اسم فاعل و روش ساخت آن

اسم فاعل اسمی است که به انجام دهنده یا دارنده حالت یک عمل دلالت دارد و از سوم شخص افعال ساخته می شود. روش ساخت اسم فاعل در افعال ثلاثی مجرد و مزید با هم تفاوت بسیاری دارد.

در افعال ثلاثی مجرد اسم فاعل بر وزن فاعِل با توجه به سوم شخص مفرد آن ساخته می شود. به طور مثال صَنَعَ را در نظر بگیرید اسم فاعل آن بر وزن فاعِل می شود، صانع به معنای سازنده.

در افعال ثلاثی مزید حالت مضارع آن ملاک ساختن اسم فاعل است. حرف اول مضارع را تبدیل به (مـُ…) می شود و حرف وسط از سه حرف اصلی (یکی مانده به آخر) را مکسور می نماییم. فعل ثلاثی مزید عَلَّمَ را در نظر بگیرید، در حالت مضارع فعل یُعلِّم از آن ساخته می شود و با انجام مراحل ساخت مُعَلِّم به عنوان اسم فاعل به وجود می آید.