معرفی رشته مهندسی ايمنی صنعتی
با افزایش بلایای طبیعی در جهان و در سراسر جهان، اهمیت ایمنی سرمایه انسانی، حفاظت از محیط زیست و حفاظت از دارایی‌های موجود یک صنعت در حال افزایش است. رشته مهندسی ایمنی صنعتی بخش عظیمی از مسائل و زمینه‌های مؤثر بر ایمنی نیروی کار و امنیت تجهیزات مهندسی در صنایع مختلف را پوشش می‌دهد. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته مهندسی ايمنی صنعتی در ایران و جهان بپردازیم.
ایمنی صنعتی علمی است که در پیشگیری از بروز حوادث در محیط کار به یاری انسان می شتابد و همواره در راستای حفاظت و حراست از نیروی کار و سرمایه گام برمی دارد. رشته مهندسی ایمنی صنعتی رشته ای بسیار گسترده با مجموعه ای از تدابیر، اصول و مقرراتی می باشد که با به کار گرفتن آن ها می توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیط های صنعتی به گونه ای موثر و کارا نگهداری کرد و یک محیط کار بی خطر و سالم برای افزایش کارایی کارکنان بوجود آورد.
تاریخچه رشته مهندسی ايمنی صنعتی
تاریخچه رشته مهندسی ايمنی صنعتی قدمتی طولانی دارد. گمانه زنی های زیادی در مورد تعداد افرادی که در کار ساخت اهرام بزرگ مصر جان باختند، وجود دارد. بدیهی است که هیچ کس نمی تواند به طور قطع بداند، اما به احتمال زیاد عددی است که ما امروز آن را قابل قبول نمی دانیم. حتی اخیراً، در قرن 19 و 20، هزاران نفر در طول ساخت هر یک از کانال های بزرگ جان خود را از دست دادند. در سوئز و پاناما در انگلستان تا اواخر قرن نوزدهم، کودکان در معادن و کارخانه‌های پنبه کار می‌کردند و ماشین آلات مورد استفاده برای ایمن کردن آن ها کنترل نمی شد، بنابراین جراحات و مرگ و میر بسیار رایج بود.
حفاظت از مردم در برابر آسیب به طور فزاینده ای مورد توجه بسیاری از زمینه های مهندسی از قرن نوزدهم بوده است. در طلوع انقلاب صنعتی (حدود 1750-1850)، مهندسان، تقریباً تمام تلاش خود را صرف ساخت دستگاه هایی کردند که به طور قابل اعتماد و سودآور عمل می کردند، اما توجه کمی به ایمنی داشتند. یکی از استثناهای قابل توجه جیمز وات (1736-1819)، به اصطلاح مخترع ماشین بخار است. علیرغم ارائه پیشرفت‌های متعدد در موتور بخار نیوکومن، وات عمداً در برابر ساخت یک موتور پرفشار به دلیل خطراتی که برای کسانی که با آن کار می‌کنند، مقاومت کرد. در واقع، زمانی که ریچارد ترویتیک (1771-1833) آزمایش‌هایی را با موتور بخار پرفشار آغاز کرد، که هم راندمان و هم قدرت را افزایش داد، وات (و شریکش متیو بولتون) از پارلمان درخواست کردند تا قانونی را تصویب کند که استفاده از چنین موتورهایی را غیرقانونی می‌کند.
سپس همه چیز شروع به تغییر کرد. قانون کارخانه و کارگاه 1878 کدهای ایمنی را برای پوشش همه مشاغل گسترش داد و حداقل سن کار به 10 سال افزایش یافت. در قانون کارخانه‌ها در سال1891 ، قوانین مربوط به ایمنی ماشین‌ها سخت‌تر شد. اصلاحات قابل توجهی در قانون کارخانه‌ها در سال‌های 1937 و 1961 همه چیز را به استانداردهای امروزی نزدیک‌تر کرد، در حالی که قانون بهداشت و ایمنی در محل کار در سال 1974 با تغییر در مقررات مبتنی بر هدف که توسط دستورالعمل‌ها و کدهای عمل پشتیبانی می‌شد، جهشی به جلو داشت. اکنون این وظیفه ماست که اطمینان حاصل کنیم که ایمنی به درستی در طراحی و استفاده از ماشین آلات در سراسر جهان اعمال می شود.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته مهندسی ايمنی صنعتی
ایمنی یکی از ابعاد کلیدی مدیریت دارایی های مهندسی است. ایمنی از طریق طراحی ابزار یا پیشگیری از طریق مدیریت برای حفظ ایمنی سیستم های مهندسی به کار می رود. هدف این دوره به کارگیری جنبه های مختلف ایمنی سیستم های مهندسی با تمرکز بر ابزارها، تکنیک ها و روش های مورد نیاز برای پیشگیری از وقوع عملیات ناایمن و حوادث در محیط های مختلف صنعتی است. پس از اتمام دوره، دانشجویان رشته مهندسی ايمنی صنعتی به مفاهیم ایمنی سیستم های مهندسی، ابعاد ایمنی سیستم های مهندسی، ریاضیات طراحی و تجزیه و تحلیل ایمنی، طراحی برای ایمنی سیستم های مهندسی و کنترل ایمنی و ادغام ایمنی با سایر اهداف عملیاتی مانند کیفیت مجهز خواهند شد.
به طور کلی کلمه ایمنی به اقدامات احتیاطی افراد برای جلوگیری از حوادث، آسیب، خطر، ضرر و آلودگی اشاره دارد. ایمنی همچنین با بهبود شرایط کار برای سلامتی بهتر سر و کار دارد. مدیریت، مسئول تامین شرایط کار ایمن و ایمنی افراد است. بنابراین باید همه رویدادهای نامطلوب در یک محل کار که می تواند منجر به مرگ، بیماری، آسیب یا سایر ضررها شود، به طور کامل بررسی شوند، افراد برای محافظت در برابر آنها آموزش ببینند، و این آسیب ها حذف شوند.
رشته مهندسی ايمنی صنعتی در یک نگاه
رشته مهندسی ایمنی صنعتی زیر مجموعه کنکور ریاضی و فیزیک است. این رشته یک رشته کاربردی و محبوب بین متقاضیان است. برای ورود به این رشته باید در کنکور ریاضی و فیزیک رتبه قابل قبولی کسب کنید تا بتوانید در این رشته تحصیل داشته باشید. از طرف دیگر تعداد رقبا برای این رشته به طور معمول متوسط و رو به بالا است و ظرفیت دانشگاه ها هر ساله براساس دفترچه کنکور سراسری تعیین می گردد. رشته مهندسی ایمنی صنعتی یک رشته با بازار کار مطلوب است و درآمد آن براساس جایگاه و ردیف شغلی متغیر است و در صورت کسب جایگاه های شغلی می توان به درآمد بالایی رسید. طول دوره کارشناسی رشته مهندسی ایمنی صنعتی 4 سال است که در 8 نیمسال تحصیلی ارائه می شود.
رشته مهندسی ايمنی صنعتی در ایران
رشته مهندسی ايمنی صنعتی در ایران یک رشته مهم و کاربردی تلقی می شود. ایمنی صنعتی گرایشی نوپا و جدید است. برای نخستین بار ‹‹دانشگاه علم و صنعت ایران›› در سال تحصیلی 1375- 1374 اقدام به ارایه گرایش ‹‹ایمنی صنعتی›› نمود. البته دوره کارشناسی مهندسی ایمنی و بازرسی فنی به عنوان شاخه ای از «مهندسی شیمی» برای اولین بار در سال تحصیلی 1370-1371 در دانشکده مهندسی نفت شهید تندگویان آبادان ایجاد شده است.
امروزه به دلیل پیچیدگی های سیستم های مهندسی نیاز به بحث ایمنی صنعتی بیشتر از گذشته احساس می گردد. زیرا طراحان سیستم باید اصول ایمنی را در زمان طراحی مد نظر قرار داده و کاربرها نیز به هنگام بهره برداری از سیستم لازم است با عوامل و شرایط خطرناک آشنا باشند. بعلاوه با تغییرات سریع در تکنولوژی، تدوین قوانین، استانداردها و آیین نامه های ایمنی نوین لازم می گردد. به دلایل بالا پرداختن به رشته مهندسی ایمنی از ضروریات به شمار می رود و هر قدر وضعیت ایمنی جامعه و محیط های کاری بهتر شود، بهره وری افزایش یافته و متعاقبا به همان مقدار رونق اقتصادی افزایش خواهد یافت.
به طور کلی در کشور ایران در صنایعی مانند نفت و پتروشیمی که در حال توسعه هستند، نیاز مبرمی به تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین آلات مختلف صنعتی است . همچنین خطرات ناشی از آلودگی های ناشی از فعالیت های صنایع پتروشیمی و نفت، حضور مهندسین ایمنی را در صنعت بیش از پیش می نماید.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته مهندسی ايمنی صنعتی
رشته مهندسی ایمنی صنعتی یکی از زیر مجموعه های کنکور سراسری ریاضی و فیزیک است و دانش آموزان علاقمند برای پذیرش در این رشته لازم است تا در کنکور سراسری رتبه قابل قبولی را کسب کنند. پذیرش در رشته مهندسی ایمنی صنعتی از دو جنبه مهم قابل بررسی است. جنبه اول شرایط پذیرش براساس تعداد رقبا و میزان رقابت سنجیده می شود. براساس آمارهای سال های گذشته می توان نتیجه گیری کرد که علاقه مندی برای ورود به این رشته تقریبا متوسط و رو به بالا است و بایستی شاهد رقابت قابل توجهی بین دانش آموزان در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک باشیم. همچنین جنبه دوم دیگر از نظر ظرفیت پذیرش دانشگاه ها در رشته مهندسی ایمنی صنعتی است. دانشگاه های سراسری محدودی در سطح کشور امکان ادامه تحصیل در این رشته را برای متقاضیان فراهم می کنند. البته باید به اعمال سهمیه های مختلف نیز در میزان پذیرش برای رشته مهندسی ایمنی صنعتی توجه داشته باشید.
با حذف زیر گروه عمومی در کنکور سراسری، این آزمون تنها شامل دروس اختصاصی است. دانش آموزان برای ورود به این رشته باید به دروس اختصاصی با ضرایب مختلف پاسخ دهند. برای ورود و پذیرش در رشته مهندسی ایمنی صنعتی لازم است اهتمام ویژه ای برای پاسخ دهی به دروس تخصصی داشته باشید. ضرایب دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را می توانید به صورت کامل در جدول زیر مشاهده کنید:
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور ریاضی | |||
ریاضی | 4 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 2 | ||
همان طور که در جدول بالا مشخص است، دروس ریاضی و فیزیک تاثیر بسیار زیادی برای پذیرش در این رشته دارد. برای موفق شدن در کنکور سراسری باید مطالعه کامل و دقیقی روی دروس ریاضی و فیزیک داشته باشید.
لازم به توضیح است که آزمون های مشابه می تواند شانس قبولی شما در رشته مورد نظرتان را افزایش دهد. شرکت در آزمون های مشابه شرایط بهتری را برای شما در روز آزمون فراهم می کند و سبب آشنایی شما با نمونه سوالات کنکور شده و جو روز آزمون را برای شما تداعی می کند. در نظر داشته باشید که در بسیاری از مواقع سوالات کنکور ریاضی تشابه زیادی به آزمون های آزمایشی برگزار شده برای این رشته دارند.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته مهندسی ايمنی صنعتی
با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از دانش آموزان برای اولویت بندی ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی در مهندسی ایمنی صنعتی به دنبال انتخاب دانشگاه های برتر هستند از این رو لازم داشتیم تا دانشگاه های برتر رشته مهندسی ایمنی صنعتی را نیز در سطح کشور به شما معرفی کنیم. البته باید توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های سراسری کشور از نظر آموزشی و رتبه علمی شرایط مناسبی داشته و فارغ التحصیلان از سراسر کشور می توانند در رده های شغلی مناسب با درآمد خوب استخدام شوند. با این حال برخی از دانشگاه های برتر مربوط به این رشته شامل دانشگاه های صنعت نفت و دانشگاه هرمزگان و دانشگاه علم و صنعت تهران است.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی ايمنی صنعتی
برای آشنایی بیشتر با شرایط پذیرش در رشته مهندسی ایمنی صنعتی لازم دانستیم تا دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی ایمنی صنعتی را ارائه دهیم. دقت داشته باشید که شرایط پذیرش هر ساله با توجه به تعداد رقبا و همچنین میزان ظرفیت پذیرش دانشگاه ها تغییر می کند. همچنین اعمال سهمیه های مختلف نیز می تواند تراز و درصد قبولی و شرایط پذیرش را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی در رشته مهندسی ایمنی صنعتی را ارائه داده ایم تا به صورت واقع بینانه تر برای ورود به این رشته در کنکور برنامه ریزی داشته باشید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته مهندسی ايمنی صنعتی
بسیاری از رشته های فنی مهندسی در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نبوده و معمولاً به صورت عمومی در دستور تدریس در دانشگاه های سراسری کشور قرار می گیرند. تخصصی شدن رشته های فنی مهندسی معمولاً در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا انجام می پذیرد و در مقطع کارشناسی گرایش های خاصی برای این رشته ها تعریف می شود. رشته مهندسی ايمنی صنعتی نیز از این قاعده مستثنا نیست و در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
واحدهای درسی رشته مهندسی ايمنی صنعتی
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را مورد بررسی قرار دهیم. با توجه به اینکه بسیاری از دروسی که قرار است در این رشته در دوره کارشناسی ارائه شود تخصصی است در نتیجه دانش آموزان باید قبل از ورود با عناوین این دروس آشنا شوند و در صورت تمایل برای ورود به این رشته اقدام کنند.
واحدهای درسی هر رشته هر چند سال یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازنگری قرار می گیرد. البته این بازنگری به صورت جزئی بوده و شاهد تغییرات عمده ای در آن نخواهیم بود. در این بازنگری ها ممکن است برخی واحدهای درسی اضافه شود و یا تغییراتی در سرفصل دروس برخی واحدهای درسی رخ دهد. در این بخش آخرین بازنگری صورت گرفته برای کارشناسی مهندسی ایمنی صنعتی را ارائه می دهیم.
در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته مهندسی ایمنی صنعتی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته مهندسی ایمنی صنعتی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 25 واحد | ||
دروس اصلی | 50 واحد | ||
دروس تخصصی | 45 واحد | ||
جمع | 142 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته معماری داخلی
بسته اول از واحدهای درسی برای رشته مهندسی ایمنی صنعتی، دروس عمومی هستند. دروس عمومی برای تمامی رشته ها در مقاطع کارشناسی مشترک است و زیر نظر گروه علوم انسانی و عمومی دانشگاه ارائه می شود. دروس عمومی تاثیری در دانش تخصصی دانشجویان ندارد و برای افزایش معرفت شناختی در ابعاد مختلف زندگی از جمله اجتماعی، اقتصادی و معرفتی است. اخذ دروس عمومی برای دانشجویان الزامی است و باید این دروس را پاس کنند. در جدول زیر می توانید 22 دروس عمومی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته مهندسی ايمنی صنعتی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته مهندسی ايمنی صنعتی در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه رشته مهندسی ايمنی صنعتی
بسته دوم دیگر دروس، دروس پایه هستند. دروس پایه در واقع اولین قدم برای آشنایی با دروس دوره کارشناسی است. این دروس به مثابه پلی است که دروس دوره دبیرستان را به دروس دوره کارشناسی ارتباط می دهد. احتمالا نکات مشترک زیادی بین این دروس و دروس دوره دبیرستان است. هدف این واحدهای درسی، ارائه پیش ذهنیت برای آمادگی دانشجویان برای دروس اصلی و تخصصی است. در جدول زیر می توانید 25 واحد دروس پایه رشته مهندسی ایمنی صنعتی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس پایه رشته مهندسی ایمنی صنعتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | ریاضی 1 | 3 |
| 2 | ریاضی 2 | 3 |
| 3 | معادلات دیفرانسیل | 3 |
| 4 | محاسبات عددی | 2 |
| 5 | فیزیک 1 | 3 |
| 6 | فیزیک 2 | 3 |
| 7 | آزمایشگاه فیزیک | 1 |
| 8 | شیمی عمومی | 3 |
| 9 | آزمایشگاه شیمی | 1 |
| 10 | برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر در ایمنی | 3 |
| مجموع واحدها | 25 | |
دروس پایه به صورت الزامی ارائه می شود و دانشجویان موظف به اخذ این دروس هستند. واحدهای درسی پایه بیشتر به صورت نظری ارائه می شود. حتی اگر دانشجو یکی از واحدهای درسی را اخذ نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای دانش آموختگی است. دروس پایه در اکثر موارد به صورت پیش نیاز و هم نیاز ارائه می شود.
دروس اصلی رشته مهندسی ايمنی صنعتی
دروس اصلی بسته سوم دروسی هستند که در دوره کارشناسی ارائه می شود. این دروس سبب آشنایی دانشجویان با ماهیت کلی رشته می شوند و به نوعی فرد را برای بازار کار آماده می کنند. دروس اصلی جزء دروس الزامی رشته مهندسی ایمنی صنعتی است و دانشجویان موظف به اخذ دروس با نمره قابل قبول هستند. دروس اصلی نسبت به دروس پایه یک قدم پا را فراتر گذاشته و به صورت تخصصی تر ارائه می شوند. بخش اعظم دروس دوره کارشناسی این رشته مربوط به دروس اصلی است. در جدول زیر می توانید 50 واحد دروس اصلی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس اصلی رشته مهندسی ایمنی صنعتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | مبانی مهندسی برق | 3 |
| 2 | نقشه کشی صنعتی | 2 |
| 3 | استاتیک و مقاومت مصالح | 3 |
| 4 | کارگاه ماشین ابزار | 1 |
| 5 | کارگاه جوش | 1 |
| 6 | آشنایی با صنایع و فرآیندهای تولیدی | 2 |
| 7 | روش های تولید | 3 |
| 8 | اقتصاد مهندسی | 3 |
| 9 | مدیریت ایمنی | 3 |
| 10 | تحقیق در عملیات | 3 |
| 11 | آمار و احتمالات مهندسی | 3 |
| 12 | هیدورلیک و انتقال سیالات | 3 |
| 13 | روانشناسی کار | 2 |
| 14 | مدیریت ریسک | 2 |
| 15 | کنترل و مدیریت پروژه | 3 |
| 16 | قوانین و استاندارهای ایمنی | 1 |
| 17 | توسعه آموزش و فرهنگ ایمنی | 2 |
| 18 | برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری | 3 |
| 19 | سیستم های اطلاعات مدیریت | 2 |
| 20 | کنترل کیفیت آماری | 2 |
| 21 | برنامه ریزی و تصمیم گیری مدیریتی | 3 |
| مجموع واحد ها | 50 | |
دروس اصلی از بسته های مهم درسی است که در دوره کارشناسی ارائه می شود. دروس اصلی سبب می شود تا دانشجویان به درک صحیح و کاملی از رشته هم در بازار کار و هم در کاربردهای تعریف شده برسند.
دروس تخصصی رشته مهندسی ايمنی صنعتی
بسته آموزش بعدی، دروس تخصصی است که مربوط به دروسی است که به صورت تخصصی ارائه می شود. دروس تخصصی اهمیت زیادی برای ارائه مطالب آموزشی دارد و سبب می شود دانشجو به صورت کامل با ماهیت کاربردی رشته آشنا شود. دروس تخصصی به نوعی اصل و موضوع مهم رشته مهندسی ایمنی صنعتی را بیان می کند. در جدول زیر می توانید 45 واحد دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی صنعتی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس تخصصی رشته مهندسی ایمنی صنعتی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | ایمنی برق | 2 |
| 2 | مهندسی حریق | 3 |
| 3 | ایمنی دیگها و ظروف تحت فشار | 2 |
| 4 | ایمنی ساختمان و معدن | 3 |
| 5 | ایمنی ماشین آلات و تجهیزات صنعتی | 3 |
| 6 | ایمنی مواد شیمیایی و فرایند | 2 |
| 7 | ایمنی حمل و نقل | 2 |
| 8 | بررسی و تجزیه و تحلیل حوادث | 2 |
| 9 | مهندسی فاکتورهای انسانی | 3 |
| 10 | تهویه صنعتی | 3 |
| 11 | مهندسی آب و فاضلاب | 3 |
| 12 | مدیریت پسماندهای صنعتی | 2 |
| 13 | عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار | 3 |
| 14 | عوامل زیان آور شیمیایی محیط کار | 3 |
| 15 | بیماری های شغلی و کمک های اولیه | 2 |
| 16 | زبان تخصصی | 2 |
| 17 | کارآموزی | 5 |
| مجموع واحد ها | 45 | |
دروس تخصصی مهمترین بخش دروس رشته مهندسی ایمنی صنعتی است. دروس تخصصی به صورت اجباری ارائه می شود و دانشجویان موظف به اخذ و سپری کردن این دروس هستند. حتی اگر دانشجویی یکی از واحدهای درسی را اخذ نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته مهندسی ايمنی صنعتی
قبل از اینکه به معرفی شرایط بازار کار رشته مهندسی ایمنی صنعتی در کشور ایران بپردازیم لازم است یک نکته بسیار مهم را درباره این رشته و بازار کار آن معرفی کنیم. دقت داشته باشید که بازار کار یک رشته ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به شرایط موجود در آن کشور متفاوت باشد. این رشته به دلیل ماهیت کاربردی آن در تمامی کشورها دارای بازار کار مطلوب و مناسبی است. در ایران نیز به دلیل وجود کارخانه های صنعتی زیاد نیاز مبرمی به نیروی کار متخصص برای حفظ ایمنی نیروی انسانی و سرمایه وجود دارد. همچنین به دلیل نیاز به توسعه صنعت در کشور و ارتباط نزدیک کیفیت تولید با ایمنی، حضور مهندسین ایمنی بسیار حائز اهمیت است و این امر می تواند به شرط داشتن تخصص و دانش کافی، شرایط کاری نسبتا خوبی را برای فارغ التحصیلان فراهم کند. هرچند مانند سایر عرصه ها برنامه ریزی درستی برای موضوع ایمنی صنعتی صورت نگرفته است، اما با این حال این رشته می تواند یک رشته بسیار مهم و حیاتی برای کشور ما باشد.
برخی از سمت های شغلی در بازار کار رشته مهندسی ایمنی صنعتی شامل: کارشناس فنی، برنامه ریز، کارشناس کنترل پروژه، کارشناس تضمین کیفیت، مهندس صنایع، سرپرست کنترل پروژه، سرپرست برنامه ریزی، مدیر پروژه، مدیر کارخانه است.
فارغ التحصیلان رشته مهندسی ایمنی صنعتی می توانند با کسب مهارت ها و تخصص های لازم شرایط بازار کار خوبی برای خود از نظر جایگاه شغلی و درآمد ایجاد کنند. ردیف و رده های شغلی که برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی ایمنی صنعتی در نظر گرفته شده است در زیر ذکر شده است:
- تمامی شرکت های اصلی و فرعی زیر مجموعه وزارت نفت اعم از شرکت های پتروشیمی، پالایشگاه های نفت و گاز، کلیه شرکت های پخش فرآورده های نفتی
- مراکز صنعتی مانند آلومینیوم سازی، ذوب آهن، هواپیمایی و مترو
- فولاد ایران
- شرکت خودروسازی
- وزارت نیرو و تمامی شرکت های تولیدی در سراسر کشور هر مرکز فعالیت اقتصادی (خصوصی یا دولتی)
- و….
فارغ التحصیلان رشته مهندسی ایمنی صنعتی می توانند با افزایش توانایی و مهارت های زیر برای خود بازار کار خوبی رقم بزنند:
- توانایی شناسایی، فرمول‌بندی، و حل مشکلات فنی یا علمی تعریف شده با استفاده از دانش ریاضیات و علوم و/یا موضوعات فنی در زمینه‌های مرتبط با حوزه ایمنی
- توانایی تدوین یا طراحی یک سیستم، فرآیند، رویه یا برنامه برای رفع نیازهای مورد نظر
- توانایی توسعه و انجام آزمایش‌ها یا آزمون فرضیه‌ها، تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌های مربوط به حوزه ایمنی، و استفاده از قضاوت علمی برای نتیجه‌گیری
- توانایی برقراری ارتباط موثر با طیف وسیعی از مخاطبان
- توانایی درک مسئولیت های اخلاقی و حرفه ای و تأثیر راه حل های ایمنی فنی و یا علمی در زمینه های جهانی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی
- توانایی عملکرد مؤثر در تیم هایی که اهداف را تعیین می کنند، وظایف برنامه ریزی می کنند، ضرب الاجل ها را رعایت می کنند و ریسک و عدم قطعیت را تجزیه و تحلیل می کنند.
کاربردهای رشته مهندسی ايمنی صنعتی
رسالت و کاربرد رشته مهندسی ایمنی صنعتی تربیت نیروی انسانی مسلط به علم روز، توانمند و متعهد به حل مسائل مرتبط با رشته است. دانش آموختگان این رشته با فراگیری آموزشهای لازم و همچنین آشنایی با روش های پژوهش علمی سازمان دهی شده با برنامه ریزی خاص و استفاده از دستورالعمل ها، استانداردها و روش های اجرایی خدمات خود را به جامعه و کشور ارائه خواهند داد. کاربردهای رشته مهندسی ایمنی صنعتی در حوزه ایمنی در زیر ارائه شده است:
- ایمنی و بهداشت شغلی: عمدتاً با شغل مرتبط است.
- ایمنی فرآیند و تولید
- ایمنی مواد شیمیایی
- ایمنی محل کار: نگرانی های ایمنی به طور مستقیم با محیط کار مرتبط است
- ایمنی در برابر آتش و انفجار
- ایمنی الکتریکی: ناشی از تجهیزات مورد استفاده
- ایمنی ساختمان و سازه: از جمله تاسیسات طبق کد ساختمان موجود
- ایمنی محیطی: به تأثیر مستقیم و غیرمستقیم محیطی صنعت مربوط می شود.
کاربردهای رشته مهندسی ايمنی صنعتی مانند سایر رشته ها به دو کاربرد نیروی اجرایی و نیروی آموزشی برای تربیت نیروی انسانی تقسیم می شود. کاربرد اول مربوط به بکارگیری نیروی کار در سازمان های اجرایی و خدماتی است. هدف اصلی از آموزش رشته مهندسی ایمنی صنعتی تربیت نیروی متخصص آشنا به بازار کار است تا از آن طریق بتوان به نیازهای این بخش رسیدگی کرد. کاربرد دوم تربیت اساتید برای آموزش به دانشجویان رشته مهندسی ایمنی صنعتی است. برای این منظور باید اساتیدی خبره و حرفه ای برای آموزش دروس تخصصی و اصلی برای رشته مهندسی ایمنی صنعتی پرورش داد تا بتواند دانشجویان آینده را برای ورود به بازار کار آماده کند.
درآمد رشته مهندسی ايمنی صنعتی
درآمد رشته مهندسی ایمنی صنعتی بسته به شرایط دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته می تواند متفاوت باشد. اگر دانش آموختگان بتوانند در جایگاه های شغلی خوبی استخدام شوند، درآمد قابل توجهی در انتظار آن ها است. به صورت کلی اگر افراد در بخش دولتی کار کند با توجه به قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. اما اگر فارغ التحصیلان در بخش خصوصی استخدام شوند با توجه به شرایط کار و رده شغلی که وابسته به میزان تحصیلات، دانش و سابقه کار است می‌توانند درآمدهای متفاوتی داشته باشند.
باید این نکته را خاطر نشان کرد که مانند سایر رشته ها در ایران متاسفانه به دلیل عدم نبود شایسته سالاری مناسب، بسیاری از افراد در شغل های غیر مرتبط با درآمد پایین تر مشغول به کار می شوند که این موضوع چالش جدی برای دانش آموختگان ایجاد کرده است.
به صورت خلاصه اگر بتوان با تقویت رزومه و همچنین افزایش دانش و مهارت به سطح بالایی دست پیدا کرد می توان با ارتقا جایگاه شغلی به درآمد بالا رسید. در صورت افزایش تجربه کسب درآمدهای قابل توجه دور از تصور نیست.
مهندسی ایمنی صنعتی این امکان را فراهم می سازد تا سیستم های مهندسی و زیر مجموعه های آن در یک فضای امن، سالم و عاری از حادثه فعالیت نمایند. زیرا ریسک های بالقوه شناسایی شده و اقدامات کافی جهت کنترل آن ها ارائه می گردد. همه خطرات، یعنی منبع/موقعیتی که میتواند باعث آسیب یا بیماری، در محیط کار و غیره شود، باید شناسایی شده و برای محافظت در برابر آنها برنامه عملیاتی ترسیم شود.
ادامه تحصیل در رشته مهندسی ايمنی صنعتی
نکته مهم بعدی که باید در مورد رشته مهندسی ایمنی صنعتی بدانید در مورد ادامه تحصیل در این رشته است. با توجه به اینکه در مقاطع تحصیلی بالاتر شرایط شغلی و درآمد بهتر است و جایگاه اجتماعی بالاتری را می توان کسب کرد از این رو بسیاری از فارغ التحصیلان به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری هستند. در ادامه شرایط ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری را بررسی می کنیم.
کارشناسی ارشد رشته مهندسی ايمنی صنعتی
دانشجویان بعد از اتمام دوره کارشناسی می توانند وارد در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنند و در صورت قبولی وارد این مقطع شوند و به ادامه تحصیل بپردازند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل برای رشته مهندسی ایمنی صنعتی در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های برتر فراهم شده است. گرایش های کارشناسی ارشد رشته مهندسی ایمنی صنعتی در زیر ذکر شده است:
- مهندسی ایمنی صنعتی
- ایمنی بهداشت و محیط زیست (HSE)
دکترا رشته مهندسی ايمنی صنعتی
دانشجویان کارشناسی ارشد بعد از اتمام این دوره می توانند در آزمون ورودی دکتری شرکت کنند و در صورت قبولی در آزمون و پذیرش در مصاحبه تخصصی می توانند در گرایش مورد نظر خود در دانشگاه های برتر به تحصیل بپردازند. دانشگاه ها امکانات لازم برای ادامه تحصیل دانشجویان را فراهم کرده و از این بابت مانع خاصی برای پیشروی دانشجویان وجود ندارد.
رشته مهندسی ايمنی صنعتی در جهان
رشته مهندسی ايمنی صنعتی در ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و برزیل، مهندسی ایمنی در دو دهه گذشته رشد سریعی را تجربه کرده است. چالش‌های جدیدی برای مهندسی ایمنی با ظهور فناوری‌های پساصنعتی مطرح می‌شود. برخی از این چالش ها جمعیت بزرگ غیرنظامی را تهدید می کنند و دانش کنونی، در حال حاضر تضمینی برای پیشگیری از حوادث نیست. به این ترتیب مسئولیت های مهندسی ایمنی، چه اخلاقی و چه در رابطه با ارائه اطلاعات به عموم، در کانون توجه قرار می گیرد. رشته ایمنی صنعتی سبب به حداقل رساندن احتمال خطرات، صدمات و حوادث با اجرای تکنیک های مدیریت ریسک و عملیات مدیریت ایمنی، ارتقای استاندارد سلامت کارکنان، نظارت بر سیستم های عامل و تقویت اقدامات ایمنی یک صنعت می شود. شرایط خوبی برای علاقه مندان به این رشته وجود دارد و دانشگاه های بسیار زیادی در سطح جهان امکان پذیرش و تحصیل در این رشته را برای علاقمندان فراهم می نمایند.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر و موشکافانه تر شرایط رشته ایمنی صنعتی در جهان را بسنجیم لازم است تا به معرفی برترین دانشگاه های این رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان بپردازیم.
لازم است ذکر شود که رتبه بندی QS یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر طبق آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته مهندسی ايمنی صنعتی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- موسسه فناوری ماساچوست (MIT) کمبریج، ایالات متحده آمریکا Massachusetts Institute of Technology (MIT)
- دانشگاه کمبریج، بریتانیا University of Cambridge
- دانشگاه آکسفورد، بریتانیا University of Oxford
- دانشگاه فناوری نانیانگ، سنگاپور (NTU) Nanyang Technological University, Singapore (NTU)
- دانشگاه استنفورد، ایالات متحده Stanford University
- ETH زوریخ، سوییس ETH Zurich
- دانشگاه ملی سنگاپور National University of Singapore (NUS)
- امپریال کالج لندن، انگلستان Imperial College London
- دانشگاه کالیفرنیا برکلی، ایالات متحده آمریکا University of California, Berkeley (UCB)
- دانشگاه صنعتی دلفت، هلند Delft University of Technology
البته شایان ذکر است که در بین دانشگاه های آسیایی، دانشگاه ملی سنگاپور با قرار گرفتن در رتبه 7 به عنوان برترین دانشگاه برای علوم مهندسی شناخته می شود. در این میان متاسفانه دانشگاه های ایران در رتبه بندی شاخص جهانی برای دانشگاه ها جایگاهی ندارند.
شرایط درآمدی برای فارغ التحصیلان این رشته در سراسر جهان به میزان مهارت ها و تجربیات آن ها بستگی دارد. از 31 دسامبر 2022، متوسط دستمزد سالانه یک مهندس ایمنی صنعتی در ایالات متحده 79899 دلار در سال است. به طور کلی مجموع دستمزد برآورد شده برای یک مهندس ایمنی صنعتی 102997 دلار در سال در منطقه ایالات متحده است که میانگین حقوق آن 86320 دلار در سال است. دستمزد اضافی تخمینی 16677 دلار در سال است. پرداخت اضافی می تواند شامل پاداش نقدی، کمیسیون، حق ماموریت و اشتراک سود یا همان کارانه باشد.
خسته نباشید مطالب واقعا عالی بودن