وقتی دانش‌آموز شروع به خواندن کتاب میکند و بعد از چند دقیقه متوجه می‌شود که به چیز دیگری فکر میکند، او سعی میکند راه بازگشت خود را دنبال کند و بفهمد که چگونه به آنجا رسیده است، اما این کار کمکی نمی‌کند، بلکه در نهایت متوجه می‌شود که نمی‌تواند روی کتاب تمرکز کند.
برای از بیتن بردن افکار مزاحم در هنگام مطالعه آیا راهکاری است؟ آیا می توان هنگام درس خواندن به چیز دیگری فکر نکرد؟ آیا این مشکل برای شما هم پیش آمده است؟ پس این مقاله برای شماست.
با گزینه دو همراه باشید.
از بین بردن افکار مزاحم در هنگام مطالعه
همه می‌خواهند نمرات خوبی بگیرند، اما برای رسیدن به این هدف، مطالعه با تمرکز کامل بسیار مهم است. ممکن است به خودتان قول داده باشید که در امتحان بهتر عمل کنید. اما حواسپرتی مانع از تمرکز در زمان مطالعه می‌شود. برای این که هنگام درس خواندن به چیزی فکر نکنیم، باید:
- 1. یک جدول زمانی برای مطالعه بسازید.
- 2. مکان مناسب مطالعه را انتخاب کنید.
- 3. عوامل حواسپرتی را متوقف کنید و عواملی که قادر به توقف کامل آن نیستید را کاهش دهید.
از بین بردن عوامل حواسپرتی در هنگام مطالعه
در زیر نکاتی که به شما کمک میکند از حواسپرتی در حین مطالعه دوری کنید، ارائه شده است.
1. مدیریت فکر و خیال
هر زمان که متوجه شدید تمرکز خود را در هنگام مطالعه از دست داده‌اید، درس خواندن را متوقف کرده و با خودتان صحبت کنید تا در زمان حال باشید. در صورت تکرار این موضوع، چند بار این کار را انجام داده و به خودتان بگویید که سعی در تمرکز روی درس خواندن داری، اگر به طور مداوم این کار را تکرار کنید، متوجه خواهید شد که به‌تدریج در زمان مطالعه وقت کمتری را صرف فکر و خیال کرده‌اید.
2. استراحت کنید
زندگی انسان‌ها بسیار شلوغ و پر از عوامل حواسپرتی است، بنابراین به‌راحتی بافکر کردن به این عوامل، تمرکز در هنگام مطالعه از بین می‌رود. برای اینکه در هنگام درس خواندن به چیز دیگری فکر نکنید، باید:
بین 5 تا 10 دقیقه استراحت کنید و به چیزهایی که در طول مطالعه حواستان را پرت کرده، فکر کنید، سپس بعد از 5 دقیقه به خود بگویید که وقت مطالعه رسیده و باید روی درس خواندن تمرکز کنید و قرار نیست به هیچ چیز دیگری فکر کنید.
3. از ماتریکس رسانه اجتماعی خارج شوید.
رسانههای اجتماعی، پیامک، بازی‌های موبایل، تماس و سایر عوامل حواسپرتی از بزرگ‌ترین موانع تمرکز در هنگام مطالعه هستند. خوشبختانه، راهکار این مشکلات بسیار آسان و کاملاً تحت کنترل شماست. نوتیفیکیشن‌های دستگاههای خود مانند موبایل، تبلت، لپ‌تاپ و غیره را خاموش کنید، البته که بهتر است آنها را در زمان مطالعه کاملاً خاموش کنید.
4. با سطوح انرژی خود بازی کنید.
به طور معمول، افراد تمایل دارند که کارهای طاقت‌فرسا و سخت را به تعویق بیندازند. هنگامی که مطالعه خود را شروع می‌کنید، انرژی شما در سطح بالاتری است، بنابراین از درس‌های سخت‌تر شروع کرده و به جای آن ساده‌ترین چیزها را به بعد موکول کنید. این کار به شما کمک کرده برای دروسی که پیچیده‌تر هستند، تمرکز بیشتری داشته باشید.
5. مغز خود را از زندان رها کنید.
ذهن انسان همیشه درگیر افکار است. برخی از درمانگران پیشنهاد می‌کنند که ما باید اجازه دهیم ذهن آزادانه حدود 15 دقیقه در روز سرگردان شود. به ذهن اجازه دهید تا به هر چیزی فکر کند، اما به شرطی که وقتی 15 دقیقه تمام شد، بلافاصله ذهن را مدیریت کنید. با آزاد گذاشتن مغز بعد از چند بار تمرین، می‌توانید تمرکز خود را افزایش دهید.
آزاد گذاشتن یک ذهن سرگردان بسته به شرایط و نیازهای یک فرد میتواند مفید و همچنین مضر باشد. هیچ راه بهتری برای متوقف کردن افکار ناخواسته در حین مطالعه وجود ندارد، اما می‌توانید این شرایط را مدیریت کنید.
برای مثال انجام چند کار به صورت هم‌زمان را کنار گذاشته و فقط سعی کرده هر بار فقط یک کار را انجام دهید. به‌محض اینکه فکری به ذهنتان رسید، آن را یادداشت کرده و سپس فراموشش کنید، با تکرار این کار حواس شما روی درس خواندن متمرکز می‌شود.
رازهای کلیدی برای حذف فکرهای ناخواسته در هنگام درس خواندن
اگر شما در هنگام مطالعه مدام حواستان پرت می‌شود! برای متمرکزکردن ذهن، باید برنامه مطالعه‌ای داشته و مکان مناسب را انتخاب کنید، سپس حواس‌پرتی‌هایی را که بر آنها کنترل داشته را حذف کرده و مواردی که از عهده شما خارج بوده و قادر به توقف کامل آنها نیستید را به حداقل برسانید.
برای این کار:
مرحله:1 با توجه به حواس‌پرتی‌ها، آنها را مدیریت کنید.
با توجه به موضوعاتی که حواس شما را پرت میکند، آنها را به مدیریت کنید. برای مثال وقتی که در کتابخانه در حال مطالعه بوده و مدام با ارسال پیام شخصی حواستان پرت می‌شود، به این حواسپرتی توجه کرده و با خود بگویید که بر آن غلبه خواهید کرد. دفعه بعدی که پیامک آمد، به آن توجه نکرده و این کار را به صورت مکرر تکرار کنید، تا در نهایت دیگر در هنگام درس خواندن افکار مزاحم به سراغ شما نیاید.
مرحله 2: به خودتان استراحت بدهید.
به خودتان استراحت بدهید. زندگی‌ها واقعاً شلوغ و پردغدغه است، بنابراین تعجبی ندارد که در هنگام مطالعه بافکر کردن به چیز دیگری، حواس شما پرت شود. به جای اینکه این فکرها را نادیده بگیرید، به آنها فرصت بدهید. برای مثال 5 دقیقه را صرف فکرکردن به همه چیزهایی که در ذهن است، اختصاص داده و سپس به خود بگویید که فعلاً وقت آن رسیده که روی کار اصلی تمرکز کنید: یعنی مطالعه!
مرحله 3:مطالعه را با تعیین یک هدف، اولویت بندی کنید.
با تعیین یک هدف اصلی، مطالعه خود را در اولویت قرار دهید. وقتی امتحانی پیشرو دارید، به‌راحتی مطالعه می‌کنید و سایر عوامل حواسپرتی را دور می‌کنید، زیرا فقط به فکر خواندن درس هستید. اگر شما هدف بزرگی در سر دارید، برای مثال کسب رتبه برتر در کنکور یا کسب نمره 20 در امتحان نهایی، باید این اهداف را بشکنید و یک هدف کوچک‌تر داشته باشید. ایجاد یک هدف کوچک‌تر باعث شده همه چیز تحت کنترل باشد و کمتر درگیر پرت شدن حواس شوید.
به‌عنوان‌مثال، اگر یک امتحان زیست‌شناسی در راه است که سه فصل را پوشش می‌دهد، شما هدف خود را کسب نمره بالا در این امتحان بگذارید. سپس به سراغ مطالعه بروید. لازم نیست، همه فصل‌ها را در یک جلسه مطالعه جمع کنید. ابتدا روی قسمت‌هایی تمرکز کرده که برای شما سخت‌تر است.
مرحله 4: از شبکه‌های اجتماعی خارج شوید.
پیامک، رسانههای اجتماعی، تماس‌ها و سایر عوامل حواسپرتی بزرگ‌ترین موانع برای حفظ تمرکز هنگام مطالعه هستند. خوشبختانه، راه‌حل آسان است و کاملاً در کنترل شماست. خود را از برق بکشید!
- 1. اعلان‌ها را در دستگاههای خود خاموش کنید. (اگر دستگاه شما حالت «مزاحم نشوید» را دارد، سعی کنید از آن استفاده کنید.) باز هم بهتر است، آنها را به طور کامل خاموش کنید.
- 2. تماس یا پیامک نگیرید. اگر می‌توانید گوشی خود را خاموش کنید یا حداقل آن را دور نگه دارید.
- 3. سعی کنید تلفن خود را در اتاق دیگری نگه دارید تا در هنگام مطالعه کمتر از آن استفاده کنید.
- 4. اگر نمی‌توانید جلوی این حواسپرتی را بگیرید، از برنامه‌ها یا افزونه‌های مرورگر که می‌توانند رسانههای اجتماعی، وب‌سایت‌های خاص یا هر رسانه خاص دیگری را مسدود کنند، کمک بگیرید.
مرحله 5: هر از چند گاهی یک استراحت کوتاه داشته باشید.
ممکن است غیرمنطقی به نظر برسد، اما کنارگذاشتن درس هر چند بار یکبار میتواند در واقع سودمندتر از تلاش برای شخم‌زدن همه مطالب بدون توقف باشد! حدوداً هر ساعت یک بار بلند شده و یک استراحت کوتاه حدوداً 5 دقیقه‌ای داشته باشید. این امر به شما کمک کرده تا زمانی که مجدداً به سراغ درس خواندن آمدید، تمرکز کافی داشته باشید. برای مثال کمی جابه‌جایی، مانند پیاده‌روی کوتاه، بسیار سودمند خواهد بود.
مرحله 6: سعی نکنید چند کار را با هم انجام دهید.
سعی نکنید چند کار را با هم انجام دهید. تلاش برای انجام چند کار، مانند انجام تکالیف در حین تماشای تلویزیون یا بازی کردن، باعث شده تمرکز خود را از دست بدهید. در عوض در هر زمان روی یک کار متمرکز شوید.
با تکنیک “اکنون اینجا باشید” خود را در مسیر مطالعه نگه دارید. هر زمان که حواس شما از مطالعه پرت شد، متوقف شده و به خود بگویید “اکنون اینجا باشید”. ممکن است مجبور شوید چندین بار این کار را انجام بدهید، در هر بار به‌آرامی به خود یادآوری کرده که اکنون روی کار در حال انجام باید تمرکز کنید.
اگر این کار را به طور مداوم انجام دهید، متوجه خواهید شد که به‌تدریج زمان کمتری را صرف حواسپرتی می‌کنید.
هک‌کردن برنامه مطالعاتی برای از بین بردن عوامل حواسپرتی
برای اینکه عوامل حواس پرتی را از بین ببرید، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
مرحله 1: یک برنامه مطالعاتی تنظیم کنید.
یک برنامه مطالعاتی تنظیم کنید. وقتی درس‌های زیادی برای مطالعه دارید، خواندن همه آنها سخت به نظر می‌رسد. برای خود برنامه‌ای تنظیم کنید که در آن، زمان‌های خاصی را برای مطالعه موضوعات خاص تعیین کنید. این کار سبب شده تا مطالعه کمتر شما را دچار خستگی کند، و از طرف دیگر کمک میکند تا وظایف خود را به‌خوبی انجام دهید.
برای مثال، ممکن است تصمیم بگیرید دوشنبه‌شب یک ساعت زیست‌شناسی بخوانید و بعد از آن یک ساعت انگلیسی بخوانید. سپس سه‌شنبه بعدازظهر دو ساعت ریاضی بخوانید.
برنامه خود را حفظ کنید، اما در صورت نیاز انعطاف‌پذیر باشید. به‌عنوان‌مثال، اگر روز سه‌شنبه امتحان زیست‌شناسی دارید، ممکن است دوشنبه‌شب دو ساعت زیست‌شناسی بخوانید و تا سه‌شنبه انگلیسی را به تعویق بیندازید.
مرحله 2: هر دو ساعت یکبار موضوع را عوض کنید.
کمی تنوع در درس خواندن شما را سرحال و متمرکز نگه می‌دارد. اگر سعی کنید یک درس را برای مدت طولانی مطالعه کنید، سطح انرژی و دامنه توجه شما بسیار پایین می‌آید؛ بنابراین برای متمرکزکردن ذهن نیاز است که موضوعات درسی را تغییر دهید. به‌عنوان‌مثال، پس از دو ساعت ریاضی، یک استراحت کوتاه داشته باشید و سپس به سراغ مطالعه زبان انگلیسی بروید.
مرحله 3: به عنوان پاداش در برابر حواسپرتی خود تسلیم شوید!
به حواسپرتی خود بهعنوان یک پاداش نگاه کنید!
حواس‌پرتی‌ها در واقع می‌توانند بهعنوان عاملی مثبت برای افزایش انگیزه برای مطالعه استفاده شوند. برای مثال تصمیم گرفته‌اید که هندسه را برای یک ساعت مطالعه کنید، اما با مشاهده ویدئوهای خنده‌دار گربه‌ها حواس شما پرت می‌شود. به خود بگویید که اگر ساعت تعیین شده برای مطالعه را بدون حواسپرتی پشت سر بگذارید، به خودتان اجازه خواهید داد تمام ویدئوهای گربه‌ها را تماشا کنید.
ایجاد فضای مطالعه کامل
برای ایجاد فضای کامل برای مطالعه باید راهکارهایی به کار گیرید که در زیر به آن اشاره شده است:
مرحله1: مکانی را پیدا کنید که شما را به مطالعه وادار کند
مکانی را پیدا کنید که شما را به مطالعه وادار کند. اگر کتاب‌ها و کتابخانه، روحیه درس خواندن را در شما افزایش می‌دهد، آن مکان را برای درس خواندن انتخاب کنید. اگر صندلی‌های کافه چیزی است که برای خواندن انگلیسی به آن نیاز دارید، به آنجا بروید. مهم‌ترین چیز این است که موقعیت مکانی انگیزه شما را برای مطالعه افزایش دهد.
- 1. اکثر مردم مکانی را دوست دارند که نه خیلی سرد باشد و نه خیلی گرم.
- 2. فضای مطالعه نباید پر سروصدا باشد. برخی از مردم مکانی را ترجیح می‌دهند که کاملاً ساکت باشد، برخی دیگر صدای کمی پس‌زمینه را دوست دارند.
- 3. اگر اغلب در هنگام مطالعه حواستان پرت شود، به جای انتخاب صندلی کنار پنجره، راهرو یا صندلی‌های دیگر، صندلی را انتخاب کنید که رو به دیوار باشد.
مرحله 2: اگر در خانه درس می‌خوانید به دیگران اطلاع دهید.
اگر در خانه درس می‌خوانید به دیگران اطلاع دهید. تابلویی را روی درب اتاق خود قرار دهید که دیگران متوجه درس خواندن شما شوند. این کار باعث می‌شود که سروصدای کمتری داشته باشند.
اگر همیشه محیط خانه شما بیش از حد پر سروصدا است و نمی‌توانید در جای دیگری مطالعه کنید، یک جفت گوش‌گیر، محافظ گوش یا هدفون حذف نویز راهکار خوبی است. پخش آهنگ پس‌زمینه آرام «نویز سفید» از طریق هدفون میتواند به شما کمک کرده تا روی درس‌هایتان تمرکز کنید.
مرحله 3: گوش دادن به موسیقی در هنگام مطالعه
فقط در صورتی از موسیقی استفاده کنید که به شما در حفظ تمرکز کمک کند. مطالعات در مورد اینکه آیا موسیقی به شما در تمرکز در هنگام مطالعه کمک کرده یا خیر هنگام مطالعه تمرکز کنید نتایج متفاوتی دارند. اگر احساس می‌کنید که گوش‌دادن به موسیقی شما را پرانرژی نگه داشته و روی مطالعه متمرکز می‌شوید، از آن استفاده کنید. بااین‌حال چند نکته را در نظر داشته باشید:
- 1. موسیقی باید نسبتاً آرام باشد.
- 2. موسیقی‌ای را انتخاب کنید که بی‌کلام باشد، تا کمتر حواستان پرت شود.
- 3. گوش‌دادن به آهنگ‌های «نویز سفید» را به جای موسیقی در نظر بگیرید.
پرسش و پاسخ
- از موضوعات لذت ببرید درس خواندن را بهعنوان یک سرباز نبینید.
- خوب بخوابید.
- سعی کنید مدیتیشن کنید. برای مدتی چشمان خود را ببندید و فقط استراحت کنید.
- بهخاطر بیاورد که انگیزه داشتید تا به دیگران اثبات کنید که شما یک بازنده نیستید.
مطالعه میتواند استرسزا باشد و اضطراب بیش از حد میتواند مانع یادگیری و تثبیت حافظه شود. انتخاب صحیح موسیقی، میتواند به جلوگیری از حواسپرتی، بهبود تمرکز و حفظ توجه در طول جلسات مطالعه کمک کند.
حواسپرتی مانند رسانههای اجتماعی، تماسهای تلفنی و محیط شلوغ میتواند بر تمرکز شما تأثیر بگذارد. اگر میخواهید تمرکز کنید، دستگاههای الکترونیکی را خاموش کرده و فضایی مرتب با کمترین صدا و شلوغی پیدا کنید. خواب ناکافی میتواند تمرکز را سخت کند.
