یکی از موضوعات مهم کتاب درسی، رسم ساختار لوویس ترکیب ها و یون ها می باشد. در این بخش، درباره ی ساختار لوویس ترکیب ها و یون های دوتایی غیراکسیژن دار صحبت خواهد شد.
رسم ساختار لوویس ترکیب های غیر کسیژن دار
برای رسم ساختار لوویس ترکیب های غیر اکسیژن دار به صورت زیر عمل خواهیم کرد:
برای رسم این ترکیبات، ابتدا باید اتم مرکزی را انتخاب کنیم. علت انتخاب اتم مرکزی به دو دلیل می باشد:
1- تعداد کم.
2- ظرفیت بیشتر
به طور مثال در NF3، اتم N اتم مرکزی است. اتم های متصل با ظرفیت کمتر خود متصل خواهند شد. کمترین ظرفیت فلوئور یک است. بنابراین فلوئور با پیوند یگانه متصل می شود. نیتروژن در گروه پانزدهم قرار دارد. یعنی پنج الکترون در لایه ی ظرفیت نیتروژن وجود دارد. در نتیجه، از طریق پیوند یگانه به سه اتم فلوئور متصل می شود (یعنی سه الکترون). با توجه به تعداد الکترون های لایه ی ظرفیت نیتروژن(5)، این اتم، دو الکترون کم دارد که باید برای ساختار آن نوشته شود. بعد از این مرحله که برای اتم مرکزی انجام شد، برای اتم های غیر مرکزی آرایش آنها را به آرایش گاز نجیب می رسانیم. ساختار این ترکیب به صورت کامل در ویدئو آموزشی رسم شده است.
مثال رسم ساختار لوویس
رسم ساختار لوویس IF3 : در این ترکیب، I اتم مرکزی است. ظرفیت فلوئور یک است. بنابراین با پیوند یگانه به I (ید) متصل می شود. ید در گروه هفتم قرار گرفته است. هفت الکترون در لایه ی ظرفیت ید وجود خواهد داشت. برای اتم مرکزی تعداد الکترون ها و اتصالات مشخص شد. در انتها اتم های غیر مرکزی را به آرایش گاز نجیب خواهیم رساند. ساختار این ترکیب به صورت کامل در فیلم آموزشی رسم شده است.
رسم ساختار لوویس CSCl2 : در این مثال، کربن( C ) اتم مرکزی می باشد. کمترین ظرفیت گوگرد (S) برابر با دو می باشد. بنابراین گوگرد با پیوند دو گانه متصل خواهد شد. کمترین ظرفیت کلر، یک است، بنابراین با پیوند یگانه متصل می شود. کربن در گروه چهارم قرار گرفته است، در نتیجه چهار الکترون در لایه ی ظرفیت آن وجود خواهد داشت. کربن از طریق یک پیوند دو گانه به عنصر گوگرد متصل شده (یعنی دو الکترون) و دو پیوند یگانه با دو عنصر کلر دارد (یعنی دو الکترون)، بنابراین چهار الکترون در لایه ی ظرفیت آن تکمیل شد. برای بقیه ی اتم های غیر مرکزی (یعنی کلر و گوگرد)، آن ها را به آرایش گاز نجیب می رسانیم. برای مشاهده ساختار، می توانید ویدئو را ملاحظه نمائید.
تست: در کدام ترکیب، همۀ اتم ها از قاعدۀ هشت تایی پیروی می کنند و نسبت جفت الکترون های پیوندی به ناپیوندی در آن، کمتر است؟
- BCl3
- CH4
- CS2
- HCN
گزینه 3 پاسخ صحیح می باشد. به منظور یادگیری علت پاسخ تست می توانید ویدئو آموزشی را مشاهده کنید.
به منظور رسم ساختار لوویس ترکیب های غیر اکسیژن دار، ابتدا نیاز است اتم مرکزی انتخاب شود.
برای یادگیری رسم ساختار لوویس یون های دو تایی غیر اکسیژن دار به همراه نمونه سوال، می توانید ویدئو آموزشی را مشاهده نمائید.
سوالات متداول
به منظور رسم ساختار لوویس ترکیب ها، در ابتدا اتم مرکزی را انتخاب می کنیم.
کمترین ظرفیت فلوئور برابر با عدد یک می باشد.
علت این انتخاب به دو دلیل می باشد. یکی به دلیل تعداد کمتر و دومی به علت ظرفیت بیشتر اتم مرکزی می باشد.
