معرفی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی عمدتاً بر دانش و فناوری تبدیل مواد خام کشاورزی، دامی و دریایی به محصولات با ارزش افزوده بالا و همچنین شرایط نگهداری و بسته بندی تمرکز دارد. مهندسی غذا کاربرد اصول مهندسی برای ذخیره سازی، پردازش و توزیع مواد غذایی و محصولات زیستی آنهاست. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایران و جهان بپردازیم.
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی از مهارت های خود برای طراحی فرآیندهای غذایی پایدار و سازگار با محیط زیست برای تولید محصولات غذایی ایمن، خوشمزه، سالم و راحت استفاده می کنند. همانطور که آگاهی مصرف کننده و تقاضا برای عرضه ایمن و فراوان مواد غذایی افزایش یافته است، نیاز به مهندسان مواد غذایی بیشتر نیز افزایش یافته است.
تاریخچه رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
تاریخچه رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی قدمتی بسیار طولانی دارد. تاریخ علم غذا از زمانی شروع شد که انسان ها از کوچ نشینی به کشاورز تبدیل شدند. این منجر به اعمالی مانند پرورش میوه، اهلی کردن گاو و کشاورزی شد که به اجداد ما کمک کرد تا در روزهای سخت زنده بمانند. رشد جمعیت انسانی و پیشرفت تمدن به دلیل نیاز به ماندگاری بیشتر منجر به تولید اولین غذاهای فرآوری شده شد. مردم نیاز داشتند که مواد غذایی را ذخیره کنند و همین امر به ایمن تر شدن غذا شکل تازه ای بخشید. اشکال اولیه غذاهای فرآوری شده مانند نان، به دلیل ماندگاری طولانی تر اهمیت داشتند. با گسترش تولید مواد غذایی، ایمنی مواد غذایی کلیدی برای جلوگیری از بیماری های گسترده در میان جمعیت بود. ما امروز خوش شانس هستیم که یک منبع غذایی نسبتاً مطمئن داریم، زیرا از نظر تاریخی فقط خانواده های سلطنتی به مواد غذایی با کیفیت بالا دسترسی داشتند.
مهندسی غذا (FE) در دانشگاه در دهه 1950 به عنوان یک رشته مرتبط با تولید مواد غذایی ظهور کرد. تمرکز اصلی FE “پیشبرد اجرای پردازش صنعتی کارآمد در تبدیل مواد خام با منشاء بیولوژیکی به اشکال خوراکی” بود. چندین دانشگاه در سرتاسر جهان با ظهور همزمان برنامه‌ها، دوره‌ها و مدارک دانشگاهی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، و همچنین کتاب‌های درسی، کنفرانس‌ها و مجلات تخصصی در این زمینه، تحقیق و آموزش را در FE آغاز کردند. آموزش FE به موضوع اجباری بحث در کنفرانس‌هایی مانند ICEF (کنگره بین‌المللی مهندسی و غذا)، CIBIA (کنگره مهندسی غذا آمریکا ایبرو) و… تبدیل شد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
علوم و مهندسی صنایع غذایی رشته‌ای علمی، دانشگاهی و حرفه‌ای است که اصول مهندسی، علوم و ریاضیات را در تولید و عملیات مواد غذایی از جمله پردازش، تولید، جابجایی، ذخیره‌سازی، حفاظت، کنترل، بسته‌بندی و توزیع محصولات غذایی تفسیر و اعمال می‌کند.
به عبارتی به مجموعه علوم و فنونی که به منظور نگهداری، تبدیل و حفظ کیفیت فیزیکی، شیمایی و بیولوژیکی محصولات غذایی با منشا گیاهی، دامی و دریایی گرفته می شود علوم و مهندسی صنایع غذایی اطلاق می شود. هدف از ارائه برنامه آموزشی دوره کارشناسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی، تربیت نیروی انسانی متخصصی مورد نیاز کشور برای اداره و توسعه واحدهای صنایع غذایی و نظارت بر مراکز کنترل مواد غذایی، با توجه به اولویت های مورد نظر است.
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در یک نگاه
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی زیر مجموعه کنکور سراسری ریاضی فیزیک و علوم تجربی است. برای ورود به این رشته باید در کنکور سراسری رتبه لازم را کسب کنید. ظرفیت پذیرش برای ورود رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی به تعداد رقبا و ظرفیت پذیرش دانشگاه بستگی دارد. معمولا هر ساله تعداد متقاضیان تقریبا بالایی برای ورود به این رشته با همدیگر به رقابت می پردازند. از طرف دیگر ظرفیت پذیرش برای این رشته بالا بوده و دانشگاه امکانات تحصیلی لازم را برای دانشجویان فراهم کردند. بازار کار رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایران به طور کلی متناسب است و می‌توان با افزایش مهارتهای علمی و عملی به جایگاه شغلی خوب با درآمد ویژه دست پیدا کرد. درآمد رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی بسته به جایگاه شغلی متغیر است؛ اما به صورت کلی می توان درآمد متوسط و رو به بالایی را برای این رشته متصور شد. طول مقطع کارشناسی این رشته چهار سال است که در هشت نیمسال تحصیلی به صورت ترمی به طول می انجامد.
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایران
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایران در ایران بسیار حائز اهمیت است. به دلیل اهمیت حیاتی ایمنی در صنایع غذایی، امروزه این صنایع همانند بسیاری از صنایع دیگر باید قادر باشند تا مسیر پیچیده و سختی را برای ارضا تنوع طلبی مصرف کنندگان و همچنین رقابت بازار دینامیک صنعتی و صادرات طی نماید. در جهان امروزه استفاده از مجموع آخرین دانش ها و یافته های بشری و بهینه سازی آن ها افزایش راندمان و بهره وری را در این صنعت به ارمغان آورده است. این روش ها باعث شده تا فرایندهای صنایع غذایی ویژگی های ممتاری مانند بهبود کیفیت، کاهش مصرف انرژی، افزایش راندمان و بهره وری را به دست آورند. در کشور ایران نیز برای توسعه و دستیابی به چنین ویژگی هایی باید از متخصصین این امر کمک گرفت. زیرا این چشم اندازها نیاز به آموزش مهندسی صحیح و همچنین آموزش اساسی در شیمی و علوم غذایی دارد.
با توجه به اینکه امنیت غذایی جزو مهمترین اهرمهای استراتژی ملی برای استقلال و خودکفایی کشور است، استفاده بهینه از مواد غذایی و کاهش ضایعات آن ها و مدیریت صحیح بر منابع آن و نیز استفاده از علوم و فنون روز به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر نگهداری مواد غذایی نیازمند نیروهای متخصص و کارآزموده در این زمینه می باشد. بدیهی است نیل به این هدف مهم جز با در اختیار داشتن نیروی انسانی متخصص امکان پذیر نخواهد بود. لذا ضروری است تا متخصصینی تربیت شوند که بتوانند در امور مربوط به مدیریت، برنامه ریزی، نظارت، آموزش و تحقیق در امور فوق خدمت نمایند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
در این بخش قرار است شرایط پذیرش در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی را با همدیگر مرور کنیم. جهت بررسی شرایط پذیرش باید دو جنبه مهم یعنی تعداد رقبا و ظرفیت پذیرش دانشگاه ها را در نظر گرفت. در وهله اول تعداد رقبایی که برای ورود به رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در کنکور سراسری با همدیگر به رقابت می پردازند، به طور معمول متوسط و رو به بالا است. هر ساله دانش آموزان زیادی برای ورود به این رشته تلاش کرده و برای کسب رتبه بالا با رقیبان خود رقابت می کنند. در جنبه دوم ظرفیت پذیرش دانشگاهها و همچنین تعداد دانشگاههای پذیرنده را باید مورد نظر داشت. تعداد دانشگاه های سراسری زیادی هر ساله اقدام به پذیرش دانشجویان علوم و مهندسی صنایع غذایی کرده و شرایط لازم را برای ادامه تحصیل آنان فراهم می کنند. البته ناگفته نماند که شرایط پذیرش برای این رشته هر سال با سالهای قبل متفاوت است؛ زیرا تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و اعمال سهمیه های متفاوت هر ساله شرایط متفاوتی را به خود می گیرد. با این حال آشنایی با وضعیت پذیرش می تواند شما را تا حدی نسبت به برنامه ریزی صحیح جهت کسب رتبه لازم در کنکور سراسری آماده نماید.
با توجه به حذف زیرگروه های کنکور سراسری و همچنین حذف دروس عمومی این آزمون تنها شامل دروس تخصصی است. بنابراین برای پذیرش در رشته مورد نظر باید به دروس تخصصی پاسخ دهید. دروس تخصصی هر کدام ضریب مشخصی داشته که تاثیرگذاری خود را روی رتبه می گذارند. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی را به صورت کامل مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همانطور که در جدول بالا مشاهده می کنید، دروس شیمی و زیست در کنکور تجربی و ریاضی و فیزیک در کنکور سراسرس ریاضی و فیزیک از اهمیت بسیار ویژه ای قائل هستند، زیرا ضرایب این درست بالا است. بنابراین شما باید موجود بر روی این دبیرستان خود داشته باشید.
البته ناگفته نماند که آزمون های آزمایشی برگزار شده شرایط مناسبی را برای شما در روز کنکور سراسری ایجاد می کند. شرکت در این آزمون های آزمایشی باعث محک سرعت تست زنی، دقت در پاسخگویی و سنجش دانش شما می شود. از طرف دیگر سوالات آزمون های آزمایشی معمولاً سوالات کنکور سراسری شباهت زیادی دارد.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
بسیاری از دانش آموزان بعد از اعلام رتبه به دنبال انتخاب دانشگاه های برتر برای رشته مورد نظر خود هستند؛ از این رو ما در این بخش به معرفی دانشگاه های برتر رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی می پردازیم. البته توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های کشور از نظر کیفیت آموزشی و سطح علمی در جایگاه قابل قبولی قرار داشته و فارغ التحصیلان آنان می توانند در بازار کار به جایگاه های شغلی خوب با درآمد مناسب دست پیدا کنند. اما با این حال برخی از دانشگاه های شاخص و برتر رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی شامل دانشگاه های تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه شیراز، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه فردوسی مشهد است.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
جهت آگاهی بیشتر از شرایط پذیرش و نحوه قبولی در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی را مورد بررسی قرار دادیم. توجه داشته باشید که شرایط پذیرش ازجمله تراز، درصد در رتبه قبولی هرساله شرایط متفاوتی را به خود می گیرد؛ زیرا تعداد رقبا و ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و همچنین اعمال سهمیه های مختلف در هر سال متفاوت است. برای مثال ممکن است شما در کنکور سال آینده نتوانید با این تراز و رتبه در رشته مورد نظر خود قبول شوید. اما با این حال آگاهی از تراز و رتبه های دانش آموزان در کنکورهای سال قبل می تواند به شما دید کلی جهت برنامه‌ریزی کنکور سراسری ارائه دهد.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند. رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی نیز در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
با توجه به اینکه آشنایی با واحدهای درسی هر رشته بسیار حائز اهمیت است، بنابراین در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی را با همدیگر مورد بررسی قرار دهیم. برخی از دانشجویان بعد از ورود به رشته مورد نظر به دلیل عدم علاقه به واحدهای درسی، از آن رشته صرف نظر کرده اند. به همین دلیل بهتر است قبل از ورود به رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی با دروسی که قرار است مطالعه کنید آشنا شوید.
واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی هر چند سال یکبار توسط شورای عالی برنامه ریزی نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد. این بازنگری به دلیل تطبیق واحد های درسی با شرایط و نیاز جامعه و مطابقت با واحدهای درسی در حال اجرا در دانشگاه های برتر جهان می باشد. البته در بازنگری ها شاهد تغییرات جزئی در واحد های درسی و سرفصل های دروس خواهیم بود.
واحد های درسی دوره کارشناسی علوم و مهندسی صنایع غذایی شامل ۱۴۰ واحد که در چهار بسته دروس شامل دروس عمومی؛ دروس علوم پایه، دروس تخصصی و دروس اختیاری است. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 32 واحد | ||
دروس تخصصی | 77 واحد | ||
دروس اختیاری | 9 واحد | ||
جمع | 140 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی و مولکولی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
اولین بسته از دروس رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی مربوط به دروس عمومی است. دروس عمومی زیر نظر گروه معارف و گروه عمومی دانشگاه ارائه می شود. هدف ارائه این بسته از واحدهای درسی افزایش معرفت شناختی در ابعاد زندگی و همچنین افزایش شناخت فرهنگ و تاریخ کشور است. به صورت کلی دروس عمومی تاثیری در مهارتهای تخصصی تئوری و عملی رشته نداشته و هدف آن ارائه جنبه های عمومی از یک سبک زندگی است. این دروس معمولا به صورت مشترک در بین رشته ها ارائه شده و دانشجویان ملزم به سپری کردن تعداد واحدهای درسی مشخص هستند. معمولاً دروس عمومی به صورت کلاس مشترک با سایر رشته ها برگزار می شود. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته علوم ومهندسی صنایع غذایی را مشاهده کنید:
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
دسته دوم از واحدهای درسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی مربوط به دروس پایه است. دروس پایه شاکله اصلی واحدهای درسی هر رشته را تشکیل می‌دهند. در واقع این دروس پایه بوده که ذهنیت دانشجویان را برای درک مفاهیم دروس تخصصی آماده می کند. این دروس به مانند پلی بین دروس دوره دبیرستان و مقطع کارشناسی است که سبب تقویت بنیه علمی دانشجویان شده و موجب فهم هر چه بهتر دروس پیچیده و اختصاصی رشته میشود. احتمالا نکات اشتراکی زیادی بین دروس پایه و دروس مقطع دبیرستان وجود داشته باشد، اما با این تفاوت که دروس پایه معمولاً مفاهیم گسترده‌تر و پیچیده تری نسبت به مقطع دبیرستان دارند. توجه داشته باشید که در برخی از دانشگاههای کشورهای جهان به دروس پایه اهمیت زیادی می دهند؛ از این رو اگر قصد اپلای برای این رشته را دارید باید نمرات قابل قبولی را برای این واحدهای درسی کسب کنید. در جدول زیر می توانید دروس پایه علوم و مهندسی صنایع غذایی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | آمار و احتمالات | 3 |
| 2 | ریاضی عمومی | 3 |
| 3 | شیمی عمومی | 3 |
| 4 | شیمی آلی | 3 |
| 5 | بیوشیمی عمومی | 3 |
| 6 | فیزیک عمومی | 3 |
| 7 | کاربرد کامپیوتر | 3 |
| 8 | رسم فنی و نقشه کشی | 2 |
| 9 | شیمی تجزیه | 3 |
| 10 | بیولوژی سلولی | 3 |
| 11 | میکروبیولوژی عمومی | 3 |
| 1 | آمار و احتمالات | 3 |
| مجموع واحدها | 32 | |
دروس پایه معمولا به صورت نظری و عملی یا نظری- عملی ارائه شده و دو یا سه واحدی هستند. برخی از این دروس پیش نیاز یا همنیاز دروس تخصصی بوده؛ بنابراین برای عدم ایجاد چالش در ترم های آخر باید از همان روزهای آغازین برای اخذ واحد برنامه ریزی داشت. توجه داشته باشید که اگر حتی یکی از واحدهای درسی پایه اخذ نشود، از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی هستید.
دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی بسته سوم از واحدهای درسی است که در دوره کارشناسی ارائه می شود. این دروس هر آن چیزی که دانشجویان باید در مورد ماهیت رشته بدانند را ارائه می دهد. دروس تخصصی از نظر آموزشی اهمیت بسیار زیادی داشته و شامل دانش تئوری و عملی زیادی است که باید به صورت کامل درک شوند. با مطالعه این واحدهای درسی است که شما با بازار کار، کاربردها و همچنین ماهیت اصلی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی آشنا می شوید. به خاطر داشته باشید که با اخذ دروس تخصصی است که شما با جایگاه خود در بازار کار آشنا می شوید. این دروس به صورت اجباری ارائه شده و دانشجویان باید از همان ترم های آغازین برنامه ریزی صحیحی داشته باشند تا در طرح های آخر مشکل پیشنیازی و یا همنیازی ایجاد نشود. در جدول زیر می توانید دروس تخصصی علوم و مهندسی صنایع غذایی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اقتصاد و مدیریت صنعتی | 3 |
| 2 | طرح آزمایشات در صنایع غذایی | 3 |
| 3 | تکنولوژی پس از برداشت | 3 |
| 4 | علوم پایه کشاورزی | 3 |
| 5 | عملیات کارگاهی | 2 |
| 6 | میکروبیولوژی مواد غذایی 1 | 3 |
| 7 | میکروبیولوژی مواد غذایی 2 | 2 |
| 8 | شیمی مواد غذایی 1 | 2 |
| 9 | شیمی مواد غذایی 2 | 2 |
| 10 | اصول مهندسی صنایع غذایی | 2 |
| 11 | تجزیه مواد غذایی | 3 |
| 12 | اصول نگهداری مواد غذایی | 3 |
| 13 | کارورزی 1 | 3 |
| 14 | اصول مهندسی صنایع غذایی 2 | 3 |
| 15 | تکنولوژی گوشت و شیلات | 3 |
| 16 | تکنولوژی روغن های خوراکی | 3 |
| 17 | تکنولوژی غلات | 3 |
| 18 | تکنولوژی شیر و فرآورده ها 1 | 2 |
| 19 | تکنولوژی شیر و فرآورده ها 2 | 3 |
| 20 | کنسرو سازی | 3 |
| 21 | تکنولوژی قند | 3 |
| 22 | اصول بسته بندی مواد غذایی و بیولوژیک | 3 |
| 23 | صنایع آشامیدنی | 2 |
| 24 | عملیات واحد در مهندسی صنایع غذایی | 3 |
| 25 | اصول طراحی کارخانجات صنایع غذایی | 3 |
| 26 | تغذیه | 3 |
| 27 | کنترل کیفیت مواد غذایی | 3 |
| 28 | کارورزی 2 | 3 |
| مجموع واحد ها | 77 | |
دروس تخصصی معمولاً به صورت دو یا سه واحدی ارائه شده و و اگر دانشجویان حتی یکی است از واحدهای درسی را اخذ نکنند، فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی هستند. با درک و فهم درست دروس تخصصی است که شما می‌توانید در بازار کار به جایگاه خوب با درآمد مناسب برسید، در واقع این دروس تضمین کننده موفقیت شما در آینده است.
دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
بسته آخر از دروس مقطع کارشناسی رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی مربوط به درس اختیاری است. دروس اختیاری سبب تقویت دانش شما در مورد سایر گرایش های رشته و بازار کار می شود.دانشجویان می توانند بر اساس گرایشی که در مقطع بعدی قرار است در آن مطالعه داشته باشند و یا شغل هایی که در آینده در بازار کار به دنبال آن هستند، دروس اختیاری را انتخاب کنند. دروس اختیاری برای موفقیت بیشتر در بازار کار سهم ویژه ای داشته و سبب افزایش دانش و مهارت تخصصی دانشجویان در حوزه های خاص می گردد. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس اختیاری رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اصول فراوری خشکبار | 2 |
| 2 | تصفیه آب و فاضلاب | 2 |
| 3 | برنامه نویسی کامپیوتر | 3 |
| 4 | سردخانه و انبار | 2 |
| 5 | بهداشت و ایمنی مواد غذایی | 2 |
| 6 | صنایع تخمیری | 2 |
| 7 | شیمی فیزیک مواد غذایی | 2 |
| 8 | غذاهای فراسودمند | 2 |
| 9 | صنعتی سازی تولید محصولات غذایی سنتی ایران | 2 |
| 10 | تغذیه درمانی | 2 |
| 11 | زبان انگلیسی تخصصی | 2 |
| 12 | صنایع قنادی | 2 |
| 13 | صنایع غذایی و محیط زیست | 2 |
| 14 | طراحی واحدهای عملیاتی در کارخانه | 3 |
| 15 | فنآوری بازیافت و تبدیل ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی | 2 |
| 16 | سمینار | 1 |
| 17 | مدیریت منابع آب و انرژی در صنایع غذایی | 3 |
| 18 | استاندارد سازی و کنترل تخلفات در صنایع غذایی | 3 |
| 19 | غذاهای حلال | 2 |
| 20 | پروژه | 2 |
| 21 | ریاضیات 2 | 3 |
| مجموع واحد ها | 48 | |
دانشجویان موظف هستند تا 9 واحد دروس اختیاری تعیین شده را با نظر گروه اخذ کنند تا سقف واحدهای درسی آن ها به 140 واحد برسد. شایان ذکر است که دروس اختیاری به عنوان یک فرصت طلایی آموزشی برای کسب مهارت های تخصصی بیشتر برای تقویت رزومه است.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
در این بخش قرار است نگاهی به بازار کار رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی داشته باشیم. به صورت کلی بازار کار این رشته از شرایط خوبی برخوردار است. با توجه به اینکه رشته مهندسی صنایع غذایی یک رشته کاربردی و بسیار مهم در بازار کار تلقی میشود، بنابراین فارغ التحصیلان آن می توانند با افزایش توانایی های عملی و علمی متصدی رده های شغلی با درآمد عالی شوند. البته شایان ذکر است که برخی از فارغ التحصیلان این رشته در مشاغل غیر مرتبط با درآمد کمتر مشغول به کار شده اند، زیرا از تمامی پتانسیل‌های بالقوه فارغ التحصیلان به دلیل سوءمدیریت استفاده نشده. است. با این حال با افزایش مهارت، تقویت رزومه و دانش تخصصی می توان به جایگاه شغلی مناسب دست پیدا کرد. برخی از سازمانهای مرتبط که فارغ التحصیلان رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی می توانند در آنجا مشغول به کار شوند در زیر ارائه شده است:
کاربردهای رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
در این بخش قرار است نگاهی به کاربرد های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی داشته باشیم. به صورت کلی کاربرد های رشته ها را می توان از دیدگاه مورد بررسی قرار داد. از دیدگاه اول به بکارگیری نیروی انسانی در موسسات آموزشی مانند دانشگاه ها و مراکز تحقیقات می توان اشاره کرد. با توجه به اینکه برای نسل آینده نیاز به اساتید و مربیان حرفه ای وجود دارد؛ در نتیجه دانشجویان می توانند با اخذ مدرک تحصیلی در مقاطع تکمیلی ارشد و دکترها در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی به عنوان استاد و هیئت علمی مشغول به کار شود. در واقع دانشجویان آینده نیاز به اساتید با تجربه دارند تا آنها را برای ورود به بازار کار آماده نماید، از این رو یکی از کاربردهای این رشته مرتبط با بخش آموزش در دانشگاه می باشد.
کاربرد دوم رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی مربوط به بکارگیری نیروی انسانی در سازمانهای خدماتی و اجرایی است. هدف نهایی تربیت دانشجویان رفع نیازهای سازمان مرتبط و صنعت غذا می باشد، بنابراین دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی می توانند در رده های شغلی در سازمان های خدماتی و اجرایی استخدام شده و با تخصص خود نیاز سازمان را برطرف نمایند.
توجه نمایید که سه ضلع صنعت، دانشگاه و دولت باید در کنار هم و هماهنگ با هم کار کنند تا نیاز جوامع برطرف شود. به همین دلیل برای رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی رده های شغلی متفاوت در این سه ضلع در نظر گرفته شده است.
درآمد رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
درآمد رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایران به طور میانگین متوسط و رو به بالا هستند. البته ممکن است برخی از فارغ التحصیلان را ببینید که در جایگاه های شغلی مرتبط با درآمد کمتر مشغول به کار شده اند، که این به دلیل عدم شایسته سالاری مناسب در استخدام کارشناسان است. با این حال شما می توانید با کسب مهارتهای علمی و عملی بیشتر و تقویت رزومه به درآمد بالایی دست پیدا کنید. توجه داشته باشید که درآمد ارتباط تنگاتنگی با جایگاه شغلی داشته و بر اساس فاکتورهای مختلفی مانند مدرک تحصیلی، سابقه کار، مهارت های تخصصی و سازمان محل خدمت متغیر است. برای مثال افرادی که سابقه کاری کمتری دارند نسبت به افراد با تجربه میزان حقوق کمتری را دریافت می کنند. همچنین کسانی که مدرک تحصیلی بالاتری دارند نسبت به کسانی که مدرک تحصیلی کاردانی داشته از مزایای بیشتری برخوردار هستند.
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی راه هایی را برای حفظ خاک و آب و بهبود فرآوری محصولات کشاورزی ایجاد می کنند. کسانی که به طور خاص با مهندسی مواد غذایی درگیر هستند، مسئول اطمینان از پردازش، بسته بندی و تحویل ایمن و کارآمد مواد غذایی در سطح جهان هستند. به صورت کلی تحصیل در این رشته باعث آزمایش و کشف معجون های غذایی جدید، بهبود اختراعات موجود و به چالش کشیدن تفکر شما در مورد آموزش غذا، منابع غذایی و موارد دیگر می شود. حتی ممکن است خود را بخشی از تیمی بیابید که چیزی انقلابی را کشف یا ایجاد می کند.
ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی یکی از اولویت های افرادی است که در مقطع کارشناسی این رشته اقدام به تحصیل کرده اند. اکثر دانشجویان به دنبال ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا هستند تا به مدرک تخصصی و جایگاه های شغلی بالا دست پیدا کنند. به دلیل جایگاه شغلی بهتر و درآمد بیشتر در مقاطع ارشد و دکتری، متقاضیان زیادی برای آزمون تحصیلات تکمیلی شرکت می کنند. در این بخش شرایط تحصیل در این مقاطع را برای علاقمندان مورد بررسی قرر می دهیم.
کارشناسی ارشد رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
دانشجویان کارشناسی می توانند بلافاصله بعد از اتمام این مقطع در آزمون سراسری کارشناسی ارشد شرکت کنند و در صورت قبولی وارد یکی از گرایش های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی شوند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد در گرایش های زیر برای فارغ التحصیلان مهندسی ماشین های ریلی امکان پذیر است.
- گرایش شیمی مواد غذایی
- گرایش مهندسی صنایع غذایی
- گرایش زیست فناوری ( میکروبیولوژی مواد غذایی)
- گرایش فناوری مواد غذایی ( تکنولوژی مواد غذایی
دکترا رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
دانشجویان کارشناسی ارشد بعد از فارغ التحصیلی می توانند در آزمون دکتری شرکت کنند و در صورت قبولی و پذیرش در مصاحبه تخصصی وارد دانشگاه شوند و در مقطع دکتری به ادامه تحصیل بپردازند. دانشجویان دکتری می تونند ضمن فعالیت در تمامی محل های جذب فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه های کارهای تحقیقاتی مسئولیت های تخصصی خود را برعهده بگیرند و در کارهای اجرایی علمی نقش مهمی ایفا کنند. امکان ادامه تحصیل در دانشگاه تبریز، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه ارومیه، دانشگاه تهران و … فراهم شده است.
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در جهان
مهندسین مواد غذایی سیستم هایی را برای تولید، پردازش، توزیع و ذخیره مواد غذایی و کشاورزی طراحی و توسعه می دهند. ایمنی و کیفیت مواد غذایی، تصفیه زیستی، داروها و بسته بندی سازگار با محیط زیست بر عهده متخصصین رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی است. فارغ التحصیلان در شرکت های صنعتی و مشاور استخدام شده و پیش‌بینی میشود که اشتغال کلی متخصصین کشاورزی و مواد غذایی از سال 2021 تا 2031 به میزان 8 درصد رشد کند که سریع‌تر از میانگین همه مشاغل است. به صورت کلی فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا به معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در کشورهای مختلف بپردازیم. جهت رتبه بندی دانشگاه از رتبه بندی QS استفاده می کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاهها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه و تحقیقات واگنینگن، هلند
- دانشگاه کالیفرنیا، دیویس، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه علوم کشاورزی سوئد، اوپسالا، سوئد
- دانشگاه کرنل، ایتاکا، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه کشاورزی چین پکن، (سرزمین اصلی)
- ETH زوریخ، سوییس
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UCB)، ایالات متحده آمریکا
- دانشگاه پوردو، وست لافایت، ایالات متحده
- دانشگاه علوم زیستی نروژ
- دانشگاه ایالتی میشیگان، ایست لنسینگ، ایالات متحده
در میان دانشگاه های آسیایی دانشگاه کشاورزی چین در رتبه 5 و دانشگاه توکیو در رتبه 24 قرار دارد. دانشگاه اصفهان و دانشگاه تهران در رده بندی 251-300 قرار دارند.
شرایط درآمد متخصصین رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی برحسب جایگاه شغلی و سابقه خدمت متفاوت است. اکثر حقوق ها در رده مشاغل صنایع غذایی در کانادا 80000 دلار در سال یا 41.03 دلار در ساعت است. به طور متوسط کارشناسان رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در سراسر ایالات متحده سالانه 74345 دلار یا 35.74 دلار در ساعت درآمد دارند. همچنین براساس آمار دیگر به دست آمده از دستمزد رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در ایالات متحده از 19114 دلار تا 509998 دلار با میانگین حقوق 91650 دلار متغیر است.
