رشته شیمی کاربردی بسیار حائز اهمیت است زیرا غذایی که می خوریم، لوازم بهداشتی که استفاده کرده یا داروهایی که مصرف می کنیم، همه اینها تحت واکنش های شیمیایی ساخته شده اند. شیمی کاربردی به کار بردن تئوری ها و اصول شیمی برای اهداف عملی، درک خواص شیمیایی اساسی مواد و تولید مواد جدید است. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته شیمی کاربردی در ایران و جهان بپردازیم.
رشته شیمی کاربردی به طور فزاینده ای در حل مشکلات زیست محیطی و کمک به توسعه مواد جدید، که هر دو از موضوعات کلیدی قرن بیست و یکم هستند، به کار می رود. از طرف دیگر شیمی کاربردی برای برآوردن نیازهای اولیه ما به غذا، پوشاک، سرپناه، سلامتی، انرژی و هوای پاک، آب و خاک ضروری است. فن‌آوری‌های شیمیایی با ارائه راه‌حل‌های جدید برای مشکلات سلامت، مواد و مصرف انرژی، کیفیت زندگی ما را به طرق مختلف افزایش می‌دهند.
تاریخچه رشته شیمی کاربردی قدمتی طولانی دارد. یونانیان باستان برای اولین بار پیشنهاد کردند که ماده از ذرات بنیادی به نام اتم تشکیل شده است. تا زمان یونان باستان بود که ما هیچ سابقه ای از چگونگی تلاش مردم برای توضیح تغییرات شیمیایی که مشاهده می کردند و استفاده می کردند، نداشتیم. در آن زمان تصور می شد که اشیاء طبیعی تنها از چهار عنصر اساسی تشکیل شده اند: زمین، هوا، آتش و آب. سپس، در قرن چهارم قبل از میلاد، دو فیلسوف یونانی، دموکریتوس و لوکیپوس، پیشنهاد کردند که ماده به طور نامحدود به ذرات کوچکتر قابل تقسیم نیست، بلکه از ذرات بنیادی و غیر قابل تقسیم به نام اتم تشکیل شده است. متأسفانه، این فیلسوفان اولیه فناوری لازم برای آزمایش فرضیه خود را نداشتند. در طول دو هزاره بعدی، کیمیاگرانی که در قرون وسطی و رنسانس به نوعی از شیمی و فلسفه نظری مشغول بودند، به پیشرفت‌های زیادی در شیمی دست یافتند. هدف اصلی آنها تبدیل عناصر خاص به عناصر دیگر توسط فرآیندی بود که آنها را تبدیل می نامند. به ویژه، کیمیاگران می خواستند راهی برای تبدیل فلزات ارزان تر به طلا بیابند.
قرن شانزدهم و هفدهم شاهد آغاز چیزی بود که امروزه به عنوان شیمی مدرن می شناسیم. در این دوره، پیشرفت های زیادی در متالورژی، استخراج فلزات از سنگ معدن حاصل شد و اولین آزمایش های کمی سیستماتیک انجام شد. در سال 1661، رابرت بویل انگلیسی (1627-1691) کیمیای شکاک را منتشر کرد که رابطه بین فشار و حجم هوا را توصیف می کرد. مهمتر از آن، بویل عنصر را به عنوان ماده ای تعریف کرد که نمی توان آن را به دو یا چند ماده ساده تر از طریق روش های شیمیایی تجزیه کرد.
در قرن هجدهم، جوزف پریستلی (1733-1804) گاز اکسیژن را کشف کرد و دریافت که بسیاری از مواد حاوی کربن به شدت در اتمسفر اکسیژن می سوزند، فرآیندی که امروزه احتراق نامیده می شود. شیمی شکل علمی کنونی خود را در قرن هجدهم به خود گرفت، زمانی که آزمایش‌های کمی دقیق توسط لاووازیه، پروست و دالتون منجر به قانون نسبت‌های معین، قانون بقای جرم و قانون تناسبات چندگانه شد که اساس دالتون را ایجاد کرد. سپس نظریه اتمی ماده به طور خاص، فرضیه آووگادرو اولین پیوند بین خواص ماکروسکوپی یک ماده (در این مورد، حجم گاز) و تعداد اتم‌ها یا مولکول‌های موجود را فراهم کرد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
شیمی کاربردی زمینه علمی برای درک خواص شیمیایی اولیه مواد و تولید مواد جدید با عملکردهای کنترل شده است. به صورت کلی شیمی کاربردی بر حل مسائل دنیای واقعی با استفاده از شیمی تمرکز دارد.
در تحقیقات پایه، شیمیدانان خواص، ترکیب و ساختار ماده را بررسی کرده و همچنین ترکیبی از عناصر و شیوه‌های تعامل آنها را آزمایش می‌کنند. در تحقیقات کاربردی، شیمیدانان محصولات جدید و راه‌های بهبود عملکرد محصولات موجود را بررسی می‌کنند. به عبارتی شیمی کاربردی استفاده از اصول و تئوری های شیمی برای پاسخ به یک سوال خاص یا حل یک مسئله واقعی است و در مقابل شیمی محض که هدف آن افزایش دانش در این زمینه بوده، قرار گرفته است. برای مثال هدف شما یافتن درمانی برای بیماری آلزایمر است. شما در آزمایشگاه دارویی ساخته که این بیماری را متوقف یا کاهش می دهد. این نمونه‌ای از شیمی کاربردی است، زیرا از شیمی برای حل یک مشکل خاص و واقعی استفاده شده است.
رشته شیمی کاربردی یکی از دوره های آموزش عالی است که به هدف آموزش و تربیت کارشناسان متخصص در زمینه های آموزش شیمی مورد نیاز دانشگاه ها، موسسات تحقیقاتی و صنایع شیمایی ارائه شده است.
رشته شیمی کاربردی زیر مجموعه کنکور سراسری علوم تجربی است. دانش آموزان برای قبولی در این رشته باید در کنکور سراسری علوم تجربی نمره خوبی کسب کنند. تعداد رقبا برای ورود به این رشته زیاد است و هر ساله تعداد دانشجویان زیادی برای پذیرش در این رشته با همدیگر به رقابت می پردازند. از طرف دیگر ظرفیت پذیرش رشته کاربردی بالا بوده و دانشگاه های سراسری زیادی اقدام به پذیرش دانشجو می کنند. رشته شیمی کاربردی بازار کار خوبی داشته و می توان در صورت کسب مهارت های علمی و عملی در ردیف های شغلی با درآمد مناسب مشغول به کار شد. درآمد رشته شیمی کاربردی بستگی زیادی به جایگاه شغلی دارد اما به صورت کلی میانگین درآمد متوسط و رو به بالا است. طول دوره کارشناسی شیمی کاربردی 4 سال بوده که در 8 نیمسال تحصیلی به صورت ترمی ارائه می شود. هر ترم شامل 16 هفته کامل آموزشی و هر واحد درسی نظری به مدت 16 ساعت و آزمایشگاهی حداقل 32 ساعت در ترم است.
رشته شیمی کاربردی در ایران یک رشته کاربردی و اصولی است. با توجه به نیاز تامین محققین و پژوهشگران متعهد در صنایع مختلف شیمیایی و کمبود متخصصین برای اداره و کنترل کیفیت آزمایشگاه های شیمی صنایع موجود در کشور در نتیجه این رشته از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
در این بخش قرار است شرایط پذیرش در رشته شیمی کاربردی را مورد بررسی قرار دهیم. شرایط پذیرش از دو دیدگاه مهم قابل بررسی است. در وهله اول باید به تعداد متقضایانی ک برای ورود به این رشته در کنکور شرکت می کنند توجه دشت. هر ساله تعداد افراد زیادی برای پذیرش در رشته شیمی کاربردی با همدیگر به رقابت می پردازند. بنابراین برای ورود به این رشته باید تلاش کرد. از طرف دیگر شرایط پذیرش به ظرفیت پذیرش و تعداد دانشگاه های پذیرنده بستگی دارد. دانشگاه های زیادی در کشور اقدام به جذب متقاضیان کرده و امکانات و شرایط آموزشی را برای آنان فراهم می کنند. البته توجه داشته باشید که شرایط پذیرش در رشته شیمی کاربردی در هر سال شرایط متفاوتی به خود می گیرد زیرا تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش و اعمال سهمیه های مختلف هر سال دستخوش تغییراتی می شود. با این حال آگاهی از شرایط پذیرش سبب شده تا شما با دیدی بازتر برای کنکور سراسری برنامه ریزی داشته باشید.
با توجه به حذف زیرگروه های علوم تجربی و دروس عمومی از کنکور سراسری علوم تجربی، در نتیجه شما برای قبولی در رشته مورد نظر باید به دروس تخصصی پاسخ دهید. دروس تخصصی هر کدام ضرایب جداگانه داشته که تاثیر متفاوتی در رتبه و تراز قبولی دارند. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی رشته شیمی کاربردی را به صورت کامل مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
همان طور که در جدول مشاهده می کنید، دروس زیست و شیمی بالاترین ضریب ها را برای ورود به رشته شیمی کاربردی داشته و شما برای قبولی در این رشته باید تمامی دروس شیمی و زیست دوره دبیرستان را با دقت مطالعه کنید.
البته شایان ذکر است که برای ورود به رشته شیمی کاربردی می توانید در آزمون های آزمایشی شرکت کنید. این آزمون ها شرایط مناسبی را برای سنجش میزان دقت و سرعت پاسخگویی شما در تست زنی فراهم می کنند. همچنین با شرکت در آزمون های آزمایشی مشابه می توانید شرایط روز کنکور خود را بهتر فراهم سازید زیرا قبلا در چنین محیط هایی مشغول به تست زنی بوده اید. از طرف دیگر با توجه به اینکه اکثر سوالات کنکور با سوالات آزمون های آزمایشی شباهت دارد، می توانید از این فرصت نهایت استفاده را ببرید.
با توجه به اینکه اولویت اکثر دانش آموزان بعد از انتخاب رشته، انتخاب دانشگاه های شاخص است از این رو در این بخش قرار است به معرفی دانشگاه های برتر رشته شیمی کاربردی بپردازیم. توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های کشور از نظر امکانات آموزشی، شرایط تحصیلی، رتبه علمی و سطح کیفی دانش اساتید در جایگاه قابل قبولی قرار دارند. فارغ التحصیلان از تمامی دانشگاه های کشور می توانند در بازار کار با درآمد های خوب مشغول به کار شوند و از این بابت مانعی پیش روی عزیزان نیست. با این حال برخی از شاخص ترین دانشگاه های برتر رشته شیمی کاربردی شامل دانشگاه تهران، دانشگاه علم و فناوری ایران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه اراک، دانشگاه تبریز و دانشگاه سمنان است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
برای آشنایی بیشتر با شرایط پذیرش و نحوه قبولی در رشته شیمی کاربردی در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی را گردآوری کرده ایم. مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی در رشته شیمی کاربردی به شما دیدی بهتر برای مطالعه دروس و برنامه ریزی کنکور می دهد. البته توجه کنید که هر ساله به دلیل متغیر بودن تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش دانشگاه ها و اعمال سهمیه های متفاوت، شرایط قبولی فرق می کند. برای مثال ممکن است امسال نتوانید با همین رتبه یا تراز در رشته مورد نظر قبول شوید زیرا تعداد ظرفیت پذیرش کم شده است. اما به صورت کلی بررسی دو نمونه کارنامه قبولی در رشته شیمی کاربردی می تواند تا حدی شما را با شرایط پذیرش آشنا کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته شیمی کاربردی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند. رشته شیمی کاربردی نیز در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته شیمی کاربردی را بررسی کنیم. علت اهمیت آشنایی با واحدهای درسی این است که دانش آموزان برخی از رشته بعد از ورود به رشته مورد نظر به دلیل عدم علاقه به دروس از ادامه تحصیل انصراف داده اند. بنابراین لازم است تا دانش آموزان قبل از انتخاب رشته با واحدهای درسی که قرار است در مقطع کارشناسی آن ها را مطالعه کنند آشنا شوند.
واحدهای درسی رشته شیمی کاربردی هر چند سال یک بار زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تحت بازنگری قرار می گیرد. این بازنگری برای تطبیق واحدهای درسی با نیاز و شرایط جامعه و تطبیق با واحدهای درسی رشته در بین الملل است. همچنین علت تجدیدنظر در برنامه درسی شیمی کاربردی جهت به روز شدن منابع و سرفصل دروس ها که همخوانی بیشتری با موضوعات روز مانند محیط زیست و زیست شیمی دارند است. البته تغییرات جزئی در واحدهای درسی و یا سرفصل دروس انجام می شود و شاهد تغییرات گسترده و عمده ای نخواهیم بود.
براساس آخرین بازنگری انجام شده، دانشجویان رشته شیمی کاربردی باید 133 واحد درسی را اخذ کنند. واحدهای درسی به صورت بسته دروس عمومی، پایه، اصلی، اختصاصی و اختیاری ارائه می شود. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته شیمی کاربردی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید:
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته شیمی کاربردی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه | 22 واحد | ||
دروس اصلی | 54 واحد | ||
دروس تخصصی | 17 واحد | ||
دروس اختیاری | 18 واحد | ||
جمع | 133 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته شیمی کاربردی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
اولین بسته دروس مربوط به دروس عمومی رشته شیمی کاربردی است. دروس عمومی بین تمامی رشته های کارشناسی مشترک است و دانشجویان ملزم به سپری کردن تعداد مشخصی این این دروس هستند. دروس عمومی زیر نظر گروه معارف و عمومی دانشگاه تعیین شده و با هدف افزایش معرفت شناختی، افزایش اگاهی در مورد تاریخ و فرهنگ ارائه می شود. این دروس تاثیری در مهارت های حرفه ای و دانش تخصصی دانشجویان ندارند. معمولا دروس عمومی به صورت مشترک با سایر رشته ها برگزار می شود. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته شیمی کاربردی را مشاهده کنید:
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته شیمی کاربردی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته شیمی کاربردی در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
بسته دوم از دروس مربوط به دروس پایه رشته شیمی کاربردی است. دروس پایه شاکله اصلی رشته را تشکیل می دهند و سبب تقویت ذهنیت دانشجویان برای فهم دروس اصلی و تخصصی می شوند. به عبارتی دروس پایه مانند پلی بین دوره دبیرستان و دانشگاه است. زیرا نسبت به دروس دانشگاهی کمی مفهومی تر ارائه شده ولی نسبت به دروس اصلی و تخصصی از فهم ساده تری برخوردار است. با مطالعه دروس پایه است که دانشجویان قادر به یادگیری دروس اصلی و تخصصی رشته می شوند. توجه داشته باشید که برای برخی از دانشگاه های خارج کشور، نمرات دروس پایه اهمیت دارد. در جدول زیر می توانید دروس پایه رشته شیمی کاربردی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید:
| دروس پایه رشته شیمی کاربردی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | ریاضی عمومی 1 | 3 |
| 2 | ریاضی عمومی 2 | 3 |
| 3 | فیزیک عمومی 1 | 3 |
| 4 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 1 | 1 |
| 5 | فیزیک عمومی 2 | 3 |
| 6 | آزمایشگاه فیزیک عمومی 2 | 1 |
| 7 | شیمی عمومی 1 | 3 |
| 8 | آزمایشگاه شیمی عمومی 1 | 1 |
| 9 | شیمی عمومی 2 | 3 |
| 10 | آزمایشگاه شیمی عمومی 2 | 1 |
| مجموع واحد ها | 22 | |
دانشجویان باید از همان ترم های آغازین برای اخذ دروس پایه برنامه ریزی داشته باشند تا در انتهای ترم به مشکل پیش نیازی برای دروس اصلی و تخصصی روبه رو نشوند. برای کسب معدل بهتر و فهم بیشتر دروس اصلی و تخصصی باید نمرات قابل قبولی در واحدهای درسی پایه اخذ شود. توجه داشته باشید که اگر دانشجو حتی یکی از واحدهای درسی پایه را اخذ نکرده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است.
دروس اصلی رشته شیمی کاربردی یک قدم پا را فراتر گذاشته و نسبت به دروس پایه پیچیده تر هستند. در واقع دانشجویان با مطالعه دروس پایه به ماهیت رشته پی می برند و با جایگاه خود در بازار کار آشنا می شوند. همچنین دروس اصلی لازمه فهم دروس تخصصی هستند. زیرا دروس اصلی نسبت به دروس تخصصی کمتر وارد جزئیات شده است و بیشتر موضوعات اصلی و مهم را در برگرفته است. دروس اصلی به صورت اجباری ارائه شده و دانشجویان ملزم به سپری کردن تمامی واحدهای درسی اصلی هستند. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی اصلی رشته شیمی کاربردی را مشاهده کنید:
| دروس اصلی رشته شیمی کاربردی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | زبان تخصصی شیمی | 2 |
| 2 | ریاضی در شیمی | 3 |
| 3 | شیمی آلی 1 | 3 |
| 4 | آزمایشگاه شیمی آلی 1 | 1 |
| 5 | شیمی آلی 2 | 3 |
| 6 | آزمایشگاه شیمی آلی 2 | 1 |
| 7 | شیمی آلی 3 | 3 |
| 8 | شیمی تجزیه 1 | 3 |
| 9 | آزمایشگاه شیمی تجزیه 1 | 1 |
| 10 | شیمی تجزیه 2 | 3 |
| 11 | آزمایشگاه شیمی تجزیه 2 | 2 |
| 12 | شیمی تجزیه 3 | 3 |
| 13 | آزمایشگاه شیمی تجزیه 3 | 2 |
| 14 | شیمی فیزیک 1 | 3 |
| 15 | آزمایشگاه شیمی فیزیک 1 | 1 |
| 16 | شیمی فیزیک 2 | 3 |
| 17 | آزمایشگاه شیمی فیزیک 2 | 1 |
| 18 | شیمی فیزیک 3 | 3 |
| 19 | شیمی معدنی 1 | 2 |
| 20 | آزمایشگاه شیمی معدنی 1 | 1 |
| 21 | شیمی معدنی 2 | 3 |
| 22 | آزمایشگاه شیمی معدنی 2 | 1 |
| 23 | شیمی معدنی 3 | 3 |
| 24 | شناسایی ترکیبات آلی | 3 |
| 25 | آزمایشگاه شناسایی ترکیبات آلی | 2 |
| 26 | روش های جداسازی در شیمی تجزیه | 2 |
| 27 | ایمنی در آزمایشگاه | 1 |
| مجموع واحد ها | 60 | |
دروس اصلی بهتر است قبل از دروس تخصصی اخذ شوند زیرا پس از گذرانیدن این دروس تازه مفهوم دروس تخصصی و اختیاری درک می شوند. از طرفی بی توجهی به این دروس سبب شده تا دانشجو از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی باشد. برای انتخاب واحد بهتر است از ترم های آغازین برای این دروس برنامه ریزی داشته باشید.
دروس تخصصی رشته شیمی کاربردی بسته سوم از دروسی است که دانشجویان در مقطع کارشناسی مطالعه می کنند. دروس تخصصی شالوده هر آن چیزی است که دانشجویان به آن نیاز دارند. با مطالعه این دروس است که ماهیت کامل رشته از جمله مفاهیم تخصصی و شرایط بازار کار مانند رده های شغلی مشخص می شود. دروس تخصصی از نظر آموزشی تئوری و عملی بسیار حائز اهمیت هستند. فهم دروس تخصصی می تواند موفقیت شما در آینده را تضمین کند البته به شرطی که به درک صحیحی از آن ها رسیده باشید. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی تخصصی رشته شیمی کاربردی را مشاهده کنید:
| دروس تخصصی رشته شیمی کاربردی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | اصول محاسبات شیمی صنعتی | 3 |
| 2 | شیمی صنعتی 1 | 3 |
| 3 | شیمی صنعتی 2 | 3 |
| 4 | آزمایشگاه شیمی صنعتی | 1 |
| 5 | شیمی سبز و محیط زیست | 3 |
| 6 | شیمی پلیمر | 3 |
| 7 | نانو شیمی | 2 |
| 8 | متون علمی شیمی | 2 |
| 9 | اصول تصفیه آب و پساب های صنعتی | 3 |
| 10 | کارآموزی | 3 |
| مجموع واحد ها | 23 | |
دروس تخصصی هر آن چیزی که دانشجو باید در مورد رشته شیمی کاربردی بداند را به وی ارائه می دهد. این دروس اجباری بوده و حتی اگر یکی از واحدهای درسی اخذ و پاس نشود، دانشجو از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است. برای اینکه مشکل پیش نیازی دروس تخصصی رخ ندهد، باید برای دروس پایه و اصلی قبل از اخذ دروس تخصصی برنامه ریزی شود.
دروس اختیاری رشته شیمی کاربردی بسته آخر از واحدهای درسی است که در این مقطع باید گذرانده شود. دانشجو بهتر است به آن گرایشی که علاقمند است یا فکر می کند در آینده با آن ارتباط بیشتری خواهد گرفت یا دروس که نیاز دانشی وی را بهتر برآورده می کند را انتخاب کند. دروس اختیاری معمولا با نظر گروه ارائه شده و دانشجویان برای اخذ آنان آزاد هستند. این دروس برای کسب دانش مکمل سایر گرایش ها ارائه شده و برای موفقیت می تواند یک کلید بسیار مناسب باشد. با توجه به وسعت دامنه فراوان علمی در زمینه شیمی کاربردی، انتخاب تعدادی از واحدها به منظور کاربردی تر کردن تحصیلات امری بسیار هوشمندانه است. در جدول زیر می توانید واحدهای درسی اختیاری رشته شیمی کاربردی را مشاهده کنید:
| دروس اختیاری رشته شیمی کاربردی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | پروژه کارشناسی | 3 |
| 2 | سنتز مواد آلی | 3 |
| 3 | کاربرد نظریه گروه در شیمی | 3 |
| 4 | شیمی سطح و حالت جامد | 3 |
| 5 | شیمی دارویی | 3 |
| 6 | رادیو شیمی | 3 |
| 7 | شیمی و فناوری مواد غذایی | 2 |
| 8 | شیمی و فناوری چرم | 2 |
| 9 | شیمی و فناوری نفت و گاز | 3 |
| 10 | شیمی صنایع معدنی | 3 |
| 11 | شیمی و فناوری رنگ | 2 |
| 12 | فناوری پلیمرها | 2 |
| 13 | آزمایشگاه شیمی پلیمر | 1 |
| 14 | خوردگی فلزات | 2 |
| 15 | آزمایشگاه خوردگی فلزات | 1 |
| 16 | الکتروشیمی کاربردی | 2 |
| 17 | شیمی تجزیه نمونه های حقیقی | 2 |
| 18 | کاربرد الکترونیک در شیمی | 2 |
| 19 | کاربرد رایانه در شیمی | 2 |
| 20 | کارگاه عمومی یا شیشه گری | 1 |
| 21 | استاندارد سازی | 2 |
| 22 | تاریخ و فلسفه علم شیمی | 1 |
| 23 | آشنایی با واحدهای تحقیق و توسعه | 2 |
| 24 | گرافیک و نقشه خوانی صنعتی | 1 |
| 25 | آمار در شیمی تجزیه | 2 |
| 26 | مبانی بیوتکنولوژی | 3 |
| 27 | شیمی مواد آرایشی و بهداشتی | 2 |
| مجموع واحد ها | 62 | |
دانشجو از بین این دروس به میزان مورد نیاز می تواند دروس انتخابی خود را اخذ کنند. انتخاب و گذرانیدن دروس اختیاری برای تکمیل واحدهای درسی مصوب رشته الزامی است. در رشته شیمی کاربردی دانشجویان باید 18 واحد اختیاری پاس کنند تا سقف واحدهای درسی آنان با 133 برسد. دانشجویان باید در انتخاب دروس اختیاری ابتکار عمل انجام داده و آن دسته از دروسی را انتخاب کنند که نیاز آن ها را بیشتر برطرف می کند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
در این بخش قرار است به بازار کار رشته شیمی کاربردی بپردازیم. بازار کار رشته شیمی کاربردی در کشور ایران مناسب است. البته توجه داشته باشید که به دلیل سوءمدیریت و عدم توجه به پتانسیل های بالقوه دانشجویان، برخی از فارغ التحصیلان در رشته های غیر مرتبط با درآمد کمتر مشغول به کار شده اند. با این حال با افزایش مهارت علمی و تقویت رزومه می توان در رده یا ردیف های شغلی با درآمد خوب مشغول به کار شد. به صورت کلی بازار کار رشته شیمی کاربردی در سازمان های زیر تعریف شده است:
کاربردهای رشته شیمی کاربردی از دو دیدگاه مهم قابل بررسی است. در دیدگاه اول کاربرد رشته شیمی کاربردی مربوط به بکارگیری دانشجویان در موسسات آموزشی مانند دانشگاه ها یا دبیرستان و همچنین مراکز تحقیقاتی است. با توجه به اینکه دانشجویان آینده نیاز به اساتید و دبیرانی دارند که آن ها را با این رشته آشنا کرده و برای بازار کار آماده کند، بنابراین یکی از کاربردهای این رشته مربوط به حیطه آموزشی است. دانشجویان رشته شیمی کاربردی می توانند با اخذ مدرک تحصیلی ارشد و دکترا به عنوان استاد یا هئیت علمی در دانشگاه ها مشغول به کار شوند. از طرف دیگر کاربرد دوم رشته شیمی کاربردی مربوط به بکارگیری نیروی انسانی در سازمان های اجرایی و خدماتی است. نیاز صنعت به متخصصین این رشته باید توسط فارغ التحصیلانی برطرف شود که شایستگی لازم برای انجام امور محوله را دارند. در نتیجه فارغ التحصیلان می توانند مهارت های علمی و عملی خود را در حیطه خدماتی و اجرایی به کار گرفته و نیاز سازمان ها را برطرف کنند.
به صورت کلی با توجه به سه ضلع دانشگاه، صنعت و دولت، برای فارغ التحصیلان رشته شیمی کاربردی در هر سه ضلع رده های شغلی تعریف شده تا ارتباط این سه ضلع مستحکم تر شود.
در این بخش قرار است به شرایط درآمد رشته شیمی کاربردی نگاهی بیندازیم. به صورت کلی می توان درآمد متوسط و یا رو به بالایی را برای فارغ التحصیلان این رشته در نظر گرفت. اما با توجه به اینکه شایسته سالاری مناسبی برای استخدام فارغ التحصیلان انجام نمی شود، برخی از افراد در رده های شغلی با درآمد کمتر مشغول به کار شده اند که همین امر ممکن است دانشجویان را از ورود به این رشته منصرف کند. اما به صورت کلی می توان چشم انداز خوبی برای رشته شیمی کاربردی متصور شد. زیرا نیاز جامعه به متخصصین این رشته بیش از پیش افزایش یافته است.
به صورت خلاصه درآمد رشته شیمی کاربردی به فاکتورهای متعددی مانند مدرک تحصیلی، جایگاه شغلی، مکان استخدام، سازمان محل خدمت، سابقه خدمت و رزومه فرد بستگی دارد. با افزایش دانش تخصصی و عملی می توان در رده های شغلی مناسب با درآمد بالا مشغول به کار شد و به حقوق کافی رسید.
شیمی کاربردی شاخه ای از شیمی است که بر استفاده از اکتشافات علمی انجام شده در زمینه شیمی برای حل مسائل دنیای واقعی تمرکز دارد. هدف شیمی کاربردی استفاده از دانش در مورد عناصر و فعل و انفعالات شیمیایی برای پیشبرد سایر زمینه های علمی مانند پزشکی، فارماکولوژی، زیست شناسی، روانشناسی و عصب شناسی است. اصول شیمی همچنین برای بهبود محصولات مصرفی، تأثیر مثبت بر محیط زیست و توسعه محصولات جدید استفاده می شود.
بسیاری از فارغ التحصیلان بعد از اتمام دوره کارشناسی به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلی تکمیلی بالاتر هستند. با توجه به اینکه در این مقاطع شرایط بازار کار و درآمد بهتر است و همچنین از نظر جایگاه اجتماعی این مقاطع در شرایط بهتری قرار دارند؛ بنابراین دانشجویان برای ورود به مقاطع تحصیلی بالاتر با همدیگر به رقابت می پردازند. در ادامه به شرایط ادامه تحصیل از جمله دانشگاه های پذیرنده و گرایش های ارشد و دکتری رشته شیمی کاربردی می پردازیم:
دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی از مقطع کارشناسی می توانند در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنند. در صورت کسب رتبه قبولی شرایط تحصیل برای دانشجویان در گرایش های مورد علاقه در دانشگاه های برتر کشور فراهم است. دانشگاه های پذیرنده گرایش های شیمی کاربردی شامل دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه حیکم سبزواری، دانشگاه اراک، دانشگاه دامغان، دانشگاه ارومیه و… است. در زیر برخی از گرایش های کارشناسی ارشد رشته شیمی کاربردی ذکر شده است:
دانشجویان بعد از اتمام مقطع تحصیلات ارشد می توانند در آزمون دکتری شرکت کنند. بعد از کسب رتبه قبولی و پذیرش در مصاحبه تخصصی، دانشجویان می توانند در دانشگاه به عنوان دانشجوی دکتری پذیرش شوند. دانشگاه های شاخصی در کشور اقدام به پذیرش دانشجویان دکتری شیمی کاربردی می کنند که از جمله به دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه زاهدان و …. می توان اشاره کرد. بر اساس دفترچه ثبت نام دکتری، این رشته در مقطع دکتری تخصصی بدون گرایش ارائه می‌شود.
با توجه به پیشرفت روز افزون علم شیمی و نیازهای رو به رشد جامعه بشری در بکارگیری علوم جدید، در نتیجه پرورش و جذب نیروهای متخصص و آگاه به این علوم از الزامات اولیه یک جامعه است. مدرک شیمی کاربردی می تواند دنیایی از فرصت ها را ایجاد کند و به فرد این امکان را می دهد که در تحقیقات، دانشگاهی، انتشارات یا سایر زمینه ها کار کند. به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان رشته شیمی کاربردی بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته شیمی کاربردی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا به معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در کشورهای مختلف بپردازیم. جهت رتبه بندی دانشگاه از رتبه بندی QS استفاده می کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته شیمی کاربردی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
در بین دانشگاه های آسیایی، دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور با رتبه 7 و دانشگاه ملی سنگاپور با رتبه 9 در لیست برترین دانشگاه های جهان برای رشته شیمی هستند. در میان دانشگاه های ایرانی، دانشگاه تهران در رده 401-450 و دانشگاه علوم و فناوری ایران و دانشگاه آزاد یزد در رده 551-600 قرار دارند.
درآمد و دستمزد دریافتی در کشورهای جهان براساس مدرک تحصیلی و سابقه کار و همچنین سازمان محل خدمت متغیر است. به صورت کلی متوسط حقوق شیمیدان در کانادا 60801 دلار در سال یا 31.18 دلار در ساعت است. متوسط دستمزد سالانه کارشناس شیمی کاربردی در ایالات متحده تقریباً 123296 دلار است که 72 درصد بالاتر از میانگین ملی است. محدوده حقوق برای شغل دکترای شیمی از 71893 تا 104682 دلار در سال در ایالات متحده است.
مشاغل شیمی پردرآمد در جهان شامل:
به طور کلی کشوری که بیشترین دستمزد را به کارشناسان شیمی کاربردی خود می دهد سوئیس است.
موسسه آموزشی فرهنگی گزینه دو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژه داوطلبان آزمون سراسری و آزمون های استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دوره اول متوسطه و پایه های دهم و یازدهم می باشد. گزینه دو به عنوان یک موسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرم افزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانش آموزان و مدارس ارائه می کند
