امتحان نهایی دین و زندگی 2 پایه یازدهم تجربی خرداد 1403 با پاسخ تشریحی

3- به سؤال‏‌های زیر پاسخ کوتاه دهید:

     الف) دو مورد از نشانه‌‏های بلوغ عقلی و فکری را بنویسید.

پاسخ : جدی گرفتن زندگی و برنامه‏‌ریزی برای آینده، توجه به داشتن شغل و کار- فکر کردن دربارۀ ویژگی‌‏های همسر- تنظیم خرج و هزینۀ خود- دوری از بی‌‏برنامه بودن (ذکر دو مورد کافی است.)  

     ب) عبارت «مردم پیامبر را پدر مهربان خود می‏‌دانستند»، به کدام‏یک از ابعاد رهبری پیامبر اکرم  اشاره دارد؟

پاسخ : محبت و مدارا با مردم  

     ج) مطابق حدیث «اَنا مَدینَة العِلمِ وَ عَلیُ بابُها …» چرا پیامبر مردم را به بهره‌‏مندی از علم حضرت علی  تشویق کرد؟

پاسخ : چون دانش حضرت علی متصل به دانش پیامبر بود و دانش آن حضرت نیز از وحی الهی سرچشمه می‏گرفت. یا (علم بی‏کران علم بی‌‏مانند)  

     د) اگر هرکسی برای خود به‌‏طور جداگانه ولی‏‌فقیه انتخاب نماید، چه پیامدی خواهد داشت؟

پاسخ : هرج و مرج و تفرقه و پراکندگی پیش می‌‏آید.  

2- به سؤال‏های زیر به ‏صورت تشریحی پاسخ دهید:

الف) چرا تنها خداوند است که می‌‏تواند فرد شایستۀ مقام امامت را تعیین و معرفی نماید؟

پاسخ: از آنجا که امام همۀ مسئولیت‏های پیامبر اکرم جز دریافت و ابلاغ وحی را دارد، بنابراین باید همان صفات و ویژگی‏های پیامبر اکرم را داشته باشد تا مردم به وی اطمینان کنند و راهنمایی‌‏های او را بپذیرند. از جمله این ویژگی‌‏ها عصمت است؛ تشخیص عصمت برای انسان‏ها ممکن نیست؛ یعنی انسان‏ها نمی‏‌توانند تشخیص دهند چه کسی معصوم است و مرتکب هیچ گناهی نمی‌‏شود.

ب) نتایج نامطلوب ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر اکرم را توضیح دهید.

پاسخ: احتمال خطا در نقل احادیث افزایش یافت و امکان کم و زیاد شدن عبارت‏ها یا فراموش شدن اصل حدیث فراهم شد. شرایط مناسب برای جاعلان حدیث پیش آمد و آنان بر اساس غرض‏‌های شخصی به جعل یا تحریف حدیث پرداختند یا به نفع حاکمان ستمگر از نقل برخی احادیث خودداری کردند. بسیاری از مردم و محققان از یک منبع مهم هدایت بی‏بهره ماندند و به‏ناچار سلیقۀ شخصی را در احکام دینی دخالت دادند و گرفتار اشتباهات بزرگ شدند.

ج) چرا تداوم «مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» در عصر غیبت ضرورت دارد؟  

پاسخ : اگر مرجعیت دینی ادامه نیابد، یعنی متخصصی نباشد که احکام دین را بداند و برای مردم بیان کند و پاسخ‏گوی مسائل جدید مطابق با احکام دین نباشد، مردم با وظایف خود آشنا نمی‌‏شوند و نمی‏‌توانند به آن وظایف عمل کنند. اگر ولایت ظاهری ادامه نیابد و حکومت اسلامی تشکیل نشود، نمی‏توان احکام اجتماعی اسلام را که نیازمند مدیریت و پشتوانۀ حکومتی است، در جامعه به اجرا درآورد.  

د) چه کسانی در هنگام ظهور می‌‏توانند جزء یاران راستین حضرت ولی عصر باشند؟

پاسخ : کسانی که قبل از ظهور آن امام در صحنۀ فعالیت‏های اجتماعی و نبرد حق و باطل، در جبهۀ حق حضوری فعال داشته باشند و با ایستادگی در مقابل شیاطین درون و برون، ویژگی‏هایی همچون شجاعت، عزت نفس و پاکدامنی را در خود پرورانده باشند.

ه) امامان از چه جهت‏‌هایی با حاکمان زمان خود مبارزه می‌‏کردند؟

پاسخ : اول آنکه رهبری و ادارۀ جامعه از جانب خداوند به آنان سپرده شده، لازم بود برای انجام این وظیفه به‏ پا خیزند و در صورت وجود شرایط و امکانات حاکمان غاصب را برکنار کنند تا با تشکیل حکومتی برمبنای اسلام راستین، قوانین دین را به اجرا درآورند و عدالت را برقرار سازند. دوم آنکه حاکمان غاصب قوانین اسلام را زیر پا می‏‌گذاشتند و به مردم ستم می‏‌کردند؛ امامان نیز وظیفه داشتند که براساس اصل امر به معروف و نهی از منکر با آنان مقابله کنند و مانع زیر پا گذاشتن قوانین اسلام شوند و از حقوق مردم دفاع نمایند.

و) با توجه به اهداف تشکیل خانواده «رشد اخلاقی و معنوی» چگونه محقق می‌‏گردد؟

پاسخ : پسر و دختر جوان با تشکیل خانواده 1) از همان ابتدا زمینه‌‏های فساد را از خود دور می‏‌کنند. 2) مسئولیت‌‏پذیری را تجربه می‌‏نمایند. 3) مهر و عشق به همسر و فرزندان در خود پرورش می‌‏دهند. 4) با گذشت و مدارا و تحمل سختی‏‌ها و ناگواری‏‌های زندگی به درجات معنوی بالاتری نائل می‌‏شوند.