در این جلسه از آموزش عربی پایه یازدهم، به مبحث ساختن اسم مفعول برای افعال ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید خواهیم پرداخت.
اسم مفعول در ثلاثی مجرد بر وزن مفعول می آید. در فارسی کلماتی چون : مسرور، محمود، مقبول، همه اسم مفعول هستند، و بر وزن اسم مفعول آمده اند و سوم شخص مفرد هر فعلی ملاک ساختن آن است. در فارسی صفت مفعول به معنای «انجام شده» ترجمه می گردد. اصولا فعل یا کار بر روی اسم مفعول انجام می پذیرد. به مثال هایی از اسم مفعول و روش ساخت آن توجه نمایید:
قَتَلَ اسم مفعول آن می شود: مَقتول
صَنَع اسم مفعول آن می شود: مصنوع
خَلَق اسم مفعول آن می شود: مخلوق
عَبَد اسم مفعول آن می شود: معبود
نکته: بعضی وزن ها برای اسم فاعل و مفعول به کار می روند، که نامأنوس هستند.
برای اسم فاعل کلماتی چون (فالّ، خاصّ، شابّ) و یا کلماتی چون (الفاعی، الهادی) و یا کلماتی چون (فاعٍ، هادٍ، راضٍ) این کلمات اسم فاعل هستند، و برای تشخیص آن ها باید دقت زیادی داشت. گونه ای دیگر از وزن اسم فاعل (مُ….ی..)یعنی اول آن «مـُ» و یکی مانده به آخرحرف «ی» می باشد، مانند: مُرید.
برای اسم مفعول وزن کلماتی چون: مَفعِیّ «مَخفیّ، مَهدیّ»، مَفعُوّ «مَدعُوّ» و یا کلماتی چون: مَفُول «مَلوم، مَقول»، و یا وزن (مُ…ا..) یعنی حرف اول آن «مـُ» و یکی مانده به آخر آن «ا» داشته باشد، مانند: مُراد.
اسم مفعول در ثلاثی مجرد بر وزن مفعول می آید.
حتی می تواند اسم مفعول آخرش هم «ا» داشته باشد، مانند: «اسم مفعول = مُستَغنی» با تلفظ «الف» و «اسم فاعل = مُستَغنی» با تلفظ «ی»، که ثلاثی مزید هستند.
اسم مفعول در فعل هایی که سوم شخص مفرد آن ها، بیش از سه حرف دارد (افعال ثلاثی مزید)، از صیغه مضارع آنها با اضافه کردن (مـُ…) به اول آن و مفتوح نمودن یک حرف مانده به آخر (دومین حرف از حروف اصلی) ساخته می شود.
به مثال هایی در این مورد دقت کنید:
یُشاهِدُ اسم مفعولش می شود: مُشاهَد (دیده شده)
یُقدَّم اسم مفعولش می شود: مُقَدَّم (تقدیم شده)
یَستَخرجُ اسم مفعولش می شود: مُستَخرَج
یُرسِلُ اسم مفعولش می شود: مُرسَل
برای مشاهده کردن مثال های بیش تر و نمونه تست های کنکور مبحث اسم مفعول در زبان عربی ویدئوی آموزشی این جلسه را مشاهده کنید.
اسم مفعول در زبان عربی اسمی است که فعل یا حالت مورد نظر بر روی ان انجام بپذیرد. اسم مفعول برای افعال ثلاثی مجرد و مزید با شیوه های متفاوتی ساخته می شود.
اسم مفعول در ثلاثی مجرد بر وزن مفعول می آید و سوم شخص مفرد هر فعلی ملاک ساختن آن است. به طور مثال فعل ثلاثی مجرد صَنَع که سوم شخص است را در نظر بگیرید. با توجه به روشی که بیان شد کلمه مصنوع به معنای ساخته شده اسم مفعول آن می شود.
اسم مفعول در افعال ثلاثی مزید که سوم شخص مفرد آن ها، بیش از سه حرف دارد، از صیغه مضارع آنها با اضافه کردن (مـُ…) به اول آن و مفتوح نمودن یک حرف مانده به آخر (دومین حرف از حروف اصلی) ساخته می شود. فعل مضارع ثلاثی مزید یُرسِلُ را در نظر بگیرید، اسم مفعول آن مطابق روش ذکر شده مُرسَل می شود.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمونهای استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایههای دهم و یازدهم میباشد. گزینهدو بهعنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرمافزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانشآموزان و مدارس ارائه میکند.
مؤسسه آموزشی فرهنگی گزینهدو برگزارکننده آزمون آزمایشی ویژۀ داوطلبان آزمون سراسری و آزمونهای استاندارد ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دورۀ اول متوسطه و پایههای دهم و یازدهم میباشد. گزینهدو بهعنوان یک مؤسسه پیشرو در زمینه خدمات نوین آموزشی، نرمافزارهای گوناگونی را جهت بهبود فرآیند آموزش و سنجش برای دانشآموزان و مدارس ارائه میکند.