عدم تمرکز در حین مطالعه از مشکلات رایجی است که دانش آموزان و دانشجویان زیادی با آن درگیر هستند. چرا با توجه به اینکه دانش آموز خود را برای مطالعه آماده کرده، اما باز هم تمرکز کافی در زمان مطالعه نداشته و در نتیجه به زودی مطالب مطالعه شده را فراموش میکند؟ آیا راهی برای تمرکز در حین مطالعه وجود دارد و اینکه آیا دلایل عدم تمرکز در حین مطالعه چیست؟ در این مقاله آنچه شما باید در مورد دلایل احتمالی مشکل تمرکز بدانید و کارهایی که میتوانید برای بهبود آن انجام دهید، آورده شده است.
با گزینه دو همراه باشید.
دلایل عدم تمرکز دانش آموزان
بسیاری از دانشجویان شکایت دارند که نمیتوانند روی مطالعه تمرکز کنند. در اینجا قصد داریم به برخی از دلایل عدم تمرکز در دانش آموزان بپردازیم. اگر بتوانید تشخیص دهید که چه چیزی باعث عدم تمرکز شما میشود، بهبود تمرکزتان آسان است.
1. قادر به درک دروس خود نیستند.
یکی از دلایل اصلی دانشآموزانی که فاقد تمرکز در حین مطالعه هستند، تمرکز کنند، به این دلیل است که نمیتوانند دروس خود را به خوبی درک کنند. به همین دلیل از آنجایی که نمیتوانند درسها را به درستی دنبال کنند، علاقه و تمرکز خود را در مطالعه از دست میدهند.
2. علاقه دانش آموز نسبت به دروس کم است.
همه دانش آموزان به برخی دروسها علاقه داشته و نسبت به برخی دروس دیگر علاقه ا یندارند. دانش آموزان وقتی دروسی را که دوست ندارند، تمرکز خود را در هنگام مطالعه از دست میدهند.
3. شرایط خانوادگی
برخی از دانش آموزان شرایط خانوادگی دارند که باعث ایجاد اختلال در تمرکز وی شده است. زیرا ممکن است مشکلاتی در خانواده وجود داشته باشد که بر تحصیل دانشجو تأثیر بگذارد. تمرکز و شرایط زندگی همیشه به هم مرتبط هستند.
4. معتاد به چیز دیگری
اعتیاد به هر شکلی برای دانش آموز خوب نیست. برخی از دانش آموزان به تلویزیون و سریال معتاد هستند. برخی به موبایل و اینترنت معتاد هستند. ممکن است هنگام شروع مطالعه یا تمرکز، ذهن آنها به دنبال این اعتیادها باشد.
اعتیاد به مواد مخدر، سیگار و غیره نیز میتواند تمرکز دانش آموز را از بین ببرد. دانش آموز باید برای به دست آوردن تمرکز از مصرف داروها یا مواد به هر شکلی به طور کامل اجتناب کند.
5. نوع تغذیه یا ابتلا به بیماری مزمن
غذا یکی از مواردی است که تمرکز دانش آموز را تحت تاثیر قرار میدهد. پر شدن بیش از حد معده میتواند منجر به عدم تمرکز شود. معده خالی نیز ذهن شما را پرت میکند. یک غذای متعادل برای مغز ضروری است.
دانش آموزانی که از بیماریهای مزمن رنج میبرند، نیز تمرکز کافی ندارند. ذهن و بدن بیمار نمیتوانند تمرکز کنند.
6. رعایت حداقل الزامات برای مطالعه
برای تمرکز خوب، یک دانش آموز باید حداقل شرایط لازم برای مطالعه راحت را داشته باشد. یک منطقه آرام، امکانات مناسب برای نشستن، نور خوب و… از جمله آنهاست.
7. دوستان یا مدرسه
اگر دانش آموز وارد یک مدرسه شود که دانش آموزان درس نمیخوانند، امکان منحرف شدن ذهن وی نیز وجود دارد. تمرکز و علاقه دانشجو در صورت قرار گرفتن در این شرایط از درس خواندن منحرف میشود.
ممکن است دلایل بسیار دیگری وجود داشته باشد که باعث عدم تمرکز در مطالعه شود. شناسایی این دلایل و حل آن مهم است. اگر دانش آموز دلیل مناسب عدم تمرکز را شناسایی کند، میتواند بسیار پیشرفت کند.
افزایش تمرکز در حین مطالعه
اثربخشی زمان مطالعه به اندازه توانایی شما در تمرکز حین مطالعه است. انتخاب یک محیط مطالعه با کیفیت، کاهش هرگونه حواس پرتی داخلی یا خارجی، و محدود کردن انجام چند کار به صورت همزمان میتواند به افزایش زمان مطالعه شما کمک کند. در ادامه تکنیکهایی برای افزایش تمرکز در حین مطالعه ارائه شده است:
انتخاب محیط مطالعه مناسب
محیطی که در آن مطالعه میکنید میتواند تأثیر زیادی بر توانایی شما برای تمرکز داشته باشد. انتخاب یک محیط مناسب برای تمرکز گامی پیشگیرانه برای کنترل بر حواسپرتیهای احتمالی است. هنگام ارزیابی محل مطالعه عوامل زیر را در نظر بگیرید:
- آیا در این محیط بعید است که حواس شما پرت شود؟
- آیا محیط (نور، دما و غیره) به اندازه کافی راحت است که بتوان در آن مطالعه کرد، اما آنقدر راحت نیست که بخوابید؟
- آیا میتوانید کنترلی روی سروصدای محیط داشته باشید؟
- آیا میتوانید استراحتهای مفیدی داشته باشید؟ برای مثال آیا فضایی برای قدم زدن، پنجرههایی برای نگاه کردن به فضای بیرون و… برای دسترسی شما وجود دارد؟
اگر متوجه شدید که فضای مطالعه شما واقعاً برای تمرکز در حین مطالعه مفید نیست، گزینههای دیگر را برای مطالعه در نظر بگیرید و بررسیهای لازم را انجام دهید. آیا میتوانید تمرکز کنید یا به راحتی حواستان پرت میشود؟
حواس پرتی و وقفه
حواس پرتی در اشکال، اندازهها و صداهای مختلف وجود دارد.
- حواسپرتیهای بیرونی میتواند شامل مواردی مانند سر و صدای عمومی، مکالمات دیگران، تلویزیون یا فیلم، موسیقی، آلارم تلفن، نوتیفیکیشن برنامهها و هر چیز دیگری باشد که توجه شما را از مطالعه منحرف میکند.
- حواسپرتیهای درونی مانند گرسنگی، خستگی، بیماری، استرس، نگرانیها، سایر افکار مزاحم (کارهایی که باید به جای مطالعه انجام دهید، کارهایی که ترجیح میدهید انجام دهید و غیره) میتوانند تمرکز شما را به اندازه حواسپرتیهای بیرونی مختل کنند.
هر چقدر هم دوست داشته باشیم، نمیتوانیم افکار مغزمان را ببندیم یا در کشو بگذاریم تا نتوانند مزاحممان شوند. هر بار که حواسمان پرت میشود، انرژی گرانبهایی (که باید برای مطالعه، حفظ و تسلط بر محتوا از آن استفاده کنیم) برای تمرکز مجدد و بازگشت به کارمان میطلبد. برای به حداقل رساندن این انرژی و استفاده بهینه از زمان مطالعه، هر کاری که میتوانید انجام دهید تا حواس پرتیهای بیرونی خود را از بین ببرید.
حواس پرتیهای بیرونی
وقت بگذارید تا بفهمید، عوامل حواس پرتی چیست و سپس برای حذف آنها از فضای مطالعه خود اقدام کنید. برای مثال:
- 1. هشدارها را خاموش کنید.
- 2. گوشی خود را به حالت مزاحم نشوید، تغییر دهید.
- 3. به دوستان خود اطلاع دهید که در حال مطالعه هستید و تا زمانی که کارتان تمام نشده است نمیتوانید پاسخ دهید.
حواس پرتیهای داخلی
- 1. برای حواسپرتیهای درونیتان، یک تکه کاغذ در نزدیکی خود داشته باشید تا بتوانید موارد را یادداشت کنید. اگر نگران هستید که افکار را فراموش میکنید، پس یادداشت کرده تا فراموش نکنید.
- 2. اگر نمیتوانید از فکر کردن در مورد چیزی که اتفاق افتاده است دست بردارید، کمی استراحت کرده و در اطراف قدم بزنید، یا در مورد آن بنویسید، یا کاری انجام دهید تا حضور آن در ذهنتان کم شود.
- 3. خوردن تنقلات و آب را فراموش نکنید. یادگیری کار سختی است و باید مغز خود را تغذیه کنید.
انجام چند کار به صورت همزمان
وقتی صحبت از مطالعه میشود، انجام چندوظیفه بیاثر و انجام آن یک افسانه است. در حالی که ممکن است به نظر برسد که انجام چند کار، چیز خوبی است، اما تحقیقات نشان داده است که افرادی که چند کار را به صورت همزمان انجام میدهند در واقع دو کار را همزمان انجام نمیدهند، در عوض، آنها به سرعت در حال جابجایی بین وظایف هستند. نتیجه این است که کیفیت در هر دو کار چشمگیر نیست. کسانی که این تغییر وظیفه را انجام میدهند، کمتر احتمال دارد که اطلاعات را بعداً به خاطر بسپارند.
در حالی که ممکن است، شرایطی در زندگی ما وجود داشته باشد که انجام چند کار به صورت همزمان مفید باشد، اما مطالعه و حل مسئله یکی از این موارد نیست. یادگیری و تسلط مستلزم تمرکز عمیق است و وقفهها و حواس پرتی ناشی از تلاش برای انجام بیش از یک کار در یک زمان، تمرکز را دشوارتر میکند و شانس شما را برای یادآوری آن اطلاعات در آینده کاهش میدهد.
حالا برای تمرکز کردن در هنگام مطالعه باید چه انجام داد؟
برای تمرکز کردن در هنگام مطالعه تکنیک های زیر مفید واقع می شوند.
مکان مطالعه را ارزیابی کنید.
اگر مطالعه در آن فضا برای شما دشوار است، تغییراتی را در آن مکان انجام دهید یا مکانهای دیگر را به عنوان گزینههایی برای مطالعه بررسی کنید.
عوامل حواس پرتی خود را شناسایی کنید.
فرقی نمیکند حواس پرتی داخلی باشد یا بیرونی، روی یک کاغذ یادداشت کنید تا شما را از مطالعه منحرف نکند. اگر حواس پرتی مداوم وجود دارد، از خود بپرسید چگونه میتوانید آنها را محدود کرده و آیا میتوان اقداماتی را برای به حداقل رساندن این حواس پرتی انجام داد.
حواس پرتیهای آشکار را کنار بگذارید.
اگر میدانید تلفن یا لپتاپ شما حواستان را پرت میکند یا هشدارهای روی آن باعث اختلال در مطالعه شما میشود، آنها را خاموش کنید. با انتخاب یا تعهد به یک ساعت معین، برای مطالعه بدون عوامل حواس پرتی اقدام کنید.
یک لیست تهیه کنید.
اگر دائماً افکار تصادفی در مورد سایر وظایفی که باید انجام دهید یا سایر تعهدات به ذهنتان خطور میکند، در حین مطالعه فهرستی را تهیه کنید.
یادداشت کردن افکار مزاحم
روی تکلیف دیگری که در حال فکر کردن به آن بودهاید، فکر نکنید، بلکه آن را یادداشت کرده تا فراموش نکنید، بری اینکه بتوانید دوباره روی مطالعه خود تمرکز کنید.
کنترل زمان مطالعه
زمان مطالعه خود را طوری تنظیم کنید که حواس پرتی داخلی را به حداقل برسانید. به اندازه کافی بخوابید، غذای سالم بخورید، ورزش کنید، میزان مصرف کافئین را کنترل کنید و خستگی ذهنی را کنترل کنید.
برای استراحت برنامهریزی کنید.
مطالعه بدون تمرکز میتواند نشانه این باشد که برای تمرکز مجدد به یک استراحت کوتاه نیاز دارید. برنامهریزی برای استراحت، احتمال خارج شدن ذهن از مسیر مطالعه را کاهش میدهد.
استراتژیهای مطالعه خود را تغییر دهید.
اگر هنگام مطالعه طولانی مدت با یک روش، تمرکز خود را از دست میدهید، روشهای مطالعه خود را تغییر دهید. سعی کنید به مدت 20-30 دقیقه به یک روش مطالعه کنید و سپس با استفاده از یک استراتژی متفاوت مطالعه کنید. تنوع میتواند به تجدید تمرکز شما کمک کند.
برای ایجاد انگیزه به خود پاداش دهید.
اهداف کوچکی برای تمرکز برای مدت زمان مشخص یا انجام یک کار تعیین کنید و پس از تکمیل آن به خود پاداش دهید.
پرسش و پاسخ
این بسیار رایج است که مردم گاهی اوقات به راحتی حواسشان پرت میشود یا فراموش میکنند که در وهله اول چه میکردند. این میتواند تمام جنبههای زندگی شما را، چه بزرگ و چه کوچک، تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که مشکل تمرکز میتواند ناشی از چیزی به سادگی استرس یا کمبود خواب باشد، میتواند نشانه افسردگی یا اضطراب نیز باشد.
- بهترین محیط را برای کمک به تمرکز پیدا کنید. دانستن اینکه کجا میتوانید بهترین تمرکز را داشته باشید، برای استفاده بهینه از زمان ضروری است. …
- عوامل حواس پرتی را به حداقل برسانید.
- فهرستی از کارها بنویسید.
- زمان مطالعه را برنامهریزی کنید.
- میان وعدههای سالم را انتخاب کنید.
- استراحت کنید.
اگر آنقدر خسته هستید که چشمانتان مدام بسته میشود یا واقعاً به خواب میروید، پس باید مطالعه را متوقف کنید. بدانید که مغز شما وقتی درست کار نکند پس یاد نمیگیرد – و اگر به طور جدی به خواب میروید، مغز شما آماده یادگیری چیزی نیست.