در این فیلم آموزشی با دیود و کاربرد آن در یک سو کردن جریان در مدارهای الکتریکی آشنا خواهید شد.
دیود
دیود قطعه ای است که اگر آن را در مدار الکتریکی قرار دهیم مقاومت از یک سمت بسیار ناچیز می‌شود و جریان تنها از همان سمت عبور می‌کند. به همین علت به دیود یک سو کننده جریان الکتریکی نیز می‌گویند. دیود را در مدار الکتریکی با نماد پیکان نشان می‌دهند و جریان تنها از سمت پیکان عبور می‌کند.
همانطور که در شکل بالا می‌بینید در مدار سمت چپ دیود طوری قرار گرفته است که جریان سبب روشن شدن لامپ می‌شود. اما با تغییر جهت دیود لامپ روشن نمی‌شود. از دیود در مدارهای یک سو کننده برای تبدیل جریان متناب و به جریان مستقیم استفاده می‌کنند.
نوع قرار گرفتن جهت دیود در مدار اهمیت زیادی دارد.
دیود نور گسیل یا LED
دیود نور گسیل یا همان LED که برگرفته از واژه Light Emitting Diode است را می‌توان معروفترین نوع دیود در نظر گرفت. در LEDها از نیم‌رسانایی استفاده می‌شود که با عبور جریان الکتریکی از خود نور تولید می‌کنند. با توجه به جنس نیم‌رسانا رنگ نور گسیل شده از LED می‌تواند از فروسرخ تا فرابنفش باشد.
در ابتدا LEDها قرمز و زرد بودند اما در دهه 1990 میلادی LEDهای سفید و آبی نیز ساخته شدند. LEDها نسبت به لامپ‌های معمولی توان کمی مصرف می‌کنند اما نوردهی مناسبی دارند. از LEDها در چراغ خودرو، نور منازل، تابلوهای تبلیغاتی و … استفاده می‌شود. LEDها نسبت به لامپ‌های رشته ای معمولی طول عمر بالاتری دارند و گرمای کمتری نیز تولید می‌کنند.
در ال ای دی ها از مواد نیمه رسانایی استفاده می شود که با عبور جریان الکتریکی نور می‌دهند.
مثال
برای آشنایی بیشتر با نقش دیود در مدار الکتریکی به نمونه سوالی درباره آن توجه نمایید:
با توجه به مدار کدام لامپ روشن می‌شود؟
1- هر سه لامپ
2- لامپ 1 و 3
3- لامپ 1 و 2
4- لامپ 2 و 3
پاسخ:
همانطور که می دانید دیود یک سو کننده جریان الکتریکی می‌باشد. در تصویر جریان از سر مثبت باتری خارج می‌شود. جریان برای دیود D1 وصل است و از لامپ 1 عبور می‌کند. پس لامپ 1 روشن می‌شود.در ادامه جریان از لامپ 2 نیز می‌گذرد و آن را روشن می‌کند. اما جریان از دیود D2 عبور نمی‌کند. دیود D3 نیز جریان را عبور می‌دهد پس دو سر لامپ 3 اتصال کوتاه ایجاد می‌شود و لامپ 3 روشن نمی‌شود. پاسخ صحیح گزینه 3 می‌باشد.
برای آشنایی بیشتر با دیود و کاربرد آن در یک سو کردن جریان در مدارهای الکتریکی حتما ویدئو آموزشی را به طور کامل مشاهده کنید.
سوالات متداول
دیود قطعه ای است که با قرار دادن آن در مدار الکتریکی مقاومت در یک جهت ناچیز شده و جریان از یک سمت مدار ایجاد می‌شود و به آن یک سو کننده جریان می‌گویند.
دیود نور گسیل یا LED معروفترین نوع دیود می‌باشد.
