در این فیلم آموزشی با موضوع چگونگی تشکیل جهان هستی و عناصر سازنده آن آشنا خواهید شد.
چگونگی تشکیل جهان هستی
در ابتدای این فصل، به بررسی موضوع شکل گیری جهان کنونی می پردازیم.
در آغاز فصل اول، سه پرسش بنیادی مطرح شده است:
1- هستی چگونه پدید آمده است؟
2- جهان کنونی چگونه شکل گرفته است؟
3- پدیده های طبیعی چگونه و چرا رخ می دهند؟
جهت متمرکز کردن مطالعات خود بر روی پیدایش جهان هستی، باید اطلاعاتی راجع به مواد شیمیایی و موادی که در سرتاسر جهان پراکنده شده‌اند، داشته باشیم. برای این امر از نور، کمک می گیریم و تاثیرگذاری نور بر روی ماده را بررسی خواهیم کرد تا اطلاعات مختلفی از جهان و کهکشان را بدست می آوریم. حدود 40 سال قبل، دو فضاپیما وویجر 1 و 2 به فضا پرتاب می شوند که هدفشان تشخیص سیاره های بیرون منظومه شمسی بوده است. از جمله این سیارات، مشتری است که توانستند اطلاعات خوبی راجع به آن ارائه دهند.
سوالی که مطرح است این پرسش است که جهان هستی چگونه به وجود آمده است؟
چگونگی تشکیل ذرات
علوم تجربی بر این نظر است که یک انفجار مهیب باعث به وجود آمدن ذرات زیر اتمی شده است (الکترون، پروتون، نوترون). این ذرات زیر اتمی طی یک واکنش هسته ای به هیدروژن و هلیوم تبدیل شده اند. در ادامه سحابی ها به وجود آمده اند. انفجار سحابی ها در نهایت باعث وجود آمدن ستاره ها و کهکشان ها شده است. بقیه عناصر که ذکر نشده است، در ستاره ها تشکیل شده اند و نوع تشکیل آن ها به دمای ستاره بستگی داشته است. عناصر سبک تر در ستاره هایی به وجود آمده است که دمای پایین تری داشته اند و عناصر سنگین تر در ستاره هایی ایجاد شده اند که دمای بالاتری داشته اند.
تشخیص عناصر سازنده سیارات با نور
خورشید ستاره ای بوده است که در اثر انفجارهایی که در آن رخ داده است، زمین و بقیه ستاره های منظومه ی شمسی به واسطه آن شکل می گیرند. برای تشخیص این موضوع که در زمین، مشتری و سایر سیارات چه عناصری و به چه نسبت و درصدی وجود دارد، از نور کمک گرفته می شود. سیاراتی که از زمین دورتر می شوند، واکنش های هسته ای کمتری در آن ها صورت می گیرد. بنابراین سیاراتی که از خورشید دورترند، میزان مواد گازی شکل و یا سیال در آن ها بیشتر است. به گونه ای که سیاره مشتری را یک توده ی گازی شکل به وجود آورده است در صورتی که زمین یک توده ی جامد است. بیشتر قسمتهای زمین را سنگها تشکیل داده اند در حالی که بیشتر قسمتها ی سیاره مشتری را گازها تشکیل داده اند.
تست: در میان عبارت های زیر، چند عبارت درست است؟
الف) عنصرها در جهان هستی به صورت ناهمگون توزیع شده اند.
ب) هر چه فاصلۀ یک سیاره از خورشید بیشتر باشد، دمای سطحی آن بیشتر است.
ج) در سیارۀ مشتری، H و در سیارۀ زمین، Fe فراوان ترین عناصر هستند.
د) اکسیژن، فروان ترین عنصر در پوستۀ زمین است.
- 1
- 2
- 3
- 4
پاسخ: گزینه 3 پاسخ صحیح می باشد.
در میان عبارت داده شده، سه عبارت الف، ب و ج صحیح است.
ترتیب فراوانی 8 عنصر فراوان سیارۀ مشتری:
H > He > C > O > N > S > Ar > Ne
ترتیب فراوانی 8 عنصر فراوان سیارۀ زمین:
Fe > O > Si > Mg > Ni > S > ca >Al
برای تشخیص عناصر موجود در زمین، مشتری و سایر سیارات و نسبت این عناصر از نور کمک گرفته می شود.
برای یادگیری بیشتر موضوع چگونگی تشکیل جهان هستی و عناصر سازنده آن می توانید ویدئو آموزشی را مشاهده کنید.
سوالات متداول
بیشتر قسمتهای سیاره مشتری از گازها تشکیل شده است.
این عناصر در ستاره هایی به وجود آمده اند که دمای پایین تری داشته اند.
انفجار سحابی ها، ستاره ها و کهکشان ها را به وجود آورده است.
