در این فیلم آموزشی انجام موازنه واکنش ها به کمک روش وارسی، همراه با حل نمونه سوال به صورت کاملا تشریحی توضیح داده شده است.
روش وارسی در موازنه واکنش ها
یکی از بهترین روش ها برای موازنه واکنش ها، روش وارسی می باشد.
روش وارسی در مراحل زیر توضیح داده شده است:
- ابتدا ترکیبی که بیشترین تعداد و تنوع اتم را دارد، انتخاب می نماییم.
- به این ترکیب، ضریب یک می دهیم و هر اتمی که قابل موازنه کردن است، را موازنه می کنیم. این مسئله، حق تقدم در موازنه کردن محسوب می شود.
- بعد از مرحله ی قبل، عناصری که مجدد، تنها در یک ترکیب و قسمت، بدون ضریب بوده و قابل موازنه کردن می باشند، را موازنه می کنیم.
- مرحله قبل را مجدد برای عناصری که قابلیت موازنه شدن را پیدا کرده اند، انجام می دهیم.
نکته: در موازنه، نیاز است هر مرحله ای که به ضریب کسری رسیدیم، آن کسر را حذف نمائیم.
نکته : اگر در مرحله سه، عنصری قابلیت موازنه شدن، بدین صورت را نداشته باشد، باید یک پارامتر (به عنوان نمونه x) را انتخاب کنیم و موازنه را با پارامتر انجام دهیم.
نمونه مثال روش وارسی
به عنوان نمونه در مثال زیر، مراحل برای موازنه، به صورت بیان شده، انجام می شود:
- در این مثال، ترکیب K3PO4 بیشترین تعداد و تنوع اتم را دارد. بنابراین در آغاز، انتخاب می شود.
- به این ترکیب ضریب یک می دهیم. در این صورت، عناصر P و O در چندین ترکیب بدون ضریب، وجود دارند و در ابتدا موازنه نمی شوند. تنها عنصر قابل موازنه، K ، می باشد. بنابراین برای موازنه ی K ، به ترکیب KOH، ضریب سه می دهیم.
- در این مرحله، عنصر O ، تنها در یک ترکیب ضریب ندارد، لذا قابل موازنه کردن است. بنابراین، ترکیب H2O ، به ضریب یک برای موازنه شدن O ، نیاز دارد.
- در این مرحله، عنصر H، قابلیت موازنه پیدا کرده است. برای موازنه این عنصر، نیاز است به ترکیب PH3، ضریب 5/3 بدهیم.
- در این مرحله، نیاز است ضریب کسری حذف گردد. بنابراین مخرج 3 که به وجود آمده است، را حذف نموده (ضریب ترکیب PH3 ، برابر با 5 می شود) و هر کدام از ضرایب قبلی که حساب نمودیم، در سه ضرب می شوند. یعنی ضریب ترکیب KOH ، برابر 9 می شود و ضریب ترکیب های H2 ، K3PO4 سه خواهند شد.
- تنها عنصر باقی مانده که موازنه نشده است، عنصر “P” می باشد. برای موازنه این عنصر، نیاز است به ترکیب P4، ضریب دو دهیم.
بنابراین ضریب P4 ، برابر با دو، ضریب KOH ، مساوی با 9، ضریب H2O، برابر با سه، ضریب PH3 ، برابر با 5 و ضریب K3PO4 ، مساوی با سه می شود و موازنه پایان می پذیرد.
بهترین روش به منظور موازنه واکنش ها، روش وارسی می باشد.
برای آشنایی بیشتر با موضوع موازنه واکنش ها به کمک روش وارسی و نمونه سوالات آن می توانید ویدئو آموزشی را مشاهده نمائید.
سوالات متداول
در روش وارسی ابتدا ترکیبی که تعداد اتم و تنوع اتم بیشتری دارد، انتخاب خواهد شد.
خیر. در موازنه، از ضریب کسری استفاده نمی شود و مخرج کلیه کسرها باید حذف گردد.
بهترین روش برای انجام موازنه واکنش های شیمیایی، روش وارسی می باشد.
