج انگلستان
- دانشگاه برکلی در کالیفرنیا آمریکا
- دانشگاه هنگ کنگ
- دانشگاه کلمبیا در آمریکا
- دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس
همچنین همانطور که ملاحظه کردید در میان دانشگاه های آسیایی دانشگاه هوم کنگ با قرار گرفتن در رده هشتم بهترین دانشگاه های جهان برای رشته علوم تربیتی برترین دانشگاه آسیایی برای این رشته محسوب می‌شود و بعد از آن نیز دانشگاه نانیانگ سنگاپور با قرار گرفتن در رتبه ۱۱ دومین دانشگاه آسیایی برای این رشته در نظر گرفته می شود. متاسفانه دانشگاه های ایران در این رده بندی جایگاهی نداشته و رتبه علمی آنها هنوز وارد رتبه بندی این استاندارد نشده است.
از نظر میزان حقوق و درآمد نیز شرایط خوبی برای فارغ التحصیلان این رشته در کشور های مختلف در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال اگر بعد از اتمام دوره تحصیل وارد بازار کار آموزش ابتدایی شوید می توانید در حدود ۷۲ هزار دلار در سال درآمد داشته باشید. البته این میزان درآمد بسته به مهارت ها و همچنین تجربه افراد متفاوت خواهد بود و ممکن است کمی بالاتر و پایین تر باشد. سایر شغل های تعریف شده برای رشته نیز درآمد های خاص خود را دارند و در صورت ورود به آنها امکان رسیدن به درآمدهای بیشتر نیز برای فارغ التحصیلان رشته وجود خواهد داشت.
