رشته کارودانش از دسته رشته های غیرنظری محسوب می شود.برای انتخاب رشته کارودانش باید آگاهی کافی در مورد آن داشته باشید. دانش‌آموزان بعد از اتمام پایه تحصیلی نهم، باید در فرایند انتخاب رشته شرکت کنند. برخی از دانش‌آموزان به دنبال انتخاب رشته در شاخه کار و دانش هستند که باید شرایط لازم را برای قبولی در این رشته داشته باشند. شرایط و معدل لازم برای انتخاب رشته کاردانش در این نوشتار ارائه شده است.
با گزینه دو همراه باشید.
رشته‌های تحصیلی پایه نهم
در سال متوسطه دوم می‌توانید وارد شاخه نظری (دبیرستان) یا هنرستان شوید که هرکدام شامل انواع رشته‌های تحصیلی نهم هستند.
رشته‌های نظری
رشته‌های پایه نهم در شاخه نظری شامل موارد زیر است:
- 1. رشته تجربی
- 2. رشته ریاضی فیزیک
- 3. رشته انسانی
- 4. رشته علوم و معارف اسلامی
رشته‌های هنرستان
در هنرستان دو زیر شاخه وجود دارد:
- 1. فنی حرفه‌ای
- 2. کار و دانش
برای تعیین رشته نهم در این شاخه‌ها، گروه‌ها و در برخی موارد زیرگروه‌های مختلفی دارد که دانش‌آموز پس از ورود به هریک از آن‌ها، می‌تواند وارد رشته‌های مختلفی شود.
انتخاب رشته کار و دانش
دانش‌آموزان با انتخاب رشته، مسیر شغلی و تحصیلی خود را انتخاب می‌کنند. انتخاب رشته اصولی باید برمبنای ضریب هوشی، نمرات تحصیلی، استعداد و نقاط قوت و ضعف دانش‌آموز انتخاب شود. هر چقدر میزان علاقه دانش‌آموز به رشته‌ای که انتخاب کرده بیشتر باشد، احتمال موفقیت وی نیز بیشتر می‌شود. پذیرش در رشته کار و دانش دشوار نیست و داوطلبین می‌توانند با رعایت معدل و کسب حداقل نمره لازم در دروس مهم، این رشته را انتخاب کنند.
رشته کاردانش شامل 3 گرایش اصلی و بیش از 150 زیر شاخه است.
نمرات لازم برای انتخاب رشته کار و دانش
نمرات لازم برای رشته کار و دانش در شاخه‌های مختلف تحصیلی متفاوت است. در جدول زیر حداقل نمرات لازم در دروس مختلف در جدول زیر به طور کامل توضیح داده شده است:
| نمرات لازم برای انتخاب رشته کار و دانش | ||||
|---|---|---|---|---|
| شاخه موردنظر | درس کار و فناوری | درس هنر | درس ریاضی | درس علوم |
| هنر | 12 | 12 | 10 | - |
| خدمات | 12 | 12 | 10 | - |
| کشاورزی | 12 | 10 | - | 10 |
حداقل معدل لازم برای انتخاب رشته کار و دانش
رشته کار و دانش یکی از رشته‌های هنرستان است. دانش‌آموزان در صورت انتخاب رشته کار و دانش وارد هنرستان می‌شوند. شرایط ساده‌ای برای پذیرش دانش‌آموزان در هنرستان‌ها وجود دارد؛ زیرا اغلب این دروس به صورت عملی است و دروس تئوری در آن نقش بسیار کم‌رنگی دارد.
حداقل معدل برای رشته کاردانش، 12 است؛ بنابراین دانش‌آموزان پایه نهم که معدل زیر 12 داشته باشند، مجاز به انتخاب رشته کاردانش نبوده و این رشته در اولویت فرم هدایت تحصیلی آن‌ها نخواهد بود.
دانش‌آموزانی که معدل زیر 12 داشته باشند، مجاز به انتخاب رشته کار و دانش نیستند.
هدایت تحصیلی چیست؟
هدایت تحصیلی فرایندی است که توسط وزارت آموزش‌وپرورش طراحی شده است. در این فرایند، به برگزاری آزمون‌های مشاوره‌ای، نظرسنجی از دبیران، والدین و مشاوران، کشف استعداد و علایق دانش‌آموزان پرداخته می‌شود. دانش‌آموز براساس آیتم‌های بالا، به انتخاب رشته تحصیلی می‌پردازد.
دانش‌آموزان زمانی که در آستانه انتخاب رشته قرار دارند اولین تصمیم مهم زندگی خود را برای آینده تحصیل و شغلی می‌گیرند. برای این تصمیم باید جنبه‌های متعددی را مدنظر داشت. دانش‌آموزان پایه نهم برای ورود به مقطع دهم بایستی پس از امتحانات پایانی خردادماه انتخاب رشته انجام دهند. در انتخاب رشته پایه دهم، نمرات سه سال متوسط اول، آزمون مشاوره‌ای، علاقه و استعداد دانش‌آموز و… تأثیرگذار است.
دانش‌آموزان پایه سوم متوسط اول بعد از دریافت کارنامه خود و در زمان مقرر فرایند هدایت تحصیلی را انجام داده و رشته موردنظر خود را انتخاب می‌کنند. توجه داشته باشید که انتخاب رشته دانش‌آموزان در پایه نهم به سال 1403-1402 به صورت غیرحضوری و اینترنتی انجام می‌شود.
انواع فرم‌های هدایت تحصیلی
در پایان سال نهم این فرم‌ها در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته می‌شود و براساس آن انتخاب رشته انجام می‌شود.
فرم هدایت تحصیلی دانش‌آموز
در این فرم دانش‌آموز باید براساس علایق و استعداد خود، اولویت‌بندی انتخاب رشته را انجام دهد.
فرم هدایت تحصیلی معلمان
فرم هدایت تحصیلی معلمان با توجه به مهارت و وضعیت تحصیلی دانش‌آموز تکمیل می‌شود. این رشته‌ها از 1 تا 10 اولویت‌بندی می‌شود.
فرم هدایت تحصیلی مشاور
فرم هدایت تحصیلی مشاور براساس شناخت دانش‌آموز و ابعاد تیپ شخصیتی از 1 تا 10 اولویت‌بندی می‌شود.
فرم اولیا
فرم اولیا در رشته‌های تحصیلی برحسب نظرات دانش‌آموز، مشاور و معلمان مدرسه از 1 تا 5 اولویت‌بندی می‌شود.
فرم جمع‌بندی مشاوران
براساس فرم‌های تکمیل شده، فرم جمع‌بندی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف تکمیل می‌شود.
نکته 1: آزمون‌های مشاوره‌ای به آزمون‌های استعداد، رغبت، شخصیت و ارزش‌های تحصیلی – شغلی دانش‌آموز تقسیم می‌شود.
نکته 2: دانش‌آموزان باید طی 6 مرحله در طول ۳ سال تحصیلی هفتم، هشتم و نهم در آزمون‌های مشاوره‌ای شرکت کنند.
امتیازات لازم برای انتخاب رشته کار و دانش در دوره متوسطه دوم 1402
امتیازات انتخاب رشته کار و دانش در دوره متوسطه دوم سال 1402 در جدول زیر ارائه شده است:
| امتیازات انتخاب رشته نهم به دهم 1402 – 1403 | |
|---|---|
| معیار | امتیاز |
| سوابق تحصیلی | 35 |
| آزمون‌های مشاوره‌ای | 30 |
| نظر دانش‌آموز | 10 |
| نظر معلمان | 10 |
| نظر مشاور | 10 |
| نظر والدین | 5 |
جدول انتخاب رشته نهم براساس تیپ شخصیتی
جدول زیر با استفاده از نظریه هالند ارائه شده است، در این جدول براساس نوع تیپ شخصیتی که فرد دارد، رشته تحصیلی مناسب برای وی پیشنهاد می‌شود. از این جدول برای انتخاب رشته استفاده می‌شود.
| جدول انتخاب رشته نهم براساس تیپ شخصیتی | |
|---|---|
| تیپ شخصیتی | هدایت تحصیلی |
| واقع‌گرا | فنی و حرفه‌ای، کشاورزی، صنعتی، تربیت‌بدنی رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با اشیا و ابزار باشد و جنبه فنی داشته باشد. |
| جستجوگر | علوم ریاضی و علوم‌تجربی رشته‌های تحصیلی و مشاغلی که با داده کار می‌کنند و مستلزم تحقیق و پژوهش مداوم هستند. |
| هنری | رشته‌های هنری، طراحی گرافیک، زبان، برخی رشته‌های علوم‌انسانی، تجربی و ریاضی رشته تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با داده‌ها و اشیا بوده و خلاقیت و ابتکار در آن‌ها اهمیت داشته باشند. |
| اجتماعی | رشته‌های علوم اجتماعی، علوم تربیتی، الهیات، علوم قضایی و حقوق، روان‌شناسی، مشاوره هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با مردم باشد و در ارتباط با آموزش، تدریس و رفاه اجتماعی هستند. |
| متهور | رشته‌های علوم‌تجربی، بازرگانی، مدیریت، علوم قضایی، حقوق، علوم سیاسی رشته‌ها و مشاغلی که با مردم سروکار دارند و در حوزه سازماندهی، مدیریت و فروشندگی هستند. |
| قراردادی | رشته‌های امور اداری و دفتری، حسابداری، بازرس مالی، بانکداری رشته‌ها و شغل‌هایی که با جزئیات و کار با داده‌ها ارتباط دارند. |
شاخه‌های متنوع رشته کار و دانش
در جدول زیر شاخه‌های رشته کار و دانش ارائه شده است:
| شاخه‌های متنوع رشته کار و دانش | |
|---|---|
| شاخه تحصیلی | رشته‌های کار و دانش |
| صنعت | نقشه‌کشی ساختمان/ مکانیک صنایع/ برنامه‌نویسی پایگاه‌داده/ برنامه‌نویسی بازی‌های کامپیوتری/تراشکاری/ماشین‌ابزار و … |
| کشاورزی و خدمات | امور اداری/ حسابداری/ پرورش گیاه آپارتمانی/ پرورش آبزیان/ بورس و اوراق بهادار/راهنمای گردشگری/ تولید صنعتی فراورده‌های لبنی و … |
| هنر | طلا و جواهرسازی/ منبت‌کاری/ تصویربرداری/ عکاسی/ معماری داخلی/ سفالگری/نوازندگی ساز ایرانی/ خیاطی/ طراحی و نقاشی فرش و … |
تمامی رشته‌های کار و دانش شامل سه شاخه هنر، صنعت، کشاورزی و خدمات است.
زیر شاخه صنعت در رشته کار و دانش
یکی از شاخه‌های کار و دانش مرتبط با رشته‌های صنعت است. این شاخه، زیرشاخه‌های متعددی داشته که دانش‌آموزان می‌توانند در یکی از این زیرشاخه‌ها مشغول به تحصیل شوند. زیرشاخه‌های صنعت در کار و دانش در جدول زیر ارائه می‌شود:
| زیر شاخه صنعت در رشته کار و دانش | |||
|---|---|---|---|
| برق ساختمان | ریخته‌گری | سیستم‌های صوتی و تصویری | تزیینات داخلی چوبی |
| الکترونیک صنعتی | آبکاری فلزات | طراحی و توسعه صفحات وب | خدمات پس از فروش خودروهای سبک |
| برق صنعتی | برنامه‌نویسی پایگاه‌داده | فرزکاری CNC | جوشکاری گاز محافظ |
| مکانیک صنایع | تصویرسازی دیجیتالی | ساخت مصنوعات فلزی | اپراتور CNC چوب |
| نساجی عمومی | عیب‌یابی سیستم‌های رایانه‌ای | روکش‌کاری چوبی | بازسازی مبلمان |
| کارهای عمومی ساختمان | تولید و توسعه‌دهنده پایگاه‌های اینترنتی | مبل‌سازی مدرن | تأسیسات بازرسی ساختمان |
| کارهای فلزی ساختمان | تولید کننده چندرسانه‌ای | خدمات فنی خودرو | تراشکاری CNC |
| تزیینات داخلی ساختمان | برنامه‌نویسی بازی‌های رایانه‌ای | پلاستیک‌کار | تراشکاری و فرزکاری |
| نقشه‌کشی ساختمان | اتوماسیون صنعتی | تعمیر و نصب ماشین‌ابزار | تعمیر موتور خودرو |
| ماشین‌های الکتریکی | تعمیر ابزاردقیق | تأسیسات حرارت مرکزی | کابینت‌سازی چوبی |
| تراشکاری | تولید محتوای الکترونیکی | ماشین‌ابزار | قالب‌سازی فلزی |
| تأسیسات حرارتی و برودتی | تعمیر دستگاه‌های پزشکی | ناظر فنی چاپ | نقشه‌کشی صنعتی به کمک رایانه |
| تأسیسات بهداشتی ساختمان | تابلوسازی برق صنعتی | چاپ افست | تزیینات داخلی چوبی |
| نصب و سرویس آسانسور | تعمیر لوازم‌خانگی برقی | مدل‌سازی | خدمات پس از فروش خودروهای سبک |
| تعمیر موتورهای دیزل دریایی | تعمیر تلفن‌های رومیزی و همراه | مبل‌سازی کلاسیک | جوشکاری گاز محافظ |
| معماری آینه‌کاری | |||
زیر شاخه کشاورزی و خدمات در رشته کار و دانش
زیرشاخه‌های کشاورزی و خدمات در رشته کار و دانش در جدول زیر ارائه شده است:
| زیر شاخه کشاورزی و خدمات در رشته کار و دانش | |||
|---|---|---|---|
| امور اداری | کشت و کار مکانیزه | پرورش و نگهداری اسب | پرورش گیاهان جالیزی و سبزی |
| حسابداری مالی | پرورش پرندگان زینتی | پرورش میگو | تولید نهال و جنگل‌کاری |
| هتلداری | تعمیر ماشین‌های ثابت کشاورزی | پرورش ماکیان | پرورش درخت و درختچه زینتی |
| مدیریت و برنامه‌ریزی امور خانواده | تعمیر موتورهای سبک کشاورزی | مکانیک تراکتور و تیلر | پرورش گل‌وگیاه آپارتمانی |
| هوانوردی | تعمیر سیستم انتقال نیرو هیدرولیک | تکثیر و پرورش ماهیان سرد آبی | پرورش میوه‌های دانه‌دار و دانه‌ریز |
| ایمنی و آتش‌نشانی | ایجاد و نگهداری فضای سبز | راهنمای گردشگری | پرورش میوه‌های هسته‌دار |
| مددیاری سالمندان | پرورش صنعتی دام‌های سنگین | بورس و اوراق بهادار | تولید صنعتی فرآورده‌های لبنی |
| مددیاری افراد با نیروهای ویژه | تکثیر ماهیان گرم آبی | دریانوردی صیادی | تولید فرآورده‌های گوشتی |
| تولید نهال و جنگل‌کاری | پرورش صنعتی دام‌های سبک | تکثیر میگو | فراوری آبزیان و تولید کنسرو |
| زراعت غلات و حبوبات | پرورش درختان گرمسیری | زراعت گیاهان علوفه‌ای و غده‌ای | |
| پرورش قارچ خوراکی | پرورش ماهیان گرم آبی | مرغداری صنعتی | |
| پرورش میوه‌های هسته‌دار | پرورش زنبورعسل و کرم ابریشم | کشت گیاهان دارویی و زعفران | |
زیر شاخه هنر رشته‌های کار و دانش
زیر شاخه‌های هنر در رشته کار و دانش در جدول زیر ارائه شده است:
رشته‌های دخترانه و پسرانه شاخه کار و دانش 1402
برخی از شاخه‌های تحصیلی کار و دانش تنها برای جنسیت‌های خاصی لحاظ می‌شود. لازم به ذکر است که اکثر زیرشاخه‌های این رشته در هنرستان‌های دخترانه یا پسرانه ارائه می‌شود. در جدول زیر لیست رشته‌های دخترانه کار و دانش ارائه شده است:
| لیست رشته‌های دخترانه کاردانش 1402 | |
|---|---|
| 1 | خیاطی لباس زنانه |
| 2 | خیاطی لباس شب و عروس |
| 3 | کودک یاری |
| لیست رشته‌های پسرانه کاردانش 1402 | |
| 1 | صنایع فلزی |
| 2 | تأسیسات |
| 3 | ساخت و تولید |
| 4 | متالوژی |
آینده شغلی رشته کار و دانش
تنوع شاخه‌های تحصیلی کار و دانش از نقاط قوت این رشته است. اکثر شاخه‌های کار و دانش دارای بازار کار خوبی هستند برای مثال رشته‌هایی مانند طراحی طلا و جواهر، برنامه‌نویسی، حسابداری و…. از رشته‌های پردرآمد در بازار کار است. پردرآمدترین رشته‌های شاخه کاردانش 1402 در زیر ارائه شده است:
رشته هنر: خیاطی، طراحی طلا و جواهر، گلیم‌بافی، هنرورش، سرمه‌دوزی، قلم دوزی، طراحی و تراش سنگ‌های قیمتی، رشته طراحی و دوخت لباس شب و لباس عروس و ..
رشته صنعت: تابلوساز برق صنعتی، تزیینات داخل ساختمان، نصب و سرویس آسانسور، تعمیر لوازم‌خانگی برقی، کابینت‌سازی چوبی، تأسیسات حرارتی، برودتی و…
رشته کشاورزی و خدمات: پرورش زنبورعسل، پرورش گیاهان دارویی و آپارتمانی، رشته قنادی و آشپزی، رشته‌های پرورش میگو و ماهی در مناطق ساحلی، رشته‌های پرورش خرما و زعفران در مناطق گرمسیری و…
شرایط ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان کاردانش
هنرجویان کار و دانش پس از طی دوره سه‌ساله دیپلم می‌گیرند و بعد از آن می‌توانند یکی از سه حالت زیر را دنبال کنند:
- 1. هنرجویان کاردانش بدون نیاز به طی دوره پیش‌دانشگاهی در کنکور سراسری دوره کاردانی پیوسته شرکت کرده و پس از قبولی در یکی از آموزشکده‌های فنی تحصیل می‌کنند و پس از دو سال با مدرک کاردانی فارغ‌التحصیل شوند.
- 2. هنرجویان کاردانش بدون نیاز به طی دوره پیش‌دانشگاهی، می‌توانند در کنکور دانشگاه‌های علمی کاربردی شرکت کرده و در صورت قبولی در مقطع کاردانی ادامه تحصیل دهند.
- 3. هنرجویان کار و دانش با شرط معدل و بدون مدرک پیش‌دانشگاهی می‌توانند در دانشگاه آزاد ثبت‌نام کرده و در دوره کاردانی پیوسته تحصیل کنند.
| شرایط ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان کاردانش | |
|---|---|
| ردیف | شرایط ادامه تحصیل |
| 1 | شرکت در آزمون دوره کاردانی پیوسته پس از اخذ مدرک دیپلم در شاخه کاردانش |
| 2 | تحصیل در رشته‌های بدون کنکور دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای، علمی کاربردی، غیرانتفاعی و یا آزاد (تحصیل در هر یک از رشته‌های بدون کنکور مستلزم متناسب بودن رشته انتخابی با مدرک دیپلم کاردانش داوطلبان است.) |
| 3 | شرکت در کنکور سراسری هر یک از گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم‌تجربی، علوم‌انسانی، هنر و زبان‌های خارجی پس از گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی و اخذ مدرک مربوطه برای فارغ‌التحصیلان نظام قدیم و داشتن مدرک دیپلم برای دانش‌آموختگان نظام جدید |
رشته‌های جدید کاردانش 1402
رشته کار و دانش باهدف آموختن فنون به دانش‌آموزان ایجاد شده است. هدف اصلی این رشته هدایت استعدادهای دانش‌آموزان در بازار کار است. رشته کار و دانش شامل سه زیرشاخه اصلی صنعت، خدمات و کشاورزی و هنر است که براساس آخرین اخبار، چند رشته جدید به ترتیب موارد ذیل به این سه شاخه اضافه شده است:
- 1. محیط‌بانی
- 2. حمل‌ونقل ریلی
- 3. خدمات فروشگاهی
- 4. بهداشت عشایر و روستا
- 5. بازیافت مواد
- 6. انرژی
همچنین علاوه بر رشته‌های مذکور، شاخه کاردانش بیش از 150 زیر شاخه را شامل می‌شود. البته توجه داشته باشید که هنرستان‌ها تمامی رشته‌ها را به صورت یک جا ارائه نمی‌دهند.
تفاوت رشته کار و دانش و فنی حرفه‌ای چیست؟
رشته‌های کار و دانش و فنی حرفه‌ای با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که در زیر به آن می‌پردازیم:
| تفاوت رشته کار و دانش و فنی حرفه‌ای | |
|---|---|
| رشته کار و دانش | رشته فنی و حرفه‌ای |
| اکثر رشته‌های کار و دانش عملی هستند و دانش‌آموزان بیشتر دوره آموزش را در کارگاه می‌گذرانند. | رشته‌های فنی و حرفه‌ای شامل دروس تئوری هستند، دانش‌آموزانی که در دروس تئوری ضعیف‌تر هستند، احتمالاً در رشته کار و دانش کارآمدتر خواهند بود. |
| رشته کار و دانش به دلیل شاخه‌های متنوع نسبت به رشته‌های فنی و حرفه‌ای، انتخاب‌های بیشتری برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند. | شاخه‌های رشته فنی و حرفه‌ای شامل 40 مورد است، درحالی‌که رشته کار و دانش 150 زیرشاخه دارد. |
| دانش‌آموزان در رشته کار و دانش مطالب را به صورت عملی آموزش می‌بینند و بعد از اخذ مدرک دیپلم می‌توانند وارد بازار کار شوند. | دانش‌آموزان رشته فنی و حرفه‌ای پس از دریافت دیپلم باید دوره کاردانی خود را سپری کنند تا بتوانند وارد بازار کار شوند. |
| محبوبیت رشته کار و دانش به‌اندازه رشته فنی و حرفه‌ای بالا نیست. | رشته های فنی و حرفه ای محبوبیت بالاتری دارند. |
پرسش و پاسخ
معدل پایه نهم دانش‌آموز برای قبولی در رشته کار و دانش باید بالاتر از 12 باشد.
رشته کار و دانش در سه شاخه اصلی کشاورزی، خدمات و هنر ارائه می‌شود که هر کدام زیرشاخه‌های خود را دارد.
دانش‌آموزانی که رشته کار و دانش را انتخاب می‌کنند می‌توانند براساس زیر شاخه مرتبط خود یکی از شغل‌های مرتبط را برگزینند.
نمرات لازم برای قبولی در هر کدام از شاخه‌های کاردانش هنر، صنعت، کشاورزی و خدمات متفاوت است. دانش‌آموزان برای انتخاب هر یک از شاخه‌ها می‌بایست حداقل نمره لازم در دروس مرتبط با آن شاخه را اخذ کنند.
در کار و دانش، رشته‌های تحصیلی بیشتر به صورت عملی است و در کارگاه‌ها تدریس می‌شود. رشته‌هایی که در شاخه کاردانش تدریس می‌شود، تخصصی بوده و فرد پس از اتمام کار می‌تواند وارد جذب کار شود.
- حداقل نمرات برای ورود به شاخه هنر، فناوری 12، هنر 12، ریاضی 10
- حداقل نمرات برای ورود به شاخه خدمات، فناوری 12، هنر 12، ریاضی 10
- حداقل نمرات برای ورود به شاخه کشاورزی، فناوری 12، هنر 10، علوم 10
- حداقل نمرات برای ورود به شاخه صنعت، فناوری 12، هنر 10، ریاضی 10
تعداد رشته‌های ارائه شده و همچنین عملی‌بودن اکثر دروس شاخه کاردانش نسبت به رشته‌های فنی و حرفه‌ای از جمله تفاوت‌های آن‌ها هستند.
بله مطابق با آخرین اطلاعیه رشته‌های محیط‌بانی، حمل‌ونقل ریلی، خدمات فروشگاهی، بهداشت عشایر و روستا، بازیافت مواد و انرژی به شاخه کاردانش اضافه شده است.
رشته کاردانش دارای 3 گرایش اصلی صنعت، خدمات و کشاورزی و هنر و بیش از 150 زیر شاخه موجود است.
رشته‌های شاخه کاردانش جزء رشته‌های آسان برای اخذ دیپلم است. با توجه به اینکه در بیشتر مدارس و آموزشگاه‌های کار و دانش سخت‌گیری زیادی روی دانش‌آموزان وجود ندارد، در نتیجه وقت آزاد بیشتری روی کارهای عملی وجود دارد. به صورت کلی رشته‌های کار و دانش آسان‌ترین رشته‌ها است.
خیر. برای انتخاب هر یک از رشته‌های علوم پایه، فنی حرفه‌ای و کاردانش شرط کسب حداقل معدل وجود دارد.
برای انتخاب رشته کار و دانش در انتخاب رشته پایه نهم به دهم مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور یک از درس‌های ریاضی، کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از 36 نباشد.
