مهم ترین عاملی که به وسیله آن سرعت واکنش را بررسی می کنیم، ماهیت واکنش دهنده است.  به طور مثال در هر شرایطی، سرعت واکنش سدیم با آب از منیزیم با آب بیشتر است. علت این موضوع این است که سدیم ماهیت فعال تر، واکنش پذیری بیشتر و انرژی فعال سازی کمتری دارد. دومین عامل موثر بر سرعت واکنش، حالت فیزیکی و سطح تماس است. مواد هنگامی که در حالت محلول با یکدیگر واکنش دهند با سرعت بیشتری وارد واکنش خواهند شد. اگر ماده ای با ماده دیگر، هم فاز، همگن و محلول نمی شود، آن گاه سعی خواهد شد با کوچک کردن اندازه ذرات، سرعت واکنش را افزایش دهیم. به طور مثال آهن را پودر می کنیم تا بهتر بتواند با اسید واکنش دهد.

عامل سوم موثر، دما می باشد. به علت اینکه دما جنبش و برخورد ذرات را زیاد می کند، سرعت واکنش ها را نیز افزایش خواهد داد، مگر اینکه دما باعث شود واکنش دهنده تجزیه و تخریب شود و در واکنش مد نظر نتواند شرکت کند. در این حالت به جای افزایش دما از عامل موثر چهارم یعنی کاتالیزگر استفاده خواهد شد.

عامل چهارم تاثیرگذار کاتالیزگر است. هنگامی که دو ماده میل و رغبتی به برخورد ندارند، کاتالیزگر هر دو را جذب کرده و برخورد بین آن ها را راحت می نماید. در واقع کاتالیزگر شرایط را مهیا نموده، مسیر را راحت و کوتاه می کند و انرژی فعال سازی را کم خواهد کرد تا واکنش با سرعت بیشتری انجام پذیرد.