معرفی رشته فیزیک مهندسی
رشته فیزیک مهندسی که ترکیبی از دو مبحث تخصصی، فیزیک و مهندسی است نقش بسزایی در راستای پیشرفت علم و فناوری دارد. این رشته با هدف ساخت و تجهیز محصولات صنعتی مختلف، آینده پژوهی در فناوری، انتقال فناوری نو به دنیای صنعت و تحلیل پدیده های علمی و کاربردهای مهندسی آن ها، روی کار آمده است. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد، و شرایط ادامه تحصیل در رشته فیزیک مهندسی در ایران و جهان بپردازیم.
رشته فیزیک مهندسی دروازه های جدیدی را به روی علم می گشاید. این رشته به صورت تحلیلی و کاربردی در علم فیزیک و مهندسی سبب توسعه فناوری های نوین می شود. این رشته برای ارتقای صنعت کشور، دانشی بسیار مهم و ضروری محسوب می شود.
تاریخچه رشته فیزیک مهندسی
تاریخچه رشته فیزیک مهندسی به سالیان طولانی برمی گردد. ارسطو اولین دانشمندی بود که کلمه یونانی فیزیک در طبیعت را مطرح کرد. فیزیک و طبیعت همواره با هم در ارتباط بوده و ترکیبی از ماده، انرژی، نیرو و حرکت هستند. رشته فیزیک مهندسی با بهره گیری از علوم مهندسی به همراه فیزیک، راه کارهایی برای رفع مشکلات موجود یا ارتقای وضعیت موجود تکنولوژی و صنعت دارد. فیزیک عمدتاً از زمینه های نجوم، اپتیک و مکانیک پدیدار شد. این عناصر در دوران باستان با بابلی ها و با نویسندگان هلنیستی مانند ارشمیدس و بطلمیوس آغاز شد. توماس جی فریمن از سال 1872 تا سال 1907 یکی از پایه گذارهای فیزیک امروزی است. فیزیکی که به صورت امروزه می شناسیم در سال 1895 تاسیس شد. در دانشگاه های مختلف مانند دانشگاه استنفورد در سال 2006 رشته نوپای فیزیک مهندسی معرفی شد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته فیزیک مهندسی
رشته فیزیک مهندسی به بررسی رشته های فیزیک، ریاضیات و مهندسی به ویژه کامپیوتر، برق و الکترونیک می پردازد. هدف این رشته، ارائه راه کارهای عملی برای طراحی و توسعه مهندسی است. دانشجویان در این رشته علاوه بر دانستن فیزیک و مباحث مربوط به کاربردهای آن، با تکنیک های مهندسی نیز آشنا می شوند تا طرح های صنعتی نوین را ارائه بدهند. فارغ التحصیلان این رشته به تخصص های لازم برای ارائه خدمات حرفه ای در زمینه تجزیه و تحلیل مشکلات مهندسی براساس فیزیک مهندسی مجهز هستند و نقش فعالی در برطرف کردن مشکلات موجود در صنعت را دارند.
رشته فیزیک مهندسی در یک نگاه
رشته فیزیک مهندسی زیر مجموعه کنکور سراسری ریاضی و فیزیک است. علاقمندان به این رشته باید در کنکور سراسری ریاضی فیزیک شرکت کنند. با توجه به محبوبیت بالای این رشته در ایران، متقاضیان آن زیاد است و در نتیجه رقابت زیادی بین دانش آموزان است. رشته فیزیک مهندسی، بازار کار خوب و مناسبی دارد. فارغ التحصیلان در صورت کسب دانش و توانایی کافی و به روز می توانند درآمد قابل توجهی را کسب کنند. فیزیک مهندسی در دانشگاه های مختلفی در سراسر کشور به عنوان یک رشته با جایگاه ویژه تدریس می شود. طول دوره تحصیلی در دوره کارشناسی 4 سال و شامل 8 نیمسال است. هر نیمسال شامل 16 هفته آموزشی کامل است. تعداد کل واحدهای دوره 134 واحد است. هر واحد درسی نظری به مدت 16 ساعت و هر واحد عملی 32 ساعت در طول نیمسال است.
رشته فیزیک مهندسی در ایران
رشته فیزیک مهندسی در ایران یکی از رشته های محبوب و جذاب در ایران شناخته می شود. برنامه رسمی آموزش عالی فیزیک در ایران در سال 1314 به همت دکتر محمود حسابی بنیان گذاشته شد و با تلاش استادانی بزرگوار مانند دکتر کمال الدین جناب، دکتر علی اصغر خمسوی و … توسعه و تکامل یافت.
با توجه به اینکه کشور ایران یک کشور در حال توسعه است، در صنایع مختلف نیاز مبرمی به دانش آموختگان این رشته است. دقت داشته باشید که فعالیت های تخصصی دانش آموختگان فیزیک مهندسی در فیلدهای گوناگون امکان پذیر است. به عنوان مثال دانشجویان برحسب علاقه خود می توانند در صنایع مختلف مانند صنایع نیرو، دفاع، یا حتی صنعت پزشکی، بانکداری و اقتصاد مشغول به کار شوند. در کشور ما این رشته روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و در این راستا، دانشگاه های زیادی در سراسر کشور شرایط پذیرش را برای داوطلبان فراهم می کنند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته فیزیک مهندسی
داوطلبان جهت پذیرش در رشته فیزیک مهندسی باید در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک شرکت کنند. میزان پذیرش در این رشته بایستی از نظر میزان رقابت دانش آموزان و ظرفیت پذیرش در دانشگاه ها مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به اینکه برای ورود به این رشته، داوطلبان زیادی هستند در نتیجه رقابت قابل توجهی بین آن ها وجود دارد. همچنین از نظر ظرفیت پذیرش در رشته فیزیک مهندسی نیز شرایط خوبی مهیا است و دانشگاه های سراسری در سطح کشور امکان پذیرش و تحصیل در این رشته را برای علاقه مندان فراهم می کنند.
با حذف زیرگروه های کنکور سراسری و همچنین حذف دروس عمومی از کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس تخصصی می شود. برای ورود و پذیرش در این رشته لازم است تا شما در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک سوالات دروس تخصصی مختلفی را با ضرایب متفاوت پاسخ دهید. بیشترین تاثیر گذاری برای ورود به رشته فیزیک مهندسی در کشور ما در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک از دروس تخصصی مربوط به این آزمون خواهد بود. ضرایب دروس تخصصی این رشته را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همانطور که مشاهده می‌کنید دروس ریاضی و فیزیک تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته داشته و شما حتماً بایستی مطالعه کاملی بر روی تمام دروس ریاضی و فیزیک دوره دبیرستان خود داشته باشید. لازم به توضیح است که شرکت در آزمون های مشابه کنکور قبل از کنکور اصلی ریاضی می تواند شما را با نوع سوالات در این آزمون آشنا کرده و همچنین شرایط بهتری را برای پاسخ دادن به سوالات کنکور برای شما ایجاد نماید. زیرا در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته فیزیک مهندسی
با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از دانش آموزان در الویت بندی خود برای تحصیل، سعی در انتخاب دانشگاه های برتر را دارند در نتیجه در این بخش دانشگاه های برتر رشته فیزیک مهندسی را در سطح کشور به شما معرفی می کنیم. البته کیفیت آموزشی، سطح علمی و نحوه آموزش مهارت ها و تخصص ها در تمامی دانشگاه های سراسری کشوری شرایط خوب و مناسبی دارد. دانش آموختگان از تمامی دانشگاه های سراسری می توانند در جایگاه های شغلی مربوط به فیزیک مهندسی وارد بازار کار شوند. اما با این حال برترین دانشگاه های مربوط به این رشته شامل دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه تبریز است.
نمونه کارنامه قبولی در رشته فیزیک مهندسی
برای اینکه شناخت شما نسبت به شرایط پذیرش رشته فیزیک مهندسی افزایش یابد و با دیدی باز این رشته را انتخاب کنید، در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی رشته فیزیک مهندسی را برای شما نمایش می دهیم. البته لازم به ذکر است که ترازها و درصدهای قبولی هر ساله با توجه به میزان رقابت و ظرفیت پذیرش دانشگاه ها، اعمال سهمیه های مختلف و … شرایط متفاوتی به خود می گیرد. با این حال با مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی رشته فیزیک مهندسی می توانید تا حدی با شرایط ورود به این رشته کاربردی آشنا شوید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی را برای داوطلبین معرفی کنیم. دقت داشته باشید که واحدهای درسی تمامی رشته ها هر چند سال یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی آموزش کشور زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد. البته این بازنگری ها به صورت جزئی است و به گونه ای نیست که شاهد تغییرات عمده در واحدهای درسی یک رشته باشیم. هر رشته به طور کلی شامل 4 مجموعه واحد درسی کلی است که شامل دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی/ تخصصی و دروس اختیاری است. در این بخش واحدهای درسی فیزیک مهندسی را براساس آخرین بازنگری انجام شده به شما معرفی می کنیم.
در چارت درسی هر رشته و مقطع، نوع درس از نظر عمومی، پایه یا اختصاصی بودن مشخص شده است. دانشجویان موظف هستند براساس چارت درسی و رعایت دروس پیش نیاز برای انتخاب واحد اقدام کنند. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 30 واحد | ||
دروس اصلی | 73 واحد | ||
اختیاری | 9 واحد | ||
جمع | 134 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی را به صورت جداگانه و با تعداد واحد هر درس برای شما بیان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته مهندسی فیزیک
دروس عمومی دروسی هستند که سبب افزایش مهارت و دانش فرد در حیطه تخصصی وی نمی شود، اما برای مسائل اجتماعی، مسائل فرهنگی، مسائل آموزش عمومی و معارف این دروس در واحدهای درسی دانشگاهی گنجانده می شوند. بیشتر دروس عمومی که در دانشگاه ها تدریس می شوند در حوزه علوم انسانی قرار می گیرند و رسالت آن ها افزایش شناخت معرفتی دانشجویان است. دروس عمومی برای تمام رشته ها در مقطع کارشناسی به صورت مشترک ارائه شده و دانشجویان تمام رشته ها ملزم به سپری کردن این دسته از دروس در مقطع کارشناسی هستند. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته فیزیک مهندسی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته فیزیک مهندسی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
- ۲ واحد تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته فیزیک مهندسی در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته فیزیک مهندسی
شیوه آموزش در تمامی دانشگاه های کشور، براساس نظام واحدی است. نظام واحدی به این معنا است که ارزش هر درس براساس تعداد واحد آن درس ارزیابی می شود. دروس پایه با هدف تقویت بنیه علمی و زمینه سازی دانشجویان برای اخذ دروس اصلی و تخصصی ارائه می شود. گذراندن دورس پایه الزامی است و دانشجویان باید براساس نظر گروه، دروس پایه که اکثرا پیش نیاز برای دروس تخصصی هستند را اخذ کنند. دروس پایه اکثرا دو یا سه واحدی هستند و به صورت نظری، عملی و نظری – عملی ارائه می شود.
در جدول زیر می توانید 30 واحد درسی در نظر گرفته شده به عنوان دروس پایه برای فیزیک مهندسی را مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته مهندسی فیزیک | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | ریاضی عمومی 1 | 3 |
| 2 | ریاضی عمومی 2 | 3 |
| 3 | معادلات دیفرانسیل | 3 |
| 4 | فیزیک عمومی 1 | 3 |
| 5 | فیزیک عمومی 2 | 3 |
| 6 | فیزیک عمومی 3 | 3 |
| 7 | فیزیک عمومی 4 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 1 | 1 |
| 9 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 2 | 1 |
| 10 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 3 | 1 |
| 11 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 4 | 1 |
| 12 | شیمی عمومی | 3 |
| 13 | آزمایشگاه شیمی عمومی | 1 |
| جمع | 30 | |
لازم به توضیح است که دروس پایه از همان ترم نخست ورود به دانشگاه در دستور کار ارائه واحدهای درسی دانشکده های فنی مهندسی قرار گرفته و دانشجویان می‌بایست از همان ابتدا برنامه مشخصی برای پاس کردن این دروس داشته باشند. در مجموع 30 واحد درسی به عنوان دروس پایه فیزیک مهندسی در نظر گرفته شده که احتمالاً نکات اشتراک زیادی میان آنها و برخی از دروس دوره دبیرستان وجود دارد که بیشتر برای مرور اطلاعات گذشته و همچنین ارائه اطلاعات به صورت تخصصی تر و حرفه ای تر در نظر گرفته می شوند.
دروس اصلی و تخصصی رشته فیزیک مهندسی
دسته بندی بعدی از واحدهای درسی رشته فیزیک مهندسی، دروس اصلی و تخصصی است که باید به بررسی آنها بپردازیم. واحدهای تخصصی سبب ایجاد دانش تخصصی و مهارت های حرفه ای در دانشجویان می شوند و توانایی های آن ها را برای ورود به بازار کار تقویت می کند. به طور کلی ماهیت دروس تخصصی سبب تقویت بنیه علمی و افزایش مهارت علمی و عملی دانشجویان می شود. با توجه به اهمیت زیاد دروس تخصصی، این دروس به صورت اجباری انتخاب و اخذ می شوند. دانشجویان برای اینکه به درک درستی از ماهیت دانش و کار رشته فیزیک مهندسی برسند، باید واحدهای تخصصی را با نمره قابل قبول پاس کنند.
در مجموع 73 واحد درسی به عنوان دروس تخصصی فیزیک مهندسی در نظر گرفته شده است که در جدول زیر می توانید این واحدهای درسی را مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته فیزیک مهندسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | برنامه نویسی کامپیوتر | 3 |
| 2 | کارگاه ماشین افزار | 1 |
| 3 | کارگاه الکتروتکنیک | 1 |
| 4 | ریاضی فیزیک 1 | 3 |
| 5 | ریاضی فیزیک 2 | 3 |
| 6 | ترمودینامیک | 3 |
| 7 | مکانیک تحلیلی 1 | 3 |
| 8 | مکانیک تحلیلی 2 | 3 |
| 9 | الکترومغناطیس 1 | 3 |
| 10 | الکترومغناطیس 2 | 3 |
| 11 | مکانیک کوانتومی 1 | 3 |
| 12 | مکانیک کوانتومی 2 | 3 |
| 13 | محاسبات عددی | 3 |
| 14 | نقشه کشی صنعتی | 1 |
| 15 | الکترونیک 1 | 3 |
| 16 | آزمایشگاه الکترونیک 1 | 2 |
| 17 | سیستم های دیجیتال 1 | 3 |
| 18 | آزمایشگاه های سیستم های دیجیتال 1 | 2 |
| 19 | سیستم های دیجیتال 2 | 3 |
| 20 | مهندسی فوتونیک | 3 |
| 21 | آزمایشگاه فوتونیک | 2 |
| 22 | فیزیک حالت جامد 1 | 3 |
| 23 | آزمایشگاه فیزیک حالت جامد 1 | 3 |
| 24 | فیزیک اتمی و مولکولی | 3 |
| 25 | مبانی مهندسی نانو | 3 |
| 26 | فیزیک هسته ای1 | 3 |
| 27 | روش های تجربی در فیزیک | 3 |
| 28 | کارآموزی | 2 |
| مجموع | 73 | |
به طور کلی رشته فیزیک مهندسی در دروس تخصصی خود به مطالعه مواد جامد یا جامدات از طریق روش هایی مانند مکانیک کوانتومی، کریستالوگرافی، الکترومغناطیس و متالوژی می پردازد. در این رشته، دانشجویان به مطالعه و تحقیق در مورد ساختار بلوری جامدات، نوسانات یون ها، حرکت الکترون ها می پردازند. همچنین در این دوره، دانشجویان با چگونگی تشکیل مواد با در نظر گرفتن جزئیات ساختاری اتم ها آشنا می شوند.
همچنین فیزیک مهندسی به مطالعه پلاسما نیز می پردازد. پلاسما که برای اولین بار توسط اریگد لانگمایر شیمیدان معروف دهه 1920 معرفی شد، یکی از چها حالت اساسی ماده است. ماده چهار حالت، جامد، مایع،گاز و پلاسما دارد. پلاسما به صورت آزادانه در سطح زمین وجود ندارد و با حرارت دادن یک گاز خنثی در یک میدان الکترومغناطیسی شدید به صورت مصنوعی تولید می شود. برای مثال آتش اگزوز موشک نمونه ای از پلاسما است. کاربردهای فیزیک پلاسما در صنعت شامل برش کاری، نانوتکنولوژی، میکروالکترونیک، لایه های ابر رسانا، پلیمر، تصفیه آب و… است.
اپتیک و لیزر، در دهه های اخیر با پیشرفت های زیادی همراه بوده است. لیزر به معنای تقویت نور توسط نور القایی تابشی است. با انرژی دادن به اتم ها و مولکول ها می توان آن ها را از حالت پایه برانگیخته کرد تا فوتون تابش کنند. دانشجویان در دروه کارشناسی با مبنای علمی اپتیک و کاربرد آن در تجهیزات اپتیکی و لیزری آشنا می شوند. کاربردهای اپتیک در صنعت شامل، صنایع دفاعی، انتشار و به کارگیری نور، آشکارسازها، ساخت اپتوالکترونیکی و … است. گرایش لیزر و اپتیک یکی از گرایش های محبوب و پردرآمد فیزیک مهندسی به شمار می آید.
دروس اختیاری رشته فیزیک مهندسی
دروس اختیاری در واقع بین گرایش های مختلف کارشناسی ارشد که در آینده قصد ادامه تحصیل در آن گرایش ها را دارید می توانند انتخاب شوند. این دروس برای افزایش مهارت در گرایش هایی است که در آینده با آن ها بیشتر ارتباط خواهید داشت. دروس اختیاری در واقع نیازهای شما را بهتر برآورده می کنند و در آینده برای شما مفید واقع خواهند شد. در مجموع 30 واحد درسی به عنوان دروس اختیاری برای این رشته در نظر گرفته است که دانشجویان باید 9 واحد درسی را به صورت اختیاری انتخاب کنند و آن ها را پاس کنند. در جدول زیر می توانید دروس اختیاری فیزیک مهندسی در مقطع کارشناسی را مشاهده نمایید.
| دروس اختیاری رشته فیزیک مهندسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | فیزیک لیزر | 3 |
| 2 | کاربردهای لیزر | 3 |
| 3 | ازمایشگاه لیزر | 2 |
| 4 | طیف سنجی | 3 |
| 5 | فیزیک پلاسما | 3 |
| 6 | فیزیک حالت جامد 2 | 3 |
| 7 | آزمایشگاه فیزیک حالت جامد 2 | 2 |
| 8 | بلور شناسی | 3 |
| 9 | فیزیک لایه های نازک | 3 |
| 10 | فیزیک قطعات نیمرسانا | 3 |
| 11 | الکترونیک 2 | 3 |
| 12 | آزمایشگاه الکترونیک 2 | 2 |
| 13 | آزمایشگاه های سیستمهای دیجیتال 2 | 2 |
| 14 | ابررسانی و کاربردهای آن | 3 |
| 15 | خواص فیزیکی مواد | 3 |
| 16 | مواد مغناطیسی | 3 |
| 17 | فیزیک سرامیک ها | 3 |
| 18 | فیزیک و مهندسی سطح | 3 |
| 19 | آزمایشگاه فیزیک هسته ای | 2 |
| 20 | شتاب دهنده های ذرات و اپتیک باریکه های نوری | 3 |
| 21 | فیزیک راکتورهای هسته ای 1 | 3 |
| 22 | فیزیک راکتورهای هسته ای 2 | 3 |
| 23 | اندازه گیری و آشکارسازی پرتوها | 3 |
| 24 | رادیو ایزوتوپ ها و کاربردهای آن ها | 3 |
| 25 | آزمایشگاه رادیوایزوتوپ ها | 1 |
| 26 | حفاظت در برابر پرتوها | 3 |
| 27 | فیزیک بهداشت هسته ای | 3 |
| 28 | آزمایشگاه پیشرفته فیزیک | 3 |
| 29 | مکانیک سیالات | 3 |
| 30 | محاسبات و اطلاعات کوانتومی | 3 |
| 31 | شیمی عمومی 2 | 3 |
| 32 | آزمایشگاه شیمی عمومی 2 | 1 |
| 33 | بیوفیزیک | 3 |
| 34 | فیزیک محیط زیست | 3 |
| 35 | مبانی شبیه سازی عددی | 3 |
| 36 | کاربرد کامپیوتر در فیزیک | 3 |
| 37 | امواج و ارتعاشات | 3 |
| 38 | اکوستیک | 3 |
| 39 | محیط های الکترو مغناطیسی | 3 |
| 40 | تکنیک خلا | 3 |
| 41 | آزمایشگاه تکنیک خلاء | 1 |
| 42 | ژئوفیزیک | 3 |
| 43 | زلزله شناسی عمومی | 3 |
| 44 | آلودگی هوا | 2 |
| 45 | انرژی های نو | 3 |
| 46 | مبانی استاندارد و اندازه گیری | 2 |
| 47 | زبان تخصصی | 3 |
| 48 | سیگنال ها و سیستم ها | 3 |
| 49 | مبانی مکاترونیک | 3 |
| 50 | اقتصاد مهندسی | 2 |
| 51 | سیستم های کنترل و ابزار دقیق | 3 |
| 52 | تحقیق در عملیات | 3 |
| 53 | پروژه فیزیک | 3 |
| 54 | پروژه کارگاهی | 2 |
| مجموع | 147 | |
لازم به توضیح است که برای انتخاب دروس اختیاری رشته فیزیک مهندسی حتماً باید به چند نکته بسیار مهم دقت داشته باشید. در درجه اول بایستی بر اساس گرایش مورد نظر در مقطع کارشناسی ارشد برای انتخاب این دروس اقدام کنید و همچنین در کنار آن، فیلد کاری خود در بازار کار را نیز در نظر گرفته و متناسب با نوع کار مورد نظر خود برای انتخاب این واحدها اقدام نمایید. این موضوع باعث می‌شود تا شما به توانمندی ها و مهارت های حرفه ای هدفمند برای این رشته رسیده و در نهایت بتوانید مقطع کارشناسی فیزیک مهندسی را به صورت کاملاً حرفه ای پشت سر بگذارید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
گرایش های رشته فیزیک مهندسی
تعیین گرایش های تحصیلی هر رشته در زیر گروه ریاضی هر سال توسط شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم در یک دفترچه راهنما اعلام می شود. بسیاری از رشته های فنی مهندسی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نبوده و معمولاً به صورت عمومی در دستور تدریس در دانشگاه های سراسری کشور قرار می گیرند. تخصصی شدن رشته های فنی مهندسی معمولاً در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا انجام می پذیرد و در مقطع کارشناسی گرایش های خاصی برای این رشته ها تعریف نمی شود.
بازار کار رشته فیزیک مهندسی
قدرت یک دانش آموخته فیزیک یا فیزیک مهندسی در حل مساله وی است. دانش آموختگان رشته فیزیک مهندسی علاوه بر اشتغال در زمینه های کاری خود، می توانند در فیلدهای به ظاهر نامرتبط مانند بانکداری، اقتصاد، جامعه شناسی و … نیز حضور موثری داشته باشند. با توجه به گستردگی زیاد زمینه های مورد مطالعه در علم فیزیک، فرصت های شغلی زیادی برای رشته فیزیک مهندسی وجود دارد. به طور کلی بازار کار خوبی برای یک دانش آموخته این رشته متصور شد:
- آموزش (دبیرستان، دانشگاه ها)
- بخش تحقیق و توسعه در واحدهای صنعتی
- پژوهش و تحقیقات در پژوهشکده های علمی و صنعتی برای مثال (پتروشیمی، فراورده های غذایی، پزشکی، نیرو، پلیمر و ….)
- پژوهش های بنیادی در زمینه های مختلف فیزیک در دانشگاه ها یا پژوهشکده ها
- علوم زیستی مانند سلول های بنیادی، شبکه های عصبی، ساخت سنسورها، پرتو سنجی، مهندسی پزشکی، اندازه گیری و سنجش، کالیبراسیون دستگاه ها و تجهیزات، دارو سازی، پرتودهی و…
- صنایع دفاعی و صنایع مربوطه
- صنایع اپتیک، لیزر و فوتونیک
- بخش زلزله شناسی و ژئوفیزیک
- استاندارد (تعریف استاندراد برای آزمایشگاه های صنعتی و مرجع)
کاربردهای رشته فیزیک مهندسی
رشته فیزیک مهندسی با توجه به ماهیتی که دارد کابردهای بسیار متنوعی را برای آن می توان متصور شد. تربیت نیروهای متخصص و کارآمدی که در زمینه های طراحی لیزر، پلاسما و جامدات صاحب نظر و ورزیده باشند، اولویت مهمی است. از جمله مهمترین کاربردهای این رشته در کشور ما به شرح زیر است:
- کاربردهای پزشکی
زیست شناسی لیزر، شناسایی DNA، مطالعه سلول ها و اندامک ها با استفاده از پرتو لیزر
- کاربردهای صنعتی
صنایع قطعات الکترونیک، وزارت نیرو و مخابرات و انرژی اتمی، جوشکاری، برشکاری، سوراخکاری، حکاکی، تراشه های تلفن همراه و کامپیوتر
- کاربردهای پژوهشی
کاربردهای پژوهشی و تحقیقاتی در زمینه تداخل سنج ها، وسائل اپتیکی، اندرکنش های لیزری، واکنش های گداخت گرما هسته ای، تراشه های الکترونیکی، برق و مخابرات، مهندسی پزشکی
- کاربردهای آموزشی
تدریس در آموزشگاه ها و مدارس و یا در دانشگاه ها در صورت داشتن مدرک دکتری
درآمد رشته فیزیک مهندسی
درآمد رشته فیزیک مهندسی براساس شرایط و فاکتورهای مختلف تعیین می شود. فیزیک یک رشته پایه محسوب می شود و از طرفی بازار کار رشته های پایه در ایران چندان قابل قبول نیست، اما رشته فیزیک مهندسی به دلیل ترکیب مهندسی و فیزیک، در ایران آینده شغلی خوبی دارد. فارغ التحصیلان می توانند امیدوار باشند که با کسب دانش و توانایی و استمرار در کسب علم و آگاهی می توانند آینده درخشانی را برای خود رقم بزنند. دانشجویان رشته فیزیک مهندسی پس از فارغ التحصیلی در ادارت دولتی یا خصوصی یا پژوهشکده های مختلف صنایع می توانند مشغول به کار شوند و به درآمد قابل قبولی برسند.
میزان درآمد فیزیک مهندسی براساس میزان مهارت شخص، مدرک، تجربه کاری و نوع سازمانی که در آن مشغول به کار است، متفاوت است اما به طور کلی این رشته میزان درآمد خوبی دارد.
رشته فیزیک مهندسی از اصول علمی و مهندسی برای حل مسائل و توسعه فرآیندها، محصولات و فناوری های جدید استفاده می کنند.
ادامه تحصیل در رشته فیزیک مهندسی
دانش آموختگان رشته فیزیک مهندسی امکان ادامه تحصیل در بسیاری از شاخه های فیزیک را دارند. دانش آموختگان می توانند با مطالعه برخی از مباحث جبرانی در بسیاری از رشته های دیگر مانند بیوفیزیک، مهندسی پزشکی، فیزیک پزشکی، ژئوفیزیک و زلزله شناسی، مهندسی صنایع، برق و الکترونیک، مخابرات، مهندسی نانو، بیوالکتریک و بیو مکانیک و …. ادامه تحصیل بدهند. به دلیل بازار کار مناسب این رشته، فارغ التحصیلان بعد از اتمام مقطع کارشناسی به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا می روند که در این بخش شرایط ادامه تحصیل را در این مقاطع برای علاقمندان مورد بررسی قرار می دهیم.
کارشناسی ارشد فیزیک مهندسی
دانشجویان دوره کارشناسی می توانند بلافاصله بعد از اتمام این دوره، با شرکت در آزمون ورودی کارشناسی ارشد، گرایش مورد نظر خود را انتخاب کنند و در بهترین دانشگاه های کشور تحصیل کنند. در حال حاضر دانشگاه های تهران و دانشگاه شریف در گرایش های مختلف فیزیک مهندسی برای علاقمندان در دسترس است. گرایش های کارشناسی ارشد فیزیک مهندسی به شرح زیر است:
- فیزیک، فیزیک کاربردی
- فوتونیک
- مجموعه مهندسی برق (الکترونیک،میدان مخابرات و قدرت)
- مهندسی مکانیک
- مهندسی مواد
- مهندسی صنایع
- مهندسی پزشکی
- فیزیک پزشکی
- ژئوفیزیک، هواشناسی
- فیزیک ماده چگال
- اپتیک و لیزر
- ذرات بنیادی و نظریه میدان ها
- فیزیک آماری و سامانه های پیچیده
- فیزیک پلاسما
- فیزیم عسته ای
- گرانش و کیهان شناسی
- نجوم و اختر فیزیک
- نانو فیزیک
دکترا فیزیک مهندسی
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد می توانند برای مقطع دکتری نیز ادامه تحصیل دهند. برای این منظور باید در آزمون ورودی دکتری شرکت کنند و در صورت کسب نمره قبولی و پذیرش در مصاحبه تخصصی، شرایط لازم را برای تحصیل در مقطع دکتری برای خود فراهم کنند. امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری فیزیک مهندسی برای دانشجویان در بهترین دانشگاه های ایران وجود دارد و مانعی برای پیشروی علاقمندان برای ادامه تحصیل وجود ندارد.
رشته فیزیک مهندسی در جهان
فیزیک مهندسی در سطح جهان یکی از رشته های بسیار پرطرفدار و به روز است. با توجه به ماهیت این رشته و ترکیب فیزیک با مهندسی این رشته، یک رشته بسیار مهم و کاربردی تلقی می شود. دقت داشته باشید که کاربردهایی که این رشته در حوزه صنعت، پزشکی، دفاعی، اقتصادی و حتی هوا و فضا دارد، تاثیر بسیاری زیادی روی درآمدهای دولت های بزرگ و آینده بشری خواهد داشت. فارغ التحصیلان این رشته جایگاه اجتماعی بالایی دارند و استخدام آن ها در صنایع بزرگ جهان در کشورهای مختلف امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته فیزیک مهندسی در جهان را برای شما بررسی کنیم، بهتر است با بهترین دانشگاه های جهان برای این رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف آشنا شوید. در حال حاضر بر طبق آخرین به روز رسانی انجام شده توسط استاندارد QS، بهترین دانشگاه ها برای فیزیک مهندسی به شرح زیر هستند:
- دانشگاه ماساچوست
- دانشگاه هاروارد
- دانشگاه استنفورد
- دانشگاه کمبریج
- دانشگاه آکسفورد
- دانشگاه کالیفرنیا برکلی (UCB)
- موسسه تکنولوژی کالیفرنیا (Caltech)
- دانشگاه پرینستون
- دانشگاه صنعتی زوریخ
- دانشگاه توکیو
همچنین شایان ذکر است که در میان دانشگاه های آسیایی دانشگاه توکیو با قرار گرفتن در رتبه 10 به عنوان برترین دانشگاه در شاخه فیزیک شناخته می شود. از طرف دیگر دانشگاه ملی سنگاپور در بین سایر دانشگاه ها در جایگاه 18 قرار دارد. ین دانشگاه های ایران، دانشگاه تهران در رده بندی بین 451-500 و دانشگاه صنعتی شریف در رده بندی بین 501-550 قرار دارد.
میزان درآمد فارغ التحصیلان فیزیک مهندسی در کشورهای مختلف براساس میزان مهارت، تجربیات و همچنین جایگاه شغلی آن ها متغیر است. به طور کلی مهندسین در این رشته در آمریکا متوسط درآمد $79,685 در طول هر سال دارند. این مبلغ براساس میزان تجربه و یا جایگاه شغلی و همچنین حق ماموریت و … می تواند تا $178,987 افزایش یابد.
