معرفی رشته علوم کامپیوتر

علوم كامپیوتر یکی از رشته های شناخته شده مرتبط با کامپیوتر است. تمرکز اصلی دروس این رشته مبانی و اصول کامپیوتر می باشد. علوم‌ كامپیوتر به عنوان یک واسطه بین دانش‌ كامپیوتر و علوم ریاضی‌ عمل می کند. در این مطلب قصد داریم به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم کامپیوتر بپردازیم.

رشته علوم کامپیوتر

کارشناسان علوم کامپیوتر گروهی‌ متخصص‌ هستند كه‌ با دید ریاضی‌تر و منطقی‌تر به‌ حل‌ مسائل‌ مطرح‌ شده‌ در حوزه های مرتبط با دانش كامپیوتر با بالاترین دقت و کوتاه ترین زمان قابل محاسبه خواهند پرداخت.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند رشته علوم کامپیوتر همان رشته مهندسی کامپیوتر است. اما در واقع این دو رشته با هم تفاوت‌هایی دارند. در بخش پایانی این مطلب برخی از این تفاوت‌ها را بیان خواهیم کرد. برای آگاهی بیشتر درباره رشته مهندسی کامپیوتر می‌توانید این مطلب را مطالعه نمایید: رشته مهندسی کامپیوتر

تاریخچه رشته علوم کامپیوتر

یافته‌های اولیه درباره علوم کامپیوتر مربوط به قبل از اختراع رایانه است. از دیدگاه الگوریتمی این رشته قدمت بسیار بالایی دارد. استفاده از الگوریتم در حل مسائل دارای ریشه ای بسیار کهن می باشد. می توان تاریخچه این رشته را به زمانی که ماشین هایی مانند چرتکه برای محاسبه کارهای عددی انجام می شد متصل کرد. از دانشمندان موثر در رشته علوم کامپیوتر می توان به لایبنیتز اشاره کرد. اختراع یک ماشین حساب مکانیکی و ثبت سیستم استفاده از اعداد باینری مهمترین اقدامات او در قرن 17 میلادی بود. دانشمندانی مانند توماس دکولمار، چارلز بابیچ، هرمان هولریث و پرسی لودگیت از مشهورترین دانشمندانی بودند که در قرن 19 و 20 با فعالیت های خود به این رشته پیش از اختراع رایانه کمک کردند.  

در قرون جدید در حوالی سال 1940 همچنانکه ماشین های محاسباتی توسعه داده می شد، واژه کامپیوتر اختراع شد. اولین دوره های آموزشی علوم کامپیوتر در سال 1953 در دانشگاه کمبریج آمریکا آغاز شد. در سال 1962 اولین دپارتمان رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه پردو ایالات متحده فعالیت خود را آغاز کرد. کاربردی بودن این رشته و نیازی که جوامع مختلف به آن داشت باعث شد که در مدت کوتاهی این رشته در سراسر جهان رونق بگیرد.

تاریخچه علوم کامپیوتر
آلن تورینگ (از پیشگامان علوم کامپیوتر) و همکارانش در حال کار با یک کامپیوتر قدمی

برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو

علوم کامپیوتر در یک نگاه

رشته علوم کامپیوتر را می توان نقطه اتصال علوم رایانه و ریاضی دانست. در واقع این رشته به دانشجویان نگرشی درباره کاربرد مسائل ریاضی در حوزه کامپیوتر می دهد. بسیاری از افراد قبل از ورود به این رشته گمان می کنند علوم کامپیوتر یک رشته مربوط به رایانه شامل سخت افزارها و نرم افزارهای آن است اما یک نقل معروف در این زمینه وجود دارد:

همانقدر که علم نجوم به تلسکوپ مرتبط است، علوم کامپیوتر با کامپیوتر ارتباط دارد.

کارشناسان رشته علوم کامپیوتر می توانند در حیطه های متفاوتی فعالیت کنند. حیطه گسترده این رشته و گرایش متفاوت آن باعث شده تا بازار کار امروزه بسیار به این رشته احساس نیاز کند.همان طور که می دانید هر چقدر که بازار کار نسبت به رشته ای احساس نیاز بیشتری بکند، ارزشمندی آن رشته بیشتر خواهد شد. ضمنا رشته علوم کامپیوتر امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را نیز چه در داخل ایران و چه در سایر کشورها دارد. همچنین کارشناسان این رشته محدودیت جغرافیایی برای فعالیت و اشتغال نخواهند داشت و در اغلب نقاط جهان می‌توانند از شغل مناسب و رفاه مالی برخوردار باشند.

پرمتقاضی بودن 95%
کاربردی بودن 93%
دشواری دروس 90%
امکان ادامه تحصیل 90%
بازار کار 95%

علوم کامپیوتر در ایران

علم کامپیوتر در ایران تاریخچه ای قبل از اختراع کامپیوتر دارد. خوارزمی دانشمند فرهیخته ایرانی حدود 1200 سال پیش با نوشتن کتاب جبر و مقابله، الگوریتم را پایه گذاری کرد. حتی بیل گیتس پایه گذار مایکروسافت اذعان داشته است که ایده ساخت ویندوز با خواندن کتاب پنجره الارقام خوارزمی به ذهن او رسیده است.

اولین کامپیوتر در سال 1341 وارد ایران شد. اما در آن زمان هنوز رشته خاصی برای آن طراحی نشده بود. رشته علوم کامپیوتر در ایران نخستین بار سال 1358 در مقطع كارشناسی به عنوان یك رشته مادر در دانشگاه تهران اقدام به پذیرش دانشجو کرد. اما در سال 1365 با راه اندازی دو شاخه مهندسی كامپیوتر، این رشته از لیست رشته های انتخابی دانش آموزان در كنكور حذف شد. با این حال نقش و اهمیت این رشته به حدی است كه برنامه ریزان را مجبور كرد تا دوباره در سال،1377 این رشته را در مقطع كارشناسی راه اندازی نمایند. از آن زمان مجددا به طور گسترده ای این رشته در تمام دانشگاه های کشور گسترش یافت و امروزه به یکی از رشته های محبوب تبدیل شده است.

پذیرش در رشته علوم کامپیوتر

علوم کامپیوتر جز رشته‌های محبوب کنکور ریاضی می‌باشد. در سالهای اخیر مجبوبیت و میزان اقبال مخاطبین نسبت به این رشته، رشد چشمگیری داشته است. پیشرفت فناوری اطلاعات و تکنولوژی و همچنین کاربردی بودن از عوامل اصلی علاقه افراد به این رشته است. با توجه به اینکه این رشته مورد توجه داوطلبان زیادی قرار دارد برای افزایش شانس پذیرش خود در این رشته نیاز است تا در کنکور عملکرد خوبی داشته باشید. در ادامه با دانشگاه‌های برتر و نمونه کارنامه قبولی داوطلبان این رشته آشنا خواهید شد.

دانشگاه های برتر

امروزه در ایران در اغلب دانشگاه ها و مراکز آموزشی رشته علوم کامپیوتر تدریس می شود. محبوبیت بالای این رشته سبب شده است که در مراکز آموزشی مانند دانشگاه های آزاد و غیرانتفاعی نیز این رشته پرطرفدار باشد. برترین دانشگاه های رشته علوم کامپیوتر در تهران قرار دارند.

رتبه بندی موضوعی تایمز نشان می دهد که در حال حاضر 12 دانشگاه ایران در این رشته توانستند با رعایت استانداردهای لازم و کسب امتیازات کافی در جمع برترین دانشگاه های جهان قرار بگیرند. بر این اساس در کشورمان دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیر کبیر و دانشگاه تهران حائز رتبه های 1 تا 3 برترین دانشگاه های علوم کامپیوتر در ایران شدند.

آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها

نمونه کارنامه های قبولی

یکی از چالش های همیشگی داوطلبان نسبت به هر رشته تحصیلی این است که با چه درصد و ترازی امکان قبولی در آن رشته را داشته اند. به همین علت در این بخش به معرفی نمونه کارنامه های قبولی رشته علوم کامپیوتر خواهیم پرداخت. مشاهده کارنامه های قبولی هر رشته به علاقه‌مندان به این رشته کمک می کند تا از درصدهای لازم برای قبولی در این رشته مطلع شوند. در قسمت  بعد دو نمونه کارنامه قبولی رشته علوم کامپیوتر را مشاهده می کنید. برای مشاهده تصاویر با اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید.

آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها

واحدهای درسی رشته علوم کامپیوتر

برنامه درسی رشته علوم کامپیوتر در مقطع کارشناسی در زمستان 1399 توسط دانشگاه صنعتی امیرکبیر مورد بازنگری قرا گرفت. این برنامه برای پذیرفته شدگان در دانشگاه از سال 1400 به مدت 5 سال لازم الاجرا می باشد. البته برای ورودی های سال 1399 و قبل از آن هنوز از برنامه قدیمی استفاده می کنند که البته شباهت بالایی با برنامه فعلی دارد. در برنامه جدید برای فارغ التحصیلی در رشته علوم کامپیوتر نیاز به گذراندن 136 واحد درسی می باشد. دانشجویان می توانند این 136 واحد درسی را در 8 نیم سال آموزشی پشت سر بگذارند. از این 136 واحد 22 واحد شامل دروس عمومی، 21 واحد دروس پایه، 63 واحد دروس اختصاصی و 30 واحد مربوط به دروس اختیاری می باشد. جدول تقسیم بندی نوع دروس را می‌توانید در جدول زیر مشاهده نمایید:

نوع درس
تعداد واحد
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته علوم کامپیوتر
دروس عمومی
22 واحد
دروس پایه
21 واحد
دروس تخصصی
63 واحد
دروس اختیاری
30 واحد

گروه علوم کامپیوتر دانشگاه امیرکبیر با داشتن سابقه دو دهه فعالیت در این رشته اهداف برنامه جدید را توسعه پژوهش های بنیادین، تقویت قدرت تجزیه و تحلیل، پرورش خلاقیت و نوآوری، توسعه پژوهش های میان رشته ای و فناورانه و بهره برداری از پیشرفت‌های علوم کامپیوتر جهت حل مسایل کاربردی می داند‌.

دروس عمومی

دروس عمومی این رشته 22 واحد می باشد. هر دانشجو باید با انجام برنامه ریزی لازم در طی 4 سال تحصیل خود به صورت تدریجی آنها را اخذ کرده و با موفقیت بگذراند. لیست دروس عمومی علوم کامپیوتر در جدول زیر به طور کامل گنجانده شده است.

بسته درسی
نام درس
تعداد واحد
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی
مبانی نظری اسلام
اندیشه اسلامی 1
2 واحد
اندیشه اسلامی 2
2 واحد
انسان در اسلام
2 واحد
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام
2 واحد
اخلاق اسلامی
فلسفه اخلاق
2 واحد
اخلاق اسلامی
2 واحد
آیین زندگی
2 واحد
عرفان عملی اسلامی
2 واحد
انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی ایران
2 واحد
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
2 واحد
اندیشه سیاسی امام خمینی
2 واحد
تاریخ و تمدن اسلامی
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
2 واحد
تاریخ تحلیلی صدر اسلام
2 واحد
تاریخ امامت
2 واحد
آشنایی با منابع اسلامی
تفسیر موضوعی قرآن
2 واحد
تفسیر موضوعی نهج البلاغه
2 واحد
الزامی
فارسی عمومی
3 واحد
زبان عمومی
3 واحد
تربیت بدنی
1 واحد
ورزش 1
1 واحد
دانش خانواده و جمعیت
2 واحد

دانشجویان این رشته لازم است 4 واحد از بسته مبانی نظری اسلام و از هر کدام از بسته های اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی و آشنایی با معارف اسلامی 2 واحد اخذ کنند. ضمنا تمامی 10 واحد دروس الزامی نیز باید اخذ و گذارانده شود.

دروس پایه رشته علوم کامپیوتر

دروس پایه این رشته 21 واحد است. تقریبا نیمی از دروس پایه این رشته به طور مستقیم به مباحث ریاضی می پردازد. گذراندن این دروس دانشجو را برای انتخاب دروس اصلی رشته علوم کامپیوتر که ارتباط نزدیکی با ریاضیات دارد، آماده می سازد. دروس پایه این رشته در چارت جدید تغییراتی نیز داشته است. در ادامه با دروس پایه رشته علوم کامپیوتر آشنا خواهیم شد.

دروس پایه رشته علوم کامپیوتر
ردیف نام درس تعداد واحد
1 ریاضی عمومی (1) 3
2 ریاضی عمومی (2) 3
3 مبانی کامپیوتر و برنامه سازی 3
4 معادلات دیفرانسیل 3
5 فیزیک عمومی (1) 3
6 مبانی اقتصاد * 3
7 فیزیک عمومی (2) * 3
8 اصول حسابداری و هزینه یابی * 3
9 اصول مدیریت * 3
10 کارگاه کامپیوتر 1
11 روش تحقیق و گزارش نویسی 2
مجموع واحد ها 21 واحد

همانطور که متوجه شده اید مجموع دروس پایه رشته علوم کامپیوتر 30 واحد است اما گذراندن 21 واحد از این دروس برای دانشجویان الزامی است. اگر در جدول بالا دقت کنید 4 عنوان درس 3 واحدی وجود دارد که مقابل آنها علامت * درج شده است. مطابق با برنامه ریزی صورت گرفته برای دانشجویان این رشته از بین این 4 درس گذراندن صرفا یک درس کافی می باشد. پس در دروس پایه رشته علوم کامپیوتر 18 واحد اجباری و 3 واحد اختیاری وجود دارد.

دروس تخصصی رشته علوم کامپیوتر

دروس تخصصی رشته علوم کامپیوتر 63 واحد است. در واقع بخش اصلی دروس دانشجویان را این دروس تشکیل می دهند. مبنای اصلی این دروس موضوعات مربوط به کامپیوتر و علوم ریاضی است. دانشجویان این رشته با گذراندن این دروس می توانند حوزه اصلی علاقه خود را در دروس رشته علوم کامپیوتر تشخیص دهند. برخی از دروس تخصصی این رشته می توانند به صورت 3 واحدی یا 4 واحدی ارائه شوند. شما می توانید در جدول زیر لیست دروس تخصصی این رشته را مشاهده کنید.

دروس تخصصی رشته علوم کامپیوتر
ردیف نام درس واحد
1 مبانی علوم ریاضی 3
2 مبانی ماتریس ها و جبرخطی 3
3 مبانی ترکیبیات 3
4 مبانی آنالیز عددی 3
5 مبانی احتمال 3
6 مبانی نظریه محاسبه 3
7 برنامه سازی پیشرفته 1 + 3
8 ساختمان داده ها و الگوریتم ها 4
9 اصول سیستم های عامل 4
10 جبر خطی عددی 3
11 اصول سیستم های کامپیوتری 4
12 مبانی منطق و نظریه مجموعه ها 3
13 طراحی و تحلیل الگوریتم ها 3
14 بهینه سازی خطی 3
15 نظریه محاسبه 3
16 هوش مصنوعی 1 + 3
17 اصول طراحی نرم افزار 1 + 3
18 کامپایلر * 3
19 پایگاه داده ها * 1 + 3
20 شبکه های کامپیوتری * 3
21 مباحثی در علوم کامپیوتر * 3
22 بهینه سازی غیر خطی * 3
23 نظریه گراف و کاربردها * 3
24 آنالیز عددی * 3
مجموع 4 + 75

دروس تخصصی علوم کامپیوتر در بیشترین حالت شامل 79 واحد است که گذراندن 63 واحد آن الزامی می باشد. ضمنا دانشجویان باید 17 عنوان نخست جدول دروس تخصصی را حتما اخذ کرده و از بین 7 عنوان درس که با علامت * مشخص شده اند، حداقل 2 درس را اخذ نمایند. در حالت نهایی باید مجموع دروس اختصاصی دانشجویان به 63 واحد درسی برسد.

آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور

دروس اختیاری علوم کامپیوتر

دروس اختیاری رشته علوم کامپیوتر 30 واحد می باشد. دروس اختیاری دانشجویان این رشته می تواند با تنوع بسیار بالایی اخذ شود. بهتر است دانشجویان از بین دروس که امکان انتخاب آن را دارند بر حسب تمایل خود تعدادی را اخذ کنند. در انتخاب این دروس توجه کنید که متناسب با نیازتان در بازار کار آینده باشد. تعدادی از دروس اختیاری این رشته در جدول زیر مشخص شده است:

دروس اختیاری رشته علوم کامپیوتر
ردیف نام درس واحد
1 طراحی هندسی کامپیوتری 3
2 شبیه سازی کامپیوتری 3
3 مقدمه ای بر داده کاوی 3
4 پروژه 3
5 کارآموزی (1) 2
6 کارآموزی (2) 2
7 کاربرد کامپیوتر در سیستم های تجاری 3
8 بهینه سازی ترکیباتی و آنالیز شبکه ها 3
9 مبانی آنالیز ریاضی 3
10 مبانی جبر 3
11 نظریه کدگذاری 3
12 زبان های برنامه سازی 3
13 گرافیک کامپیوتری 3
14 منطق 3
15 سیستم های اطلاعاتی مدیریت 3
16 ریاضیات مهندسی 3
17 احتمال (1) 3
18 زیست شناسی سلولی و مولکولی 2
19 مباحثی در الگوریتم ها 3
20 مبانی بیوانفورماتیک 1 + 3
21 مبانی کارآفرینی 2
مجموع 1 + 59

همانطور که در بخش های قبل به آن اشاره شد، دانشجویان علوم کامپیوتر می توانند 30 واحد درس اختیاری اخذ کنند. برای انتخاب این 30 واحد البته روش های متفاوتی وجود دارد. آنها می توانند تمامی این 30 واحد را از جدول بالا اخذ نمایند. همچنین می توانند علاوه بر دروس جدول فوق، حداکثر تا دو درس از دروس تحصیلات تکمیلی رشته خود نیز اخذ نمایند. همچنین آنها می توانند دروسی را که در بین دروس اختصاصی و پایه قرار داشته و اخذ نکرده اند نیز به عنوان دروس اختیاری خود انتخاب کنند. ضمنا شیوه دیگری نیز برای اخذ این دروس وجود دارد. در این شیوه 15 واحد از دروس جدول بالا را می توانند با 15 واحد درسی دیگر که به صورت بسته از رشته ای دیگر ارائه می شود، پشت سر بگذرانند.

بازار کار رشته علوم کامپیوتر

در سالهای اخیر رشد تکنولوژی باعث نیازمندی محیط های گوناگون بازار کار به کارشناسان رشته علوم کامپیوتر شده است. کاربردی بودن این رشته در صنایع و محیط های مختلف دلیل دیگری برای اهمیت آن است. البته یک کارشناس رشته علوم کامپیوتر برای موفقیت در بازار کار نباید صرفا خود را به دروس دانشگاهی محدود کند. اگر با دید برنامه نویسی قصد ورود به بازار کار را داشته باشید می توانید در هر شرکت دولتی یا خصوصی که احساس نیاز کند، فعالیت داشته باشید. حتی می توانید دیدگاه آکادمیک به این رشته داشته باشید و در آینده به عنوان محقق و مدرس دانشگاه مشغول به کار شوید. در صورت علاقه به تحلیل داده نیز بازار کار متفاوتی پیش روی شما خواهد بود.

یادگیری دروس ریاضی و کامپیوتر باعث تنوع زیاد مشاغل کارشناسان این رشته در بازار کار شده است. بازار کار این رشته شباهت زیاد با بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر دارد. کارشناسان این رشته می توانند در نقش مدیر گروه های برنامه نویسی یا نرم افزاری نیز فعالیت داشته باشند. در نقش مدیریتی کارشناسان علوم کامپیوتر مسئول‌ انتخاب‌ راه حل‌ مسائل‌ و هم‌چنين‌ تقسيم‌ الگوريتم ها بين‌ مهندسين‌ نرم‌افزار هستند. همچنین در انتها مسئول جمع‌ کردن‌ و نظارت بر قسمت‌های توزيع‌ شده‌ می باشند.

بازار کار رشته علوم کامپیوتر
کارشناسان رشته علوم کامپیوتر می توانند به عنوان مدیر گروه های برنامه نویسی فعالیت کنند.

گرایش های رشته علوم کامپیوتر

رشته علوم کامپیوتر در انتخاب دروس برای دانشجویان قدرت اختیاری بالایی قرار داده است و ممکن است دانشجویان فارغ التحصیل این رشته در بیش از 40 واحد درسی با یکدیگر تفاوت داشته باشند. اما نکته جالب اینجاست که این رشته در مقطع کارشناسی فاقد گرایش است. البته دانشجویان می توانند با توجه به علاقه خود، دروس موردنظرشان را انتخاب کنند.

کاربردهای علوم کامپیوتر

رشته علوم کامپیوتر جز رشته هایی است که در خدمت سایر علوم نیز می باشد. حوزه کاربرد این رشته هم به علوم رایانه  و هم به حوزه های دیگر علم مربوط می‌شود. در این بخش تعدادی از کاربردهای این رشته را در هر دو حوزه به طور مختصر ذکر خواهیم کرد.

کاربرد در علوم رایانه: این رشته در حوزه محاسبات و الگوریتم نقش موثری ایفا می‌کند. از مهمترین کاربردهای آن در حوزه علوم رایانه می توان به دو مورد زیر اشاره کرد: 1- این رشته در محاسبات و اثبات مسائل دشوار و چندجمله ای نقش موثری ایفا می کند. 2- این رشته در توسعه و به کارگیری زبان‌های برنامه نویسی نیز بسیار کاربرد دارد.

کاربرد در سایر علوم: مانند رشته های دیگر، به کمک این رشته نیز می توان در حوزه های دیگر علم به طور موثری وارد شد: 1- موجب بوجود آمدن انقلاب دیجیتال شد که به عصر اطلاعات فعلی منجر شد. 2- در رمزنگاری شکسته شدن کد انیگما کمکی اساسی برای پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم شده است. 3- محاسبات علمی مطالعه پیشرفت ذهن و بررسی ژنوم انسانی در پروژه ژنوم انسانی را ممکن ساخت.

درآمد کارشناسان علوم کامپیوتر

یکی از انگیزه های افراد جهت فراگیری هر دانشی، مسائل مالی است. اگر با نگرش اقتصادی به رشته علوم کامپیوتر نگاه کنید به سادگی در می یابید که کارشناسان این رشته در صورت داشتن مهارت و تخصص از اوضاع اقتصادی مناسبی برخوردار هستند. یک کارشناس علوم کامپیوتر در صورت علاقه به حوزه های برنامه نویسی و فعالیت در این بخش از درآمد مناسبی برخوردار خواهد بود. میزان این درآمد ارتباط مستقیمی با سطح مهارت و سابقه او خواهد داشت. طراحی سایت و حضور در بسترهای دیجیتال هم می تواند یکی دیگر از حوزه های پردرآمد این رشته باشد. فعالیت در زمینه های مرتبط با هوش مصنوعی امروزه در ایران و جهان گسترش زیادی دارد. داشتن مهارت در این زمینه نیز برای کارشناسان این رشته درآمد بالایی را به ارمغان خواهد آورد. تحلیل داده و داده کاوی هم از حوزه های پردرآمد این رشته می باشد. مدیریت تیم های برنامه نویسی و نظارت بر آنان نیز کارشناسان این رشته را از منظر اقتصادی تامین می کند. به طور کلی می توان درآمد کارشناسان رشته علوم کامپیوتر را در شرکت‌های دولتی و خصوصی مناسب ارزیابی کرد.

تسلط‌ و علاقه‌ به‌ ریاضیات‌ شرط‌ اول‌ موفقیت‌ در رشته‌ علوم‌ كامپیوتر است‌. کارشناس این رشته باید بتواند با استدلال‌ ریاضی‌ با مسائل‌ برخورد نماید. قدرت حل مسئله نیز یکی دیگر از ویژگی های لازم برای کارشناس این رشته است. توانایی شکست مسئله و استفاده از الگوریتم نیز به کارشناس این رشته کمک می کند. ضمنا کارشناس علوم کامپیوتر باید پژوهشگر باشد تا از دانش روز مرتبط با رشته خود غاقل نشود.

ادامه تحصیل در رشته علوم کامپیوتر

شرایط ادامه تحصیل در رشته علوم کامپیوتر در ایران برای علاقه‌مندان فراهم است. شاخه و گرایش های مختلف این رشته در مقاطع ارشد و دکترا در دانشگاه های مختلف ارائه می شود. در ادامه می توانید با برخی از مهم ترین شاخه ها و گرایش هایی که در رشته علوم کامپیوتر وجود دارد، آشنا شوید:

محاسبات علمی در زمینه برنامه‌ریزی خطی، غیرخطی، آنالیز عددی و نرم‌افزار در ریاضی است؛ یعنی در این گرایش كاربرد ریاضیات در كامپیوتر مطالعه می‌شود.

دروس اختصاصی این گرایش عبارتند از : برنامه‌ريزی خطی، برنامه‌ريزی غيرخطی، نرم‌افزار رياضی، آناليز عددی، طراحی هندسی کامپيوتری.

نظریه الگوریتم‌ها به بررسی راه‌های مختلف حل مسئله با استفاده از روش‌های بهینه تر، سریع تر و بهتر می‌پردازد . به عبارت دیگر هدف این گرایش پیاده‌سازی و بهینه كردن الگوریتم است.

دروس اختصاصی این گرایش عبارتند از : دروس‌ تخصصی گرايش‌ نظريه‌ الگوريتم‌ها، برنامه‌ريزی پويا، نظريه‌ گراف‌، بهينه‌سازی ترکيبی و آناليز شبکه‌ها، نظريه‌ی کدگذاری، سيستم‌هاي‌ صفی و مدل‌های کارآيی.

این گرایش به رویکردهای سیستمی توجه دارد. دروسی مانند طراحی نرم افزار پیشرفته، سیستم عامل و چند درس سیستمی نشان دهنده این است که در این رشته سامانه ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

یکی از گرایش های مهم و مورد توجه در دوره ارشد همین گرایش می باشد. دروسی مانند داده کاوی، یادگیری ماشین، محاسبات نرم و هوش مصنوعی از دروس اصلی محاسبات نرم و هوش مصنوعی هستند.

این گرایش همانطور که از نام آن مشخص است ارتباط نزدیکی با منطق ریاضی دارد. دروسی مانند وارسی گر مدل، برنامه سازی منطقی و اثبات خودکار از دروس اصلی این گرایش هستند.

این گرایش شباهت زیادی با گرایش های هوش مصنوعی و داده کاوی دارد. تربیت متخصصانی با توانایی استخراج دانش و تصمیم گیری بهینه در شرایط چندگانه از اهداف اصلی این گرایش می باشد. دروس داده کاوی، یادگیری ماشین، الگوریتم پیشرفته و شبکه های عصبی مصنوعی از دروس اصلی این گرایش است.

اهمیت داده در دنیای امروز مشخص است. این رشته را می توان به عنوان یک رشته کاربردی و محبوب در گرایش های ارشد علوم کامپیوتر معرفی کرد. دروسی مانند داده کاوی پیشرفته، داده کاوی محاسباتی، متن کاوی و وب کاوی و گراف کاوی از دروس اصلی این گرایش می باشد.

علوم کامپیوتر در جهان

در سطح جهان، رشته علوم كامپیوتر به عنوان «مادر» علم كامپیوتر، یكی از اركان غیرقابل انكار علوم و صنایع محسوب می شود. كارشناس این رشته، با داشتن پایه تئوری قوی، می تواند با ابداع روشهای جدید، با نوشتن برنامه های جامع و مفید، كمك مؤثری برای مهندسان كامپیوتر باشد. به همین دلیل علوم کامپیوتر در جهان رشته ای محبوب و شناخته شده ای است. افرادی که دوره کارشناسی خود را در ایران گذرانده باشند در صورت تمایل و داشتن رزومه قوی می توانند مراحل بعدی تحصیل خود را در دانشگاه های معتبر پشت سر بگذرانند. بر طبق رتبه بندی QS برترین دانشگاه های جهان در رشته علوم کامپیوتر عبارتند از دانشگاه ام آی تی، دانشگاه استنفورد و دانشگاه کارنگی ملون که هر سه در ایالات متحده قرار دارند. در رده چهارم برترین دانشگاه های جهان در رشته علوم کامپیوتر دانشگاه ملی سنگاپور قرار دارد. دانشگاه برکلی ایالات متحده، دانشگاه اکسفورد انگلستان و دانشگاه هاروارد در رده های بعدی قرار گرفته اند.

همانطور که پیشتر گفته شد محدوده اشتغال یک کارشناس علوم کامپیوتر می تواند بسیار گسترده باشد. در ایلات متحده یک فرد با مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته علوم کامپیوتر اگر به عنوان مهندس نرم افزار مشغول به کار شود سالیانه درآمدی بین 72000-162000 دلار می‌تواند داشته باشد. درآمد همین فرد در سمت کارشناس تحلیل داده بین 71000-122000 دلار می تواند باشد. اگر همین فرد به عنوان برنامه نویس یا توسعه دهنده در بازار کار مشغول شود درآمدی بین 83000-149000 دلار خواهد داشت. در سایر نقاط جهان نیز وضع پرداختی به کارشناسان این رشته در صورت داشتن مهارت کافی مناسب است. به عبارت دیگر در سطح جهان کارشناسان و شاغلین در رشته مرتبط با کامپیوتر چندان دغدغه مالی ندارند.

مرکز تحقیقاتی علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی
مرکز تحقیقاتی علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی

تفاوت رشته علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر

بسیاری از اشخاص به اشتباه رشته مهندسی کامپیوتر را با علوم کامپیوتر یکسان می دانند. این دید بسیار محدود کننده و غلط است. در واقع مهندسی کامپیوتر را می‌توان رشته ای مستقل از علوم کامپیوتر دانست. هر چند پیش نیاز کاری مهندسین کامپیوتر آشنایی با علم کامپیوتر است اما اساسا، علوم کامپیوتر با تئوریها و روش هایی سر و کار دارد که به کامپیوترها و سیستم های نرم افزاری مربوط می شود، در حالی که مهندسین کامپیوتر با مسائل عملی تعیین مشخصات، تحلیل، پیاده سازی و تولید نرم افزار سر و کار دارد. البته بدیهی است که مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر رابطه تنگاتنگی با هم دارند و پیشرفت در علوم کامپیوتر نیاز به پیشرفت علم نرم افزار را می طلبد.

به طور مثال ساخت یک نرم افزار اتوماسیون اداری که قرار است تمامی سیستم های یک سازمان بزرگ از جمله سیستم حسابداری، تولید ، فروش ، انبارداری وغیره را پیاده سازی نماید، نیاز به داشتن دانش مهندسی نرم افزار دارد. چنین سیستمی را نمی توان با تئوری و منطق کامپیوتری پیاده سازی نمود چون این گونه سیستم ها نیاز به تحلیل های تشریحی دارند که با علوم کامپیوتر که فقط قادر با حل مسائل منطقی است کاملا در تضاد می باشد. در اینجا دانش رشته مهندسی کامپیوتر لازم می باشد

پرسش و پاسخ

درآمد افراد تحصیل کرده در رشته علوم کامپیوتر در ایران چگونه است؟

رشته علوم کامپیوتر در ایران بازار کار بسیار متنوعی دارد. بیشتر محیط های دولتی و غیردولتی به افراد ماهر در این رشته نیاز دارند. درآمد کارشناسان علوم کامپیوتر در ایران در سطح مناسبی قرار دارد. البته عواملی مانند سطح مهارت، گرایش شغلی و تجربه نیز در مبلغ دریافتی افراد بسیار موثر می باشد. همچنین بازار کار برای افراد در این رشته در شهرهای بزرگ مانند تهران جذاب تر است.

دانشگاه های برتر رشته علوم کامپیوتر در ایران و جهان کدام است؟

طبق رتبه بندی معتبر QS برترین دانشگاه های علوم کامپیوتر در ایران عبارتند از: دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه امیر کبیر و دانشگاه تهران. در سطح جهان نیز دانشگاه ام آی تی، استنفورد و کارنگی ملون هر سه از ایالات متحده در سه جایگاه نخست قرار دارند. دانشگاه ملی سنگاپور نیز در رده چهارم جهان و نخست آسیا قرار دارد.

آیا امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته علوم کامپیوتر وجود دارد؟

در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا امکان ادامه تحصیل در گرایش های مختلف رشته علوم کامپیوتر وجود دارد. علاقه مندان به این رشته می توانند در ایران و خارج از کشور دراین رشته به تحصیل بپردازند.
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x