بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور و بررسی کارنامه، چندین رتبه در این کارنامه نوشته شده که وضعیت داوطلب در هر رتبه متفاوت است؛ به همین دلیل اکثر داوطلبان در هنگام انتخاب رشته ممکن است ندانند که کدام رتبه را باید در کارنامه در نظر بگیرند. در این نوشتار توضیحات کامل در مورد رتبه در منطقه ذکر شده است.
با گزینه دو همراه باشید.
طبق تغییرات ایجاد شده در کنکور سراسری 1402 تمامی رشته های تحصیلی در چند گروه بر اساس زیرگروه ها تقسیم بندی نمی شوند و داوطلبان باید براساس ضرایب دروس تخصصی هر گروه آزمایشی رتبه و تراز لازم برای قبولی در رشته مورد علاقه را به دست آورند. اما دانش آموزان در کنکورهای سال قبل باید به رتبه خودشان در هر زیرگروه توجه می کردند و براساس این رتبه ها باید انتخاب رشته خودشان را انجام می دادند.
رتبه در منطقه چیست؟
در کنکور سراسری تمامی داوطلبان دارای رتبه مناطق هستند. هدف از رتبه منطقه در کنکور سراسری اعمال ایجاد فرصت برابر برای دانش آموزانی است که امکانات آموزشی لازم را ندارند، به همین دلیل سازمان سنجش یکی از اصلی ترین سهیمه ها را که سهیمه مناطق است، برقرار کرده است.
امکانات آموزشی تمامی شهرها و روستاهای کشور در یک سطح نیست. به طور مثال دانش آموزانی که در منطقه یک هستند از امکانات بیشتری نسبت به دانش آموزان سایر مناطق برخوردار هستند. لزوم روی کارآوردن عدالت آموزشی در بین سایر دانش آموزان، رتبه بندی مناطق و اعمال این رتبه بندی در رتبه کنکور است. هر چه از منطقه 1 به منطقه 3 نزدیکتر می شویم، سطح امکانات آموزشی مناطق نیز کاهش پیدا می کند؛ به همین دلیل است که در اکثر مواقع رتبه داوطلبین منطقه 1 نسبت به سایر داوطلبان مناطق 2 و 3 بیشتر است. سهمیه منطقه به سه دسته منطقه 1، منطقه 2 و منطقه 3 تقسیم می شود. تمامی شهرها استان ها و روستاهای کشور براساس همین سه دسته منطقه تقسیم بندی می شوند.
حدود یک ماه پس از زمان برگزاری کنکور سراسری نتیجه اولیه در قالب یک کارنامه منتشر می شود که در آن علاوه بر مشخصات داوطلب و درصد دروس، رتبه اکتسابی وی نیز قرار دارد.
تقسیم بندی مناطق براساس کیفیت آموزشی
تقسیم بندی مناطق براساس کیفیت آموزشی در زیر ارائه شده است:
- منطقه یک از منظر امکانات آموزشی و کیفیت تحصیل در بالاترین سطح قرار داشته و ظرفیت پذیرش کمتری نسبت به منطقه 2 و 3 در پذیرش دانشگاه ها دارد.
- منطقه دو از نظر امکانات آموزشی و کیفیت تحصیل در بین منطقه 3 و 1 قرار دارد.
- منطقه سه از نظر امکانات آموزشی و کیفیت تحصیلی در کمترین سطح قرار دارد.، به همین دلیل سهمیه منطقه 3 نسبت به سایر مناطق بیشتر است؛ زیرا افرادی که در مناطق محروم زندگی می کنند به دلیل کمبود امکانات و سطح پایین کیفیت تحصیلی سهمیه ای در اختیار آن ها قرار می گیرد تا عدالت آموزشی برقرار شود.
هر چقدر از سمت منطقه 1 به منطقه 3 می رویم، کیفیت آموزش و امکانات آموزشی کمتر شده و همین امر سبب می شود تا سهمیه منطقه 3 از منطقه 2 بیشتر و منطقه 2 از منطقه 1 بیشتر باشد. علاوه بر داوطلبان منطقه 3 برای دو دسته دیگر از داوطلبان این سهمیه در نظر گرفته می شود:
- داوطلبانی که سه سال دوره متوسطه دوم خود یا سال آخر خود را در خارج از کشور تحصیل کرده باشند.
- دانش آموزان معلول اعم از داوطلبان نابینا، ناشنوا، نیمه شنوا، معلولین جسمی و حرکتی، نیمه بینا که قسمت تقاضانامه مربوط به ثبت نام را پرکرده اند و مدارک خود را در هنگام ثبت نام ارسال کرده اند.
هر یک از دانشگاه های کشور برای هر یک از رتبه هایی که در منطقه ها وجود دارند، ظرفیت پذیرش خاصی دارند.
بین رتبه کشوری و رتبه در منطقه چه تفاوتی وجود دارد؟
رتبه در منطقه یکی از رتبه هایی است که در کارنامه کنکور سراسری ذکر می شود. این رتبه نشان دهنده جایگاه داوطلبین در بین داوطلبان دیگر در همان منطقه است و با رتبه در سهیمه و رتبه کل کشوری تفاوت بسیار زیادی دارد. کارنامه کنکور سراسری از رتبه های مختلفی تشکیل شده است و ممکن است دانش آموزان بعد از دریافت کارنامه اولیه کنکور سراسری ابهاماتی برایشان پیش آید. برای مثال ندانند که کدام رتبه ملاک انتخاب رشته کنکور سراسری است.
رتبه کشوری، رتبه ای است که بدون اعمال سهمیه داوطلب در نظر گرفته شده و رتبه در سهمیه، رتبه ای است که بر اساس منطقه ای که فرد در آن تحصیل کرده است، مشخص می شود که برای انتخاب رشته باید به رتبه سهمیه منطقه ای فرد توجه و متناسب با این رتبه کد رشته محل های مورد نظر اولویت بندی شود.
رتبه منطقه نشان دهنده جایگاه داوطلبان در بین داوطلبان دیگر همان منطقه است. رتبه منطقه به معنای توانایی علمی دانش آموز در جامعه آماری آن منطقه می باشد و با رتبه در سهمیه و رتبه کل کشوری تفاوت بسیار زیادی دارد.
تفاوت رتبه منطقه و رتبه سهمیه نهایی
رتبه در منطقه با رتبه سهمیه نهایی متفاوت است.
رتبه منطقه همان رتبه ای است که افراد متقاضی براساس شهر محل زندگی رتبه بندی می شوند. همان طور که در ابتدای نوشتار گفتیم، رتبه در منطقه یک سهمیه است که برای داوطلبین در نظر گرفته می شود.
رتبه سهمیه نهایی همان رتبه ای است که برای داوطلبان رتبه در منطقه و رتبه در سهمیه ایثارگران 5 و 25 درصد یا خانواده شهدا اعمال می شود.
افرادی که سهمیه نهایی آن ها با سهمیه مناطق یکی است و دارای سهمیه ایثارگری یا خانواده شهدا نیستند، رتبه سهمیه نهایی با رتبه منطقه شان برابر هستند. اما افرادی که دارای سهمیه 5 یا 25 درصدی ایثارگری یا خانواده شهدا هستند رتبه سهمیه نهایی با رتبه مناطقشان متفاوت است. داوطلبانی که از سهمیه ایثارگران یا خانواده شهدا استفاده می کنند، می توانند با مشاهده سهمیه نهایی در بالای کارنامه خودشان متوجه شوند که سهمیه آن ها از نوع ایثارگری یا منطقه ای بوده است. به صورت خلاصه در صورتی که سهمیه داوطلب مرتبط به منطقه باشد، برای داوطلب در کارنامه کنکور سراسری سهمیه مناطق نمایش داده می شود و اگر سهمیه داوطلب مرتبط با ایثارگری یا خانواده شهدا باشد در کارنامه کنکور نوع سهمیه ایثارگری یا خانواده شهدا قابل مشاهده است.
به صورت کلی رتبه داوطلب در سهمیه رتبه ای است که داوطلبین را در یک گروه خاص و یا یک سهمیه مشابه طبقه بندی کرده است، اما رتبه در منطقه نشان دهنده جایگاه افراد در منطقه ای است که داوطلب در آنجا مورد سنجش قرار گرفته اند.
رتبه ای که جهت پذیرش در دانشگاه های دولتی مورد توجه قرار می گیرد، همان رتبه کل در سهمیه نهایی است.
تفاوت رتبه کل در سهمیه نهایی و رتبه کشوری کنکور سراسری 1402
در کارنامه افراد رتبه کشوری و رتبه سهمیه نهایی ارائه می شود.
رتبه کشوری بیانگر جایگاه داوطلب در میان تمامی شرکت کنندگان آزمون گروه آزمایشی مربوطه است. این رتبه بدون اعمال سهمیه است و ملاک پذیرش دانشگاه های سراسری، پیام نور، غیرانتفاعی و … نیست. رتبه کشوری برای متقاضیانی کاربرد دارد که تمایل به تحصیل در دانشگاه های آزاد هستند؛ زیرا در دانشگاه آزاد ملاک سنجش و پذیرش داوطلب براساس رتبه کشوری است.
رتبه سهمیه نهایی هم که در پاراگراف های بالاتر بیان شده است، برای پذیرش داوطلب در دانشگاه های دولتی، پیام نور و غیرانتفاعی است.
اهمیت رتبه منطقه برای انتخاب رشته
ممکن است برای شما سوال پیش آید که رتبه منطقه برای انتخاب رشته مهم است؟
جواب بله است. رتبه منطقه رتبه ای بسیار مهم است که در کارنامه کنکور سراسری ذکر می شود. هر یک از دانشگاه های کشور برای هر یک از مناطق سه گانه با توجه به تعداد متقاضی هر منطقه ظرفیت پذیرش مشخصی در نظر می گیرند به همین دلیل رتبه در منطقه در پذیرش دانشگاه مهم است. ظرفیت پذیرش دانشگاه ها در مناطق محروم نسبت به سایر مناطق بیشتر است. رتبه در منطقه برای انتخاب رشته در دانشگاه های روزانه، شبانه، دانشگاه های غیرانتفاعی، دانشگاه های پیام نور و … مهم است. توجه داشته باشید که برای دانشگاه های آزاد، رتبه کشوری اهمیت دارد.
به طور کلی رتبه در منطقه برای انتخاب رشته اهمیت دارد، برای مثال برای انتخاب رشته در دوره های روزانه، رتبه در منطقه از اهمیت بیشتری نسبت به رتبه کل بدون سهمیه منطقه برخوردار است.
سهمیه منطقه به عنوان یک سهمیه عام شناخته می شود، نوع رقابت به این صورت است که داوطلبان هر سهمیه صرفا با خود همان سهمیه رقابت می کنند. مثلا داوطلب منطقه یک به هیچ وجه با دانش آموز منطقه سه رقابت نمی کند. سهمیه منطقه ۷۰ درصد سهمیه کنکور را شامل می شود. برای مثال اگر دانشگاه تهران برای رشته ای، صد نفر پذیرش کند، 30 درصد از ظرفیت برای سهمیه جانبازان و ایثارگران کنار گذاشته می شود و 70 درصد برای سهمیه مناطق لحاظ می شود.
پرسش و پاسخ
رتبه مناطق براساس شهر و محل زندگی به سه دسته منطقه 1 ، منطقه 2 و منطقه 3 تقسیم می شود.
رتبه منطقه برای انتخاب رشته مهم است اما مهمترین رتبه موجود در کارنامه سراسری نیست.
رتبه در سهمیه نشان دهنده جایگاه افراد در یک سهمه مشابه است. رتبه در منطقه نشان دهنده جایگاه افراد در منطقه ای است که داوطلب در آن جا مورد سنجش قرار گرفته است.
دانش آموز حتی اگر یک سال از دوران تحصیل خود را در منطقه 1 گذرانده باشد برای او منطقه 1 در نظر گرفته می شود.
خیر، در واقع داوطلب منطقه یک نسبت به دو منطقه دیگر امکانات آموزشی بیشتری دارد، از طرفی برای منطقه دو و سه بخاطر سهمیه ای که تعلق گرفته دو برابر طول تحصیل تعهد خدمت در نظر گرفته شده است.
باید هزینه ای معادل دو تا سه برابر هزینه تحصیل داوطلبان منطقه یک را بپردازد.
رتبه اصلی رتبه نهایی در سهمیه است.
رتبه ای که پس از اعمال سهمیه داوطلب بر رتبه کشوری اعمال می شود، رتبه در سهمیه است.
دانشگاه های سراسری رتبه کل در سهمیه نهایی و دانشگاه های آزاد رتبه کشوری را ملاک پذیرش قرار می دهند.
تفاوت در میزان امکانات آموزشی مناطق به گونه ای است که هرچه از منطقه یک به سمت منطقه سه پیش می رویم این رفاه و امکانات کم تر می شود و برای این داوطلبان سهمیه ای در نظر گرفته می شود تا عدالت آموزشی بین مناطق مختلف برقرار شود.
