از اصلیترین شرایط انتخاب رشتههای فنی و حرفهای در هدایت تحصیلی پایه نهم، کسب حداقل نمره لازم برای قبولی در انتخاب رشته فنی و حرفهای است. نمره تعدادی از دروس پایه هفتم، هشتم و نهم معیار و ملاک انتخاب رشته در هدایت تحصیلی است. دروس مؤثر برای انتخاب رشته فنی و حرفهای شامل ریاضی، کار و فناوری، علومتجربی، فرهنگ و هنر است. شرایط لازم برای انتخاب رشته فنی و حرفهای در نوشتار زیر ارائه شده است:
با گزینه دو همراه باشید.
رشتههای تحصیلی پایه نهم
در سال متوسطه دوم میتوانید وارد شاخه نظری (دبیرستان) یا هنرستان شوید که هرکدام شامل انواع رشتههای تحصیلی نهم هستند.
رشتههای نظری
رشتههای پایه نهم در شاخه نظری شامل موارد زیر است:
- 1. رشته تجربی
- 2. رشته ریاضی فیزیک
- 3. رشته انسانی
- 4. رشته علوم و معارف اسلامی
رشتههای هنرستان
در هنرستان دو زیر شاخه وجود دارد:
- 1. فنی حرفهای
- 2. کار و دانش
برای تعیین رشته نهم در این شاخهها، گروهها و در برخی موارد زیرگروههای مختلفی دارد که دانشآموز پس از ورود به هریک از آنها، میتواند وارد رشتههای مختلفی شود.
شرایط لازم برای انتخاب رشته فنی و حرفهای
دانشآموزانی که قصد انتخاب رشته فنی و حرفهای را دارند باید از نظر نمره و معدل شرایط موردنظر را دارا باشند. در زیر شرایط لازم برای قبولی در انتخاب رشته فنی و حرفهای را ذکر کردهایم:
- 1. نمره درس ریاضی اول متوسطه بدون تبصره باید بالای 10 باشد.
- 2. مجموع سه نمره خرداد یا شهریورماه هر یک از دروس ریاضی، علومتجربی، حرفهوفن در دوره متوسطه اول بدون احتساب ضریب نباید کمتر از 30 باشد.
- 3. مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در دوره متوسط اول بدون احتساب نمره درس کارگاه خوداتکایی باید بالای 120 باشد.
- 4. معدل دانشآموز برای انتخاب رشته کار و دانش نباید کمتر از 12 باشد.
هدایت تحصیلی چیست؟
هدایت تحصیلی فرایندی است که توسط وزارت آموزشوپرورش طراحی شده است. در این فرایند، به برگزاری آزمونهای مشاورهای، نظرسنجی از دبیران، والدین و مشاوران، کشف استعداد و علایق دانشآموزان پرداخته میشود. دانشآموز براساس آیتمهای بالا، به انتخاب رشته تحصیلی میپردازد.
دانشآموزان زمانی که در آستانه انتخاب رشته قرار دارند اولین تصمیم مهم زندگی خود را برای آینده تحصیل و شغلی میگیرند. برای این تصمیم باید جنبههای متعددی را مدنظر داشت. دانشآموزان پایه نهم برای ورود به مقطع دهم بایستی پس از امتحانات پایانی خردادماه انتخاب رشته انجام دهند. در انتخاب رشته پایه دهم، نمرات سه سال متوسط اول، آزمون مشاورهای، علاقه و استعداد دانشآموز و… تأثیرگذار است.
دانشآموزان پایه سوم متوسط اول بعد از دریافت کارنامه خود و در زمان مقرر فرایند هدایت تحصیلی را انجام داده و رشته موردنظر خود را انتخاب میکنند. توجه داشته باشید که انتخاب رشته دانشآموزان در پایه نهم به سال 1403-1402 به صورت غیرحضوری و اینترنتی انجام میشود.
فرمهای هدایت تحصیلی برای انتخاب رشته پایه نهم
هدایت تحصیلی شامل چندین فرم است که در زیر به صورت خلاصه به آن میپردازیم:
- 1. فرم آزمون مشاورهای دانشآموز
این فرم توسط مشاور برای شناسایی نقاط قوت و ضعف دانشآموز تکمیل میشود و 30 امتیاز دارد.
- 2. فرم معلمان مدرسه
این فرم توسط معلمان مدرسه جهت اعلام وضعیت تحصیلی و تواناییهای دانشآموز تکمیل میشود. این فرم 10 امتیاز دارد.
- 3. فرم آزمون مشاور
این فرم توسط مشاور برای شناخت مهارتهای دانشآموز در نظر گرفته شده است که دارای 10 امتیاز است.
- 4. فرم دانشآموز
این فرم توسط دانشآموز و براساس علایق و تواناییهای خود تکمیل میشود. در این فرم میتوان از 1 تا 10 رشته موردنظر را در داخل جدول اولویتبندی کرد.
- 5. فرم والدین
این فرم توسط والدین تکمیل میشود که با توجه به فرم معلم، دانشآموز و مشاور باید رشتهها برحسب اولویت از 1 تا 5 مرتب شود.
عوامل تأثیرگذار در انتخاب رشته فنی و حرفهای در پایه تحصیلی نهم
در هنگام هدایت تحصیلی، عوامل مختلفی روی انتخاب رشته تأثیر میگذارد که در زیر به آن اشاره میکنیم:
- 1. تأثیر علاقه دانشآموز به رشته انتخابی 10%
- 2. نظر و عقیده والدین 5%
- 3. نمرهای که دانشآموز در آزمونهای مشاورهای کسب میکند، 35%
- 4. نظر مشاور تحصیلی دانشآموز 10%
- 5. نظر معلمهای دانشآموز در مورد شرایط تحصیلی او 10%
- 6. نمرههایی که دانشآموز در درسهای موردنیاز رشته فنی حرفهای به دست آورده است، 35%
امتیازات لازم برای انتخاب رشته فنی و حرفهای در دوره متوسطه دوم 1402
امتیازات انتخاب رشته فنی و حرفهای در دوره متوسطه دوم سال 1402 در جدول زیر ارائه شده است:
امتیازات انتخاب رشته نهم به دهم 1402 – 1403 | |
---|---|
معیار | امتیاز |
سوابق تحصیلی | 35 |
آزمونهای مشاورهای | 30 |
نظر دانشآموز | 10 |
نظر معلمان | 10 |
نظر مشاور | 10 |
نظر والدین | 5 |
معنای اولویتبندی در نتایج هدایت تحصیلی:
بعد از بررسیهای فرمهای هدایت تحصیلی، نتایج به صورت اولویتهای الف، ب، ج، د و هاشور اعلام میشود. دستهبندی دانشآموزان برای هر یک از اولویتها از سوی آموزشوپرورش اعلام میشود. بدین صورت که آموزشوپرورش منطقه با توجه به ظرفیت پذیرش و شرط حداقل نمره دانشآموزان را برای ثبتنام و پذیرش در رشتههای فنی و حرفهای در اولویتهای الف تا هاشور دستهبندی میکند.
- 1. اگر دانشآموزی در اولویت الف باشد و مدارس منطقه نیز ظرفیت داشته باشند، ثبتنام دانشآموز قطعی است.
- 2. اگر دانشآموزی هاشور باشد، در هیچ مدرسه دولتی یا غیردولتی مجاز به ثبتنام در رشته فنی و حرفهای نیست.
شاخههای تحصیلی رشته فنی و حرفهای
در جدول زیر زیرشاخههای هر یک از گروهها را بیان کردهایم.
شاخههای تحصیلی رشته فنی و حرفهای | |
---|---|
گروه تحصیلی | رشتههای فنی حرفهای |
گروه صنعت | الکترونیک/متالوژی/ساخت و تولید/الکتروتکنیک/مکانیک خودرو/نقشهبرداری و… |
گروه خدمات | کامپیوتر/حسابداری بازرگانی/مدیریت خانواده/تربیتبدنی و… |
گروه کشاورزی | صنایع غذایی/ماشینهای کشاورزی/امور دامی/امور زراعی و… |
گروه هنر | گرافیک/سینما/ انیمیشن/نقاشی/طراحی و دوخت و… |
زیرشاخههای حوزه صنعت در رشته فنی و حرفهای
دانشآموزانی که به رشتههای مکانیک خودرو، تأسیسات، نقشهکشی عمومی، صنایع فلزی، ساخت و تولید، صنایع چوب و کاغذ، الکترونیک، الکتروتکنیک، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی، متالورژی، ساختمان، نقشهبرداری و سرامیک تمایل دارند میتوانند در رشتههای زمینه صنعت وارد شوند. زیرشاخههای حوزه صنعت در رشته فنی و حرفهای برای تصمیمگیری در هدایت تحصیلی پایه نهم در جدول زیر ارائه شده است.
زیرشاخههای حوزه صنعت در رشته فنی و حرفهای | |
---|---|
ردیف | شاخههای حوزه صنعت |
1 | الکترونیک |
2 | الکتروتکنیک |
3 | ساختمان |
4 | سرامیک |
5 | طراحی صنعتی |
6 | نقشهبرداری |
7 | ساخت و تولید |
8 | نقشهکشی عمومی |
9 | تأسیسات |
10 | متالوژی |
11 | صنایع فلزی |
12 | صنایع نساجی |
13 | صنایع شیمیایی |
14 | صنایع چوب و کاغذ |
15 | مکانیک خودرو |
زیرشاخههای حوزه خدمات در رشته فنی و حرفهای
دانشآموزانی که به رشتههای نقشهکشی معماری، کودک یاری، مدیریت خانواده، تربیتبدنی، کامپیوتر، حسابداری و بازرگانی علاقهمند هستند، میتوانند رشته زمینه خدمات رو انتخاب کنند زیرشاخههای حوزه خدمات در رشته فنی و حرفهای برای تصمیمگیری در هدایت تحصیلی پایه نهم در جدول زیر ارائه شده است.
شاخههای حوزه خدمات در رشته فنی و حرفهای | |
---|---|
ردیف | شاخههای حوزه خدمات |
1 | کامپیوتر |
2 | حسابداری |
3 | نقشه |
4 | بازرگانی |
5 | تربیتبدنی |
6 | کشی معماری |
7 | کودک یاری |
8 | طراحی و دوخت |
9 | مدیریت خانواده |
زیر شاخههای حوزه هنر در رشته فنی و حرفهای
دانشآموزانی که علاقهمند به رشتههای گرافیک، طراحی دوخت، انیمیشن، هنرهای تجسمی، هنرهای قلمزنی و چوبی و… هستند میتوانند زیرشاخههای هنر را انتخاب کنند. زیرشاخههای حوزه هنر در رشته فنی و حرفهای برای تصمیمگیری در هدایت تحصیلی پایه نهم در جدول زیر ارائه شده است.
زیرشاخههای حوزه هنر در رشته فنی و حرفهای | |
---|---|
ردیف | شاخههای حوزه هنر |
1 | نقاشی |
2 | گرافیک |
3 | فتو گرافیک |
4 | نمایش |
5 | سینما |
6 | موسیقی و ساز های ایرانی |
7 | موسیقی و سازهای جهانی |
8 | صنایعدستی پویانمایی (انیمیشن) |
9 | هنرهای تجسمی |
10 | نویسندگی |
11 | قلمزنی |
12 | هنرهای چوبی |
زیرشاخههای حوزه کشاورزی در رشته فنی و حرفهای
دانشآموزانی که تمایل به رشتههای مهندسی ماشینهای کشاورزی، مهندسی تولیدات گیاهی، تکنولوژی گیاهپزشکی، تکنولوژی پرورش طیور، مهندسی تولیدات دامی و علمی و کاربردی مدیریت تلفیقی آفات، تکثیر و پرورش آبزیان دارند میتوانند زیرشاخههای حوزه کشاورزی در رشته فنی و حرفهای را انتخاب کنند. زیرشاخههای حوزه کشاورزی در رشته فنی و حرفهای برای تصمیمگیری در هدایت تحصیلی پایه نهم در جدول زیر ارائه شده است.
شاخههای حوزه کشاورزی در رشته فنی و حرفهای | |
---|---|
ردیف | شاخههای حوزه کشاورزی |
1 | صنایع غذایی |
2 | امور دامی |
3 | امور باغی |
4 | امور زراعی |
5 | ماشینهای کشاورزی |
همانطور که بیان شد، زیرگروههای رشته فنی و حرفهای شامل 4 دسته کلی هنر، صنعت و کشاورزی، مدیریت و خدمات هستند، اما اخیراً 6 دسته نیز به این زیرگروهها اضافه شده است که شامل موارد زیر هستند:
- 1. محیطبانی
- 2. انرژی
- 3. خدمات فروشگاهی
- 4. بازیافت مواد
- 5. حملونقل ریلی
- 6. بهداشت عشایر و روستا
دانشآموزان باید توجه داشته باشند که تمامی رشتههای فنی و حرفهای در تمامی هنرستانها وجود ندارد. درصورتیکه مایل به ادامه تحصیل در یکی از رشتههای فنی و حرفهای هستید باید از ارائه رشته موردنظر در هنرستان مطمئن شوید.
رشتههای فنی حرفهای دارای تفکیک جنسیتی
دانشآموزان دختر و پسر میتوانند در تمامی رشتههای فنی حرفهای درس بخوانند، البته برخی از رشتهها مختص دانشآموزان پسر یا دختر است. در هنگام انتخاب رشته باید به این نکته توجه شود. در زیر لیست رشتههای دارای تفکیک جنسیتی را ارائه کردهایم:
رشتههای فنی حرفهای دارای تفکیک جنسیتی | ||
---|---|---|
معرفی رشتههای فنی حرفهای مختص دانشآموزان دختر 1402 | ||
صنایع فلزی | الکتروتکنیک | تأسیسات مکانیکی |
متالورژی | ساختمان | ساخت و تولید |
معدن | مکاترونیک | امور دامی |
امور زراعی | ماشینهای کشاورزی | صنایع چوب و مبلمان |
چاپ | الکترونیک و مخابرات دریایی | ناوبری |
حملونقل | صنایع نساجی | مکانیک خودرو |
مکانیک موتورهای دریایی | ماشینابزار | — |
معرفی رشتههای فنی حرفهای مختص دانشآموزان دختر 1402 | ||
طراحی و دوخت | کودک یاری (تربیت کودک) |
جدول انتخاب رشته نهم براساس تیپ شخصیتی
جدول زیر با استفاده از نظریه هالند ارائه شده است، در این جدول براساس نوع تیپ شخصیتی که فرد دارد، رشته تحصیلی مناسب برای وی پیشنهاد میشود. از این جدول برای انتخاب رشته استفاده میشود.
جدول انتخاب رشته نهم براساس تیپ شخصیتی | |
---|---|
تیپ شخصیتی | هدایت تحصیلی |
واقعگرا | فنی و حرفهای، کشاورزی، صنعتی، تربیتبدنی رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با اشیا و ابزار باشد و جنبه فنی داشته باشد. |
جستجوگر | علوم ریاضی و علومتجربی رشتههای تحصیلی و مشاغلی که با داده کار میکنند و مستلزم تحقیق و پژوهش مداوم هستند. |
هنری | رشتههای هنری، طراحی گرافیک، زبان، برخی رشتههای علومانسانی، تجربی و ریاضی رشته تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با دادهها و اشیا بوده و خلاقیت و ابتکار در آنها اهمیت داشته باشند. |
اجتماعی | رشتههای علوم اجتماعی، علوم تربیتی، الهیات، علوم قضایی و حقوق، روانشناسی، مشاوره هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با مردم باشد و در ارتباط با آموزش، تدریس و رفاه اجتماعی هستند. |
متهور | رشتههای علومتجربی، بازرگانی، مدیریت، علوم قضایی، حقوق، علوم سیاسی رشتهها و مشاغلی که با مردم سروکار دارند و در حوزه سازماندهی، مدیریت و فروشندگی هستند. |
قراردادی | رشتههای امور اداری و دفتری، حسابداری، بازرس مالی، بانکداری رشتهها و شغلهایی که با جزئیات و کار با دادهها ارتباط دارند. |
آینده شغلی رشته فنی و حرفهای
برای انتخاب رشته در پایه نهم باید به آینده شغلی رشته موردنظر توجه کنید. رشتههای فنی و حرفهای دانشآموزان را به صورت عملی با رشته آشنا میکنند. از مزایای رشته فنی و حرفهای میتوان به این اشاره کرد که دانشآموز به صورت کاملاً شفاف با بازار کار آشنا میشود. در زیر میتوانید رشتههای پردرآمد هر یک از شاخههای کاردانش را ببینید:
- 1. زیر شاخههای گروه صنعت: الکترونیک، متالوژی، ساخت و تولید، الکتروتکنیک، مکانیک خودرو، نقشهکشی عمومی، طراحی صنعتی، صنایع فلزی، تأسیسات، صنایع نساجی، صنایع شیمیایی، ساختمان
- 2. زیرشاخههای گروه خدمات: کامپیوتر، حسابداری، بازرگانی، مدیریت خانواده، تربیتبدنی، نقشهکشی معماری، کودک یاری
- 3. زیرشاخههای گروه کشاورزی: صنایع غذایی، ماشینهای کشاورزی، امور دامی، امور زراعی و باغی، مهندسی تولیدات گیاهی، تکنولوژی گیاهپزشکی، تکنولوژی پرورش طیور، تکثیر و پرورش آبزیان، مدیریت تلفیقی آفات
- 4. زیرشاخههای گروه هنر: گرافیک، سینما، انیمیشن، نقاشی، طراحی و دوخت، نویسندگی، هنرهای تجسمی، موسیقی، فرش، هنرهای چوبی
آینده تحصیلی با انتخاب رشته فنی و حرفهای
رشته فنی و حرفهای شامل زیرشاخههای هنر، مدیریت و خدمات، صنعت و کشاورزی است و بهنوعی میتوان بهتمامی رشتههای گروه ریاضی در دانشگاه تحصیل کرد. البته توجه داشته باشید که با انتخاب رشته فنی و حرفهای، ادامه تحصیلی در دانشگاههای برتر را در مقطع ارشد از دست میدهید، زیرا برای ورود به کارشناسی ارشد در دانشگاههای برتر نسبت به دانشجویانی که از رشته ریاضی فارغالتحصیل شدهاند، ضعف علمی محسوسی مشاهده میشود. البته که تلاش هیچگاه بینتیجه نبوده است.
اما هنرجویان فنی و حرفهای میتوانند بهراحتی وارد بازار کار شوند. فارغالتحصیلان رشتههای مختلف فنی و حرفهای میتوانند شغل موردنظر خود را بهسادگی به دست بیاورند؛ زیرا از نظر مهارت و تواناییهای عملی، بسیار کارآزموده و خبرهتر هستند.
دانشآموزی که قصد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و یا اخذ مدرک مهندسی را دارد، بهتر است از طریق رشته ریاضی ورود کند. دانشآموزی که تلاش دارد از طریق رشته فنی و حرفهای وارد بازار کار شود، موزدا توصیه میشود که رشته فنی و حرفهای را انتخاب کنید؛ زیرا در این گروه، کارهای عملی بیشتری وجود دارد.
تفاوت رشته کار و دانش و فنی حرفهای چیست؟
رشتههای کار و دانش و فنی حرفهای با یکدیگر تفاوتهایی دارند که در زیر به آن میپردازیم:
تفاوت رشته کار و دانش و فنی حرفهای | |
---|---|
رشته کار و دانش | رشته فنی و حرفهای |
اکثر رشتههای کار و دانش عملی هستند و دانشآموزان بیشتر دوره آموزش را در کارگاه میگذرانند. | رشتههای فنی و حرفهای شامل دروس تئوری هستند، دانشآموزانی که در دروس تئوری ضعیفتر هستند، احتمالاً در رشته کار و دانش کارآمدتر خواهند بود. |
رشته کار و دانش به دلیل شاخههای متنوع نسبت به رشتههای فنی و حرفهای، انتخابهای بیشتری برای دانشآموزان فراهم میکند. | شاخههای رشته فنی و حرفهای شامل 40 مورد است، درحالیکه رشته کار و دانش 150 زیرشاخه دارد. |
دانشآموزان در رشته کار و دانش مطالب را به صورت عملی آموزش میبینند و بعد از اخذ مدرک دیپلم میتوانند وارد بازار کار شوند. | دانشآموزان رشته فنی و حرفهای پس از دریافت دیپلم باید دوره کاردانی خود را سپری کنند تا بتوانند وارد بازار کار شوند. |
محبوبیت رشته کار و دانش بهاندازه رشته فنی و حرفهای بالا نیست. | رشته های فنی و حرفه ای محبوبیت بالاتری دارند. |
مزایای تحصیل در رشته فنی و حرفهای
در زیر مزایای تحصیل در رشته فنی و حرفهای را ارائه کردهایم:
1 .به دلیل عملیبودن رشته، بهراحتی میتوانید تسلط کافی در بازار کار داشته باشید و موفقیتهای لازم را کسب کنید.
- 2. قبولی در رشته فنی و حرفهای آسانتر است.
- 3. دروس تئوری رشتههای فنی و حرفهای کمتر از گروههای آزمایشی نظری (ریاضی، تجربی، انسانی) است.
نحوه انتخاب رشته بر پایه هدایت تحصیلی نهم به دهم در سال 1402
در زیر مراحل انتخاب رشته هدایت تحصیلی نهم به دهم ارائه شده است:
- 1. ورود به سامانه مای مدیو
- 2. واردکردن نام کاربری و رمز عبور
- 3. کلیک روی گزینه هدایت تحصیلی
- 4. انتخاب لینک تکمیل فرم اولویت
- 5. وارد کردن اولویتهای انتخابی
- 6. دریافت کپی از اولویتهای انتخاب رشته
پرسش و پاسخ
دانشآموزان پایه نهم برای ورود به پایه دهم در رشته فنی و حرفهای باید دارای معدل 12 باشند.
حداقل نمره برای درس کار و فناوری و هنر باید بیشتر از 12 و علوم بیشتر از 10 باشد.
حداقل معدل برای انتخاب رشته فنی و حرفهای باید 12 باشد.
از اصلیترین شرایط انتخاب رشتههای فنی و حرفهای در هدایت تحصیلی پایه نهم، کسب حداقل نمره لازم برای قبولی در انتخاب رشته فنی و حرفهای است.
رشتهای فنی و حرفهای در چهار حوزه صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر قرار میگیرند.
رشتههای گروه هنر در رشته فنی و حرفهای شامل گرافیک، نقاشی، سینما، انیمیشن، هنرهای چوبی، طراحی دوخت، قلمزنی، فرش، هنرهای چوبی است.
زیر شاخههای گروه کشاورزی در رشته فنی و حرفهای شامل: صنایع غذایی، ماشینهای کشاورزی، امور دامی، امور زراعی و باغی، مهندسی تولیدات گیاهی، تکنولوژی گیاهپزشکی، تکنولوژی پرورش طیور، تکثیر و پرورش آبزیان، مدیریت تلفیقی آفات است.
زیر شاخههای گروه صنعت در رشته فنی و حرفهای شامل: الکترونیک، متالوژی، ساخت و تولید، الکتروتکنیک، مکانیک خودرو، نقشهکشی عمومی، طراحی صنعتی، صنایع فلزی، تأسیسات، صنایع نساجی، صنایع شیمیایی، ساختمان است.
زیرشاخههای گروه خدمات در رشته فنی و حرفهای شامل: کامپیوتر، حسابداری، بازرگانی، مدیریت خانواده، تربیتبدنی، نقشهکشی معماری، کودک یاری است.