در طول سال تحصیلی بارها نام معدل کتبی دیپلم و معدل کل به گوشتان خورده است. در کارنامه نهایی که برای دانش‌آموزان سال دوازدهم نظام جدید یا دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان نظام قدیم ارائه می‌شود، دو نوع معدل درج شده است، یکی معدل کتبی و یکی معدل کل. اما آیا سازمان سنجش کدام معدل را برای بررسی سوابق تحصیلی ملاک قرار می‌دهد؟ در این نوشتار به تفاوت معدل کتبی و کل پرداخته‌ایم.
با گزینه دو همراه باشید.
معدل کتبی دیپلم که با نام معدل کتبی نهایی نیز شناخته می‌شود، معدل دروس نهایی پایه دوازدهم تحصیلی است. این معدل به‌گونه‌ای محاسبه می‌شود که تنها دروس نهایی پایه دوازدهم نظام جدید روی آن تأثیرگذار است.
معدل کتبی دیپلم برای نظام جدید معدل دروس نهایی پایه دوازدهم متوسطه دوم برای نظام جدید است.
معدل کتبی دیپلم برای نظام قدیم، معدل دروس نهایی پایه سوم دبیرستان برای نظام قدیم است.
معدل کتبی نمره‌ای است که از میانگین وزنی (حاصل‌ضرب تعداد واحدهای دروس نهایی در نمره کتبی مأخوذه، تقسیم بر تعداد کل واحدهای دروس نهایی) نمرات امتحانات نهایی سال سوم متوسطه سالی واحدی / ترمی‌واحدی و یا پایه دوازدهم دوره متوسطه نظام جدید آموزشی ۳-۳-۶ و یا نظام قدیم آموزش متوسطه به دست می‌آید.
دانش‌آموزان گرامی توجه داشته باشید که برای محاسبه معدل کتبی نهایی باید به نوع نظام آموزشی توجه کنید. زیرا برای نظام آموزشی جدید، ضرایب دروس تغییر کرده است. دانش‌آموزان هر نظام باید با توجه به ضرایب اعلامی از سوی وزارت آموزش‌وپرورش برای محاسبه کتبی خود اقدام کنند.
با توجه به اهمیت بسیار زیاد معدل کتبی دیپلم، لازم است که دانش‌آموزان از نحوه محاسبه معدل کتبی دیپلم آگاه باشند. روش حساب کردن معدل کتبی دیپلم بسیار ساده انجام می‌شود. فقط کافی است نمره اخذ شده از هر درس نهایی را در ضریب آن درس ضرب کنید و بر مجموع واحدهای دروس تقسیم کنید. در ادامه فرمول محاسبه معدل کتبی دیپلم نشان‌داده‌شده است:
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه نمره کتبی معدل پایه دوازدهم می توانید به مقاله نحوه محاسبه نمرات امتحان پایه دوازدهم مراجعه کنید.
معدل کل در واقع یک معدل کلی برای سه سال آخر تحصیلی است. در واقع معدل کل از جمع و میانگین‌گیری بین نمرات سه پایه تحصیلی به دست می‌آید.
توجه داشته باشید که معدل کتبی روی معدل کل دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد. اما به‌غیراز معدل کتبی دیپلم، معدل پایه یازدهم و دهم نیز روی معدل کل تأثیرگذار است. پس از محاسبه معدل کل دیپلم، این معدل در کارنامه‌های فارغ‌التحصیلان درج می‌شود.
نمرات امتحان نهایی در زمان معدل گیری و حساب کردن معدل کتبی تأثیر داده می‌شوند.
مراحل محاسبه معدل کل در زیر ارائه شده است.
دقت کنید که منظور از «جمع تعداد واحدهای هر درس ضرب در نمره هر درس»، نمره‌های مربوط به هر سه پایه تحصیلی دهم، یازدهم و دوازدهم است. در واقع، باید هر یک از نمرات پایه تحصیلی دهم، یازدهم و دوازدهم در واحدهای همان درس ضرب شده و در نهایت همه آنها با هم جمع شوند و در نهایت هم بر تعداد کل واحدهای دروس این سه پایه تقسیم شوند.
در حال حاضر معدل کتبی فقط بر اساس نمرات امتحانات نهایی پایه دوازدهم (سال آخر دبیرستان) محاسبه می‌شود و مستقیماً در کنکور تأثیرگذار است. اما معدل دیپلم بر اساس نمرات سال‌های دهم و یازدهم و دوازدهم و حتی با احتساب نمرات مستمر محاسبه می‌شود که تأثیری در کنکور ندارد. معدل کل هیچ تأثیری در رتبه و تراز کنکور نخواهد داشت و صرفاً معدل کتبی امتحانات نهایی در کنکور اثرگذار است.
بنابر آخرین اطلاعیه‌ها، تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور ۱۴۰۳ به میزان ۵۰ درصد قطعی خواهد بود. همچنین در کنکور ۱۴۰۳ نیز مشابه کنکور ۱۴۰۲ فقط نمرات امتحانات نهایی پایه دوازدهم در کنکور تأثیرگذار خواهند بود.
با توجه به اینکه تصمیم گرفته شده که از سال آینده امتحانات نهایی پایه یازدهم به صورت نهایی برگزار شوند، در کنکور ۱۴۰۴ نمرات امتحانات نهایی پایه یازدهم نیز در کنکور تأثیرگذار خواهند بود. همچنین در کنکور ۱۴۰۵ نمرات امتحانات نهایی پایه دهم نیز تأثیرگذار خواهند بود.
داوطلبینی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان را دارند باید توجه داشته باشند که شرایط معدل و سن در این دانشگاه مهم است. داوطلبین از تمامی رشته‌ها می‌توانند در دانشگاه فرهنگیان پذیرش شوند؛ اما لازمه آن برخورداری از شروط این دانشگاه است.
دانشگاه فرهنگیان برای پذیرش داوطلبین از تمامی رشته‌ها قوانین یکسانی داشته است، اما امسال برای پذیرش برخی از رشته تغییراتی ایجاد شده است.
اگر دانش‌آموز معدلی کمتر از شرط معدل دانشگاه فرهنگیان که توسط اعلام شده است را داشته باشد، اجازه انتخاب رشته‌های این دانشگاه را نخواهد داشت. علاوه بر شرط معدل، داوطلبین برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان باید حداکثر 24 سالن سن داشته باشند. البته شرط پذیرفته‌شدن در این دانشگاه فقط به معدل و سن محدود نمی‌شود ملاک پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان شامل شرایط دیگری هم است که در مقاله پذیرش در دانشگاه فرهنگیان می‌توانید آنها را مطالعه کنید.
معدل کل دیپلم شامل معدل دانش‌آموزان در سه مقطع تحصیلی آخر متوسطه دوم است؛ اما معدل کتبی دیپلم شامل معدل دروس نهایی دانش‌آموزان در مقطع دوازدهم است.
معدل کتبی دیپلم مربوط به امتحانات پایه دوازدهم است که روی رتبه کنکور تأثیر قطعی دارد.
در کنکور معدل کتبی مهم است و معدل کل تأثیری ندارد. معدل سال‌هایی که امتحانات پایانی آنها به صورت نهایی (سراسری کشوری) برگزار شده است در کنکور تأثیرگذار خواهد بود. برای داوطلبان نظام قدیم کنکور تأثیر نمرات امتحانات نهایی سال سوم و پیش‌دانشگاهی و برای فارغ‌التحصیلان نظام جدید فقط تأثیر نمرات امتحانات نهایی سال دوازدهم در کنکور اعمال خواهد شد.
در فرمول محاسبه معدل کتبی داوطلب که در مجموع ۴۰ درصد در کنکور تأثیر دارد، نمرات دروس اختصاصی به میزان ۱۴ درصد و نمرات دروس عمومی به میزان ۲۶ درصد سهم دارند. دروس عمومی شامل ادبیات فارسی، عربی، دین و زندگی و زبان خارجه بوده؛ اما دروس اختصاصی برای هر رشته متفاوت است.
تأثیر معدل کتبی در کنکور برای هر دو دسته از داوطلبان نظام قدیم و نظام جدید به صورت 40 درصد قطعی است. برای داوطلبان نظام قدیم، 40 درصد ترکیبی از معدل کتبی دیپلم و معدل پیش‌دانشگاهی است و همچنین برای داوطلبان نظام جدید، 40 درصد مربوط به معدل کتبی نهایی سال دوازدهم است.
نمره مستمر در معدل کل تأثیر دارد؛ اما در معدل نهایی و کنکور تأثیرگذار نیست. در واقع تأثیر نمره مستمر در کنکور صفر است. فقط نمراتی که در امتحانات نهایی کسب می‌کنید در رتبه و تراز کنکور شما تأثیر دارند. همچنین معدل ترم اول دوازدهم نیز در کنکور تأثیرگذار نیست.
دارا بودن حداقل معدل کل دیپلم 15 و بالاتر برای رشته انسانی و حداقل معدل کل دیپلم 14 برای سایر رشته‌ها، شرط دانشگاه فرهنگیان است. البته توجه کنید که در کنکور معدل کتبی لحاظ می شود.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمون‌های استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایه‌های دهم و یازدهم می‌باشد. گزینهدو به‌عنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرم‌افزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانش‌آموزان و مدارس ارائه می‌کند.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمون‌های استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایه‌های دهم و یازدهم می‌باشد. گزینهدو به‌عنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرم‌افزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانش‌آموزان و مدارس ارائه می‌کند.
